|
| |
| |
| |
EERSTE BOEK.
| |
| |
| |
David.
Eerste boek.
Ik zing den Herder, die, tot Isrels Ryksgebied
Op Gods bevel gezalfd, de kudde en kooi verliet;
Den Filistyn versloeg; het Erfland aêm deed haalen;
Voor Saüls bittren haat als balling om moest dwaalen,
En op den troon steeg, na den val van dien tiran;
Held David, Jesses zoon, den vriend van Jonathan.
Bewooners van deeze aard', door wien by 't licht der reden
Een Opperste oorzaak word erkend en aangebeden;
Geslacht van Abram, dat op hooger voorrecht roemt,
Dat, waar ge ook zwerst, u 't Volk van Gods belofte noemt;
En gy, ô Christendom! dat na zo menige eeuwen
Een grooter heil geniet dan 't nakroost der Hebreeuwen,
Terwyl uw hoop op God door vorst Messias rust,
In wiens geboôn ge uw vreugd en zaligheid en lust
En vergenoeging vind! leent my aandachtige ooren.
Hem, die op God vertrouwt, is 't hoogst geluk beschooren:
Zyn zorg, zyn toevoorzicht, zyne onbepaalde magt
Versterkt het nedrig hart, en geeft in zwakheid kracht.
| |
| |
Het Kroost van Abram wierd, het Erfland ingetoogen,
Begunstigd en bewaakt door 't eindloos Alvermogen
Zolang het zich getrouw aan zynen last verbond;
Doch als het dien verliet, zyn wetten wederstond,
Zich aan de uitspoorigheên der heidnen schuldig maakte,
En Gods gewyden dienst om afgodsdienst verzaakte,
Dan schonk de Algoedheid nooit d'ondankbren onderstand;
Maar gaf hen tot hun straf in hunner haatren hand.
't Gewest, aan Abraham welëer ten erf gegeeven,
Verstrekte in deezen tyd ter wooninge aan zyn neeven:
De ruischende Jordaan stroomde aan den oosterkant
Ten perk des Amoryts langs dit gezegend Land:
't Gebergt' van Libanon hield noordwaart Isrels weiden
Van 't grootsch Fenicië en van Gezurs wal gescheiden:
De Middelandsche Zee vertoonde zich in 't west.
Hier was aan 't rotsig strand het ryksgebied gevest
Des dappren Filistyns, die in verscheiden togten
Een duurbetaalde zege op 't Erfland had bevochten,
Dat telkens bloot stond voor zyn woedende oorlogsmagt.
Het wrokkend overschot van Amaleks geslacht,
Hoe menigwerf voor 't zwaard van Israël bezweken,
Hield nog 't zuidwesten in, en haakte om zich te wreeken.
| |
| |
In 't zuid' wierd Jakobs erf en Edoms heerschappy
Gescheiden van elkaêr door Parans woesteny.
Thans in Gods gunst hersteld, had Israël, gezeten
In schaâuw van Saüls troon, zyn voorig leed vergeeten,
Sints Davids dapperheid den Filistyn versloeg,
Sints hy in 't eind' den naam van 's Konings schoonzoon droeg,
En Michol, 't voorwerp van zyn minnend zielverlangen,
Van Saüls eigen hand had als zyn bruid ontfangen.
Die Vorst, welëer, naast God, de zuil van Jakobs staat;
Zo ryzig van gestalte als achtbaar van gelaat;
Door Samuël gezalfd; langs ongemeene wegen,
Door 's Hemels wys beleid, ten hoogen troon gestegen;
Die spruit van Benjamin, om zyn' verheven moed
Als eerste Koning door gantsch Israël begroet;
Die zich verblyden mogt in vorstelyke looten,
In vier paar telgen uit zyn vruchtbre min gesprooten,
Beschermers van zyn ryk, of paerels aan zyn kroon,
Was, met dat alles, niet gelukkig op den troon.
Hy, wien nog korts de gunst des Hemels scheen beschooren,
Had thans het wenschlykst heil, de rust der ziel, verlooren,
En droeg in 't angstig hart, door wroeging fel bestreên,
Schoon Jakob wierd beschermd, zyn schuld en straf alleen.
| |
| |
Sints 't ongelukkig uur dat hy de Godheid hoonen,
En, tegen haar bevel, vorst Hagag dorst verschoonen;
Sints God hem door zyn' tolk te Gilgal deed verstaan
Dat nimmer op zyn kroost de kroon zoude overgaan,
En dat eene andre hand met Isrels staf zou praalen,
Bleef zyn verbysterd brein zich elk als vyand maalen.
Geen blyk van trouw, hoe groot, geen dienst, hoe ongemeen,
Verwon de vlaagen van zyn woênde afkeerigheên.
De pynigende zorg, door argwaan aangeprikkeld,
De staat- en baatzucht, in dien boezemstryd gewikkeld,
En door verbeeldingen, schoon ongegrond, gevoed,
Verhitten reis op reis het al te onstuimig bloed,
Dat door al de aadren bruischte, inwendig rookte en kookte,
En in het dreigend oog een vuur van woede stookte.
