Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Kohlbrugge, Herman Frederik]

KOHLBRUGGE (Herman Frederik), geb. 1803 te Amsterdam, overl. 1875 te Elberfeld. Hij behoorde tot de Hersteld-Luthersche Gemeente in de hoofdstad. Na een tijdlang hier als prediker te zijn werkzaam geweest, werd hij door een ambtgenoot als onzuiver in de leer aangeklaagd, waarop afzetting volgde. In Utrecht ging hij nu verder studeeren en behaalde hij den graad van doctor theologiae. In nadere aanraking gekomen met de calvinistische leer wenschte hij zich aan te sluiten bij de Hervormde kerk, hetgeen hem echter werd belet. Zijn gezondheid leed onder dien tegenstand, terwijl hij tevens zwaar getroffen werd door het overlijden van zijne vrouw. Hij begaf zich deswege naar het Wupperthal en kwam in Elberfeld, waar Krummacher werkzaam was geweest. Kohlbrugge vond hier een werkkring; maar de overheid vreesde van zijn prediking gevaar voor de niet lang geleden tot stand gekomen vereeniging van de gere-

[p. 849]

formeerde en de luthersche kerk, en de Duitsche Unie wees hem af. In 1847 vormde zich toen te Elberfeld de Ned. Geref. Gemeente, waarin Kohlbrugge werd ingeleid door handoplegging van de ouderlingen, daar geen predikant dat werk wilde verrichten. Het was eene afgescheiden gemeente, hoewel K. alle afscheiding veroordeelde, en dan ook het verzoek van ds. Brummelkamp te Utrecht om zich bij de Afgescheidenen te voegen had afgewezen.

Kohlbrugge legde in de verzoeningsleer den nadruk op de rechtvaardigmaking, het juridisch element, waarbij het ethische, de heiligmaking, op den achtergrond geraakte. Daardoor staat hij vijandig tegenover piëtisme en methodisme. Hij leert de ‘onmacht’ van den mensch. Op kerkelijk gebied is hij tegen separatisme als menschenwerk. De Kohlbruggianen zijn nog daartegen gekant; zij verwachten alles van de overgave aan Christus.

Zie: H. van Druten, Hoe dr. J.P. Kohlbrugge predikant werd (Leiden 1884).

Herderscheê