Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Hoorne, Geleijn Jansz. d']

HOORNE (Geleijn Jansz. d'), Giflinus, Willem d'Eenhoorne, na een kortstondige ziekte 23 Juli 1575 te Middelburg gestorven en 24 dier maand daar ter stede begraven, is een der eerste gereformeerde predikanten van Zeeland geweest. Reeds 1559 predikte hij in het geheim te Middelburg en vóór 1566 deed hij hetzelfde te Vlissingen. 1567 vluchtte hij om de geloofsvervolging naar Engeland. Uit Norwieb zond hij dat jaar een troostbrief aan de geloovigen op Walcheren. Dat hij daar toen predikant was, is waarschijnlijk. 1568 verbond hij zich aan de Kerk van Jarmuiden of Yarmouth. Blijkens een brief d.d. 10 Apr. 1572 stond hij op dat oogenblik daar nog. Lang zal hij er na dien echter wel niet meer zijn gebleven; immers hij hoopte toen spoedig naar Vlissingen te gaan, vanwaar men zijn hulp had ingeroepen. Mrt. 1574 tot zijn dood stond hij te Middelburg.

Over zijn positie vóór dat hij tot het predikambt kwam bestaat twijfel. Blijkens de notulen van den kerkeraad van Middelburg was hij een geletterd man; ook Schoock noemt hem behalve vroom evenzeer geleerd. Niettemin heet hij in de getuigenverhooren in verband met het proces dat 27 Mei 1568 op zijn verbanning uitliep een ambachtsman, en wel nu eens ‘scrijnwercker’, dan: ‘schoenlap-

[p. 783]

per ofte knopmaker’. Volgens diezelfde getuigenverhooren is hij uit Brugge afkomstig geweest. Zijn vrouw, die in 1581 nog leefde, heette blijkens de extra-ordinaris-rekeningen van Walcheren: Leynken Geleyns.

Zijn broer Johan, die togelijk met hem - onder verbeurdverklaring - verbannen werd, was reeds in 1568 lid van den middelburgschen kerkeraad. Ook hij heeft zich in Engeland opgehouden. Kort na het begin der vrijbeid weer naar Middelburg teruggekeerd, zag hij zich spoedig ook weer in zijn oude ambt hersteld. 15 Aug. 1574 vroeg en verkreeg hij echter ontslag, omdat zijn positie van ‘chercher’ (visiteur) der schepen moeilijk samenging met het ouderlingenwerk.

Zie: Godgeleerde bijdragen (1835) 875, 882; H.Q. Janssen en van Dale, Bijdragen tot de..... geschiedenis.... van Zeeuwsch-Vlaanderen VI, 239, 240; Schoock, De bonis vulgo dictis eccleciasticis (Gron. 1652) 493; J.W. te Water, Kort verhaal der Reformatic in Zeeland (Middelb. 1766) register in voce; van Vloten, Onderzoek omtrent de Middelburger beroerten van 1566 en 1567 (Utr. 1873) 3, 66, 92; Marcus, Sententiën.... van Alba (Amst. 1735) 62, 63; J.H. Hessels, Ecclesiae Londino-Batavae Archivum III (Cantabr. 1897) n^o. 187; F. Nagtglas, De Algemeene kerkeraad der Nederlandsch Hervormde Gemeente te Middelb. (Middelb. 1860) 50; A.A. van Schelven, De Nederduitsche vluchtelingenkerken der 16e eeuw ('s Grav. 1909) 201; M.F. van Lennep, Gaspar van der Heyden (Amst. 1884) 226.

van Schelven