Hekken in Nederland

[p. 39]

De situatie aan het begin van de 20ste eeuw. Foto C. Steenbergh, coll. RDMZ/Steenbergh.

De Nienoort
Nienoord 1, Leek

Situatie en geschiedenis

Huis Nienoort of Nienort ligt in een bosachtig park aan de oostelijke zijde van Leek en is als Nationaal Rijtuigmuseum toegankelijk. Het huidige landhuis werd in 1885-1886 gebouwd op de fundamenten van een borg die in 1525 werd gesticht door Wigbold van Ewsum en in de 19de eeuw afbrandde. Van het oude slot zijn behalve delen van het interieur nog twee laat 17de-eeuwse poortjes zichtbaar. Het park bezit een inwendig als schelpengrot behandelde koepel. Vóór de ophaalbrug staat een rijk gebeeldhouwde natuurstenen poort. Rechts en links daarvan staan fraaie kanonnen op rolwagens.

Beschrijving van de toegangspoort

De uit Bentheimer zandsteen opgetrokken poort werd in 1708 vervaardigd door H. Bielefeld in opdracht van Georg Wilhelm, tweede echtgenoot van Anna van Ewsum. Boven de poortboog is het volgende opschrift aangebracht: dominus / providebit / tempore / georgu wilhelmu et anna ab ewssum / s.r.j. comitum ab inn- et kniphausen / dominorum nienortae et territoru vredewold

In de boogzwikken van de poortdoorgang zijn wapenschilden te zien. Schildhoudende leeuwen op een sokkel, geflankeerd door vazen boven de poortpijlers, vormen de bekroningen op de poort. De pijlers bezitten verdiept liggende vlakken met florale motieven. In de vleugelstukken zijn de figuren afgebeeld van de lachende Democritus en de wenende Heraclitus, aangevuld met zinnebeeldige voorstellingen van de woede en de zachtmoedigheid. Ook op de lagere buitenste pijlers, die deel uitmaken van de vleugelstukken, staan gebeeldhouwde vazen. Aan de onderzijde van de vleugelstukken is bovendien het bouwjaar van de poort aangegeven. De poortdoorgang kan worden afgesloten door vrij lage smeedijzeren hekvleugels, bestaande uit eenvoudig spijlenwerk zonder ornament.

Literatuur

Buiten, jrg. 1911, p. 208-210, ills.