Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2
(1912)–P.J. Blok, P.C. Molhuysen–
Auteursrecht onbekend
[pagina 783]
| |
Philips L. (1) en Sara Lievaerts (kol. 775), werd 16 Sept. 1606 te Leiden ingeschreven als stud. phil. en studeerde verder in de theologie. Hij ontving 19 Nov. 1609 beroep als predikant naar 's Gravenpolder, welke plaats hij bediende tot hij 9 Mrt. of Apr. 1611 te Goes de ambtgenoot werd van zijn vader. In gemeenschap met dezen had hij in 1612 onaangenaamheden met de goesche magistraat in zake hunne tegenwerking van de verkiezing tot burgemeester van David van der Nisse. Op advies van zijn vader intusschen ook in de geneeskunde hebbende gestudeerd, promoveerde hij daarin te Franeker onder Lollius Adama op 5 Juni 1613, bijna tegelijk met zijn broeder Jacob (kol. 773). Ondanks het verbod van de magistraat werkten hij en zijn vader in 1613 echter opnieuw van den kansel af de herkiezing tot burgemeester tegen van den stadsdokter Soetwater en belazen de kiezers, wat het bijeenroepen van een kerkelijken coetus ten gevolge had, die, op grond van het bestaan van een aanmerkelijken onwil jegens hen, in Oct. 1613 besloot tot overplaatsing uit Goes van vader en zoon (van der Baan in Kerkhistorisch Archief IV (1866) 339-82; dez. in Archief Zeeuwsch genootschap VII (1869) 205-27; Reitsma en van Veen, Acta prov. en part. syn. V (Gron. 1896) reg. en art. Philips (1)). L. bleef echter de geneeskunde te Goes uitoefenen en ondertrouwde er 4 Juli 1615 met Julia Heyst (getr. 4 Sept.), j.d. van Goes en dochter van Aernoud H. De talrijke aanhang der L.'s en de aanteekening van appèl tegen de in 1613 genomen beslissing, in 1618 op de Synode te Zierikzee door eenige goesche ouderlingen (jkhr. Jan Pietersen Cats, Dignus Keetlaer, Adr. Wissekercke en Iman Janssen Nachtegael en in 1620 op die te Goes door hemzelf, deden hem nog acht jaren na zijn ontslag op herstel in zijne vorige betrekking hopen, waarvoor hij zelfs een beroep naar Axel afsloeg, doch zonder succes. In 1630, 1635 en 1639 wordt hij ook vermeld als zich bezig houdende met inpolderingen. Volgens opgave in 1639 vestigde hij zich tot voortzetting zijner praktijk bij zijn broeder te Middelburg. Na het overlijden van zijn vrouw (die in de weesakte dd. 21 Mrt. 1642 Idia Heyst wordt genoemd), vroeg hij hier in 1644 de weduwe Elffsdijk ten huwelijk, die daarop Dec. 1644 een klacht bij den kerkeraad indiende; deze censureerde L. 21 Jan. 1645, doch de laatste stelde van zijn kant een actie van laster in, minstens drie jaren hebbende gehangen. Door invloed van zijn broeder werd hij intusschen 11 Nov. 1645 stadsdokter en dokter van het gast-, armen- en oude mannen- en vrouwenhuis. In zake de macht der overheid in kerkelijke zaken, verdedigd in 1641 door Nic. Vedelius, maar bestreden door de walchersche classis bij geschrifte van Guill. Apollonius, verdacht laatstgenoemde L. den schrijver te zijn van de tegen hem verschenen Grallae (Fran. 1646) in zijne Grallopaeus detectus (Midd. 1647), in briefvorm gericht tot Joos van Laren te Vlissingen. L., die wellicht aan den vervaardiger (Saumaise?) bouwstoffen had geleverd, gaf daarop een Verantwoordinghe jegens sekeren brief (Midd. 1647) en Naerder apologie op de calumnien enz. (Midd. 1647), waarop Apollonius zijne beschuldiging ten deele introk in een Corte verantwoordinge (Midd. 1647), niet voldoende echter naar den zin van L., die hem beantwoordde met een Ontdeckinghe der schanden van Mr. Apollonius (Midd. 1647), waarin ook de handelingen van den coetus van 1613 worden gecritiseerd. In de hierdoor veroorzaakte onaangenaamheden met zijne kerkelijke vijanden, kon L. in 1647 verklaren, dat hij | |
[pagina 784]
| |
door vele aanzienlijken van elders werd bezocht ‘als een subject, dat sovele hadde geleden’. Intusschen gaf de inhoud van L.'s laatste geschrift den thoolschen predikant Jacob Burs aanleiding tot de uitgave eener Vindex coetus Zelandici (Midd. 1648), wat L. weer een Index errorum coetus Zeelandiae, dat is aenwijser van de erreuren en fouten bij den coetus Zelandiae begaen in den jare 1613 tegens D. Philippum ende Petrum L. (Midd. 1648) ontlokte, gelijk hij tegen de Ontdeckinge der stoute practijken van Pieter en Jacob L. om Mr. Applony infaem te maecken en oproer in Middelburg en elders te veroorsaecken (Fran. 1648) een Kort bericht tegen de infame leughenen uytgegeven onder den verzierden naam Ymant Velleplooter (Midd. 1648) deed uitgaan. Hoewel, nadat de kerkeraadsnotulen sinds 22 Febr. met zijn zaak zijn gevuld, hij 11 Apr. 1648 door den kerkeraad om zijne ‘ergerlijke’ geschriften was gecensureerd, beantwoordde hij Burs' tweede geschrift, de Expurgatio calumniarum ofte Uytsuyveringhe (Midd. 1648) met den Thoolschen schouvager (Midd. 1648), doch werd weer beantwoord met een Goeschen stillevaegher ofte besem om mr. Pieter L. bille-kladden af te vaegen (Tolen 1649). Bij den val van zijn broeder Jacob werd verder 9 Juni 1651 ook Pieters ontslag uit zijne bedieningen geëischt, waarbij hij wel vooral de predikanten (destijds, behalve Apollonius, o.a. Joh. Anslaer, Dan. de Swaef, Max. Teellinck en E. Pottey) tegen zich zal hebben gehad. Met zijn broeder vestigde hij zich te 's Gravenhage, waar hij lijfmedicus werd van den prins van Oranje; een geneeskundig voorschrift voor dezen, onderteekend door L., Liebergen en P. Romph is ter leidsche univ. bibl. Wellicht hier huwde hij een dochter van Matthias van Clootwijck, burgemeester van Geertruidenberg, en Henriette van Dommelen, schoonzuster van Jacob Vallensis, lijfmedicus der prinsen van Oranje (Balen, Beschr. van Dordrecht (ald. 1677) 1113, 14). Uit L.'s eerste huwelijk sproten Maria (ged. te Goes 24 Juni 1616), Sara (ged. ald. 21 Jan. 1618), Aernoud (kol. 771), Philippus (ged. ald. 26 Sept. 1625), Idia (geb. 1630) en nog een Philippus (ged. te Goes 9 Mrt. 1633). Zie voorts: de la Rue, Geletterd Zeeland (Midd. 1741) 410-12; Fokker in Archief Zeeuwsch genootschap V (1862) 52-100; Cat. pamfletten prov. bibl. in Zeeland I (Midd. 1892) 211, 217; Fokkerende Man, Zeeuwsche medici (Midd. 1901) 103, en Visscher en van Langeraad, Het protest. Vaderland I (Utr. 1907) 200-202, 721-2. de Waard |
|