Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 3

[Beausobre, Isaac de]

BEAUSOBRE (Isaac de), predikant, geb. te Niort, 8 Mrt. 1659, overl. te Berlijn 5 Juni 1738, oudste der 7 kinderen van Isaac de B. en Louise Gachet, studeerde te Saumur in de godgeleerdheid en huwde met Claude Louise Arnaudeau, die hem 3 zoons en 2 dochters schonk. Van 1683-85 was hij predikant te Châtillon-sur-Indres en vluchtte, toen zijn kerk bij de herroeping van het Edict van Nantes gesloten werd, naar Rotterdam (1685), waar Jurieu hem onder zijn bescherming nam. Hoewel de synode van Delft hem tot predikant benoem-

[p. 75]

baar stelde, verliet hij Holland reeds in 1686 en werd hofprediker bij den prins van Anhalt Dessau. In 1693 vertrok hij van Dessau naar Berlijn, waar de keurvorst hem tot hofprediker en in 1695 tot waalsch predikant bij een der fransche kerken benoemde. Hij stond daar weldra in hoog aanzien en bekleedde nog verschillende kerkelijke waardigheden. Op 71-jarigen leeftijd (22 Jan. 1730) hertrouwde hij met Charlotte Schwarz die hem nog 2 zoons schonk. Een zijner hoofdverdiensten is dat hij zijn invloed aanwendde om de stemming van Lodewijk XIV ten opzichte der fransche uitgewekenen te verzachten. Als kanselredenaar, apologist en exegeet verwierf hij een goeden naam. Ook schijnt hij een beminnelijk mensch in de samenleving te zijn geweest: volgens Formey werd hij ‘de glimlach van Brandenburg’ genoemd! Zijne meeste werken verschenen na zijn dood.

Voornaamste geschriften: Défense de la Doctrine des Réformés sur la Providence, sur la Prédestination, sur la Grâce et sur l' Eucharistie (Magdeburg 1693); hierin verdedigt hij de leer van Calvijn tegen de luthersche beginselen. In samenwerking met Jacques Lenfant: Le N. Testament de N.S.J. Christ, trad. en franç. sur l'original grec, avec des notes littérales pour éclaircir le texte (Amst. Humbert 1718, Lausanne 1735-36, Amst. 1741, Lausanne 1776, Ulm 1771); Hist. critique de Manichée et du Manichéisme, (Amst. Bernard 1734 en 1739) waarin een Eloge de Beausobre door Formey. Dit werk wordt door Gibbon zeer geroemd; Remarques hist. crit. et théol. sur le N. Testament (La Haye 1742) met zijne levensbeschrijving door La Chapelle). Verwer gaf (Amst. 1745) eene holl. vertaling van dit geschrift; Supplément à l' Hist. de la guerre des Hussites (Lausanne 1745), in het Duitsch vertaald door Hirsch (Weenen en Leipzig 1785). Verder bezorgde hij eene, volgens Haag uitstekende, uitgave der Mémoires de Frédéric- Henri, prince d' Orange (Amst. 1733), waarvan hij de voorrede schreef. Als lid der Société des Anonymes was hij ijverig medewerker der Bibliothèque Germanique.

Zie: Firmin Didot, Nouv. Biogr. Universelle en (ook voor volledige bibliographie) Haag, La France protestante i.v.

Serrurier