Mijn dagboek. Dagboek 1. 1907-1911

[p. 212]

7 januari 1957

Ik ben nu drie jaren hier, in onze St.-Paulusabdij. De hartewens van Christine voor welks verwezenlijking zij, midden in ons beider leven, haar vrouwengeluk heeft willen teruggeven aan God, is volkomen in vervulling gegaan: haar man, haar Pieter is priester. Zij moet bij God daarvoor met grote liefde gebeden hebben. Ikzelf heb er niets voor gedaan. Ik had trouwens nooit meer aan die mogelijkheid gedacht. Ik leefde voluit en diep waar God mij plaatste. De rest liet ik, eerst toen ik heiden was, over aan het onverwachte; later, christen, gaf ik alles over in volledig vertrouwen aan de Voorzienigheid. Naar elk nieuw werk en bezigheid werd ik geroepen. Ik heb er nooit om gevraagd uit eigen beweging. Vreemd en wonderlijk. En toch heel eenvoudig. Ik zie nu de eenvoud van de dingen van God. Gods wil buigt alle krommingen recht, de menselijke hinderpalen verdwijnen; het meest onwaarschijnlijke, het menselijk-onmogelijke, het onvoorstelbare wordt vanzelfsprekend, gaat in vervulling en wordt werkelijkheid.

Enkel de feiten zijn sterk genoeg om te tonen dat hier elk louter menselijk plan, hoe hardnekkig ook doorgedreven, buiten Gods schikking gefaald zou hebben.

Waarom de feiten niet eenvoudig vertellen? God wordt steeds meer beminnenswaard, wanneer ge een mensenleven beschouwt; wanneer ge het rustig en bewogen gaan van een kind van God - en alle mensen zijn kinderen van God - aandachtig volgt en Gods hand, zijn onafgebroken tedere zorgzaamheid en zijn wilde liefde, verrukt, ontdekt en bespeurt tot in de onbeduidendheid van alledaagse toevalligheden.

Toen mijn Christine voor goed ‘naar huis’ ging, was ik drieënzeventig jaar. Een oud man, een soort grijsaard! En ik vroeg mij af in die tijdloze uren van de stilte van God: wat ben ik nog waard zonder Christine? Het liefst zou ik haar nagaan. Hoe kan ik blijven leven zonder haar?

[p. 213]

Een gedachte was in mij als een licht van nieuw begrijpen: ik moest heel dicht bij God gaan wonen, om onze liefde, de liefde van Christine en mij, levend en vruchtbaar voor de anderen te bewaren. - ‘God is de onuitputtelijke bron van onze liefde,’ dit schreef Christine mij veertien dagen vóór haar heengaan. Ik moet dus mijn bestaan voortzetten. Ik ga wonen in de nabijheid van Anne-Marie, Zuster Christine. Misschien wel als ‘paying guest’ in het gastenkwartier van de St.-Paulus-abdij, en ik begin een laatste boek en blijf lezingen geven, want ik moet mijn brood verdienen. Ik zal het vragen aan Vader-abt. Door onze kinderen en door ons eigen verleden behoren wij op zekere wijze tot de abdijen van Oosterhout.

Na de begrafenis - dit vreemde feest - heb ik mijn verzoek gericht tot Vader-abt. Er werd in de volgende dagen wat over en weer gesproken en beraadslaagd en gebeden.

Twee weken later stond ik in de middag van 7 januari 1954 als postulant-oblaat in het koor der monniken. Het was voor mij de gewaarwording alsof ik de eeuwigheid was binnengegaan, steeds dieper het werkelijke leven in. Alle dingen van daarbuiten in de grote wereld kwamen heel nabij. Christine was naast mij, ongezien, maar werkelijk tegenwoordig. Ik behoefde zelfs geen hand meer uit te steken om mij van haar aanwezigheid te vergewissen. Wonderlijk, hoe de onzienlijke dingen mij rustig omgeven gingen, om mij heen kwamen staan; hoe al het verre van de mensen heel dichtbij kwam in levende drommen.

God greep mij en zou mij niet meer loslaten.