Dan droop hem 't klamme zweet van 't geemlyk aangezicht;
Dan zag hy alles in een valsch en haatlyk licht;
Dan scheen hy heimelyk met felle razernyen,
Met wreede wroegingen in 't angstig hart te stryên;
By wylen sloeg de tong een ongewoon geluid,
En borst in raadselen en wonderspreuken uit.
Niets kon de nevels dier benaauwdheid op doen klaaren,
De felle barning van dien boezemstryd bedaaren,
| |
| |
Dan 't streelend snaarenspel, waarvoor zyn woede zweeg,
En 't felgeschokt gemoed zyn kalmte wederkreeg.
Dit had, in vroeger tyd, 's Ryks Grooten om doen hooren
Naar een' wiens harpmuzyk des Konings oor bekooren,
Zyn hartzorg sussen kon; en David, Jesses spruit,
Had vaak zyn rust hersteld door streelend maatgeluid.
't Was avond, en de maan verleende nu geen' luister
Aan 't heuvlig Benjamin; gantsch Kanan lag in 't duister.
De hofstad Gibea zeeg, half in slaap gesust,
Allengs in de armen van de wellekomen rust;
Toen Saüls wreede kwaal op nieuw hem kwam bespringen,
En deernis wekte in 't hart van al zyn hovelingen.
De wakkre Jonathan, des Konings braafste zoon,
De wellust van zyn ziel, de naaste tot den troon,
Aan Israël zo waard als 't lieflyk licht aan de oogen,
Was, op des Vorsten last, toen elders heen getoogen.
Heldhafte David, aan des Konings dienst verknocht;
Die 't ryk verdadigde en beschutte in togt op togt;
Wiens naam-alléén het heir der onbesneên deed schroomen;
Die 't hart van Jonathan geheel had ingenomen;
Wiens roem in Saüls oog met zo veel luister blonk
Dat hy, in 't einde, uit list, hem zyne dochter schonk.
| |
| |
Om, langs zo snood een' weg, zyn schuldloos bloed te plengen,
En, onder schyn van gunst, hem te eer ten val te brengen;
Was op dat oogenblik in 't vorstelyke hof
Toen de oude kwaal op nieuw het hart van Saül trof.
Fluks vat de Prins de harp, en spant de gouden' snaaren,
Of 't streelend kunstmuzyk den Vorst mogt doen bedaaren.
Hy huwde aan 't snaarenspel zyn liefelyke stem,
En al de hofstoet zweeg en luisterde naar hem.
Hy zong, met 's Konings ramp tot in de ziel bewoogen,
Hoe de Almagt Isrel uit Egipte had getoogen;
Dat volk bevrydde van Vorst Faraoos geweld;
Hen door de zee geleidde, als door een effen veld;
In 't hart der wildernis standvastig hen beschutte;
Door voedend hemelsch brood hun leven onderstutte;
Hoe ze, altoos in den nood tot hunne hulp gereed,
Zelf watersprongen uit de rotsen stroomen deed;
Hoe zy by dag noch nacht van Arons hutte scheidde,
En eindelyk het volk in 't weelig Kanan leidde.
Hy ging hun spoorloosheid, in 't hart der woesteny,
En 's Hemels strenge straf, met overleg, voorby.
De Koning scheen, bedaard, nu meer gehoor te geeven.
Toen zong de Harpenaar, op zachter toon, het leven
| |
| |
Der blyde Herderschaar, wie smart noch onheil kwelt;
Hoe haar getrouwe zorg de kudde alom verzelt
Door vruchtbre beemden, die van melk en honig vloeijen,
Waarïn de balsem riekt en Sarons roozen bloeijen;
Langs Salems heuvels, van wier kruin de Cedron daalt
En met een' lossen zwier door Bethlems weiden dwaalt,
Terwyl het prachtig loof der hooge cederboomen
Haar dansend welkoom groet en toeruischt onder 't stroomen
Eer zy al kronklende in het meir van Sodom smelt.
De ontroerde Saül vest zyne oogen op den Held,
Wiens kunstryk maatgeluid de zielen streelt door de ooren.
Geen wonder dat hy 't hart van Michol kon bekooren.
(Dus spreekt hy by zichzelv', door zynen haat verblind:)
Geen wonder dat myn zoon, myn Jonathan, hem mint.
Ik-zelf voel tegen dank my t' zyner gunst bewoogen.
Welk een gestalte! welk een hemelsch vuur in de oogen!
Zo schoon, zo dapper en zo kunstryk! och! misschien
Doet hem de drift des volks nog wel als vorst gebiên.
Gewis, hy zal myn kroon eens op zyn' schedel draagen.
'k Hoor 't juichend Israël van zynen lof gewaagen.
Dat wispeltuurig volk verheft hem boven my,
En schikt hem, voor myn oog, alreê ter heerschappy.
| |
| |
Zal ik dien gruwel zien? zal ik myn' val gehengen?
Neen, beter is 't in tyds zyn heilloos bloed te plengen.
Veel beter dat hy sterv' dan dat die ramp my krenk'.
Weläan, dat gaa 'er door, en treff' hem eer hy 't denk'.
Hy spreekt, en werpt zyn' speer, die, te onbesuisd gedreeven,
Langs David heenen giert; al 't hof van schrik doet beeven,
Terwyl elks moordkreet door gewelf en zaalen dringt.
