Logo DBNL
Het schilder-boeck (1969)

Het schilder-boeck

(1969)–Karel van Mander–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Het leven van Lionardo da Vinci, Schilder, en Beeldt-snijder, van Florencen.

Het is verwonderlijck, hoe den Hemel soo mildelijck somwijlen afstort, in een eenigh Menschen lichaem, soo groote natuerlijcke en overnatuerlijcke gaven, als schoonheyt, snelheyt, sterckheyt, en begrijpelijckheyt van eenen deuchtsamen vernuftighen gheest, soo dat sulcken begaefden den wegh over al open is, tot wat Const hem de Natuere aenlockt: t'welck ontwijslijck Godlijcker handtreyckinghe meer, als alle Menschelijcke leeringhe, oorsakelijck te dancken is. En dit is wel ghesien gheweest aen Lionardo da Vinci, die schoonlijvich, en in al zijn doen gracelijck, behendich, en groothertich was. Sijn verstandt was sulck, dat waer zijnen gheest toe streckte, hoe swaer oft ondoenlijck, hem alles licht en doenlijck viel, en met goede uytcomste gheluckte. Dan (soo men seght) geen Cooren sonder Caf is, was dit zijnen maer,

dat hy onstadighe sinnen hadde, en haest veranderde in zijn voornemens. Hy overleerde meest al zijn Meesters, t'zy in Arithmetica, Geometria, oft ander Consten. In de Letter-const soud' hy wonderlijck gheworden hebben, hadde hy daer in willen volherden. Hy leerde oock Musijcke, maer bysonder vedelen, als die blygeestigh was, en songh al spelende Liedekens uyt den gheest uytnemende aerdich: Doch hoewel hy hem in dus veel dinghen oeffende, en liet noyt nae te teyckenen, en verheven dingen te maken: want tot desen meer als tot anders zijnen sin gheneyght was: des werdt hy besteedt by Andreas Verrocchio voorbeschreven. Daer begaf hy hem in alles, wat de Teycken-const in haer bevangen mach, en maeckte (jongh wesende) van aerde eenighe lachende Vrouwen hoofden, die onder de Const in plaister ghemeen zijn: oock eenige Kinder hoofden, die van groote Meesters handen gheleken te te wesen. Van Architectura teyckende hy verscheyden gronden en gebouwen. Hy was d'eerste, die (hoewel jong zijnde) discoureerde, om de Riviere Arnus, in een Canael te brengen van Pisa tot Florencen. T'waer langh te verhalen, wat hy al teyckende, om met water te wercken, van Molens, en ander dingen: oock hoe men water van onder op met buysen trecken soude: maeckte oock dagelijcx modellen en teyckeningen, hoe men lichtelijck berghen nederleggen soude en doorbooren, om van d'een dal in d'ander te gaen: En bewees, hoe men groote gewichten mocht oplichten, oock in tegenwoordicheyt van veel verstandige, die alsdoe Florencen gouverneerden: hoe hy wilde opheffen de heele Kercke van S. Ian, en daer onder trappen brengen, sonder de selve te hinderen: en versterckte dit met sulcke redenen, dat het een yeder wel doenlijck docht te wesen. De Schilder-const boven al verkiesende, teyckende hy veel nae t'leven, oock wel op linnen doecken, met den punct der pinceelen, alles uytnemende. Het gheschiedde, dat Andreas zijn Meester maeckte een Tafereel van een Ioannes Doopsel, en liet Lionardo maken eenen Engel, die een cleedt ophiel, den welcken hy (eenen jonghen zijnde) soo maeckte, dat hy beter was, als eenigh ander Beeldt van den Meester. Waerom Andreas noyt verwe oft pinceel wilde aenroeren, * hem siende overtroffen te wesen van een kindt. Hy maeckte een Patroon, om een behangh voor een deur, om den Coning van Portegael, t'welck in Vlaender van goudt en sijde soude zijn ghewrocht, het was van Adam en Eva, daer sy sondighen, van wit en swart, te weten, gehooght met loot-wit: Hy bracht te weghe een beemdt vol cruyden, en ghedierten, soo natuerlijck, en met sulck een vlijt alst moghelijck is. Den Vijghboom was soo ghedaen, dat niet te bedencken is, hoe yemant sulcken vlijt en patientie mocht hebben, in't beleyden der tacken, en de bladeren op't vercorten seer eyghentlijck ghedaen, met noch ander dinghen. Lionardi Vader was van eenen Boer buyten Florencen ghegheven eenen ronden houten Schildt, die hy self van eenen Vijghboom had ghemaeckt, dat hyen voor hem in t'Stadt liete schilderen. Den Vader, die desen Boer dickwils in vogelen en visschen behoefde, wildet hem niet weygeren, en lieten t'huys brengen, gaf hem also zijnen soon, dat hyer wat op schilderde. Doe nu Lionardo in de handen quam desen Schildt, dien hy sagh te wesen scheel, en oneffen, rechte hem met vyer, en gaf hem eenen Draeyer, die maeckten heel glat en aerdigh. Lionardo primuerde hem, en maeckte hem toe op zijn maniere, en bedocht, hoe hy daer op yet mocht schilderen, dat elcken, dien hy voortgebracht waer, mocht verschricken, om t'effect te doen van