De jaren zijn in rustige snelheid voorbijgegaan, voortdurend gevuld met nieuwe verworvenheden. Ik hoop, als God het toelaat, het wezenlijke van die jaren en van vroeger toen mijn bestemming verborgen bleef, te mogen verhalen vóór ik van deze planeet weggeroepen word door de Vader naar ons aller eeuwig thuis.

_**_*

15 augustus 1956, het grote zomerfeest van Onze-Lieve-Vrouwe - de afkondiging van het dogma van Maria's hemelvaart heb ik bijgewoond, 1 november 1950, te Rome op het St.-Pietersplein - heb ik in de handen van onze Vader-abt

[p. 214]

de plechtige monniks-gelofte afgelegd. De monnik wordt door zijn professie gescheiden en afgezonderd van zijn voorafgaand leven in de wereld. Dit is volkomen waar. Bovendien ervaar ik als werkelijkheid, dat ik nu op andere wijze, inniger, rechtstreeks door God en door Hem heen verbonden ben met de wezens die mij het liefste zijn, het wonder van de liefde in mijn leven. De mensen, alle, de verre en de zéér nabije, belegeren mijn hart, en de poorten staan wijd-open. Heel het voorafgaande leven wordt opgenomen in mijn nieuw bestaan van monnik. Er gaat niets van het goede verloren. Het christendom, het leven bij God, is een bestendige vermeerdering van leven.

_**_*

Nu komen de volle maanden september, october, november, december met de wijdingen, die snel op elkaar volgen, omdat Rome in het door Vader-abt ontvangen indult, het passend en goed oordeelt, dat de priesterwijding plaats heeft op 22 december 1956, achtentwintigste verjaardag van de priesterwijding van onze jongen, pater Pieterke.

2 september wijdt Mgr. Jos. Baeten, onze bisschop van Breda, mij in de kerk der Benedictinessen, dus in tegenwoordigheid van Zuster Christine, tot subdiaken. Door deze wijding behoor ik bij het Altaar, en het Altaar is Christus.

Een hele week en zo vaak mogelijk volbreng ik in de hoogmis en andere plechtigheden de taak van subdiaken.

En in de middagen, als ik vrij ben van studie, oefen ik mij reeds onder leiding van een medebroeder die pater Pieterke heel goed gekend heeft, in het lezen en opdragen van de Mis. Ik laat mij leven. Als God wil dat ik dit alles nog volbrengen zal en sterk en lenig blijf om dit uitzonderlijke en heerlijk-gewone te verwerken en tot mijn bezit te maken, dan gebeurt het ook. Wat God doet, is altijd beter en méér waar en schoner dan wat wij zelf dromen en verlangen. Ik lees en bestudeer de rubrieken van de Mis. De nauwkeurigheid en de eenvoud waarmee dit grootste geheim van geloof en liefde, als ware het een sacraal spel, tot in elke lichaamsstand toe, in iedere stemschakering en tot in het kleinste gebaar beschreven staat, zijn bewonderenswaardig.

[p. 215]

Telkens, iedere middag bij het oefenen, denk ik met verbazing aan de mogelijkheid dat ik misschien over enige maanden in werkelijkheid de Mis zal lezen. Nu reeds heb ik de gewaarwording, dieper binnen te gaan in het leven van God, in het verblindend licht van de Drieëenheid. Zal ik het eenmaal werkelijk verrichten? Zal dit hoge Offer-spel dan bloed-ernstig zijn? Zal ik dan werkelijk spelen met het vuur van Gods woorden?

_**_*

4 november word ik in onze abdijkerk, met vijf medebroeders, diaken gewijd. Ik behoor nu bij de offeraars; ik ben ingelijfd bij de Offeraar. Wij zijn diaken gewijd, terwijl de Hongaarse opstand voor de vrijheid wordt neergeslagen met tanks en bommenwerpers. Hel en hemel tegelijkertijd. De enige Hoogmis van het Kruis, de moeder van alle missen die over heel de aarde sindsdien gelezen, opgedragen, gezongen, geofferd worden door de priesters, leidt mij steeds dieper binnen in het god-menselijk geheim van het werk der Verlossing. Straks, in Gods goedheid, zal ik ook medewerker zijn aan het heil van heel de wereld. Ik leef deze maanden hevig, in de volle rust van overgave. Iedere zaterdagmiddag ben ik bij Zuster Christine en spreken wij over de helderheid van het benedictijnse leven. In de grond is ons leven een voortdurend in tegenwoordigheid zijn van de liefde, van de goedheid van God. En dáár, in die wereld van werkelijkheid, vind ik allen en alles van vroeger terug, verheven en verhevigd, voltooid in de gaafheid van hun wezenlijkheid.

