[Naeranus, Samuel]
NAERANUS (Samuel), of van der Neer, zoon van Servatius N., die volgt, geb. te Dordrecht, gest. te Amersfoort in 1641. Hij studeerde aan de latijnsche school zijner geboorteplaats, volgde zijn leermeester C. Rekenarius naar Amsterdam en volbracht zijn theologische studiën te Saumur en Sedan, in welke plaats hij van 1608 tot 1610 rector was. In 1611 werd hij predikant te Hazerswoude en verwisselde deze standplaats in 1617 met Amersfoort. Als Remonstrant werd hij afgevaardigd naar de Synode van Dordrecht, daar afgezet en naar Waalwijk gevoerd, waar hij eenigen tijd bleef en naar Antwerpen trok. In 1619 en 1621 woonde hij de vergaderingen der Remonstranten bij en bediende de laatste drie maanden van 1621 de remonstrantsche gemeente in den Haag. In het jaar 1622 trok hij als predikant voor de hollandsche kooplieden naar Dantzig, waar hij onder den naam Broekhuyzen bekend was. Wegens den oorlog moest hij in 1626 van daar vluchten. In 1631 er weder teruggekeerd werd hij in 1632 door de commissie ter verzorging der remonstrantsche kerken weder naar Amersfoort gezonden. Daar predikant zijnde nam hij, onbekend, in 1634 te Utrecht deel aan de openingsdisputatie van Voetius, ten gevolge waarvan zich een twistgeschrijf ontwikkelde, waaraan Naeranus deelnam met Propulsatio contumeliarum quibus G. Voetius in Thersite suo petit S. Naeranum (1636) (vgl. A.C. Duker, Gisbertus Voetius II, 15 v.v.).
Naeranus had naam als latijnsch dichter; als zoodanig deed hij zich o.a. kennen door zijn bundel Poëmata ad magnificos Academiae Leydensis Curatores (Dordr. 1611). Om zijn geleerdheid geacht stond hij met tal van geleerden van zijn tijd in briefwisseling. Zijn Album amicorum is in de Kon. Bibl. (Verslag 1911, xxxix-xli). Van hem hebben wij nog Disputatie van de vrije wille, daer van .... onder 't beleyt d.D. Tileni.... ghedisputeert heeft ao. 1606 .... S. Naeranus .... (1611). De door verschillende schrijvers hem toegekende Onderwijsinge in de christ. religie, ghestelt bij vraghen ende antwoorden na de belijdenisse der remonstr.-gheref. christenen (Rott., J. Naeranus 1640 in 8o.) is volgens H.C. Rogge, Bibliotheek der Remonstr. geschriften van J. Wtenbogaert.
Naeranus was tweemaal gehuwd nl. met Catharina Zwaneveld gest. 1620 en met Maria Junius. Uit dit laatste huwelijk werd geboren zijn zoon Johannes (2).
Zie: J. Tideman, De Remonstrantsche Broederschap 2e dr., i.v. en G.D.J. Schotel, Kerkelijk Dordrecht I, 185-187.
Knuttel