Peter Jozef Savelberg: een priester van Heerlen

[p. 129]

Pro memoria.

Het leven van Peter Jozef Savelberg is allereerst een weldaad voor zijn volgelingen. Tocht kan het zijn suggestieve kracht tot heiliging ontwikkelen, ver buiten dat kloosterlijk milieu, mits tot de eigenlijke kern van zijn niet aanstonds boeiend wezen wordt doorgedrongen.

Wij geven ons eerder over aan de suggestie, uitgaande van een Dr. Ariëns, tintelend van vernuft, kinderlijk van spontaneïteit, schrander theoloog, knap prozaist, aantrekkelijk spreker, volksman en toch aristocraat.

Misschien ook eerder aan de suggestie, uitgaande van een Deken Thijssen van Sittard, een man van zeldzame goedgeefsheid en oprechtheid, waarlijk een herder, op zoek naar het verloren schaap, die te weinig dacht aan zich zelf, omdat hij te veel dacht aan anderen, toevlucht voor alle stadsarmen, een man, die iedereen groette en door iedereen gegroet werd, al biddende een hemels verkwister van zijn tijd, slecht beheerder van aardse schatten, die door de roest en door de mot verteerd worden, maar uitnemend financier van de hemelse, onvergankelijke.

Savelberg was volstrekt geen volksman: tot lyriek inspireert hij niet, hij mist volkomen het brillante, hij is stil, bedachtzaam, spreekt moeilijk en kuchend nauwelijks nederlands, verschanst zich het liefst achter kloostermuren, zodat zijn eigen stad hem nauwelijks kent, en zodanig beheerst hij de spontane genegenheid van zijn hart, dat hij bij de eerste ontmoeting de indruk maakt, gevoelloos te zijn.

Maar gelijk reeds gezegd werd: doordringende tot de kern van zijn wezen, zal een ieder bevinden, dat ook deze man, al is het om andere geestelijke gaven, behoort tot de voortrekkers

[p. 130]

van een hervormde priesterschap, die de nood van haar tijd verstaande en haar sacramenteel merkteken belevende, haar werk- en werfkracht verzamelt in een allerinnigst contact met God, in een ‘zijn’ in de bovennatuurlijke werkelijkheid. Te midden der twee moderne uitersten: daadverheerlijking en geestelijke beroepswerkeloosheid verstaat zij de hemelse kunst te aarzelen en te wachten zolang God niet spreekt, en als Hij spreekt, een onverschrokken evangelisch avonturier te zijn. Zij herstelt de oorspronkelijke dynamiek van het christendom, dat, ontaard tot studie-object, dood gedefinieerd en verdedigd door vernuftige syllogismen, te weinig dàt bewijs levert van zijn waarheid, waarvoor allereerst, zo niet uitsluitend, de moderne mens gevoelig is: te weten, dat Jezus Christus waarlijk leven is: dat is vreugde, bezit, initiatief, zekerheid, vergoddelijking, broederschap, grenzeloze toewijding aan anderen, kracht in ellende, gemeenschapszin, eerbied voor het persoonlijke, zelfstandigheid, bevrijdende leidzaamheid.

Deze priesterschap is eerlijk, ziet van haar program van evangelische zelfopvoeding en opvoeding van anderen niet af om opspraak, om de onbehaaglijkheid van een uitzonderingspositie. En terwijl zij niet uitdaagt, maar zachtmoedig volgt het spoor van den goeden Herder, aanvaardt zij echter het verwijt van uit te dagen, ook dan als de middelmatigheid, zelfs van eigen wijdings-genoten gehecht aan het burgerlijk comfortabele, haar gedrag als zodanig interpreteert. En terwijl zij de technische en organisatorische voordelen van haar eigen tijd niet verwaarloost, niet minachtend neerziet op een schrijfmachine, een cartotheek, en naast de kerk ook de oprichting van een jeugdhuis bevordert, weet zij, dat dit eigentijds voordeel zeker zal ontaarden tot een nadeel met een aanvankelijk miniem tijdelijk succes, wanneer de oer-krachten

[p. t.o. 130]

Het grafmonument

[p. 131]

van alle menselijke verbetering, het gebed en het offer, de toegepaste hulpmiddelen niet bezielen, en het woord in het openbaar gesproken en de daad in het openbaar gesteld, niet zijn opgebloeid vanuit de eenzaamheid van een hart, dat standvastig God zoekt in ootmoed en verstorvenheid, zoals dat Peter Jozef Savelberg deed.