Het schilder-boeck

Mercurius.

Mercurius was uytghebeeldt oft geschildert, een schoon Ionglingh sonder^* baert, al naeckt, uytghenomen dat hem eenen cleenen mantel den schouderen afhingh: hy hiel in zijn rechter handt eenen buydel, rustende op t'hooft van eenen Bock, die by zijn voeten lagh: in de slincker handt hadd' hy zijnen gheslanghden valstock: hy hadde oock by hem eenen Haen: voorts zijn hiel-wiecken en zijn hooft-vleughelen, ghelijck wy hem beschreven hebben in't

* Mercurius.

[fol. 127r]

eerste en elfste Boeck onder Wtlegginghe Ovidij. Eenighe maken zijnen waghen van Hanen ghetrocken: ander van twee Oyvaers. Dat hy den Haen by hem heeft, is, om dat hy Godt der Coopmanschap, des gewins, en schier van allen Consten is, daer de Menschen vlijtigh en wakende in zijn, als den Haen, die voor de wakentheyt wort ghehouden. Sommige meenen, dewijl Mercurius wort verstaen te wesen de reden, en t'licht, dat tot kennisse der dingen aenleydet,^* dat den Haen aenwijst, hoe wacker, sorghvuldigh, en vlijtigh de wijse behooren te wesen: want t'is hun niet voeghlijck den nacht over te slapen. Aengaende d'Oyvaers, dewijl zijn Slangh-roede oft valstock beteycken tvrede, en die allen twist doet neder vallen: so is te weten, dat by den vrede behoeft eendracht en getrouwicheyt, daer eenighe d'Oyvaers vooren nemen tot een teycken: ander, de Kraeye, die haer wederpaer verloren hebbende, altijt weduw soude blijven, soo Elianus ghetuyght. Sy maeckten oock somtijts Mercurij beeldt viercant, stellende zijn hooft op eenen viercanten steenen Pilaer, ghelijck een Terme, dese hietmen Hermes. Eenighe willen seggen, dat dit bewijst^* de cracht en bestandicheyt der reden, oft der deughtsaemheyt, en dat haer rechte naevolghers van der avontuer niet beweeght en worden, het zy hoe hardt sy hun teghenvalt.

* De reden.

* Hermes.