Sarina. De moeder van de kontraktanten

[p. 41]

Water

Wat is zonde? Wat is straf? Het zijn vragen waar je nooit uit komt. Ik geloof dat zelfs de dominee en de pater er geen sluitend antwoord op kunnen geven. Als je moet geloven in straf en zonde, dan vraag ik me af, wat voor kwaad ik zoal gedaan kan hebben om dit alles te moeten ondergaan. Ik werk me rot om mijzelf en de kinderen te eten te geven. En zij? Wat hebben zij misdreven om met honger naar bed te moeten gaan? Hoor ik wat? Oh, 't is de buurvrouw, die enkele passen achter me aan loopt.

‘Ai baya Lientje. Ik roep je zolang. Pe y'e pot'yu ede e gwe. Je kijkt niet eens om!’

‘Ik was in gedachten. Alles is zo duur geworden hoor!’

‘Zeg je dat zo zachtjes. Ze zijn niet te betalen!’

‘A bun. Ik ga naar binnen’, zeg ik en loop in dezelfde pas het erf op.

Er is niemand te zien.

‘Ze zullen wel honger hebben’, denk ik.

‘Het was niet zoveel wat ze vanmorgen gehad hebben.’

Als ik het huis binnen stap, ligt Norien op de vloer van de voorkamer te slapen.

‘Hilda, waarom heb je Norien niet op een lapje goed laten liggen, de vloer is veels te koud!’, zeg ik verwijtend.

‘Hilda’, roep ik iets luider.

Hilda staat loom op, nadat ze het boek waaruit ze leest op de tafel heeft neergelegd.

‘Ma, er is een brief gekomen’.

Ik pak het briefje aan en vouw het open.

[p. 42]

‘God verd....’ gil ik, ‘dit ook nog’ en als ik op de bank plaats genomen heb, kijk ik in drie verbaasde en angstige gezichten. Ik herstel me gauw en tover een glimlach tevoorschijn.

‘Kom bij me Norien. Heb je lekker geslapen?’

Dat arme kind is natuurlijk wakker geschrokken.

‘Wim, hoe is het op school geweest?’

‘Ma, wat is het?’, vraagt Hilda die nog steeds in dezelfde houding naar me kijkt.

Ik zucht, ‘het is de waterleiding’.

‘Maar ma is toch vorige week gaan betalen?’

‘Ja’, zeg ik, ‘ze vinden dat ik ook voor die twee maanden moet betalen.’

‘Welke, toen we geen water hadden?’

‘Ja’, zeg ik rustig.

Mijn gedachten gaan terug in de tijd toen ik met zoveel moeite het geld bij elkaar spaarde om het water weer opengesteld te krijgen. De emmers water die ik nodig had, kreeg ik van de buurvrouw. Ik zie me nog met Hilda het water uit de goot, die voor het huis staat, sjouwen onder andere voor het wassen en dweilen van het huis.

‘Wat gaan we doen?’, onderbreekt Hilda mijn gedachtengang.

‘Ik zal morgen naar het kantoor gaan. Ze zijn nu al gesloten.

Kom laat me gaan kijken wat ik heb om te koken’, zeg ik terwijl ik opsta en naar de keuken loop.

‘Rientje gaat straks lekker eten, no.....laat mijn rok even los’.

[p. 43]

Rientje zwaait met haar hand, ‘ta, ta, ta’, zegt ze.

Ik aai haar over het hoofd.

‘Hilda, zet Rientje weer in de voorkamer en hou haar bezig, anders kruipt ze overal rond’.

Er ligt niet veel op de rekken. Wat moet ik in de pot doen? Ik zet de pot op het kookstel. Ik vind niets anders, dan en beetje rijst. Terwijl ik de rijst was, denk ik aan het onderwerp zonde en straf. Dit is zowaar een straf. Geen voedsel en straks ook geen water. Gunt God mij niet eens water? Moet ik betalen voor God's water? Water uit de grond en ook nog voor dat deel dat ik niet gebruikt heb.

‘Ma kijk wat ik heb gevonden!’

‘Wat is er?’, roep ik wat geërgerd terug.

Dan hoor ik Wim binnen stormen.

‘Ho, niet zo wild. Kan het wat rustiger?’

Enthousiast doet hij zijn handen open en ik ben even stil. ‘Waar heb je dat vandaan?’, vraag ik, terwijl ik een ei uit zijn handen pak.

‘Het lag naast ons huis’, zegt hij.

In normale gevallen zou ik het hem naar de buurvrouw laten brengen. Het zijn namelijk haar kippen.

Als ik even later rijst met gebakken ei voor de kinderen opdien, vraag ik mij heel even af, of ik wel of niet gezondigd heb. Misschien heeft God op deze wijze voor ons gezorgd.

Misschien zorgt God op deze wijze voor meerdere dingen, maar wij begrijpen Hem niet. Het probleem waterleiding lijkt wel een spook dat steeds terugkomt. Waar moet ik het geld vandaan halen om de Waterleidingmaatschappij te

[p. 44]

betalen?

