Maar er is meer... Poëzie van Limburg in de twintigste eeuw
(1999)–Hans Op de Coul, Ben van Melick, Ine Sijben–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 3]
| |
1 Geschiedenissen
| |
[pagina 4]
| |
[pagina 5]
| |
Dit boek is gebaseerd op twaalf afleveringen van het cultuurprogramma De Onderstroom op Omroep Limburg/liradio, uitgezonden in de periode van 13 maart 1999 tot 16 oktober 1999 onder de titel ‘Poëzie van Limburg in de twintigste eeuw’. Ine Sijben (freelance kunstjournalist) en Hans Op de Coul (eindredacteur cultuur) vormen de redactie van De Onderstroom, Ben van Melick (docent Nederlands en literatuurcriticus) is de vaste literatuurrecensent van dat programma. Zij hebben hun bijdragen verwerkt tot het boek Maar er is meer... De titel is om twee redenen gekozen: lang niet alles wat onder de noemer ‘Poëzie van Limburg’ valt, is ook in het boek terecht gekomen en de auteurs zullen zeker doorgaan met lezen, onderzoeken en schrijven.
Maar er is meer... valt uiteen in twee delen. De verantwoordelijkheid voor elk deel ligt bij de desbetreffende auteur(s). In deel i treft u journalistiek onderzoek aan van Hans Op de Coul en Ine Sijben. Zij zijn vooral geïnteresseerd in de historische context van de dichtkunst. Hun dichters zijn ‘voorbij’, bijgezet in de (achter)kamers van deze eeuw, daar tijdelijk vandaan gehaald, van voor en achter bekeken, herbezien en teruggeplaatst. Deel ii, door Ben van Melick, geeft een aantal persoonlijke leesverslagen van een keurend en kritisch proevend gemoed. Zijn studieobjecten zijn de levende dichters, zij het in de figuurlijke zin van het woord. Zij zijn nog niet bijgezet, ze moeten nog op hun merites beklopt, beroken en betast worden en even weggezet voor later.
Er zijn verschillende manieren waarop u dit boek kunt lezen. Gewoon van voor naar achter - we hebben ons best gedaan de in de tijd heen-en-weer springende radio-uitzendingen in een enigszins chronologisch stramien te dwingen - maar u kunt ook elk hoofdstuk als een verhaal op zichzelf lezen. De dialectpoëzie treft u aan in het hart van het boek en dat is geen toeval. U wordt bij het lezen geholpen door een los bijgeleverde inhoudsopgave en een index op personen en zaken. De in het boek geciteerde gedichten vindt u in de index onder de auteursnaam. Deel i is achter elk hoofdstuk voorzien van ‘Aantekeningen’ waarin korte biografietjes zijn opgenomen. Deel ii heeft eveneens achter elk hoofdstuk biografietjes en een lijst met de belangrijkste uitgaven van de besproken auteurs.
Als naslagwerk over de geschiedenis van de literatuur in Limburg is dit boek niet goed te gebruiken: het geeft namelijk geen volledig overzicht, die pretentie en | |
[pagina 6]
| |
die mogelijkheden hadden we niet. Het is zelfs niet evenwichtig, niet elke auteur is naar evenredigheid bediend. Maar daardoor konden we, vooral in deel i, ons zoeklicht wel scherp stellen op, op het eerste gezicht, toevallige of minder belangrijke details.
Wat betreft de spelling van de geciteerde gedichten en prozafragmenten: die hebben we gelaten zoals we hem aantroffen, dus uit een vooroorlogse bundel leest u ‘mensch’, en ‘eenige’.
U zult in deel i onregelmatigheden aantreffen in de gedetailleerdheid van de bronvermeldingen. Dat heeft te maken met het feit dat veel bronnen uit het omvangrijke maar in de beschrijvingen vaak onvolledige radioarchief van de Limburgse omroep komen. Reken daarbij dat archivering van gebruikte bronnen door de redactie van De Onderstroom zelf anders zou zijn gebeurd als we geweten hadden dat er ooit een boek van zou komen...
We danken onze voorgangers bij de Limburgse omroep die in hun tijd nauwgezet het culturele leven volgden en ons, via het omroeparchief, in staat stelden onze uitzendingen en dit boek samen te stellen. Het is met name aan Fred van Leeuwen, de eerste programmaleider van de Regionale Omroep Zuid, te danken dat de Limburgse omroep een actieve bijdrage aan de cultuur van dit gewest tot zijn identiteit rekent. Voor de eerste helft van deze eeuw hebben we dankbaar gebruik gemaakt van de Stadsbibliotheek van Maastricht en van de tips van nog levende ooggetuigen van een eeuw literaire activiteiten in Limburg. Verder danken we li radio-tv, het Prins Bernhard Cultuurfonds Limburg (voorheen het Anjerfonds) en de Provincie Limburg die ons in staat stelden dit boek te maken.
Ben van Melick, Hans Op de Coul, Ine Sijben
december 1999 |
|