t'hooft van Medusa: So bracht hy op een Camer, daer niemant op en quam dan hy alleen, by een, verscheyden ongedierten, Eghtissen, Loofvorschen, Krekels, Vijfwouters, Sprinckhanen, Slangen, Vledermuysen, en meer sulck vreemt ghedrocht. Van al dese ghedaenten yet nabootsende, maeckte hy een seer schrickelijck ghedierte op desen schilt, als comende uyt een doncker gat van een roots, en was so ghemaeckt, dat het uyt zijn open kele scheen fenijn te schieten, vyer uyt den ooghen, en roock uyt de neusgaten, dat het grouwlijck aen te sien was: want hy bemoeyde hem soo om dit te maken, dat hy niet eens en roock den stanck, daer zijn camer van al dit doot onghedierte mede bevleckt, en vervult was. Dit werck voldaen, en van den Boer en den Vader vergeten, * bracht Lionardo zijn Vader boven, die onversien hier van verschrickt te rugghe liep. Lionardo hiel hem, en seyde: Dit werck dient daer het toe ghemaeckt is. Het docht den Vader een mirakel, en prees die versieringe seer: gingh en cocht heymelijck eenen anderen Schilt, gelijck die veel in Lombardien te coope zijn, en daer stont op een Herte doorschoten, en gaf hem den Boer, die hem altijts daerom beminde, en te wille was. Den Vader vercocht desen anderen voor hondert Ducaten, die corts daer nae aen den Hertoogh van Milanen vercocht was dry hondert Ducaten. Hier nae maeckte Lionardo in een Tafereel een Marie-beelt, daer onder ander dingen by stondt een glas met water, en Bloemen daer in, op welcke hy druppelkens douw had ghemaeckt, dat het levender als t'leven selfs scheen te wesen. Hy hadde altijts sulcke vreemde diepsinnighe dinghen in't hooft, datse met handen niet uyt te beelden en waren, des hy veel dinghen onvolmaeckt heeft ghelaten. Hy was soo lustich om by te wesen, dat hy der Lieden herten seer tot hem trock: En hoewel hy (te seggen) niet en hadde, en weynich oock wrocht, so hiel hy al stadich Knechten, en Peerden, daer hy groote ghenoecht in hadde: Oock had hy sin in veelderley ghedierten, die hy met grooter liefden en ghedult besorghde. Doe hy quam te passeren daer Voghels te coop waren, nam hyse uyt de muyten, en gaffe hen vrijheyt in de locht weder, en betaeldese diese te coope hielen. Hy hadde wonder dinghen in zijn Imaginatie. De dinghen der natueren, de eygenschappen der cruyden, des Hemels loop, en oock van Son en maen, hy met subtijlen gheest al philosopherende ondersochte. Hem behaeghden soo seer eenige bootsige tronien, met hayr oft baerden, oft so andersins in't leven, dat hy sulcke Luyden gantsche dagen nae liep, en dese soo vast in zijnen sin stelde, dat hyse t'huys so natuerlijck maeckte, al ofse tegenwoordich by hem hadden geweest. Van desen hadde hy al veel geteyckent. Hy teyckende in een blat eenen Neptunus so constich met een beroerde Zee, Zee-peerden die den wagen trocken, Zee-monsters en Goden, met so schoon tronien, datter dit Epitaphium op gemaect worde.

