Swanenburg
Haarlemmerstraatweg 7, Halfweg
Situatie en geschiedenis
Bij de uitwateringssluizen van het Haarlemmermeer naar het IJ bij Halfweg, bezat het Hoogheemraadschap van Rijnland sinds in de 16de en 17de eeuw een klein stenen huis voor toezicht op de drie sluizen, de opslag van noodmaterialen en een herberg voor functionarissen van Rijnland op inspectie. In 1644 besloot men tot de bouw van een nieuw, monumentaal Gemeenlandshuis te Halfweg volgens de ontwerpen van Pieter Post, dat de naam ‘Swanenburg’ zou krijgen. De bouw van het huis voltrok zich tussen 1645 en 1648 onder leiding van Simon en Cornelis van Assendelft met merendeels Haarlemse ambachtslieden en kunstenaars.
Swanenburg werd direct achter de dijk naast de sluizen van Halfweg gebouwd en was vanaf de weg op de dijk via twee bruggen toegankelijk. Op deze bruggen waren toegangshekken met geblokte natuurstenen pijlers geplaatst die in de as stonden van de daar achter geplaatste poorten. Deze verschaften toegang tot de zij- en achterliggende terreinen. De pijlers waren voorzien van gepolychromeerde wapenschilden en bekroond door stenen burchten waarop een zwaan was geplaatst. De pijlers bezaten gesmede ijzeren hekvleugels, zoals te zien is op een schilderij door Joh. Janson (1729-1784) in de collectie van het Stedelijk Museum te Amsterdam. De bruggen en hekken maakten deel uit van het ontwerp door Pieter Post.