Dit zal me weer slapeloze nachten bezorgen. Zal God daarvoor zorgen? Maar op welke wijze? Ik kan het maar niet van me afzetten. De kinderen zijn intussen klaar met eten. Daarom sta ik op en ruim op.

‘Was de vaat af Hilda’, zeg ik.

Hilda wordt lang, maar ze is pas tien. Hoeveel begrijpt ze al? Kan je dit soort problemen al met haar bespreken? Zij zal er net als ik geen oplossing voor weten. De behoefte om met iemand over dit soort dingen te spreken is groot. Mijn hoofd gaat langzaam op een computer lijken. Elke dag aan een aantal uiteenlopende zaken denken. Ik ben er moe van.

Wim en Norien moeten in bad.

‘Wim, zet het bekken onder de kraan. Blijf erbij staan, want het bekken mag niet overlopen’.

Over drie dagen is het afgelopen met bekkens onder de kraan doen. Ik kleed Norien uit en geef haar een bad. Daarna Wim.

Tegenwoordig wordt het vroeg donker. We zitten allemaal in de woonkamer. Hilda leert haar lessen en ik probeer met Norien op schoot een krant te lezen. Het is een oude krant. Ik kreeg hem om een zoute vis in te pakken. Er gebeurt toch wel wat in het land. Er zijn veel aktiviteiten. Nieuwe ministers, eerste steenlegging, buurttehuizen, fabriek geopend, toespraak van de President, ga zo maar door. Waarom gebeurt er bij mij niets nieuws? Moet ik weer twee maanden pinaren om de waterleiding te kunnen betalen? Voor water dat ik niet gebruikt heb? Waar moet ik mij be-

[p. 45]

klagen als men mij tekort doet? In elk geval zal ik er morgen naar toe gaan. Misschien komt het nog goed. Ze hebben zich zeker vergist.

De slaapkamers hebben geen licht, daarom leg ik de kinderen eerst in bed, doe het licht uit en ga op de tast naar mijn bed. Hoewel ik alle problemen van me af probeer te zetten, kan ik de slaap niet vatten. Ook Hilda keert zich een paar keer om en om. Ik wil haar nog enkele jaren beschermen tegen de problemen van het leven. Maar ik denk dat ze al heel wat zelf aanvoelt. Ze weet dat haar vader geen cent aan alimentatie wil betalen. Na de rechterlijke eis nam hij ontslag. Van het water weet ze nu ook. Het zal wel goed komen, spreek ik mezelf moed in en tracht te slapen.

Het is achter de rug. Het water uit de kraan is van de Maatschappij. Het is niet van God en niet van ons. Het stond nergens opgetekend dat ze ooit water hadden afgesloten. Ik heb gevraagd waarom het dan nodig was het water opnieuw aan te sluiten. Het was onbegonnen werk.

Maar God zorgt voor alle mensen. Ook voor mij. Daarom staat er genoeg water in de goot langs de straat. De buurvrouw zal ik niet meer lastig vallen. Ik loop nu naar de drogist en haal aluin. Ik zal de ton met gootwater vullen en zal daar aluin in doen. Dat is voor het wassen van groenten en andere dingen. Voor drinken zal ik de kruik vullen met regenwater.

God heeft altijd gezorgd, alleen moeten wij onze hersenen gebruiken. Mijn grootmoeder heeft ook zo geleefd. Ik zal haar voorbeeld volgen, kon ik er niet eerder aan gedacht hebben? Al neuriënd stap ik enkele uurtjes later naar huis.

[p. 46]

Als ik het erf oploop, blijken de kinderen ook vrolijk te zijn. Ze hollen me tegemoet.

‘Ma, we gaan lekker eten, we hebben dagublad geplukt in de goot’, zegt Wim.

‘Hoe is het geweest ma?’, vraagt Hilda.

‘Goed’, zeg ik. ‘Kom we gaan samen werken’.

Samen wassen we de ton schoon, vullen hem met water en ik doe er een eetlepel aluin in.

‘Morgen hebben we helder water, schoner dan het water uit de kraan’, zeg ik terwijl ik naar de keuken loop. Dan keer ik me abrupt om.

‘Het kan zo niet door blij ven gaan. We kunnen niet al maar door toestaan dat de grote heren met ons, de armen, blijven sollen. We moeten er iets aan doen’, zeg ik met stemverheffing.

Het schijnt Hilda ook hoog te zitten, want ze antwoordt gelijk: ‘ja ma. We moeten het in de krant schrijven’.

‘Dat helpt niet Hilda. Ik heb het al eens zien staan. Buurvrouw liet het me zien’.

‘Dan zal buurvrouw ook iets hiertegen willen doen’.

‘Maar we hebben echt veel meer mensen nodig als we echt iets willen bereiken’, zeg ik nadenkend. ‘Weet je wat? Morgen gaan we naar alle mensen in deze straat toe’.

‘Ik ga mee’, roept Wim.

‘Ta, ta, ta’, doet Norien.

‘Ja hoor, jij gaat ook mee. Het moet lukken, daar ben ik van overtuigd, want ik heb al drie strijdmakkers’.