[Tuuk]
TUUK (Hermanus Neubronner van der, geb. 23 Febr. 1824 te Malakka, gest. 17 Aug. 1894 te Soerabaja. Hij studeerde te Groningen, eerst in de rechten, later in de oostersche talen. In 1848 werd hij door het Ned. Bijbelgenootschap naar de Bataklanden gezonden, om den Bijbel in het bataksch te vertalen. Voor zijn vertrek naar Indië bestudeerde hij de maleische handschriften van het East-India House en de Royal Asiatic Society te Londen, waarvan hij later de catalogi uitgaf (in het Tijdschr. v. Ned.-Indië 1849, I, 385-400 en de Bijdr. Kon. Inst. 3e volgr. I, 409-474). In 1858 keerde hij naar Nederland terug en gaf daar zijn Bataksch leesboek, zijn Bataksch Nederl. woordenboek en zijne Tobasche spraakkunst uit. Te Utrecht verwierf hij het doctoraat in de letteren honoris causa. Behalve het bataksch beoefende hij ook het malegasy. In 1865 verschenen zijne Outlines of a Grammar of the Malagasy Language. Zijne uitgave van de Pandja- Tandaran (1866), zijn Maleisch Leesboek en zijne Vier Maleische vertellingen (1868) bewijzen, dat hij ook het maleisch met vrucht beoefende. Naar Indië teruggekeerd, legde hij zich vooral toe op de studie van het lampongsch. In 1873 trad hij in landsdienst. In deze hoedanigheid werd hij naar Bali gezonden, om een oudjavaansch woordenboek te vervaardigen. Als vrucht van zijn arbeid gedurende zijne laatste 20 levensjaren verscheen het Kawi- Balineesch- Nederlandsch woordenboek, in 3 deelen, terwijl het 4e deel nog steeds ter perse is. Van der Tuuk is als de grondlegger van de vergelijkende maleischpolynesische taalkunde en van de studie van het bataksch te beschouwen. Zijne rijke verzameling boeken en
oostersche handschriften vermaakte hij aan de universiteitsbibliotheek te Leiden.
Zie: H. Kern in Ned. Spectator 1894, 319-320 en W. Doorenbos, ibidem, 335-337. Vergelijk ook Encycl. v. Ned.- Indië IV, 443-444 en G.P. Rouffaer, De plaats en datum van geboorte van Dr. H. Neubronner van der Tuuk in Bijdr. T.L.e. Vk. 7e volgr. 172-175.
Juynboll
Auteursrecht onbekend