 
Pinxit Virgilius Neptunum: pinxit Homerus,
 
Dum maris undisoni per vada flextit equos.
 
Mente quidem vates illum conspexit uterque,
 
Vincius ast oculis; jureque vincit eos.

Hem quam in den sin te schilderen t'hooft van Medusa, in een Tafereel, van olyverwe, met een hooft-hulsel en vlechtsel van Slanghen, en begon daer van de vreemste en versierlijckste Inventie van der Weerelt: doch soo't een werck was dat veel tijt behoefde, bleef (als veel zijn ander dingen) onvolmaeckt. Dit

was namaels bewaert in't Paleys van den Hertoogh Cosimo, met oock t'hooft van eenen Enghel, die eenen arem opheft, en comt van de schouder tot den elleboghe in't vercorten, d'ander handt comt op de borst, in welcken men siet, hoe vlijtich hy zijn dinghen socht te doen verheffen, soo verre varende met den diepselen, dat hy t'alderbruynste swart ghebruyckte, en op de hooghsels van t'alderlichtste wit. Dit scheen meer nacht dan dagh licht om de herdicheyt te ghelijcken: doch wast hem ghedaen, om met cracht der Consten zijn dingen te doen voortcomen, rondt en verheven staen. Hy begon noch te Florencen een dry Coninghen, daer veel schoon tronien in quamen: maer bleef oock onvolmaeckt. Doe Lodewijck Sforza werdt ghecoren Hertoogh van Molanen, Ao. 1494. werdt hy by hem met grooter reputatie ghebracht. Desen Hertoogh begeerich tot t'geluydt oft spel der Liere, die wy de Vedel noemen, speelde Lionardo op eene van silver gemaect, als een Peerdtshooft, wonder versierlijck, op datse te meerder gheluydt gave: daer ging hy alle de Musijck-speelders te boven. Boven desen was hy den besten in zijnen tijdt, van onverhoedts uyt den gheest voor de handt in rijm te singhen: soo dat den Hertoogh ongelooflijcke seer, op zijn Const verliefde. Ter begheerte van den Hertoogh, maeckte hy een Altaer-tafel van eenen Kerstnacht, die den Hertoogh sondt aen den Keyser. Te Milanen, voor de Monicken van S. Domenicus, maecte hy een Avont-mael: * alle d'Apostelen tronien waren heel aerdich: de Christi tronie liet hy onvolmaeckt, niet wetende hoe hy daer in te weghe mocht brenghen die Hemelsche Godtheyt. Dit stuck worde van die van Milanen, en Wtlanders, altijt met groot verwonderen in weerden ghehouden, en ghepresen. Hier sietmen in dese tronien der Apostelen, de twijfelinghe en verlangen om weten, wie den Verrader is: ooc in hun herten de droefheyt, de liefde, en vreese die sy hadden. Daer beneffens in Iudas tronie, was te sien den haet, verstocktheyt, en t'verradich voornemen: alle dinghen was oock soo net, dat in het Tafel-laken oock het weef-werck was uytghebeelt. Men seght, dat den Prioor van aldaer, Lionardum dickwils al te moeyelijc vermaende t'werck te voleynden, hem verwonderende, dat Lionardo half daghen langh zijn werck met aendencken sach en besach: en hadde wel ghewilt, dat hy hadde gedaen ghelijck zijn volck, dat in zijnen hof wrochte, dat hy den Pinceel altijts gheroert hadde, ghelijck sy ooc hun houwen en graven deden. Dit was hem niet genoech, maer beclaeghde Lionardum noch aen den Hertoogh: den welcken om Lionardum schickte, hem sulcx te kennen ghevende. Lionardo wetende den Hertoogh verstandich te wesen, discoureerde met hem seer breet van der Const, hoe den Constenaer eerst in zijnen gheest alles heeft te beelden, en daer nae metten handen, en seyde, hem resteerden alleen twee tronien, te weten, de Christi, en Iude. De Christi * tronie wist hy op der aerden niet te vinden, en mocht oock niet bedencken, hoe hy mocht uytbeelden die schoonheyt en Hemelsche gratie, die daer mocht wesen in die Mensch geworden Godtheyt. In de Iude tronie, wist niet hoe hy soo wreeden Siele soude beelden, die nae soo veel ontfanghen weldaedts voor hadde, te verraden zijnen Heere den Schepper der Weerelt: hier toe soude hy doch moghen soecken eenighe: maer soo hem eene ontbroke, eyndlijck soude des Prioors tronie daer in te passe brenghen, die doch soo moeylijck en onverstandich is. Dit heeft den Hertoogh seer hertlijck veroorsaeckt te lachen, segghende: ghy hebt duysentfoudich ghelijck. Des den Prioor beschaemt, mocht

