Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 1

[p. 1293]

M.

[Maets, Carel de]

MAETS (Carel de), Carolus (niet: Carolus Ludovicus) Dematius, geb. te Utrecht (jaar onbekend) als zoon van den hoogleeraar in de theologie Carel de Maets en Anna Duvelaer, die gehuwd waren in 1633; overl. 29 Jan. 1690. Hij promoveerde 18 April 1664 te Utrecht tot art. lib. mag. et phil. dr. en verkreeg, na eenigen tijd aldaar geneeskundige praktijk te hebben uitgeoefend, van de vroedschap toestemming om collegia chymica te houden (Notulen 7 Dec. 1668). Reeds in dezelfde of in de volgende maand blijkt hij echter naar Leiden te zijn gegaan, wellicht op gerucht, dat daar door curatoren een laboratorium zal worden gesticht (Resol. cur. hs. VI, 127; 8 Aug. 1668); hij biedt zich bij curatoren aan tot het geven van chemisch onderwijs en 8 Febr. 1669 (Resol. VI, 154 vso) laten deze hem

[p. 1294]

toe, en besluiten hem een traktement toe te kennen (Resol. VI, 163). Zij authoriseeren burgemeesteren om een stuk gronds te koopen, ten einde daarop een chemisch laboratorium (het eerste chemisch universiteits-laboratorium te Leiden) te doen bouwen (Resol. VI, 162 vso). Dit laboratorium was spoedig gereed en is vermoedelijk 8 Aug. 1669 in gebruik genomen (Resol. VI, 206 vso); het bevond zich in den noordwestelijken hoek van den hortus botanicus (zie plattegrond door Nicolaas Cruquius, 1718) en kwam uit op de Doelegracht. In 1671 werd het reeds uitgebreid (Resol. 8 Aug. 1670 en 8 Mei 1671). Intusschen was de Maets tot buitengewoon hoogleeraar in de medicijnen benoemd (24 Maart 1670). Zijn benoeming tot gewoon hoogleeraar in de chemie volgde 15 Aug. 1672; hem werd

[p. 1295]

toen tevens een plaats in de philosophische faculteit aangewezen. Hij doceerde ook experimenteele physica, waartoe hem op denzelfden dag als Burchardus de Volder (die tevens een physisch laboratorium kreeg) toestemming was verleend (22 Jan. 1675).

Vermeld zij nog, dat hij in 1672, tijdens den inval van Lodewijk XIV, luitenant was van een keurvendel van leidsche studenten ter bewaking van stadspoorten en wallen. De oratio, door Paulus Hermann over hem gehouden, is niet in druk verschenen.

De Maets schreef: Prodromus chymiae rationalis (1684) en Chymia rationalis nec non praxis chymiatrica 1697 (Chymia rationalis et praxis chymiatricae rationalis, 1687). Morley's Collectanea chymica Leydensia, id est, Maëtsiana, Margraviana, le Mortiana werd niet onder zijn medewerking uitgegeven.

Zie verder G.C.B. Suringar in Ned. Tijdschr. v. Geneesk. 1865 en Jorissen Het Chem. Lab. te Leiden (Leid. 1909), waar o.a. nadere bijzonderheden over het eerste chemisch universiteits-laboratorium te vinden zijn.

Jorissen