Logo DBNL
De Bokkerijders (1981)

De Bokkerijders

(1981)–J.J. Melchior–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende


illustratie

De Bokkerijders.
Een woord vooraf.

In een werk van dezen aard vindt men zich verplicht personen aan te duiden, wier gedrag zeer laakbaar is geweest; daarover zouden sommigen ontevreden kunnen zijn, alhoewel de schrijver geenszins de bedoeling heeft iemand onaangenaam te wezen en nog veel minder een zijner naasten in iets te willen hinderen. 't Is wel waar, de euveldaden der Bokkerijders werden over vijf kwart eeuws gepleegd, maar toch bleven verscheidene namen van plichtigen der achttiende eeuw tot heden voortbestaan, al zijn daarom deze naamgenooten volstrekt geen afstammelingen van de beruchte roovers. Uit voorzichtigheid en kieschheid worden de familienamen van Bokkerijders onzer provincie niet voluit gedrukt, als het den schrijver uit verworvene inlichtingen gebleken is dat er thans nog naam- en stamgenooten in dezelfde gemeenten bestaan. Uitzondering is gemaakt voor Bocholt, Bree, Eelen, Neer-Oeteren, Op-Oeteren, omdat de namen van roovers dier gemeenten al over veertig jaar in volle letters aangehaald werden in deel 12, blz. 243-277, en deel 14, blz. 141-156 van het welgekende geschiedkundig werk van wijlen kanunnik Daris over de kerken van het bisdom Luik(1). Op blz. 142-105 van deel 7,

duidde hij de Bokkerijders van Dilsen, Maaseyck, Munster-Bilsen, Ophoven, Stevoort en Wellen slechts met de beginletters hunner familienamen of desgevallend met lapnamen aan, wellicht omdat hij voor die gemeenten of heerlijkheden niets te zijner beschikking had, toen zijn boek gedrukt werd, dan nagelaten handschriften van die tijdsperiode of min ofmeer vertrouwbare inlichtingen hem door tijdgenooten verstrekt, en niet kon steunen op ambtelijke stukken van gerechtelijken aard. Al beschikten wij, ook voor laatst vermelde plaatsen, over dezelfde handschriften en tevens over officieele oorkonden sinds enkele jaren slechts aan 't licht gekomen, toch zullen we ons doorgaans maar bedienen van de aanvangletters der nog voortbestaande familienamen, waar we veel tot nu toe niet vermelde historische omstandigheden en plaatselijke bijzonderheden aan toevoegen.

Andere door ons benuttigde bronnen hooren bijzonderen toe. Maar het bedoelde standaardwerk van kanunnik Daris, benevens de Crimineele Registers van Beeringen, Bree, Mechelen, Oostham, St-Truiden, Ter Hauweycken (Heusden), Wellen, het Crimineel Rolleregister voor de recharges der Leenzaal van Munster-Bilsen, het Rolregister voor de ‘leeringen of hoofdvaerten’ van Buyten-Bilsen, het Rolboek der recharges van het Oppergerecht des graafschaps Loon liggen ter inzage van 't publiek in het Staatsarchief te Hasselt, Statiestraat, 8. De rechterlijke oorkonden over de Bokkerijders der Landen van Overmaas berusten in het Rijksarchief van Nederlandsch Limburg, dat ook voor iedereen toegankelijk is te Maastricht, in de Oude Minderbroedersstraat; en in het Staatsarchief van Luik vindt men, voor het intra muros der steden Hasselt, Bree, Wuest-Herck, Beeringen, en voor 15 erin vermelde plattelandsche gemeenten onzer provincie, aan het Luiksch recht onderworpen, het ‘Registre aux Recharges des Echevins de Liége, 1758-1794’.

Wie dus door ons met opzet verzwegene persoonsnamen elders wil opsporen kan aldaar zijne weetgierigheid bevredigen.

't Ware in alle geval een groote onbezonnenheid en een wezenlijke onrechtvaardigheid - die, we weten het, op verscheidene plaatsen uit politieke drift of om nog minder ernstige redenen begaan worden - naam- of stamgenooten eenigszins aansprakelijk te willen maken voor gestrafte of strafbare daden, over meer dan eene eeuw door hunne voorouders bedreven.


Vorige Volgende