Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Kimedoncius, Jacobus]

KIMEDONCIUS (Jacobus), Kiemdonck, Kimmedonck, Kimmedontius, stierf 26 Nov. 1596 te Heidelberg aan de pest. Twee dagen later werd hij daar op het kerkhof van St. Anna begraven. Wanneer hij geboren is, is onbekend. Over de vraag waar wordt gestreden. Velen zeggen: te Brugge; o.a. Schoock, H.Q. Janssen en te Water. Maar uit een brief van Joh. Fontanus en uit de Frankenthaler raadsprotocollen blijkt dat het te Kempen bij Keulen is geweest. Na onder Monheim, en te Heidelberg (inschrijving Juni 1568) en te Genève te hebben gestudeerd, werd hij in 1571 praeceptor secundarius aan het Collegium Sapientiae te Heidelberg en collega van Zacharias Ursinus. 18 Dec. 1576 is hij te Genève - tegelijk met Jeremias Bastingius en Johannes Bollius - door Zanchius, met een rede De dignitate studii theologici gepromoveerd. Daarna werd hij te Heidelberg rector van het Colleginm Sapientiae. Lang is hij dat echter niet geweest. Toen Frederik III van de Palts gestorven was en zijn zeer lutherschgezinde zoon Lodewijk VI hem opvolgde, werd 7 Oct. 1577 Kimedoncius ontslagen. 6 Oct. 1578 was hij reeds weer hoogleeraar aan de calvinistische hoogeschool te Gent, terwijl hij tevens in die stad als predikant dienst deed, in welke laatste hoedanigheid hij o.a. 4 Aug. 1584 den bekenden Jan van Hembyze bijstond bij diens gang naar het schavot. Toen in 1584 Gent werd ingenomen door Parma trok Kimedoncius - daardoor buiten dienst geraakt - naar Vlissingen. In 1585 werd hij predikant te Middelburg. In 1586 fungeerde hij als voorzitter van de nationale synode te 's Gravenhage. In 1587 werd hij benoemd om mee te werken aan de Bijbelvertaling; deze kwam toen echter niet tot stand. 1589 keerde hij weer terug naar Heidelberg. Volgens de gewone opgave werd hij daar toen eerst weer rector van het Collegium Sapientiae en eerst in 1590 hoogleeraar; maar reeds Sept. 1589 doceerde hij er de dogmatiek.

De schriftelijke nalatenschap van Kimedoncius is vrij groot. Ze omvat: Van der Doope onzes Heeren Jesu Christi. Bekentenisse door Dierick Philips, mitsgaders een beantwoordinghe derselver bekentenisse (Middelb. 1589); Dissertatio theologica de duabus hoc tempore controversiis, de reconciliatione per mortem Christi impetrata pro omnibus et singulis hominibus, de electione ex fide praevisa, sermone primum inchoata, postea scripto continuata inter Amesium et Grevinchovium; De verbo Dei scripto et non scripto (Heidelb. 1595); Synopsis de redemptione et praedestinatione, adversus Samuelem Huberum (Heidelb. 1593); De redemptione generis humani (Heidelb. 1592) en een lijkrede tot lof van den paltsgraaf Johan Casimir (1592). Ook vond ik nog vermeld: M. Luther, De servo arbitrio... In usum studiosae iuventutis ed. Jac. Kimedoncius (Neustad 1603).

Kimedoncius is tweemaal getrouwd geweest. Uit zijn laatste huwelijk, dat met Anna de Smet van Gent (gest. 21 Nov. 1596 aan de pest), zuster van Johan de Smet, wiens dochter Margaretha getrouwd is geweest met M. Conrad Decker, rector der school te Oppenheim, had hij geen kinderen. Uit het eerste, volgens de Frankenthaler raadsprotocollen reeds voor Maart 1578 gesloten

[p. 836]

met Marie Ackermans, had hij twee zonen: 1^o. Jacobus, 22 Oct. 1596 gestorven, en - daar hij volgens Janus Gruterus 17 jaar, 9 maanden en 8 dagen oud is geworden - 14 Jan. 1579 geboren. 30 Sept. 1589 werd hij als Gandavensis te Heidelberg ingeschreven, welke inschrijving hij 8 Dec. 1591 nog eens liet vernieuwen. Groote verwachtingen werden door zijn vroegtijdigen dood verijdeld. Reeds had bij latijnsche vertalingen gemaakt van de overgebleven grieksche werken van Theophylactus Simocatta (meermalen ten onrechte aan zijn vader toegeschreven), van de Imagines van Philostratus, van de Descriptiones van Callistratus en van de Epistolae van Alciphron. Na zijn dood werd de eerstgenoemde dier vertalingen door Janus Gruterus, onder den titel: Theophylacti Simocati Opuscula quae haberi potuerunt omnia (Heidelb. 1598) gepubliceerd; overeenkomstig het voornemen van den oorspronkelijken bewerker droeg Gruterus dit werk op aan Karolus Utenhovius Nieulandiae, dien Kimedoncius kort voor zijn dood te Keulen had bezocht. 2^o. Abraham, 30 Sept. 1589, 8 Dec. 1591 en 1 Nov. 1596 te Heidelberg ingeschreven, evenals zijn broeder als Gandavensis; Apr. 1603 benoemd tot hoogleeraar in het Hebreeuwsch en 23 Juni 1603 bevorderd tot magister philosophiae. 3 Juni 1605 legde hij dat professoraat neer, daar hij door den Kirchenrath tot rector van de ‘Schola Simmerensis’ was benoemd. Vermoedelijk zal daarmee de school te Kreuznach zijn bedoeld. Althans in 1613 heeft hij het rectoraat daarvan bekleed. 1613 werd hij opnieuw te Heidelberg aangesteld, nu als professor in de logica. 28 Juni 1622 te Heidelberg en in 1630 aan het gymnasium te Bremen liet zich nog een Abraham Kimedoncius inschrijven. Een stiefdochter van Jacobus Sr., Maria de Renialme, huwde eind 1594 met Isaac Genius, predikant van Keulen.

Zie: Biographie Nationale de Belgique in voce Kiemdonck; Groen van Prinsterer, Archives, 1 ière série VIII, 172, 392, vv.; Toepke, Die Matrikel der Universität Heidelberg III register in voce; J.W. te Water, Kort Verhaal der Reformatie in Zeeland (Middelb. 1766) register in voce; W. te Water, Historie der.... kerke te Gent (Utr. 1756) 130 vv.; J.H. Hessels, Ecclesiae Londino-Batavae Archivum II en III registers in voce; Zeitschrift des Bergischen Geschichtsvereins (XLI (1908) 138; Hieron. Zanchii Opera Theologica (Genèye 1649) T. VIII, Orationes p. 226; Allgemeine deutsche Biographie in voce; H.Q. Janssen, De kerkhervorming te Brugge II (Rotterd. 1856) 231, 233; Schoock, De bonis vulgo dictis ecclesiasticis (Gron. 1652) 464; E. Simons, Kölnische Konsistorial-beschlüsse (Bonn 1905) register in voce; J. de Wal, Nederlanders, Studenten te Heidelberg n^o. 1047.

van Schelven