Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2

[Kapteyn, Gerrit Jacobus]

KAPTEYN (Gerrit Jacobus), geb. 4 Juni 1812 te Bodegraven, waar zijn vader hoofd eener lagere school was, en overl. 26 Juli 1879 te Barneveld. Hij werd zelf ook onderwijzer en legde met goed gevolg achtereenvolgens de examens voor den 4den, 3den, 2den en 1en rang af, alles naar de wet op 't lager onderwijs van 1806. Kapteyn was, als zoovelen van dien tijd, geheel autodidact; van een bepaalde opleiding was in den onderwijzersstand meestal geen sprake. Zelfs bekwaamde hij meerendeels zich zelf ook voor het candidaats-examen in de classieke letteren, dat eveneens met goed gevolg door hem werd afgelegd, aan de hoogeschool te Leiden. Hij was toen gevestigd te Voorschoten, waar hij van 1837-41 een bloeiende dag- en kostschool had, die in laatstgenoemd jaar verplaatst werd naar Barneveld op de Veluwe. Tal van jongelieden uit den beschaafden stand hebben aan dit gunstig bekende instituut hun opleiding ontvangen, zoowel voor andere betrekkingen in het maatschappelijk leven als voor het Instituut voor de Marine, de Militaire Academie te Breda en voor de universiteit. In 1871, toen

[p. 648]

na de nieuwe wet op 't M.O. overal hoogere burgerscholen verrezen waren en de gymnasiën hervormd, hief Kapteyn zijn inrichting voor onderwijs en opvoeding op, bleef echter zijn laatste levensjaren in 't hem lief geworden Barneveld slijten. Van zijn Oefeningen ter toepassing van de beginselen der meetkunst verscheen in 1880 nog een 5de druk. Hij had een talrijk gezin. Van zijn zoons maakten zich J.C. en W. Kapteyn bekend als hoogleeraren te Groningen en Utrecht.

Zuidema