De trouwe David ziet, daar hy nog speelt en zingt,
De spiets reeds in den wand, en hoort het aaklig gillen:
Hy werpt de harp ter aarde, en, zonder tyd te spillen
In vruchteloos beklag, ontvlucht hy 't siddrend hof;
Terwyl de Vorst de speer, omdat zy 't wit niet trof,
In arren moede vloekt, en uitschreeuwt in zyn woede:
Grypt, grypt hem; jaagt hem na, opdat men my behoede!
Hy is, en hy-alléén, de bron van al myn smart.
Hy dingt my naar de kroon, en tevens naar het hart.
Een deel van 't hofgezin tracht 's Konings toorn te sussen,
En door gevlei dit vuur van hevigheid te blussen;
Terwyl een ander deel, op 's Vorsten gunst bedacht,
In schyn zyn lot beklaagt, of stil den uitslag wacht;
En zy, die met vermaak des Konings drift bemerken,
Zyn' felberoerden geest nog in het woeden sterken.
| |
| |
De wreede Doëg, die in Edom 't licht ontfing;
Die opklom tot den rang van Saüls hoveling;
Die steeds door vleijery den Koning tracht te streelen;
Die eigen grootheid zoekt door 't stooken van krakeelen;
Wiens afgunst eindeloos den waaren roem benyd,
Verdienste en deugd door list of met geweld bestryd,
En 's Vorsten vriendschap heeft gewonnen door zyn laagen,
Besluit het uiterste tot Davids val te waagen,
En spreekt met deeze taal den woênden Koning aan:
Verschoon my, zo myn trouw u, ongevergd, durft raên,
ô Vorst! had gy met ons van uw ontwerp gesproken,
Uw vyand waar' geveld, en al uw' hoon gewroken.
Uw hand heeft tegen hem, wiens trots voor niemand zwicht,
Te weinig tot uw rust, of al te veel, verricht;
Te veel, om voor zyn' haat en wraaklust niet te duchten;
Te weinig, zo gy hem laat uit uw magt ontvluchten.
Gy zult hem aan het hoofd van 't muitend volk, misschien
Welhaast, tot uw verdriet, dit hof bestormen zien.
Wie zal zyn woede, wie zyn wreedheid dan bepaalen?
Hoe duur zal hy dees daad uw Stamhuis doen betaalen!
Voorkom hem; 't is nog tyd. Ontlast uw moedig hart,
Door één' gewissen slag, voor eeuwig van zyn smart.
| |
| |
Hy zal, zo gy dit uur myn' trouwen raad wilt hooren,
Uw gramschap niet ontvliên, en 't onheil hem beschooren.
't Is nacht; de stad is stil; de trouwe wachter hoort
Naar 't allerminst gerucht op torentrans en poort.
Hy, naar zyn huis gevlucht, (waar kan hy anders vlieden?)
Kan u, vóór morgen, noch ontgaan noch weêrstand bieden.
Gy stelt dien muiteling welhaast naar wensch de wet,
Indien uw wakkerheid, die op 's Lands welzyn let,
Hem stil omsinglen doe door uw getrouwe knechten.
't Waare ongeraên dit uur meer onrust aan te rechten,
Daar hy, verschrikt, gewis vol zorg en argwaan waakt.
Men dagvaard' hem aan 't hof zo ras ons 't licht genaakt,
En poog' gantsch Gibea, als in 't geheim, te ontdekken
Dat hy zich uw gezag en byzyn zoekt te onttrekken;
Zo word' hy voor elks oog, met goedheid of geweld,
Haast in 't paleis gevoerd, en in uw magt gesteld;
Dan kunt ge aan Israël zyn misdryf openbaaren,
Hem straffen naar verdienste, of hem uit deernis spaaren.
Vorst Saül stemt dien raad: Gaa, zegt hy, met myn wacht.
Zorg dat dit wys ontwerp ter uitvoer word' gebragt.
Uw deugd verweer' het recht van uw' gehoonden Koning.
Verwacht voor uwe trouw myn gunst tot uw belooning.
| |
| |
Hy spreekt, en Doëg vliegt, van 's Vorsten wacht verzeld,
In aller yl naar 't huis van Juda's grootsten Held.
Een, die in 's naasten leed zyn' welstand waant te vinden,
Door spoorloos zelfbelang zich schandlyk laat verblinden,
Kent blydschap noch geluk; daar nyd hem 't hart doorknaagt,
Word hy rampzaliger dan 't voorwerp dat hy jaagt.
De schoone Michol had, in stilte neêrgezeten
By voedster Jozabeth, den traagen tyd gesleeten
In onderling gesprek tot aan den stillen nacht,
En David, haar' Gemaal, reeds lang te rug verwacht.
Nu nam de vrees de plaats van 't uitgerekt verlangen.
Ach! berst zy eindlyk uit, van hartewee bevangen,
Wat houd myn' Prins aan 't hof, daar hem van 's Konings haat,
Hoe diep in 't hart gesmoord, niets goeds te wachten staat?
Ik ken myn' Vaders aart en onophoudlyk wrokken.
Myn broeder Jonathan, deez' dag naar 't heir vertrokken,
Word niet, gelyk gy weet, voor deez' aanstaanden nacht
In 't vaderlyk paleis van zynen togt verwacht;
En zyne afweezendheid bevestigt myn vermoeden:
ô Goede Hemel! blyf myn' Echtgenoot behoeden!