zijn hof-gravers gaen vermanen, latende Lionardum met zijn schilderen begaen, den welcken de tronie van Iudas voldede, schijnende daer in te hebben gheconterfeyt de verradery en onmenschelijckheyt selve, de Christi bleef als voorverhaelt onvoldaen. Dit werck so uytnemende, dede den Coning van Vrancrijck lust hebben, en vlijt doen, om dat in zijn Coninghrijck te laten comen, soude geenen cost gespaert hebben, dan om dat het op den muer was, most also te Milanen blijven, midts dat het onmogelijck was. Hy maecte noch des voornoemden Hertoghen conterfeytsel, oock des Hertoginnen Beatris, en de twee sonen, Maximiliaen en Franciscus, die noch beyde hertogen worden, en waren uytnemende gedaen. Terwijlen brocht hy den Hertoogh in't hooft, een coper Peerdt te maken, van wonderlijcker grootte, om daer op tot een gedachtenisse te setten den Hertoogh: dit heeft hy dan so groot begonnen, dat het noyt voldaen en worde: want niet mogelijck was so grooten stuck op een reyse te gieten. T'is wel te gelooven, dat zijnen grooten excellenten geest, al te veel willende te wege brengen, volcomenheyt boven volcomenheyt, heeft het achterwege blijven veroorsaeckt. Men seght, dat noyt schoonder noch grootmoediger dingen ghesien en was, als dit groot eerden Model, t'welck doe de Fransoysen te Milanen met hun Coning Lodewijck quamen, gebroken wert, en oock verloren worde een cleen Model van wasch, t'welck excellent was, met t'samen eenen Boeck van Peerden Anatomie, die hy voor zijn eygen studie hadde ghemaeckt. Hier * naer oeffende hy hem met noch meerder vlijt in Menschen Anatomie, in welck hem hielp, en hy weder hielp, eenen Meester Marcus della Torré, excellent Philosooph, die door Galenum, de Medecijne, en Anatomie, welcke doe ter tijt met onverstandt verduystert waren, het ware leven en licht hergeven heeft. Hier in was hem den cloecken gheest Leonardi een groot behulp, die hier van teyckende eenen Boeck met root crijt, en daer in getrocken met de Pen: En hy vilde de leden self metter handt, conterfeytende alles met grooter neersticheyt. Eerst maeckte hy al t'gebeente, daer naer voeghder hy by alle de senuwen in haer ordinantien, daer nae met de musculen, die naest t'ghebeente behoeven, en voorts met die vast blijven, daer nae met de roerende t'ghebeente bedeckende, en alle deelen hadde hy beschreven met der slincker handt, datment niet conde lesen, dan in eenen Spiegel. Dit Boeck bleef in handen van een Milaens Edelman, Francisco da Melzo, die dit in grooter weerden heeft. En t'is te verwonderen, jae het schijnt onmogelijck, hoe verstandigh desen hoogh begaefden geest van alles onderscheydlijck heeft ghehandelt: Ghelijck hy oock van de Schilder-const, * teyckenen en coloreren, seer verstandich en cloecklijck heeft geschreven, dan ick weet niet, of dit leste werck oyt ghedruckt is gheworden, ghelijck den eyghenaer wel in den sin hadde, soo hy teghen Vasary mondelijck hadde verclaert. T'is oock geschiet, doe Lionardo noch te Milanen was, dat daer quam den Coningh van Vranckrijck, welcken hem badt yet vreemts te maken: hy maeckte eenen Leeuw, die een deel stappen ging, en doe hem opende de borst, toonende die vol Lelien te wesen. Lionardo comende weder te Florencen, verstondt, dat de Monicken van Servi aen Philippino hadden besteedt d'hoogh Altaer-tafel van de Muntsiata, die hy wenschte self te mogen maken, oft sulck bysonder werck. Philippino dit verhoorende, een edel borst wesende, liet t'werck Lionardo over, welcken de Monicken daer toe in huys namen, hem met zijn ghesin den cost ghevende: Daer hyse vast met praet onderhiel,

