[Enschedé, Izaak]
ENSCHEDÉ (Izaak), 16 Apr. 1681 te Haarlem geb. en 1 Mei 1761 ald. overl., was de stichtter der boekdrukkersfirma Joh. Enschedé en Zonen ald., anno 1703. ‘Conditor officinae typographicae Harlemensis’, wordt hij in de desbetreffende oorkonde genoemd. Krachtig ondersteund door zijn zoon Johannes (1), breidde hij de zaak allengs aanzienlijk uit. In 1736 en '37 bekleedde Izaak Enschedé de waardigheid van deken van het boekdrukkersgild, terwijl hij en zijn genoemde zoon 6 Juli 1737 door de stedelijke regeering van Haarlem met een getuigenis van ‘bequaemheid, naarstigheid en vigilantie’ tot ‘ordinaris stadsdrukkers en courantiers der stad Haarlem’ werden aangesteld. 9 Juli van datzelfde jaar gaven zij voor 't eerst, als bij hen gedrukt, de Oprechte Haarlemse Courant uit, die tot nog toe gedrukt was bij de Erven van Abraham Casteleijn, den stichter van dat blad in 1656 (het heette toen Weeckelijcke courante van Europa). In 1743 werden Izaak en Johannes Enschedé door aankoop eigenaars van de geheele lettergieterij van den vermaarden Amsterdamschen boekdrukker en boekhandelaar Hendrik Floris Wetstein, van welk bedrijf de grond gelegd was door den vermaarden stempelsnijder Joan Michaël Fleischman. Men zie hierover: Joh. Enschedé, Proef van letteren, welke gegoten worden in de Nieuwe Haarlemsche Lettergieterij van J. Enschedé (1768).
Zie: A.C. Kruseman, Jacobus Enschedé en Mr. Johannes Enschedé in Adresb. Ned. Boekh. 1867; Gedenkboek der Lettergieterij van Joh. Enschedé en zonen (1893), en Ch. Enschedé, Les fonderies de caractères et leur matériel (1909).
Zuidema