Spaar, spaar myn' waarden Prins, kan 't zyn, op myn gebeên,
Of maak, wat hem weêrvaar', my met hem lotgemeen!
| |
| |
Dus spreekt haar minnend hart, zo ongeveinsd als teder.
Nu zit ze in diep gepeins, dan treed ze ginds en weder.
De zorg voor haaren Held, wiens deugd haar ziel bewoog,
Perst zelfs een' traanenvloed uit haar bekoorlyk oog.
De Voedster wil vergeefs de hartzorg doen bedaaren
Van haar, die, rusteloos, blyft door de zaalen waaren,
En elk om tyding zend, en uitziet keer op keer.
Zy kent, in 't eind', de stem van haar' geliefden Heer,
En vliegt hem te gemoet, door haare trouw gedreeven.
Ach! kost ge uw Michol aan haar zorg dus overgeeven,
Myn Prins! (dus groet zy hem, die haar in de armen vangt.)
Hoe heeft myn angstig hart naar uwe komst verlangd.
Ontdek my, waarde Held! zyn 't geen geheimenissen,
Wat my uw byzyn tot dit oogenblik deed missen;
Wat u in Vaders hof dus lang vertoeven deed.
Zie uit myne oogen hoe myn hart uw afzyn leed.
Myn dierbre Gemaalin! myn troost! myn welbehaagen!
Zegt David: Laat uw hart zich niet van my beklaagen!
Hoe straalt uw trouw voor my uit uw beschreid gezicht,
Uw trouw, my meerder waard dan 't heuchlyk morgenlicht!
'k Geloof, de Hemel, die zo naauw ons heeft verbonden,
Heeft u een voorgevoel van myn gevaar gezonden.
| |
| |
Ligt heeft uw zuivre deugd, uw heimelyk gebed,
Myn onheil afgewend, my deezen nacht gered.
Ontroer u niet te sterk, ik ben myn' ramp ontvlooden,
Maar zie nu 't oogmerk van uw Vaders vriendlyk nooden.
Hoe listig was de strik tot myn verderf gespreid!
Dus spreekt hy, daar hy haar naar eenen zetel leid.
Thans meld de braave Prins zyn Michol, op haar vraagen,
Hoe alles zich aan 't hof dien nacht had toegedraagen,
En hoe hy, voor 't geweld van Isrels Vorst beducht,
Ter naauwernood zich had geveiligd door de vlucht:
Wie kan, dus eindigt hy, steeds zo veel onrecht lyên?
Toon uw grootmoedigheid, 't zyn de oude razernyen;
Dus antwoord Michol hem; Gods magt zal u behoên.
Myn Vader zou, bedaard, niets tegen u misdoen.
Hy heeft, in 't woên der kwaale, u meer dan eens beledigd,
En telkens, kort daaräan, zich weêr met u bevredigd,
Als hy, tot rust gekeerd na zynen overmoed,
Erkende dat gy 't Ryk had door uw' arm behoed.
Hoe dikwerf heeft die waan, zegt David, my bedroogen,
Als ik zyn' ramp beklaagde uit vriendlyk mededoogen,
En zyne woede weet aan zyne uitzinnigheid!
Nu zie ik zonneklaar wat lot hy my bereid.
| |
| |
't Voegt me op myn veiligheid voortaan met ernst te letten,
En aan zyn razerny in 't einde een perk te zetten.
Denk, 't is myn Vader, Prins! van wien gy u beklaagt.
Ach! om de liefde die uw Michols hart u draagt;
Om uwe oprechte trouw, zo dikwerf my gezwooren;
Om Broeder Jonathan; wil myn gebeden hooren!
Denk wat myn droeve ziel om uw gevaar reeds lyd.
Denk wat ge aan Jonathan, uw' halsvriend, schuldig zyt.
Ach! doe ons niet voor 't lot van onzen Vader vreezen!
Laat Gods gezalfde Vorst uwe oogen dierbaar weezen!
De droeve kwaal, die al zyn rust en blydschap velt,
Die daaglyks 't gantsche hof in rep en roere stelt,
Verhit het driftig bloed, bedwelmt de zwakke zinnen;
Maar 't hart is zonder schuld, en zal u altoos minnen.
Voed dan geen' argwaan op uw' Vader, op uw' vrind!
Laat ik de band zyn die u beiden 't saamenbind!
Dus jammert Davids Gaê, terwyl haar weenende oogen
By haaren Echtgenoot, met haar verdriet bewoogen,
Welspreekend pleiten voor haar' Vaders veiligheid.
Verban uw' rouw, Prinses! waartoe vergeefsch geschreid?
Ik zweer, hervat de Prins, by 't heil van mynen Vader,
Van Jonathan, van u, (wie raakt naast God my nader?)
| |
| |
Dat ik, wat leed my treff', myn drukkend ongeval
Nooit op het leven van uw' Vader wreeken zal.
Hy, op Gods last gezalfd, is in myne oogen heilig.
Hy heersche in Israël bestendig, blyde en veilig!
Geloof myn woord; verwin alle uwe angstvalligheên,
En stel, zo 't mooglyk is, uw treurend hart te vreên.
