Emilina

[p. 5]

[I]

Eindelijk zit ze in de bus op weg naar de zo begeerde stad, de toekomst, gelegenheid tot verdere studie, tot werk, tot van alles. Gunst, als deze vrouw naast haar even haar mond dichthoudt. Ze sluit haar ogen. Ze is doodmoe van de reis en ook van de lange vermaningen en verhalen, die ze heeft moeten aanhoren. Haar moeders broer opende, als de verantwoordelijke persoon, de plechtigheid met een speech die drie uurtjes duurde. Dan de basja van het dorp die ook een beetje familie van haar is. Dan nog haar moeder, vader en tantes. O, zelfs het denken daaraan is vermoeiend.

‘Waar ga je logeren?’

‘Bij mijn zus.’

‘Heeft ze een man?’

‘Nee, ze werkt.’

‘Hmm, ze heeft geen man.’

‘Ze werkt bij een vrouw, daarvan betaalt ze haar huishuur,’ zegt Emi ter verduidelijking.

De vrouw is even stil. Emi weet waaraan ze denkt. Zo denken ze allemaal. Wie geen man wil, die wil onzedelijk leven. Ze heeft hierover een ontzettende strijd gevoerd. Ze hadden al een man voor haar. Kant en klaar. Een man die bereid

[p. 6]

was haar voor het leven van voedsel en kleding te voorzien. Die vijf hectare grond voor haar zou openkappen. Die zo goed kan jagen en vissen dat ze nooit honger zou lijden. Ze had zich met hand en tand daartegen verzet. Ze wil nog geen man.

Ze wil graag verder studeren. De meester had gezegd dat ze het ver zou kunnen brengen. Hij had haar ouders aangeraden haar op een MULO-school in de stad in te schrijven. Maar sinds een maand, na een gesprek met haar zuster Lucie, weet ze dat het niet doorgaat. Haar zuster verdient te weinig en haar ouders hebben nog de zorg voor vier jongeren.

Ze moet dus zelf zien hoe ze het probleem zal oplossen. Ze heeft hierover nog niet intensief nagedacht. Ze zal 's morgens moeten werken en 's avonds naar school gaan.

‘Trouw jij ook niet?’

Kan die vrouw niet over iets anders praten. Ze kookt innerlijk, maar zegt toch heel rustig: ‘Nee, nog niet.’

Je kan toch niet onbeleefd zijn tegen ouderen.

‘Hmm, de jeugd van vandaag,’ zegt de vrouw voor zich uitkijkend.

Emi lacht een beetje, maar ze is boos. Ze heeft deze woorden al vaker gehoord. De woorden die een beschuldiging inhouden. Ze zucht hoorbaar. De vrouw kijkt opzij, om te zien of Emi wat zal zeggen, maar Emi denkt daar niet aan.

De bus is er bijna, Zwartenhovenbrugstraat, Saramaccastraat. Alles lacht haar toe, de winkels, de kleurrijke hangmatten, de mooie panyi. Ze zou er een kijkje willen nemen, morgen misschien. Gauw stapt ze uit de bus. Met één tas over haar schouder en de andere in haar hand loopt ze langs de huizen.

Ze voelt zich moe, maar toch blij. Op dit moment begint ze een nieuw leven. Een zelfstandig leven in de stad. Hoe zal het

[p. 7]

[p. 8]

zijn? Nog in gedachten verzonken doet ze de poort open. Lucie staat op het erf bij de kraan. Als ze Emi ziet, rent ze naar haar toe en omhelst haar.

Zes dagen zijn verstreken sinds Emi in de stad is, lange dagen van wachten, van winkel in en winkel uit lopen. Van werk zoeken zonder resultaat.

Ze is vandaag naar een grote firma gestapt. Daar moest ze op meneer West wachten. Toen ze helemaal versuft van het lange wachten naar binnen werd geroepen, kreeg ze kort en bondig te horen dat er geen vacature was. Ze begreep het pas goed toen ze weer op straat stond. Ze is toen naar de Waterkant gegaan. Daar kreeg ze ongeveer hetzelfde te horen met het enig verschil dat deze heer heel vriendelijk was. Hij beloofde haar, in geval er een open plaats zou zijn, aan haar te zullen denken.

Emilina doet haar ogen langzaam open. In de schemering onderscheidt ze de plank met haar schoolboeken en schriften. Lichtstraaltjes worstelen zich door de spleten van de jaloezieën naar binnen. Het is al vijf uur, want ze hoort de gadotjo's zingen. Een enkele auto passeert op straat. Ze wist dat ze zich nooit zou verslapen, want ze had drie keer op haar kussen getikt en vijf uur gezegd.

Ineens springt ze op. Hoe kan ze nog liggen dromen terwijl ze over een half uur het huis uit moet. Ze loopt de deur uit naar de badkamer die achter op het erf staat. De andere huizen zijn nog dicht. Ze pakt een bekken, zet het onder de kraan en poetst tegelijkertijd haar tanden. Het water stroomt nu nog hard en heel gauw is het bekken vol. Overdag zou ze tweemaal zolang moeten wachten. Ze draagt het bekken naar de badkamer en neemt een fris bad.

[p. 9]

Lekker afgekoeld komt ze de badkamer uit. Ze huivert even van de wind, trekt de baddoek dichter om haar schouders heen en gaat vlug naar binnen. God, wat gaat die klok snel. Ze trekt haar kleren aan en heeft nog net tijd voor een kannetje thee, dat Lucie voor haar heeft klaargezet.