en niet met allen dede eenen langhen tijdt. Ten lesten maeckte hy eenen Carton, en daer in een onse Vrouw, en S. Anna, met eenen Christus, t'welck niet alleen en gaf groot verwonderen den Constenaren: maer twee daghen langh quamen Mannen en Vrouwen, oudt en jongh, als oft processy, oft feest-dagh waer geweest, te besien dit uytnemende werck, dat yegelijcken verwonderde: want in dees Mary-beelde was te sien, alles wat met simpelheyt en schoonheyt der Moeder Christi mocht tot vercieringhe behoeven: bewijsende een ghestadich, en ootmoedich wesen. In dese vroylijcke maeght, aensiende haer schoon lief Kindeken, op haren schoot teerderlijck sitten, vergetende daer mede, ootmoedich neder siende, eenen S. Ian, die vast speelde met een Schaepken, en een S.Anna, die dit besiende, met grooter blijschap, soetlijck belacht: Een stuck van grooter opmerck, als sulcken gheest van soo cloecken verstande beraemde te maken. Desen Carton quam noch in Vranckrijck, als gehoort sal worden. Hy dit werck verlatende, maecte verscheyden conterfeytsels seer constigh, oock van eenighe edel jonghe Vrouwen, onder ander een voor Francesco del Giocondo, die hem zijn Huysvrouwe liet schilderen, ghenaemt Mona Lisa, wesende een seer schoon Vrouw. Hier was hy vier Iaren over doende, en liet het noch onvolmaeckt: dit voer oock ten lesten in Vranckrijck, en wert bewaert tot Fonteyne Bleau voor den Coningh. In dees tronie was te sien, * hoe veel de Const vermocht, om de Natuere ten naesten by te comen. Alle de minste dinghen die te schilderen mogen wesen, waren hier op't scherpste waer ghenomen: d'ooghen hadden dat waterachtich blincken, op de blauwicheyt die cleen roode draeykens, de cleen hayrkens der ooghschelen, de wijnbrouwen met de hayrkens even alsoo sy ghekeert uyt t'vleesch wassen, hier dicke, daer verdunnende: summa, neuse, mondt, wanghen, en kin, alles was soo eyghentlijck met alle zijn deelen ghedaen, dat het scheen vleesch te wesen. In't putgen van de kele, die daer neerstlijck op lette, sacher natuerlijck den puls inspelen. Dit was waerlijck een werck soo ghedaen, dat het mocht verschricken yeder Constenaer, hoe cloeck hy wesen mocht. Terwijl hyse conterfeytte, had hy altijdt yemant by haer, die speelde oft sangh, oock Cluchtenaers, om haer vroylijck te maken, op dat dit Conterfeytsel niet swaermoedich waer, ghelijck veel ander door t'lange sitten gedaen worden: maer in dit was een seer vriendlijck grenicken, een dinghen schier boven de Natuere te achten. Lionardo dus gheruchtich wesende, werdt hem aenbesteedt voor de Stadt, de sale vant' raethuys, op datse van hem memorie behouden mochten. Soo begon hy weder eenen Carton seer groot, daer in een bataillie van Nicolaes Piccinino, Capiteyn van Philips Hertoogh van Milanen: Hier had hy voor aen gheteyckent eenen * hoop Peerde-volck, vechtende om een Baniere, een dinghen seer gepresen, om de groote aendachticheyt in dese vlucht waerghenomen: want men sacher in dat tornich woeden der Mannen en Peerden, twee Peerden met de voor voeten verheven, en met den tanden, maeckten soo veel strijdts als de berijders selfs deden, die de Baniere wilden nemen, de welcke een Ruyter, wendende zijn Peerdt ter vlucht, met gekeerden lijve by den staf ghevatt hadde, om ontsnocken uyt de handen van viere, waer van de twee elck de handt daer aan hadden om behouden, en d'ander handen verheven met sweerden, om den staf af te houwen, terwijlen een oudt Ruyter met een rode muts al crijtende, ooc een handt aen den staf hadde, en met d'ander op hief een crom sweert, om de twee

