Donderdag 6 januari
Positieve geruchten over een transport op dinsdag a.s. van leden van de
Austausch-lijst voor Palestina naar het kamp bij Zelle bij Hannover. De
oorspronkelijke geestdrift is bij velen bekoeld; lange gezichten: het eind van
de oorlog is in zicht en men vertrouwt de zaak tenslotte toch niet. Gisteravond
een wilde bridge-drive in mijn barak. Grote animo. Uit barak 85, die der
Barnevelders, een vrouw gevlucht, een bekend artiste, L.H. Vanmorgen om zeven
uur was zij nog bij het foliënplukken, kort daarop is zij verdwenen. Haar
verdwijning had zijzelf aangekondigd in een briefje aan haar broer, waarin zij
meedeelde dat zij het leven op Westerbork niet langer kon verdragen en daarom
besloten had, een eind aan haar leven te maken. Haar lijk is echter totnogtoe
niet gevonden. Bekend is, dat zij buien had van melancholie, maar ook dat zij
het met haar echtgenoot niet kon vinden en zon op middelen om uit het kamp weg
te komen om een nieuwe liefde, waarnaar zij hunkerde, tegemoet te snellen. De
plaatsvervangend commandant, Untersturmführer Van Dam, heeft bij afwezigheid van
de commandant, die in Den Haag vertoeft, barak 85 gestraft; hij heeft twintig
bewoners, tien mannen, tien vrouwen, naar de s-barak
gestuurd. Oorspronkelijk had hij een lijst van twintig leden opgemaakt, maar
toen hij deze met od-ers kwam halen, bleek zowat geen van
deze bewoners thuis; zij waren op het werk. Van Dam razend: allen, die in de
barak aanwezig zijn, buiten aantreden! Ouders van nog niet volwassen kinderen
mochten weer naar binnen. Uit de rest deed hij willekeurig een greep van twintig
mannen en vrouwen, die zoals zij daar stonden naar de s-barak
werden overgebracht. De echtgenoot van de ‘zelfmoordenares’ die ziek lag, liet
hij van zijn bed lichten en naar de s-barak overbrengen. In
de loop van de dag werd hij naar het ziekenhuis vervoerd. Van Dam arresteerde
persoonlijk de heer Rosenbaum, chef-de-bureau van Dienstbereich 12, omdat hij
verzuimd had tijdig melding te maken van het ontbreken van de ‘zelfmoordenares’
op het werk. Toen hij met zijn arrestant bij de strafbarak aankwam, ontmoette
hij daar De Jong, wachtmeester der marechaussée. Deze vroeg Rosenbaum: ‘Wat komt
u hier doen?’ Rosenbaum: ‘Untersturmführer Van Dam heeft mij gearresteerd.’ De
Jong: ‘U gaat onmiddellijk naar uw bureau terug.’ Van Dam zwijgt. Rosenbaum af.
In plaats van Rosenbaum heeft Van Dam de heer Gokkes, zaalchef bij het
foliën-bedrijf, doen arresteren en naar de 67 doen overbrengen. In barak 85
heerst grote verslagenheid en verontwaardiging over de aanstichtster van het
onheil. Decreet van de Obersturmführer over ‘Verkehr mit s-Leute.’
‘Ich weise nochmals ausdrücklich daraufhin, dass es jedem
Lager-Insassen strengstens verboten ist, auf der Strasse oder den
Arbeits-Plätzen mit den
s-Leuten ausserdienstlich zu sprechen. Jeder
Verstosz wird von mir