Het leven van Willem Key, Schilder van Breda.
Sulcke edele gheesten, die begaeft zijn van der Natuere, datse verwonderlijck zijn voor den
Menschen, door heerlijcke en vernuftighe Consten, comen in meerder achtinghe, en weerdigheyt, als
sy daer beneffens hun bewijzen zedigh en statigh in een eerlijck en deughdigh leven en wesen, met
vriendlijcken en beleefden omgangh by een yeder: ghelijck onder ander gedaen heeft den
vermaerden Schilder Willem Key van Breda, een Man die van treflijcken aensien was,
puntigh en heerlijck in zijn cleedinghe, woonende t'Antwerpen
in't schoonste oft herte van der, Stadt by de Beurs, in een groot
schoon huys, ghelijckende van ghelaet meer een Raedts-heer als een Constnaer. Hy was gheboren
te Breda, en een mede-discipel van Frans Floris by Lambert Lombardus van Luyck,
en quam in't Schilders Broederschap oft Gildt t'Antwerpen in't Iaer ons Heeren 1540. Hy was van
goeden vermogen en rijck, doch niet overdoende noch quistigh: maer altijts vlijtigh om wercken en
winnen, en comende by gheselschap onder die van der Const, oft anders, liet niet als ander aen hem
eenighe ongheschickte lichtveerdigheyt mercken. Aengaende zijn werck oft manier van handelinghe,
hy was een seer goet Conterfeyter na t'leven, de natuere in alles seer na comende, zijn dingen seer
wel verdrijvende, en verwerckende, met een seer behaeghlijcke soetheyt, waer in hy boven anderen
te prijsen was: alhoewel hy niet soo wilt oft gheestigh en was als wel Floris, soo en was hy
doch niet slecht in zijn ordineren, hebbende goet verstandt en oordeel. Hy was van zijn wercken (die
hy altijt veel hadde) wel en heerlijck gheloont. Van zijner handt was t'Antwerpen op het Stadt-huys
een seer heerlijck stuck, t'welck hem hadde laten maken den Tresorier Christoffel Pruym.
Hier waren in de conterfeytselen van de Heeren van der Stadt, alsoo groot als t'leven, boven in de hooghte quam eenen Christus, met Enghelen en anders,
dit stuck verbrande doe de rouwe Spaensche krijghsluyden Ao. 1576. dat soo heerlijck
Stadthuys in brandt staken. In ons Vrouwen Kerck was van
hem Kramers Altaer, en was een Historie, daer Christus roept: Comt al tot my, die belast zijt
en beladen. Hier waren veel Kramers ghemaeckt. Den sin was genomen uyt Esaias: Wat
coopt ghy, oft gheeft ghy ghelt? daer men melck en Wijn om niet gheeft. Dit stuck werdt door de
beeldtstorminghe ghebroken. Van hem was oock in de selve Kerck een Victorie oft Triumphe
Christi, een seer heerlijck stuck. Hy conterfeytte den Cardinael Grandvelles in zijn
Cardinaelsche cleeren, waer voor hy hem gaf ongheeyscht veertigh Rijcks-daelders. Naer dat hy
veel wercken en conterfeytselen binnen zijnen tijdt hadde ghedaen, heeft hy eyndlijck gheconterfeyt
Duck d'Alba: hier over doende, also hy hem gheliet geen vreemde spraeck te verstaen,
hoorde hy en verstondt door eenighe redenen tusschen Duck d'Alba en yemandt van den
Bloed-raedt, dat het vonnis van den Graef van Egmondt en ander Heeren was besloten, datse
mosten sterven: t'welck hy als een beminder des Edelsoms soo
heel ter herten soude hebben ghenomen, dat hy t'huys comende is sieck gheworden en ghestorven,
op den selven dagh dat den Graef van Egmont en Hooren zijn ghestorven, in't Iaer 1568. den vijfden
Junij, op den Pincxter avondt. Sommige meenen, hy waer eenige dagen te voor ghestorven,
niemandt de verhaelde oorsaeck zijns doots, als een trouw
Auteursrechtelijk beschermd