Ik zal by u een poos zyn hevigheid ontvlieden,
Tot hy door Jonathan my weder doe ontbieden.
De schoone Michol keurt, getroost, dit opzet goed.
De zachte rust verkwikke uw afgesloofd gemoed!
'k Zal midlerwyl, dus spreekt ze, en zonder iets te waagen,
Verneemen hoe 't zich voorts in 't hof heeft toegedraagen,
En voor u waaken, tot my alles is bewust.
De Prins begeeft zich op 't herhaald verzoek ter rust';
En, hoe gelukkig is 't geen wraak in 't hart te voeden!
Hy slaapt, hy slaapt gerust, terwyl zyn haaters woeden,
En Saüls wacht, op 't spoor van Doëg voortgesneld,
Reeds nadert tot bederf van d' onderdrukten Held.
Bedaagde Jozabeth had, door haar' pligt gedreeven,
Toen David binnentrad zich uit de zaal begeeven.
Nu meld haar Saüls spruit, van d' eersten schrik bedaard,
Hoe hevig zich de haat des Konings heeft verklaard,'
| |
| |
En tevens, hoe haar trouw voor haar' Gemaal blyft vreezen.
Ach! zegt ze, zou myn Prins by ons wel veilig weezen?
My dunkt dat ik alöm zyn wreede moorders zie.
Vlieg naar 't vertrek uw's zoons, wek uwen Ithaï.
Op hem, op hem-alléén, durft zich myn hart betrouwen,
Hy gaa, zo 't mooglyk is, den staat van 't hof beschouwen,
En stil verneemen wat des Konings raad besloot
Sints myn geliefde Held zyn ongeval ontvlood.
De trouwe Voedster snelt om Ithaï te wekken;
Ontdekt hem al 't geheim, en ziet hem straks vertrekken.
Nog naauwlyks op den weg, ontmoet hem onverwacht
Een onbekende, die den Prins te redden tracht.
Dees stuit den vluggen bode, en fluistert hem in de ooren:
Ten zy zich David berge is hy gewis verlooren.
Hy word beschuldigd van een gruwelyk verraad.
Men mompelt zelfs dat hy den Vorst naar 't leven staat.
't Word alles reeds bezet. Helaas! hoe kan hy vlieden!
Hoe 't zy, hy wachte zich van tegenweer te bieden.
Verlegen Ithaï snelt, in deez' nood, zo vlug
Als een gejaagde ree, met deeze maar' te rug,
Schoon hy die naauwelyks aan Michol durft ontvouwen.
Wie maalt de droefheid van die tederste aller vrouwen!
| |
| |
Zy scheurt, door smart vervoerd, haar vorstelyk gewaad.
De traanen vloeijen haar, als beeken, van 't gelaat.
Maar wat de smart haar ziel, haar teedre ziel, doet lyden,
Nog wil zy haar' Gemaal door haare trouw bevryden.
Haar vlug begrip braveert het groeijen van den nood.
Zy snelt de rustzaal in, daar David de oogen sloot,
En wekt hem, schoon haar stem door droefheid schynt te smooren.
Op, op; ontwaak, ontwaak, myn Prins! myn uitverkooren!
Op, op; 't is vluchtens tyd, zo 't vluchten helpen mag.
Nu zie ik uw gevaar, helaas! in vollen dag.
Zy, die in uw bederf en val hun grootheid zoeken,
Myn' vaders zwakheid door hun snoode list verkloeken,
Verkreegen hunnen wensch, ô ramp! in deezen nacht.
Ons huis word reeds bezet, omsingeld door de wacht.
Waar zal 't, in 't eind', met u, waar met uw Michol, heenen!
Ach! heeft de zon myns heils zo schielyk uitgescheenen!
De Prins, op 't onverwachtst in zyne rust gestoord,
Verschrikt, verbysterd door de klagten die hy hoort,
Schiet op; verlaat het bed. Waar, roept hy, zyn myn knaapen?
Op, dienaars! op! schiet toe; 't is thans geen' tyd van slaapen.
Men gesp' my 't harnas aan: 't is tyd van weer te biên.
'k Heb menigwerf den dood stout onder 't oog gezien,
| |
| |
En zal ook in dit uur niet voor zyn dreigen vreezen.
God, die myn onschuld kent, zal myn beschermer weezen.
Dus spreekt hy, daar zyn Gade, om zyne drift begaan,
Zich neêrwerpt aan zyn kniên: Helaas! wat gaat u aan?
Wilt gy uzelv' en my in eindloos onheil storten?
Ach! wilt gy roekeloos uw' dierbren leeftyd korten,
Die ik te rekken dacht door trouwen onderstand?
Waar wilt gy heen, myn Prins! gy zyt in 's vyands hand
Zo ras gy buitenshuis bestaat uzelv' te waagen.
Ach! zo ge uw Michol ooit hebt liefde toegedraagen,
Zo zy in haare elende aan u nog dierbaar is,
Vergun aan haar dan de eer van uw behoudenis!
Verlaat u op haar trouw, zy zal u niet begeeven.
Zo berge ik myn' Gemaal, en red myn' Vader 't leven.
Prins David richt haar op: myn dierbre Gemaalin!
