16.8. De cd-rom
Het ziet ernaar uit dat in de toekomst een lezer in zekere zin zelf editeur kan spelen doordat hij zijn tekst niet meer op papier en gedrukt in huis krijgt, maar als een cd-rom die hij af kan spelen en waarop hij diverse zoekmogelijkheden heeft. Hij zelf kan dan vragen stellen als: welke voorpublikaties waren er van gedicht y, wie is de heer x die in brief z optreedt, hoeveel maal komt het woord ‘prulpoëet’ voor in het werk van Bilderdijk, in welke jaren is de Gijsbregt van Aemstel niet opgevoerd? Editeurs zullen hun edities dan zo moeten inrichten dat de gebruiker een antwoord op deze vragen kan krijgen. Enkele klassieke auteurs, zoals Goethe en Shakespeare, zijn al op cd-rom verkrijgbaar en deze beantwoordt vragen naar woordfrequenties en het voorkomen van bepaalde woorden. Oudere Engelse literaire poëzie is op cd-rom opgeslagen (The English Poetry Full-Text Database). Toekomstige cd-roms zullen werken met hypertekst-functies.
Een editeur kan bij het verzorgen van commentaar veel voordeel hebben van informatie die op cd-rom opgeslagen is, bij voorbeeld bij het thuisbrengen van citaten.
We hebben al eerder aan de orde gesteld dat variantenapparaten niet altijd in druk hoeven te verschijnen, maar ook als uitdraai of op diskette beschikbaar gesteld kunnen worden. Wanneer een editie op cd-rom verschijnt, lijkt het voor de produktiekosten geen verschil te maken of er al dan niet een variantenapparaat toegevoegd wordt, eventueel zelfs in verschillende vormen.
Zo geeft de cd-rom de mogelijkheid bepaalde vragen aan de opgeslagen teksten te stellen. De opgeslagen teksten zelf kunnen niet veranderd worden (rom = Read Only Memory).