Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2

[Goch, Johannes van of de (4)]

GOCH (Johannes van of de) (4), cistercienserabt der machtige abdij Klaarkamp in Friesland sinds 1471, komt voor in oorkonden en geschiedkundige bescheiden tot 1494. Jan. 1478 ging hij een overeenkomst aan met Leeuwarden over het bouwen en onderhouden eener sluis door de abdij. 21 Mrt. 1482 sloot hij een verbond voor 10 jaren met Leeuwarden om in tijd van oorlog de abdijgoederen te Jelsum te beschermen. Abt Johannes beleefde het begin van den laatsten worstelstrijd der Schieringers tegen de overwinnende Vetkoopers. Als abt der Schiermonniken behoorde hij tot de partij der Schieringers; gelukkig waren de tijden, dat de abdijen een weerbaar aandeel aan deze twisten namen, bijna een eeuw voorbij. Toch komt Klaarkamp niet voor onder de namen der abdijen van Oostergoo, die met het vetkoopersgezinde Groningen een verbond aangingen in 1491. De Schieringers bezetten 1492 Dokkum, Rinsumageest en de abdij Klaarkamp (Worp v. Thabor, Kronyk v. Friesl. (Leeuw. 1871) II, 180, 193). Met den abt van Mariengaarde en Foswerd werd abt Johannes van Klaarkamp als afgezant naar den Keizer gezonden om een groninger magistraat in Oostergoo te verkrijgen (Wijbrands, Gesta abbatum Orti S. Marie (Leeuw. 1879) 254). Waarschijnlijk is dit niet het eenige doel hunner reis geweest.

Als hoofd der Cisterciensers in Friesland trad hij op als scheidsrechter bij de verdeeling der goederen tusschen Gerkensklooster en Galilea of Vrouwenklooster 4 Aug. 1479. In 1483 ontving hij het bezoek van den abt-generaal van Citeaux, Jean Cirey, en in 1488 van den abt van Baum-

[p. 484]

gartenberg, den bekenden Nicolaus Salicetus, commissaris-generaal der orde voor Duitschland. Nov. 1485 deed de abt van Aduard, Henricus Rees, afstand van zijn post in de handen van den vaderabt Joh. Goch; de abt van Oldeklooster, Martinus Poortvliet, volgde zijn voorbeeld in 1489. In beide abdijen zat de abt van Klaarkamp bij de keus van een opvolger voor. In een oorkonde van 1469 komt voor als getuige ‘Johannes Goch senior te Claercamp’; het is mogelijk, dat het dezelfde persoon is als de abt, wanneer er namelijk toen maar weinig bejaarde monniken in de abdij waren.

Zie: Groot placaet en charterboek van Vriesland I (Leeuw. 1768) 673, 691, 744; Brugmans, Kroniek v. Aduard in Bijdr. en Meded. Hist. Genootsch. XXIII (1902) 70; Schoengen, Kroniek van Bloemkamp of Oldeklooster in Archief Aartsbisd. Utrecht XXIX (1903) 186, 229.

Fruytier