handen af te houwen van de voorverhaelde: en sy met t'samen bijtende tanden, bewesen met gheweldighe actien te beschermen, en willen behouden hun Baniere. Onder de voeten der Peerden, laghen twee Soldaten in't vercorten, daer den eenen een handt met een Dagghe verheft, om den anderen, die alle macht doet om de doot t'ontwijcken, in de kele te steken. T'is niet te segghen, wat Lionardo voor aerdighe wapeninghen, helmen, en cleedingen hier hadde versiert, en wat schoonder trecken en actien te weghe ghebracht in de Peerden, daer hy den besten Meester van der Weerelt in was, soo in verstant van musculen, als in schoonheyt, en werckelijckheyt uyt te beelden. Om dit Carton te maken, had hy ghemaeckt een wonder fraey steygheringe, die men hoogen, leegen, crimpen, en breeden conde. Doe hy nu schilderen soude, had hy den muer met sulck een dicke misture beset, om in Olyverwe te wercken, dat hy ten lesten sagh dat het al bederven soude, en lietet oock alsoo begonnen staen. Lionardo edel van conditien, en in alle zijn wesen grootmoedich, gaende (soo hy alle maenden ghewent was) eens om zijn gelt, tot den Oversten, geheeten Pieter Soderini, wilde den Cassier hem gheven Papieren huyskens met quatrinen (datmen hier soude segghen, duyten) wilde hyse niet nemen, seggende: Ick ben gheen Schilder van quatrinen. Hy trock nae Room met den Hertoogh Iuliaen de Medicis, tot de verkiesinghe van Paus Leo de thiende: en daer ghecomen, dede hy veel bootsen. Hy maeckte Vogelkens, en Dieren, van eenigh dunne deech, die hy vol windt blasende, dede vlieghen in de locht, en als den wint uyt was, vielen neder. Hy dede ooc veel Schapen dermen t'vet af doen, en dunne maken, en vast aen een, datmense al mocht bevanghen in de palme van een handt, en van in een ander Camer liet hy in beyde eynden blasen, met twee Snuits blaesbalcken, dat hy de geheele Camer, daer hy met den Heeren was, mede vervulde, al was sy nochtans groot: en hier by geleeck hy hun de Const, die van cleen tot groot gheworden was. Oneyndelijcke veel deser sotticheden stelde hy al voort: hy socht oock op veel manieren oly om schilderen te maken, en vernissen om t'werck langhe tijdt te mogen versch en schoon houden. Hy maeckte voor een Edelman van den Paus een Marie-beeldt van olyverwe, met uytnemende vlijt en Const: maer t'zy door faute van den genen, die t'penneel bereydt hadde, oft door zijn seldtsaem misturen, der verwen menghselen, soo isset nu seer bedorven. Op een ander penneel conterfeytte hy een Kindt, dat schoon en wonder gracelijck is. Men seght, doe hem een werck van den Paus worde besteedt, dat hy stracx begon distilleren olien en cruyden, om vernis te maken, des Leo den Paus dit verstaende, seyde: Aymy, desen Mensch en salder niet af maken, dewijl hy sonder yet beginnen, op t'leste gaet dencken. Daer is gheweest tusschen Lionardo, en Michael Angelo een groote verbolghentheyt, soo dat Michael Angelo, ontboden wesende nae Room van den Paus, om de Facciata van S. Laurens te maken, is van Florencen vertrocken, te liever om Leonardo in de Const te trotsen: doch nam zijn excuse op den Hertoogh Iuliaen, daer te reysen: maer Lionardo de rechte wetenschap hier van hebbende, vertrock van Room, en reysde in Vrancrijck, alwaer den Coningh, die van zijn werck hadde gehadt, hem seer toeghedaen worde, begheerende dat hy den voorverhaelden Carton van S. Anna, en Maria, woude in't werck leggen, en schilderen: maer gelijck zijn gewoonte was, hiel den Coning t'hooft in de windt met woorden. Eyndlijck, oudt gheworden zijnde, werdt