_**_*

Het is een gestadig klimmen geweest de diepte in bij God:

eerst de plechtige professie op 15 augustus;

2 september de wijding tot subdiaken;

4 november de diaken-wijding;

en nu 22 december de wijding tot priester.

Ik behoor mij zelf niet meer toe, ik behoor aan God, en met God en door God behoor ik aan de mensen toe. In de mate dat ik minder en minder aan mijzelf toebehoor en méér en méér

[p. 216]

aan God, ben ik méér en voller en vollediger mijzelf. Ik wil zijn wat God wil dat ik ben. Ik begrijp niet tenvolle wat er met mij gebeurd is en nog gebeurt. Het is goed en eenvoudig als het licht, zoals God is en alles wat Hij doet. Eenvoudig en goed.

God heeft beslag op mij gelegd door de liefde, nog méér, oneindig méér nog dan vroeger. O ik ben er niets deugdzamer en vromer door; helemaal niet. Maar binnenin word ik verzengd door de kracht van een vuur dat mij overweldigd heeft. God dringt door tot op de grond van mijn wezen, en dáár in de diepte ontmoet Hij zichzelf. Ik ben afwezig, alléén God woont in de priester, als in een bruikbaar huis. God kan alles, - nu Hij het klaar speelt van mij een priester te maken...

In de avondstilte van 22 december, op onze cel, schrijf ik aan Zuster Christine: je vader is tot priester gewijd. Morgenochtend zal ik het lichaam van Onze-Lieve-Heer je in de mond leggen. Ik verkeer in een wonderlijke staat van vrede en volwassenheid. Alsof ik nu eindelijk voltooid ben, mijn bestemming heb bereikt en de volheid van de waarachtige eeuwige leeftijd ontvangen. Onze dierbare Père-abbé Jean is al deze maanden heel dichtbij mij geweest; hij zal ook wel bij mijn wijding, als eerste ná onze Bisschop, onzichtbaar tegenwoordig, zijn handen op mijn hoofd gelegd hebben. Op 25 october leefde plotseling de herinnering in mij op aan die dag, drieëntwintig jaar geleden, toen ik door onze oude Vader-abt in het kapittel gekleed werd. God laat niets verloren gaan. Ik ben zó dankbaar...

_**_*

Van 22 december af is nu iedere dag boordevol gevuld van het verlangen naar de Mis van de komende ochtend. Het is mateloos en eenvoudig. Ik weet niet hoe ik het zeggen moet: ieder ogenblik wordt alles onuitsprekelijker; wat gisteren gebeurd is, wat vanmorgen gebeurd is, wat morgenochtend gebeuren zal, en zo iedere ochtend opnieuw, van alle komende dagen; aldoor wordt het onuitsprekelijker. Er zijn geen woorden voor de onmetelijke eenvoud van het geheim van het geloof en de liefde. En zó zal het blijven gaan tot ik verdwijn in de stilte van het drievoudig-éne Leven. Ik mag nu in de nabijheid

[p. 217]

daarvan leven, in vredige vervoering om de liefde die God ons toedraagt, en die in ons het verzengend vuur ontsteekt van de vrede die Jesus geeft en die wij willen mededelen aan onze mede-mensen.

Levend ding van God, gezondene van de Kerk, offert de priester, voor het heil van heel de wereld, aan den Vader, het Lichaam-geworden-brood, de Bloed-geworden-wijn van den Zoon. De priester neemt het mensenleed en de menselijke goedheid, zonde en heiligheid in zijn hart en heft dat al mee op in zijn offerende handen met de Hostie. In de Mis gebeurt er iets god-menselijk groots, dat verlossing bewerkt, vreugde brengt en gelukkig maakt, want het Kruis brengt de Glorie.