Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Calvart, Levinus]

CALVART (Levinus), of Livinus Calvart, Calabart, Calwaert, Calewaert, zoon van Willem Calvart, is beurteling: predikant en staatsman geweest. Vermoedelijk begon hij met het laatste te zijn; althans op een van de verschillende verbanningslijsten, waarop zijn naam voorkomt - waardoor de datum van zijn verbanning ook eenigszins onzeker is; vgl. Fruin, Tien jaren uit den tachtig-jarigen oorlog ('s Grav. 1882) 158 en Rahlenbeck, L'inquisition et la Réforme en Belgique (Brux. 1857) 259 met Gachard, Analectes historiques (Brux. 1867) 20 v.v. - wordt uitdrukkelijk vermeld, dat zijn verbanning hem trof wegens 't verlaten van het land met den Prins en het dragen van wapenen tegen Filips. Naar Engeland gevlucht, zal hij toen daar predikant zijn geworden. 1569 stond hij te Norwich. In Mei of Juni van dat jaar ging hij vandaar met zijn collega's Moded en Rijckewaert naar Londen om daar zoo mogelijk de twisten bij te leggen, die er de Hollandsche vluchtelingen-kerk verscheurden, hetgeen hun gereedelijk gelukt is. In 1572 legde de Prins weer beslag op hem, door hem aan te stellen tot griffier van den Raad van State. In het voorjaar van 1573 werd hij afgevaardigd naar Engeland om bij de uitgewekenen daar geld te gaan inzamelen voor den opstand; officieel droeg hij op die rondreis van 's Prinsen wege nog den titel van predikant, niet onmogelijk om hem een betere introductie bij de vluchtelingen-kerken te geven. Mei 1574 was hij te Frankfort. In 1576 werd hij belast met allerlei ambassades naar Frankrijk en Engeland. Het volgend jaar woonde hij eenigen tijd te Keulen, zooals blijken kan uit een brief, van daar door hem geschreven over de moeilijkheden tusschen den keurvorst van de Palts en diens broeder Johan Casimir, gerezen door de testamentaire beschikking van hun vader Frederik, waarbij aan Johan Neustad was toegezegd. Tijdens het beleg van Antwerpen door Parma (1585) wist hij die stad binnen te dringen om haren burgemeester Marnix van St. Aldegonde te verzoeken nog drie maanden weerstand te bieden. 1583 en 1584 deed hij als secretaris dienst bij het gezantschap te Parijs. Na den dood van den gezant

[p. 393]

aldaar, den heer la Pré of la Pree, genaamd Taffin, een broeder van den bekenden hofprediker van prins Willem, in 1593, verwisselde hij dat ambt voor de gezantswaardigheid zelf. Tot minstens 1597 toe blijkt hij dit nog te hebben bekleed, ofschoon reeds in 1594 het gerucht geloopen heeft, dat hij zou zijn overleden. Marnix schijnt hem nogal gewaardeerd te hebben, terwijl Beza niet zeer vriendelijk over hem spreekt. Brieven van hem aan Walsingham (7 en 13 Juli 1584, 22 Febr. 1587) aan Killigrew (22 Febr. 1587) en aan Leycester (28 Febr. 1587) worden genoemd in H. Brugmans, Verslag van een Onderzoek naar Archivalia in Engeland ('s Grav. 1895) 77, 103, 315. Ook wordt correspondentie tusschen hem en graaf Lodewijk van Nassau vermeld.

Een zekere Jacobus Calvardus, Belga, werd 20 Juli 1596 student te Heidelberg, nadat hij 2 Nov. 1592 als Londinensis reeds te Leiden was ingeschreven.

Zie: Biographie Nationale de Belgique in voce; H.Q. Janssen en van Dale, Bijdragen tot de geschiedenis.... van Zeeuwsch-Vlaanderen II (Middelb. 1857), 271; Gachard, Correspondance de Guil. le Taciturne (Brux., Leipz., Gand) III, 73, 74; Groen van Prinsterer, Archives, 1ière Série, index in voce, en in voce Alwaert, en Jalluard; Wagenaar, Vaderlandsche Historie (Amst. 1770), VIII, 56 v.v.; te Water, Reformatie van Zeeland (Middelb. 1766) 156, waar C. Alewaert Calewaert is; Resoluties van de Staten van Hallandt, op 11 Mrt. 1576; Fruin, Verspreide Geschriften, VIII, 424; P. Bor, De Nederlandsche Historiën, II, 537, 606; III, 710, 728, 758, 759-761, 766. 776, 844; IV, 34, 169, 206, 299, 300, 314; A.A. van Schelven, De Nederduitsche vluchtelingenkerken der 16e eeuw ('s Grav. 1909) 175; J.H. Hessels, Ecclesiae Londino-Batavae Archivum Il, (Cantabr. 1889) reg. in voce; Chr. Sepp, Drie Evangeliedienaren uit den tijd der hervorming (Leiden 1879) 31 noot 2; Kronijk van het Historisch Genootschap XX (1864) en XXI (1865) registers in voce; Illustr. et claror. virorum epistolae selectiores (Leiden 1617) 609, 695; Memoires de Messire .... de Mornay I (1624) 169.

van Schelven