veel maenden sieck, des hy hem, de Doot siende naken, vast socht t'informeren van de Christlijcke Religie, en biechtede hem met groot leetwesen, en veel tranen, en nam t'heylich Sacrament met devotie, doende hem met zijn knechten en vrienden overeynde houden, op zijn voeten buyten t'bedde. Daer is by gecomen den Coningh, die hem ghewent was dickmael vriendlijck te besoecken, en soo hy weder te bedde was, uyt eerbiedinghe rechtede hy hem selven op, vertellende zijn swackheyt, beclagende al stadich dat hy Gode veel hadde verbolghen, en oock den Menschen zijn devoor in de Const niet ghedaen te hebben, * als hy behoorde: is dus flouw gheworden, en den Coningh hem in den arm nemende, om hem wat te verlichten, en zijnen gheest als Godlijck wesende, ghelijck of hem docht hem niet eerlijcker mocht gheschieden, is uyt den lichaem, dat doe in sulcken Conings arm was, gescheyden. Hy was een wonder Man, van schoonheyt, welsprekenheyt, en sterckheyt, metter handt een muyr ancker, en hoefijser voudende, als oft loot waer gheweest: verscheyden coper Beelden zijn tot Florencen, in S. Ian, en elder te sien, seer constich gedaen. Hy starf oudt 75. Iaer, zijn doot bedroefde den Coning, en alle die hem kenden, seer. Dese versen werden t'zijnder eeren, van Ioan Baptiste Strozzi dus gedicht:

 
Vince costui pur solo
 
Tutti altri: & vince Fidia, & vince Apelle,
 
Et tutto il Lor vittorioso stuolo.

Vorige Volgende