Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Damius, Mathias]

DAMIUS (Mathias), niet te verwarren met meester Johan of Hans Damius, was uit de Palts afkomstig en vestigde zich als geneesheer te Haarlem. Op 5 Mrt. 1589 werd een Mathias D. Harlemensis als theoloog in het Leidsche Album Academicum ingeschreven. Is dit dezelfde? Dan heeft hij later de theologie met de medicijnen verwisseld, ofschoon zijn belangstelling voor kerkelijke geschillen hem is bijgebleven. Die geschillen te Haarlem, ontstaan uit de Arminiaansche twisten, hadden vooral betrekking op het recht der overheid bij de beroeping van predikanten en het verkiezen van kerkeraadsleden. Als Contra-Remonstrant heeft D. aan deze twisten levendig aandeel genomen en menig vlugschrift het licht doen zien, wat hem een verbanning buiten Haarlem bezorgd heeft. Hij is toen met een anderen geneesheer en een apotheker naar Rusland gereisd om zijne diensten aan den Czaar aan te bieden. Bij gebrek aan voldoende aanbeveling slaagde hij niet en zag zich verplicht terug te keeren. In 1636 is hij aan de pest gestorven.

Anoniem gaf hij uit: Antidotum ofte hertsterckinghe tegens het schadelyck recept van Johannes Wtenboogaert Moderatie ghenaemt. Door Galenum Philaletium (Amst. 1616. in 4^o.; Pamflet Knuttel no. 2272); Antiprocuratie ofte repliicke, op de verdedigingen van de resolutie. Eerste Deel. Door Lucium Verum (Amst. 1617 in 4^o.; Pamflet Kn. n^o. 2346 en 2347). In 1617 was van Contra-Remonstrantsche zijde uitgegeven: Requeste van de dolerende kercke van Haerlem aende.... magistraet derselver stadt. Van de zijde der regeering werd hier op geantwoord in Nootwendich vertooch vande onnoselheyt ende oprechticheyt des E. Kercken raets van Haerlem. Hierop antwoordde Damius met Nootwendigh Tegen-vertoogh, waer in d'onnooselheyt van den.... ouden kercken raedt.... verdedicht wert (Amst. 1617, in 4^o.; Pmflet. Kn. n^o. 2397). De naam des schrijvers was ditmaal verborgen achter deze letters: D.M.D.J.D.F.P.H.P.d.w.z.D.M. Damius J.D. Filius Procurator Hadriani Publicus.

[p. 494]

Wegens het schrijven van dit geschrift werd Damius 30 Dec. 1617 uit Haarlem gebannen. Toen hij dan ook het volgend jaar een vervolg het licht deed zien n.l. Het 2de. deel van het Nootwendigh Teghenvertoogh.... (Amst., 1618 in 4^o.; Pamfl. Kn. n^o. 2551) schreef hij zijn naam voluit op den titel en voegde er achter ‘om voorstant van de waerheydt uyt Haerlem ghebannen’. Voorafgegaan was, weder anoniem, Grondigh bericht, waer in betoont wert dat Spranckhusius door syn ghenaemde Justificatie niet min als ontschuldight wordt (Amst. 1617, in 4^o. Pamfl. Kn. n^o. 2401) en Apologie ofte verdedinghe des eersten deels van 't Teghen-vertoogh.... (1618, in 4^o.; Pamfl. Kn. n^o. 2550). Nog schreef Damius Den Polityck Gereformeerde religieus ofte Harminiaenschen Contra-remonstrant .... Door Matthiam Damium ('s Grav. 1628 in 4^o.; Pamfl. Kn. n^o. 3835); Trevestrack. Door een gespreck van twee slechte gesellen.... (1630, in 4^o.; anoniem Pamfl. Kn. n^o. 4027); Harminiaensche leugentael ofte verhael ende bewijs van verscheyden leugenen (1630 in 4^o. anoniem Pamfl. Kn. n^o. 4088); Loghenmeerdering, of des Harminiaenschen loghen-taels vaster bewys.... Door Mathiam Damium (Haarlem 1630 in 4^o.; Pamfl. Kn. n^o. 4090).

Men zie over hem: S. Ampzing, Beschrijvinge ende lof der stad Haerlem, 132 en F. Allan, Gesch. en beschrijving van Haarlem, III, 448-51.

Knuttel