Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2

[Hornes, Willem Adriaan graaf van (2)]

HORNES (Willem Adriaan graaf van) (2), heer van Batenburg, overl. 4 Mrt. 1694, zoon van Jean van H., was generaal der artillerie. In 1667 was hij met 8 compagnieën landsoldaten aan boord van 's lands vloot, tijdens de voorgenomen onderneming op de engelsche kust. Op 8 Juli daar aangekomen, heeft zich zeer dapper gedragen tijdens hij met de achterhoede bij Harwich tegen de Engelschen streed. 11 Juli 1672 dienstdoende als commandant van een deel der Waterlinie, met Gouda als hoofdkwartier, wist hij Oudewater, dat sedert 25 Juni door de Franschen bezet was, op dezen te hernemen. Van de Goejanverwellesluis opgerukt met 12 compagnieën infanterie en 12 vuurmonden kwam hij met den luitenantkolonel Palm op 11 Oct. te Polanen en begon van daar uit den aanval op Woerden. Bij het oprukken van Luxembourg tot ontzet van die stad, daags daarna, stieten de Franschen op de verdedigingsstelling, die H. vóór de Hofpoort had doen inrichten, en werden daar afgeslagen; toch kon Woerden niet heroverd worden; de troepen van H. veroverden echter een fransch vaandel. In Febr. 1673 verjoeg H. van Oudewater uit, waarvan hij toen commandant was, kloekmoedig met een afdeeling haagsche en dordrechtsche schutters op schaatsen eenige benden plunderende Franschen en verdreef ze naar Woerden en Montfoort. Aan het hoofd zijner krijgsmacht trok hij op 23 Nov. 1673 Utrecht binnen en veranderde er het bestuur. In Juni 1674, na den vrede met Engeland, zond de Republiek een eskader onder Tromp in zee om de fransche kusten te verontrusten; aan boord bevonden zich landingstroepen onder H. Men landde eerst op Belle-Isle, na de kustverschansingen aldaar genomen te hebben (27 Juni), doch daar het kasteel niet te nemen bleek, scheepte men zich weer in en landde 4 Juli op het eiland Noirmoutiers; kasteel en verschansingen werden genomen en het eiland drie weken lang bezet gehouden (3-24 Juli). In den slag bij Mont-Cassel commandeerde hij den rechtervleugel; in den slag bij St. Denis werden de beide hoofdstellingen van het fransche leger genomen, alsmede de abdij van St. Denis, Luxembourg's hoofdkwartier, door de nederlandsche dragonders, eenige bataillons voetvolk en de artillerie, alles onder bevel van H. In 1693 moest hij op bevel van hooger hand, Veurne, dat door nederlandsche

[p. 605]

en engelsche troepen bezet was, op 6 Jan. aan de Boufflers, na korten weerstand, overgegeven.

Hij was gehuwd met Anna, dochter van Willem Maurits van Nassau (I kol. 1364) die hem drie dochters naliet: Isabella Justine, geh. met Ernst van Bentheim Steinfurt, gest. 1713; Emilie Louise, geh. met Lodewijk, graaf van Nassau-Ottweiler (zie I kol. 1281), gest. 1728; Jeanne Sidonie, geh. met Philipp van Bentheim Steinfurt, gest. te Endegeest bij Leiden, 16 Maart 1752.

J. de Baen heeft zijn portret geschilderd (Houbraken, Groote Schouwburg II, 305).

Zie: G. Engelberts, Gedenkst. v. Neerl. Held. ter Zee II, 157, 159, 160, 161, 239, 242; Bosscha, Neerl. Heldendaden te Land II, 45, 87, 93, 95, 119, 133, 135, 167, 172, 201, 222, 223; Kuypers, Geschiedenis der Nederl. Artillerie III, 65-67.

Eysten