Hoe waard is my dees blyk van uw standvaste min!
Maar, schoon myn dankbaar hart uw eedle trouw moet looven,
Uw liefde streeft, dit uur, uw krachten ver te boven.
Ach! schreit ze, hoor naar my! laat u die liefde raên!
't Is alles vruchtloos wat uw moed u doe bestaan.
Verzwaar myn onheil niet door 't waagen van uw leven!
Hoor wat de Hemel-zelf uw Gaê heeft ingegeeven.
| |
| |
Gy weet dat dit verblyf, voor ons ter goeder uur,
Ten zuiden zich bepaalt en uitstrekt tot den muur
Die Gibea omvangt: laat ons, uit één der zaalen,
U met een sterke koord terstond doen nederdaalen.
Gaa dan in vrede, Prins! daar u Gods gunst geleid',
En stel myn hart gerust door uwe veiligheid.
Wat zou, zegt hy, die vlucht, hoe wel belegd, my baaten,
Als ik myn Michol aan de wraak ten prooij' moest laaten?
Neen: zo ik op uw' raad dit onheil zoude ontvliên,
Moest ik myne Echtgenoote aan myne zyde zien.
Myn David! roept zy uit, laat u myn smart beweegen!
Myn heil hangt af van 't uwe. Ontzegt ge my den zegen
Dat ik u 't leven berge, als ik u redden kan?
Dreigt my het minste leed by broeder Jonathan?
Zal hy om u, en om my-zelf, niet voor my waaken?
Geen ramp, geen onheil zal uw Michol hier genaaken.
Duld dat ik Doëgs woede en boosheid paalen zett'!
Dat ik myn' Vader zelf, zo veel ik kan, belett'!
Het byzyn van een vrouw belemmert slechts in 't vluchten.
Geef my gehoor, myn Prins! my staat geen leed te duchten.
Indien de Almagtige myn' yver bystand bied,
En met een gunstig oog myn heete traanen ziet,
| |
| |
Zal ik, op 's Vorsten last aan u haast weêrgegeeven,
In schaduw van zyn' troon met u gelukkig leeven:
Doch zo de staatstorm groeit en onophoudelyk woed,
En zo myn' vaders hart geen medelyden voed,
Maar door verbystering verblind blyft en verbolgen,
Zal ik, zelfs eer gy 't waant, in uwe vlucht u volgen.
Wat vraage ik naar dit oord, zo gy dit oord ontvlied?
'k Geef, zonder u, om 't hof, om al de waereld niet!
Sints gy my, voor Gods oog, uw trouw hebt opgedraagen
Zyt gy my meerder dan myn Vader en myn Maagen.
De diepste bergspelonk, de naarste woesteny
Is, als ik u daar vinde, een paradys voor my.
Myn Broeder zal my stil waar ge u onthoud geleiden.
Vaarwel, myn Echtgenoot! vaarwel! 't is tyd van scheiden.
Omhels my voor het laatst', ten troost in myn verdriet,
En wreek u, hoe 't zich wende, op mynen Vader niet.
De ontroerde David, in verrukking opgetoogen
Door haar verheven deugd, slaat zyn verwonderde oogen
Nu naar den hemel, dan op Michols bittre smart,
En barst, in 't eind', dus uit, met een bewoogen hart:
ô Wellust van myn ziel! ô Pronkjuweel der vrouwen!
Wie kan u zien en van verrukking zich weêrhouên?
| |
| |
'k Heb u voorheen bemind, maar thans zie ik eerst regt
Hoe groot een heil my God verleende in mynen echt.
Uw trouw behoud het veld. 'k Zal u niet meer weêrstreeven,
Maar my gewillig aan uw leiding overgeeven.
Vrees myne gramschap niet voor uwen Vader; neen,
Neen, dierbaare Echtgenoote! om uwe tederheên
Zal ik, hoe ook zyn haat my drukken mooge of hoonen,
Hem nimmer haaten, hem in eeuwigheid verschoonen.
Gedenk aan uw' Gemaal, daar hy als balling vlucht,
Zich met uw liefde troost, en om uw afzyn zucht.
De God van Israël, die ons te saam veréénde,
En my in u een' schat van zuivre deugd verleende,
Heréénige ons eerlang, ten troost in onzen druk;
Want buiten Michol ken ik blydschap noch geluk!
Zo spreekt hy, daar hy haar omärmd houd, en in 't scheijen,
't Welk beider hart beroert, en beider oog doet schreijen,
Vertoont de trouw haar kracht in 't spraakeloos geween,
En smelt hun traanen, als hun beider ziel, tot één.
De Voedster en haar zoon, die op het scheiden dringen,
En reeds de sterke koorde aan 't ruime venster hingen,
Vermaanen David vast tot spoed in zyne vlucht.
Daar vat zyn hand de koord, en, hangende in de lucht,
| |
| |
Houd hy zyn minnend oog nog op zyn Gaê geslagen,
Die hem al weenend groet: vaarwel, myn Welbehaagen!
De Godheid blyve u by! Hy daalt, met vluggen vaart,
Gelukkig, onbezeerd, voor haar gezicht, op de aard',
En wykt van Gibea, langs schaars betreeden wegen,
Om stil met Samuël, in Rama, raad te pleegen.
