Mijn dagboek. Dagboek 1. 1907-1911

23 December

Het aanschijn der dagen is veranderd, de blik op het leven is ganselijk gewijzigd, want mijn geest is verscholen in de gedachte aan God. Ik loop door de straten, tussen mensenmenigten, ik zie de huizen en de lucht daarboven, ik spreek tot ieder over zeer gewone dingen, alsof er niets gebeurt en mijn geest is omtogen door een gouden wolk. Wanneer ik met Christine die hetzelfde wonder doorleeft, over God spreek, over het onzegbare dat ons gegeven wordt, wanneer wij samen met den jongen de ochtend- en avondgebeden bidden, dan voel ik mij in verbinding met de grote macht buiten ons, schreien wij van geluk als kinderen die hun thuis weer teruggevonden hebben. Ik weet met onwankelbare zekerheid, dat, wanneer wij gedoopt zullen zijn, wanneer wij gehuwd zullen zijn, wanneer wij gecommuniceerd zullen hebben, er een nieuw leven voor ons zal aanbreken, van welks rijkdom en diepe schoonheid en nieuwe verre mogelijkheden wij ons geen voorstelling maken kunnen. En toch zijn er nog dagen van alles verwoestenden twijfel; dan ben ik bang dat ik mij verleiden laat door een wel schoon, maar geen werkelijkheid in zich dragend, waanbeeld. Alles is mij dan ont-

[p. 162]

vallen, en ik ben nog armer, nog wanhopiger dan vroeger. Nauwelijks herinner ik mij het ongeduld en het verlangen naar het komende. De moed verlaat mij, vol aarzeling en met angst val ik terug in de duisternis. Mijn wezen wil geen gehoor geven aan den drang der innerlijke stem die mij zegt, doch zo zwak, zo héél uit de verte is haar geluid, te volharden en te bidden en te vragen en te kloppen met bei mijn handen aan de deur van Gods woning. Het zijn zware uren, mijn geest ligt ten dode toe gewond, en ik stamel de gebeden als een stervende. Maar zij helpen mij niet, zij verlossen mij niet van de martelende onzekerheid. Ik hoor, in mijn geest, een wisselgesprek van twee stemmen; de éne drijft mij voort, de andere spot met mijn verlangen. Ik zal trachten dezen vreemden innerlijken strijd, waarvan ik als het ware toeschouwer ben en tegelijk het doel, onder woorden te brengen. - ‘Ziet ge wel hoe ge aarzelt en bang zijt voor den dwang welken het katholicisme u zal opleggen? Gij zijt immers geen man voor zelftucht en beperking! Keer terug naar het leven.’ ‘Het leven! Maar wat gij het leven noemt, is schijn. Ge leeft eerst in waarheid, als ge God kent, wanneer de liefde uw ziel naar God stort, als 'n boom zijn kruin naar den hemel.’

‘God! Haha! God is een droom. En wilt ge dan uw leven offeren aan de verheerlijking van een droombeeld, een inhoudloos woord? Ge gelooft niet werkelijk aan zijn bestaan, ge maakt het u wijs, het verlangen verblindt u. En laat het leven schijn zijn! Het is tastbaar, het is stralend, ge kunt ervan genieten, ge kunt het vastgrijpen. Is het niet onnozel om te geloven aan het scheppingsverhaal, aan de zonde, aan de Onbevlekte Ontvangenis, aan de Incarnatie, aan de macht van den priester, aan de onsterfelijkheid der ziel? - Dergelijke legenden mogen als waarheid gelden voor minderwaardige geesten, maar gij! Het is belachelijk! Gij kunt toch niet menen dat de aarde, die povere bol, het centraalpunt zou zijn van het heelal, omdat toevalligerwijs, in den loop der eeuwen, de mens daar ontstaan is! - Gij gaat u een juk opleggen, zo ge christen wordt.’

[p. 163]

‘Neen, ge zult bevrijd worden; de oneindige wereld van den geest zal u geopend worden. Ge zult voor immer de zekerheid ontvangen, in uw hart den vrede, en de blijdschap van den geest. De zin van het leven wordt u geopenbaard op wonderbare wijze. Jezus, de vlees-geworden Liefde, is het hart der eeuwigheid. Voelt ge niet uw grenzenloze onmacht, wat ook met uw verstand te begrijpen? Heeft het zogenaamde leven u ooit bevredigd? De oneindigheid van God alleen kan u verzadigen. Ge weet dat. Waarom geeft ge u dan niet over?’ ‘U overgeven aan de Kerk zoals zij tegenwoordig is! aan priesters die onbeduidende mensen zijn en zeker niets van een gecompliceerden modernen geest in welken alle mogelijkheden gedacht worden, begrijpen kunnen? En aldus uw leven verarmen? Uw wezen komt vanzelf in opstand daartegen. Ge kunt gerust de schoonheid van het katholicisme bewonderen; maar het is niet voor u. Het is één der vele levensuitingen, maar niet de énige; en sluit ge u bij deze aan, dan verwerpt ge de andere als grove dwalingen. Is u zo iets bekrompens mogelijk?’

‘De Kerk bezit de Waarheid, want zij heeft Jezus. Jezus rust op de altaren, en nergens elders kunt ge zijn Lichaam dat het eeuwige leven geeft, als voedsel ontvangen, dan hier, in de Kerk, en uit de hand van een priester, hoe zondig en diep gevallen en armelijk van geest als mens deze ook zij. Hij heeft de leven-gevende woorden en draagt zijn wijding tot in alle eeuwigheid. Schouw verder dan het zichtbare; begrijp het geestelijk wonder der Kerk. Overweeg de heilige Sakramenten, de Liturgie, het Officie, en de Mis. Dit is de onzichtbare, geestelijke, vlekkeloze, want goddelijke Kerk. Maar ge kunt deze slechts naderen door de aardse, door de zichtbare heen. En zie nu het wonder der oneindige Caritas. Jezus, die God is, evenals zijn Vader en de Heilige Geest, heeft nimmer geaarzeld tot u te komen, onder de gedaante van brood, hij wacht u, hij heeft u nodig, hij wil gegeten worden, hij wil verslonden worden, hij heeft zich klein gemaakt om u niet te ontzetten, om u niet te vernietigen met zijn geweldige

[p. 164]

goddelijkheid. En gij zoudt u niet storten naar hem, als een dorstige naar de bron, als een hongerende naar het brood? Wilt ge dan verdorren en van honger omkomen?’

Neen, mijn ziel wil zich verzadigen aan God. Ik verlang het Sakrament van het Doopsel opdat ik bevrijd worde van de ketenen van onwetendheid en blindheid. Zo God wil, - o de vreemde verrukking, deze woorden te zeggen en den zin ervan te doorvoelen! - zo God wil, zullen wij den 6den Januari, in festo Epiphaniae, zullen de jongen en ik gedoopt worden, zullen Christine en ik het Sakrament van het Huwelijk ontvangen. Daarna vangt voor ons drieën de grote innerlijke reis aan.