Ze neemt de kortste weg naar de bushalte want het is al kwart over zes. Er staat een groepje mensen te wachten. Een oude vrouw en drie dames. Toch niet, het zijn twee dames en een heer. De jongeman heeft lang haar. Emi kan nog niet wennen aan die dames die er als heren uitzien en omgekeerd. Gelukkig, daar komt de bus al aan. Nu maar duimen dat hij niet vol is. De bus stopt precies bij de halte. Er zijn enkele plaatsen vrij. Een ieder wringt zich naar binnen. Niemand vraagt zich af wie er het eerst was. Emi ook niet. Ze moet er, komen wat komen wil, om half zeven zijn.

Als de bus weggereden is staan er nog twee mensen. Je kan de ergernis van hun gezichten aflezen. Emi is blij dat ze zit. Nadat ze uitgestapt is in de stad rent ze naar de volgende bus. Ze heeft vandaag veel geluk, want er staat een lijn drie op vertrek. De bus is propvol. Toch is ze blij dat ze zich tussen twee mensen in kan wringen.

Ze vraagt zich af wat ze vandaag zal moeten doen en hoe het aan het werk zal zijn. De mevrouw leek niet onaardig.

Maar haar moeder zegt vaak: ‘Kon koiri nanga kon tan a n'a srefi’. Er is veel verschil tussen een bezoekje afleggen en wonen. Ze merkt dat ze toch een beetje nerveus is. Nog net op tijd drukt ze op de schel. De bus stopt met een ruk. De chauffeur kijkt haar boos aan. Ze haast zich bij het uitstappen. Om de hoek moet ze zijn. Bij de deur aangekomen blijft ze een minuut staan om op adem te komen, dan schelt ze aan. Zo begint haar eerste werkdag.

[p. 10]

Het is nu al de derde dag dat ze bij deze mevrouw werkt. Ze moet er om half zeven zijn, want mevrouw moet naar kantoor en de kleine Pieter moet oppas hebben. Het zijn heel leuke mensen.

Als ze 's morgens aankomt zegt mevrouw: ‘Emi, het broodje met kaas op dat bord is van jou. Help die kleine vent eerst, dan afstoffen, aanvegen en het vaat afwassen. Veeg het erf ook aan en zet het vuil op straat. O, ja maak ook de groente voor me schoon en zet een half pond rijst op vuur.’ Dan gaat ze weg.

Emi staat dan even stil om de lange rij van opdrachten te verwerken. Ze loopt naar de kinderkamer om de kleine vent eerst te helpen. Dat helpen bestaat uit: Pieter baden, kleden, kammen en voeden. Zo gaat het al drie dagen. Als mevrouw thuiskomt, heeft Pieter zijn tweede bad en zijn derde voeding gehad. Ze laat hem maar flink ravotten.

Hoe denkt mevrouw dan, dat ze het erf kan aanvegen en tegelijkertijd op Pieter in huis kan passen? De eerste dag had ze zich geen raad geweten. Pieters broekje was helemaal vuil en mevrouw was boos. Nu weet ze beter. Na zijn eerste bad krijgt hij alleen een onderbroekje aan. Voor het erf aan de beurt is staat hij al achter de deur te wachten. Als Emi de deur opendoet holt hij het erf op. Hij rent wat rond, vult blikjes met zand en gooit het weer eruit. Wat heeft hij een pret! Net als de kleine kinderen in het dorp.

Als ze klaar is met het erf schoonmaken wil Pieter niet naar binnen. Ze pakt hem op en stopt hem onder de douche, niet meer in zijn badje. Waarom moet dat? Hij is al twee jaar oud. Op Tapoeripa gaan kinderen van twee jaar met zussen, broers en vriendjes in de rivier of de kreek baden. Pieter is notabene veel flinker dan haar broertje van drie.

[p. 11]

Die kan niet zo duidelijk praten. En eten dat Pieter kan!

Mevrouw had haar gevraagd of Pieter zoveel aardappelpuree met appelmoes had gegeten! In het dorp zou hij een flink bord rijst eten, met groente en vis. Haar broertje zou nooit puree door zijn keel krijgen en Emi zou hem ook nog gelijk geven. Ze houdt niet van papperig voedsel.

Emi voelt zich vanmiddag erg ziek. Ze heeft geen zin naar school te gaan, maar ze moet wel. Ze verzuimt niet graag. Ze kan in de middag niet meer rusten, want als ze bij vieren thuiskomt is er nog net tijd om te baden en te eten.

Gelukkig kan ze de bus zelf betalen. Ze heeft vanmorgen f30,- van mevrouw gehad als voorschot op haar loon van f80,-. Daarvan heeft ze Lucie f20,- gegeven voor kost en inwoning. Alléén, de bussen laten vaak zolang op zich wachten. 's Morgens moet ze met een lijn twee naar de stad en daarna met een lijn drie naar Rainville. Dat kost haar viermaal twintig centen per dag. Soms loopt ze 's morgens naar de stad. Zo spaart ze wat geld uit. 's Middags kan dat niet, anders wordt het te laat voor de school. Ze staat toch maar op en gaat zich klaarmaken. Even later staat ze op vertrek.