De trouwe Michol zag haar' teêrgeliefden Held
Dus verr' door haare zorg in veiligheid gesteld.
Nog rust de liefde niet, die haar met reên doet duchten
Dat hy, hoe snel hy vliê, den Vorst niet zal ontvluchten.
Ik heb vergeefsch de trouw, die myn gemoed bewoont,
ô Jozabeth! dus spreekt ze, aan mynen Prins betoond,
Indien ik thans den tyd niet door beleid kan rekken,
En zyne vlucht een' poos voor 't moordziek hof bedekken;
Eer Doëg, op den last myns Vaders, myn' Gemaal
Bloedgierig volge, en hem, helaas! ligt achterhaal'.
Ach! mogt myn liefde van zyn wreedheid triomfeeren.
De Voedster moedigt haar om dit gevaar te weeren,
En Michol maakt een beeld, geholpen door haar hand,
En plaatst het, toegesteld, op Davids ledekant.
Ze omwind, om minder erg in 's Vorsten wacht te baaren,
Het breinloos hoofd, in 't bed, met blonde geitenhairen,
| |
| |
En dekt het zielloos lyf zorgvuldig met een kleed.
De nacht, getuige van haar zorg en harteleed,
Verdween allengs, en zag zyn fakkels reeds verbleeken;
De morgenstond begon in 't oosten aan te breeken,
Als Doëg, die het licht met ongeduld verwacht,
De huispoort intreed, en by Michol word gebragt.
Hy meld haar, veinzend, hoe de Vorst hem heeft gebooden
Zo ras de dag genaakt den Prins aan 't hof te nooden.
Zy, die by 't rustbed om haar' Davids afzyn schreit,
Verblind den Edomyt door haar teêrhartigheid.
Ach! zegt ze, zo myn Prins in Vaders hof kon komen
Hoe bly wierd dit bevel door hem niet aangenomen;
Maar hy, te hevig door ontsteltnisse aangedaan,
Is krank, en buiten staat, om naar 't paleis te gaan.
Hy, die haar niet mistrouwt en David waant te aanschouwen,
Keert ylings naar het hof, om dit den Vorst te ontvouwen.
De Koning was nog van zyn woede niet hersteld
Als Doëg hem de maar' van Davids krankheid meld.
Hy zal die weigering, dus spreekt hy, duur betaalen:
Een die niet willig komt zie met geweld zich haalen.
Men voer' met bedde en al hem straks voor myn gezicht,
Opdat zyn dood in 't eind' myn boezemsmart verligt'.
| |
| |
De onëedle Doëg keert ter vlucht met dees bevelen,
En durft ze in trotsche taal aan Michol mededeelen.
Zy, die, zo veel zy kon, voor haaren Held zich kweet,
Vertoont hem eindlyk 't beeld dat Davids plaats bekleed.
Myn Echtgenoot behoeft uw' moordlust niet te schroomen,
Hy is, ter goeder uur, zyn ongeval ontkomen.
Zo spreekt ze tegen hem, wiens oog van woede brand.
Straks rukt hy, toornig, kleed en beeld van 't ledekant;
Werpt alles overhoop, en loopt in alle hoeken
En zaalen vruchtloos den gevluchten David zoeken,
Die vast den Hemel dankt, en vordert op zyn' togt.
De heillooze Edomyt, die al het huis doorzocht,
En al den dienstbren stoet, door 't woest rumoer verlegen,
Vergeefsch naar David vroeg, had geen bericht gekregen.
Dit voert zyn woede in top, en doet hem onderstaan,
Zelfs buiten last, de hand aan 's Prinsen Gaê te slaan.
Hy voert haar, met geweld, naar 't hof van haaren Vader.
Zy volgt, al weenend, dien lafhartigen verraader;
Terwyl gantsch Gibea, dat toeschiet op die daad,
Op haar en haar gevolg verwonderde oogen slaat.
't Gerust geweeten spreid, in 't midden van den rouwe,
Een kalmte op 't schoon gelaat der vorstelyke Vrouwe,
| |
| |
En blinkt met heldren glans door haare traanen heen.
De trouwe Burgery, geraakt door haar geween,
En mooglyk in 't geheim tot Jesses spruit genegen,
Wenscht dat zy Saüls ziel tot deernis moog' beweegen.
De maar' van Davids vlucht, terstond den Vorst gemeld,
Vergrimt hem meer en meer. Hy graauwt, in 't harte ontsteld,
Zyn Dochter driftig toe: Is dit uw' pligt betrachten?
Uw Vaders ongeval gelyk 't betaamt verzachten?
Ontäarde telg, die met myn' vyand saamenspant,
En, welk een spyt! hem laat ontvluchten uit myn hand!
Zoekt ge ook, als hy, de kroon en 't leven my te ontrooven?
Ondankbre! kon myn hart dit ooit van u gelooven?
Heeft uw geveinsde ziel, in uw' gevloekten echt,
De trouw, de deernis met ons-allen, afgelegd?
Wilt gy uwe Ouders voor uwe oogen om zien brengen?
Hun beider bloed in 't bloed van uwe broeders mengen,
En al het Vorstlyk Huis ten gronde zien gesloopt,
Als David gruweldaên op gruweldaaden hoopt?
