Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Mölleman, Petrus]

MÖLLEMAN (Petrus), geb. te 's Heerenberg 6 Febr. 1677, overl. te Dusseldorf 25 Jan. 1737. Den 31. Mei 1698 werd hij onder de Jezuïeten der Nederrijnsche provincie opgenomen en besteedde een kwart eeuw aan het moeitevolle missiewerk, dat tegen het einde der 17e eeuw in Duitschland werd begonnen en in de eerste helft der 18e zijn hoogsten bloei bereikte. De paltsgravin Maria Anna van Oostenrijk, zuster van keizer Leopold, had, waarschijnlijk op aansporing van den italiaanschen Jezuïet, Gaetano Giaccomini, haar hofprediker, een missiefonds voor de hertogdommen Gulik en Berg gesticht en aan het Jezuïeten-college van Dusseldorf verbonden. De stichting droeg den naam van ‘aartshertogelijke missie’, werd door den aartsbisschop van Keulen in 1690 goedgekeurd en door den keurvorst krachtig bevorderd. In 1704 werd aan het college van Munstereifel een dergelijke instelling ten behoeve van stad en omtrek verbonden. Minstens sinds 1715 werden de oefeningen naar het voorbeeld der italiaansche missiën der beide Segneri's en de tyroolsche en zwitsersche van Fontana ingericht. Georg Lofferer, een leerling van Fontana en Segneri den Jonge, voerde dezelfde oefeningen in Duitschland in en bezocht ook enkele plaatsen van Noordbrabant en Limburg, waar openbare godsdienstoefeningen geoorloofd waren.

[p. 1001]

Een zijner eerste en ijverigste medehelpers werd Mölleman. In 1715 treffen wij beiden te Ravenstein, Roermond en Sittard; het volgend jaar te Megen en Gemert. De preeken werden in de open lucht gehouden op een verhooging, waarvan het materiaal op een eigen ‘missiekar’ werd meegevoerd. De missionarissen gingen blootsvoets, droegen een langen baard, een kruis op de borst en een staf in de hand. Het volk noemde ze de ‘boetepredikers’. Bij de openbare boetprocessies gaf de missionaris het voorbeeld van lijfskastijding, dat door velen werd gevolgd. Mölleman was een man van ondernemingsgeest en doorzettende kracht; geen moeilijkheid of uitputting schrikte hem af. Door het instellen van godsdienstige vereenigingen en oefeningen trachtte hij de vruchten der missiën te bestendigen.

Zie: Annalen des histor. Vereins f.d. Niederrhein LXXVIII (1904), 118 ff.; L. van Miert, De Jezuïeten te Grave en in het Land van Ravenstein (Grave 1914), 14 vv.

van Miert