Het schilder-boeck

T'leven van Marcus, en Nicolaes, Calabresen.

Als de Weerelt verciert is met eenich uytnemende licht in Const oft wetenschap, worden der selver blinckende raepen aen allen eynden ver-

[fol. 133r]

spreyt, ontstekende ander grootlijcx, oft weynich, nae de plaetsen gheleghen, en de lochten gheneycht zijn: gelijck men bevindt, dat in eenige Landtschappen de verstanden nutter, en bequamer tot eenige deuchtsaem deelen zijn, als in ander. Daerom ist verwonderlijck, als in ongewoon plaetsen eenighe edel gheesten ontstaen, en worden in eenigh deuchtsaem deel uytmuntende: gelijck alst ghebeurt is met Marcus Calabrees Schilder, die uyt zijn Landt vertreckende, verkoos voor zijn Vaderstadt Napels, als wesende een Stadt seer lustich gelegen, en vol alderhande soeticheyt, alhoewel hy den wegh voor hadde nae Room, om zijn studie in de Schilder-const te volvoeren: maer hy, die goet Luytslager was, en beminder der Musijcken, werdt zijn lichaem van de soete Serena, en de lieflijcke Lants vruchten, daer behouden, tot hy den Hemel liet den gheest, en d'Aerde t'sterflijcke. Hy maeckte wonder veel wercks van Olyverwe, en op het nat, en was in zijnen tijdt wel den besten, die in dese zijn vercoren Vaderstadt de Const oeffende: ghelijck wel getuyght het gene van hem is tot Aversa, thien mijlen van Napels, bysonder in de Kerck van S. Augustijn, te weten, t'hoogh Altaer-tafel van Oly, met veel vercieringen, met verscheyden percken der Historien, en Figueren. Eerst, daer S. Augustijn disputeert met den Heretijcken: hier boven en ter sijden Historien van Christus, en Sancten in verscheyden actien: in welcke dingen men siet een eenparige maniere van wercken, treckende nae de moderne beste wijse, en een seer schoon behendicheyt in't coloreren. Dit was wel t'uytmuntichste dat hy in dese Stadt en elder in't Rijck van Napels dede, leydende stadich een vrolijck leven, en nemende goede daghen: want hy en hadde in de Schilder-const geen Constenaers die hem vertrotsteden, oft in den wegh waren: des was hy van den Heeren, en Edeldom van Napels, hooghlijck altijt gheeert, en van zijn dingen met goeden loon voldaen. Hy dan ghecomen tot zijn 56^e. Iaer ouderdoms, is gestorven. Sijn geboorten dagh vind' ick niet: dan zijn wercken zijn geweest tusschen 1508. en 1542. Marcus hadde tot zijn medegheselle een ander Calabrees, die oock lange tijdt te Room wrocht met Ioan van Vdine, doende oock daer veel wercken op hem selven, als eenige ghevels van wit en swart: oock in de Kerck van Trinita, de Capelle van d'Onfancknis in't nat, met grooter ervarentheyt en vlijt. In desen selven tijdt was eenen Nicolaes, die men in't gemeen hiet Meester Cola van Matrice, den welcken te Ascoli in Calabrien, en te Norcia, veel treflijcke wercken dede, die hem groot Meesters gherucht toe langden: want hy was wel den besten, die oyt in dien hoeck Landts was geweest. En om dieswille dat hy oock hem tot het Bouwmeesterschap begaf, alle de ghebouwen, die men te zijnen tijde maeckte binnen Ascoli, en in dat Landtschap, waren van hem geordineert, en te wege gebracht. Hy bemoeyde hem niet te sien Room: maer sonder uyt zijn Landt te trecken, woonde altijt te Ascoli, levende eenen tijdt langh vrolijck, met eene zijn Huysvrouwe, van goet en eerlijck gheslacht, de welcke begaeft was met een sonderlinge deuchtsaemheyt der Sielen, alst gebleken is, doe ten tijde van Paus Paulus de derde, binnen Ascoli partijschap en tweedracht ontstaen is, en dat haer Man uyt der Stadt de vlucht nemende vervolght was van veel Soldaten, en wilde sy hem niet verlaten, maer is met hem ghevloden: doch de Soldaten jaeghden den Man nae, bysonder om zijns Vrouwen wille, die seer schoon en jongh was. Sy dan dit merckende, en niet siende anderen middel, noch beter uytcomst,

[fol. 133v]

dan t'ghene sy cloeckmoedigh in haer herte vooren nam, seyde met ijgenden adem, en met een benoude cloppende borst: O lieve geselschap, dewijl ons vervolghers alleen haesten, u het leven, en my mijn lieve eere te berooven, soo sal wel voegen, dat ick van beyde voornemens hun den wegh afsnijde, mijn eere en Houwlijcke trouwe reyn onghescheynt bewarende, u leven verlanghe, en t'mijne vercorte, dewijl hier anders gheen ontcomen is, verkies ick eerlijcke doot voor schandich leven: en dus met een droef Adieu, stortede sy haer self van de rootse af in een swijmende dellinghe, niet alleen doot, maer te morsel vallende. De Soldaten dit droef en schricklijck Schouwspel siende, lieten den Man, sonder hem yet misdoen, en quamen weder binnen Ascoli. My jammert dat ick den naem deser trouwhertighe Vrouwe onbekent moet laten, welcke neffens, oft boven der Roomscher Lucretia, plaets weerdich is. Meester Cola. om dit droef gedencken, leefde voorts met weynich vreuchden. Niet lange hier naer, den Heer Alexander Vitelli ghemaeckt wesende Heer van Matrice, leydde Meester Cola, die alree oudt was, tot Citta di Castello, daer hy hem in zijn Paleys veel op't nat dede doen, met noch meer ander wercken: Van hier trock Meester Cola zijn leven eyndigen binnen Matrice. Hy soude uytnemende geweest zijn, hadde hy gheoeffent de Schilder-const, daer eenighe hem hadden socht vertrotsen, en dat hy daer door meer studie hadde ghesocht, want hy was van der Natuere seer rijck begaeft.