De ontroerde Michol smeekt, op de aarde neêrgeboogen,
Haar' Vader om gehoor, en tracht zyn mededoogen
Te wekken door dees taal, in 't nypen van den nood:
Ach Vader! wyt ge aan my dat David u ontvlood?
| |
| |
Kon ik hem, reeds vervuld met schrik en misvertrouwen
Door uw' geduchten toorn, in 't vlieden wederhouên?
Helaas! indien ik hem gestuit had met geweld,
Hy had my zekerlyk tot zyn behoud geveld.
Ondankbre! schreeuwt de Vorst, wat moogt ge uw schuld bedekken?
Had ge ons zyn vlucht gemeld toen gy hem zaagt vertrekken,
Men had onfeilbaar hem in 't vlieden achterhaald.
Nu heeft, door uwe list, myn wacht te lang gedraald.
Gy, gy, rampzalige, tot myn verdriet gebooren!
Stelt my te leur, door in uw hart zyn vlucht te smooren.
Waan echter niet dat hy myn gramschap zal ontvliên:
Gy zult, ik zweer 't u, hem nooit levend weder zien.
Ach! roept zy weenende uit: wat heeft myn Held misdreven,
Dat ik dus eindeloos moet siddren voor zyn leven?
Myn Vorst! myn Vader! duld dat ik uw oog verlicht'.
Gy word op 't snoodst misleid; myn David mint zyn' pligt.
Hy, wien gy maalt als een' meineedigen verraader,
Bemint u als zyn' vriend, en eert u als zyn' Vader.
'k Ontdekte, zelfs in 't leed hem in deez' nacht bereid,
Zyn zuivre trouw voor u, en zyn teêrhartigheid.
Ik vond zyne eedle ziel geraakt door mededoogen.
Thans smeeke ik u voor hem, en gy blyft onbewoogen!
| |
| |
Myn Vader! 'k staa u voor myn' Davids onschuld in,
Ontferm u over my! verhoor zyn gemaalin!
Verhoor uw dochter! laat myn smeeken u beweegen!
Des Konings razerny, ten hoogsten top gestegen,
Verstaagt de droeve Vrouw door deeze ontzinde taal:
Hy, hy uw David! hy uw Held! hy uw Gemaal!
Dat hem de Hemel straffe, en u met hem doe sneeven,
U, wier gevloekte list hem uitkomst heeft gegeeven!
Die, daar gy siddren moest op 't denkbeeld van uw schuld,
Ligt heimlyk overlegt waar gy hem vinden zult.
Gy, gy hem vinden; gy in zyne vlucht hem volgen!
Dat zal myn magt verhoên. Dus raast hy, gantsch verbolgen;
Slaat zyn vergramd gezicht op Michol dreigend neêr,
En stampvoet op den grond, en buldert meer en meer,
En word van oogenblik tot oogenblik verwoeder.
Held Abner, telg van Ner, des Konings vaders broeder,
's Ryks dappre Veldheer, die met heimelyk verdriet
Des Vorsten wreede kwaal en rustloos woelen ziet;
Die wenscht dat hy de wond der bittre huiskrakeelen,
Tot heil van al 't geslacht, verzachten konde en heelen,
Beschut Prins Davids Gade in deezen hoogen nood.
Uw gramschap is gegrond, en Michols schuld is groot;
| |
| |
Dus spreekt hy, om den Vorst tot aandacht aan te spooren.
Maar, vaart hy wyslyk voort, waartoe meer tyds verlooren
In vruchteloos gesprek? Geef aan uw wacht bevel
Dat hy den vluchteling door 't Land van Israël
Vervolge, en herwaart voer'; zo staat u niets te vreezen.
Hy, hy-alléén, ô Vorst! moet hier het offer weezen.
Stel Michol midlerwyl gerust in myne hand.
Ik geef myn woord, myn hoofd, by u voor haar te pand.
Dus hebt gy voor haar vlucht in 't minste niet te schroomen.
Ik zal op 't eerste ontbod haar voor uw oog doen komen.
De Vorst, hoe woedend, geeft zyn' schrandren raad gehoor.
Gaa, zegt hy tot zyn wacht, volg David op het spoor.
Vervolg hem, op den last des Veldheers, zonder beiden,
En tracht, zo 't mooglyk zy, geboeid hem hier te leiden.
En gy, ô Abner, breng dees snoode uit myn gezicht,
'k Beveel haar aan uw zorg; bewaak haar naar uw' pligt.
Trouwhartige Abner, zo grootmoedig in zyn poogen,
Heft Michol op van de aarde, en leid ze uit 's Konings oogen
Naar zyn gerust verblyf; daar zy, in haar verdriet
En hechtenis, ten minste een heusch onthaal geniet,
En ongehinderd om haar' Echtgenoot kan weenen;
Terwyl de vleijers van Vorst Saül zich veréénen
| |
| |
Om, nevens Doëg, die met ongeduld beschouwt
Dat dees vervolging word aan andren toebetrouwd,
En echter, om den toorn des Veldheers niet te wekken,
Zyn ongenoegen op 't zorgvuldigst tracht te dekken,
Te zorgen, dat de Vorst, verbysterd door 't geweld
Der dristen, door de rust in kalmte word' hersteld.
|
|
Auteursrechtvrij