[Baerbandus, Christophorus]
BAERBANDUS (Christophorus), Berbandus, Perbandus. Tenzij er omstreeks denzelfden tijd en in dezelfde omgeving twee mannen van dien naam zijn geweest, is de zoo geheeten predikant, die in de vaderlandsche kerkgeschiedenis der 16e eeuw voorkomt, geweest: ‘Regiomontanus Borussus’, d.i. afkomstig uit Koningsbergen in Pruisen. Tusschen 1568 en 1572 vinden we hem werkzaam in de omgeving van Arnhem. Het op zichzelf vreemde feit, dat iemand van zóó ver hier tot den voortgang der Reformatie hulp komt verleenen, zal wel hierdoor moeten verklaard dat Baerbandus een tijdlang in de Paltz in het ambt is geweest en toen, evenals meer theologen uit dien tijd, op aandrang van den keurvorst Frederik III zich vandaar naar ons land heeft begeven. Een voorstelling van den gang van zaken, die zich te meer opdringt, wijl ook later - als de duitsche gemeente te Keulen een tijdlang van de werkzaamheid van dezen predikant heeft geprofiteerd - een gunstige beschikking van de Paltz uit de mogelijkheid daartoe blijkt te hebben geschapen. Te Arnhem is Baerbandus vrij lang gebleven. Nog ± 1578, tegelijk met Johannes Fontanus, schijnt hij er geweest te zijn. Toen begaf hij zich naar Keulen; al zal, in verband met het bovengezegde, dat wel niet geschied zijn op de door van Hasselt meegedeelde wijze: dat Arnhems magistraat hem afstond. Deze toch had niets over den paltzischen ambtsdrager te zeggen. Hoe lang hij te Keulen is geweest, is niet vast te stellen. In Juni 1585 liet hij zich aan de heidelbergsche universiteit inschrijven. In 1593 blijkt hij er echter weer een tijd dienst te hebben gedaan. Vermoedelijk heeft hij echter van daar uit tegelijk ook elders zijn hulp verleend; eind 1593 althans is hij waarschijnlijk te Worms. En
ook begin 1594 is hij niet te Keulen aanwezig. Dan wordt hij tegelijkertijd èn door die stad èn door Arnhem uitgenoodigd weer terug te keeren. Aan geen dier beide verzoeken heeft hij echter gevolg gegeven, want zeer kort daarop is hij predikant der gereformeerde kerk van Neuenhain aan den voet van den Taunus, waar het trouwregister door hem werd aangelegd. In allen gevalle werd hij 12 Apr. 1600 predikant bij de nederlandsche gemeente te Hanau, van waaruit hij ook dikwijls te Bockenheim heeft gepreekt. In Aug. 1605 vertrok hij vandaar en ging toen waarschijnlijk weer naar de Nederlanden.
Zie: Borger, Naamlijst van Predikanten (H.S. univ. bibl. Amsterdam); A. Wessel, Festschrift zur 300-j. Jubelfeier der Nied. ref. Gem. zu Hanau; E. Simons, Kölnische Konsistorial-Beschlüsse (Bonn 1905) 421, 430, 437; L. Wagenaar, Johannes Fontanus (Kampen 1898) 14, 31; Navorscher XXXI (1881) 187; Toepke Die Matrikel der Universität Heidelberg (Heid. 1884-1907) II, zie register in voce.
van Schelven
Auteursrecht onbekend