Het schilder-boeck

Van Lucius Scipio, Broeder van Scipio Africanus, Schilder van Room.

Lvcius Scipio Romeyn, heeft desgelijcx zijn eygen geschiedenissen gheschildert, en maecte in een Tafereel al het beleyt van de inneminge van Asien, dat welck door hem gheschiedt was: welck Tafereel worde ghestelt in't Capitolium: waerom Scipio Africaen seer t'onvreden oft bedroeft was, hoewel het zijn Broeder was, om dat in desen krijgh zijnen soon hadde gevangen geweest. Op deser voegen was oock seer t'onvreden Scipio aemilianus teghen Lucius Hostilius Mancinus (welcken den eersten was, die met gewelt in Carthago quam), om dies wille dat hy het Roomsche volck openbaerlijck hadde ghetoont in een Tafereel, dat hy in de gemeen plaetse hadde gestelt, de stercke ghelegentheyt van Carthago, en de middelen, die hy ghebruyckt hadde, daer in te comen, te kennen gevende den volcke stuck voor stuck het inhouden van zijn Tafereel. Door welcke goedertierenheyt hy soo de herten des volcx heeft ghe-

[fol. 89v]

wonnen, dat hy in de eerste verkiesinge die men dede, worde ghemaeckt Burghemeester. By het ghene hier vertelt wort, is wel te verstaen, in wat grootachtinge de Schilder-const by den Romeynen, jae by den aldermeesten oft onder den Edeldom, is geweest: en hoe men van doe ter tijdt met dese Const den volcke voor ooghen heeft gestelt een belegeringe van een Stadt, die wijdt over Zee is gheschiedt: gelijck men noch hedens daeghs tot een merckelijck onderscheydt voor een ghebruyck heeft te doen, t'welck sonder de Teycken-const soo niet moghelijck en waer. Ten anderen, heeft by den Romeynen de Schilderije seer weert en aengenaem gheweest, datse die uyt Griecken over al hebben te Room gebracht, en daer mede de openbare plaetsen, Tempelen, Theaters, wandelplaetsen, en Palleysen gheciert. En men acht, dat het eerste Tafereel, dat uyt vreemde Landen te Room in openbaer plaetse worde ghestelt, was den Bacchus van Aristides, die Mummius in Ceres Tempel liet stellen, waer van in't leven van Aristides is verhaelt. Van dat in openbare plaetsen rijcklijcke Tafereelen zijn ghestelt, is ontstaen een cluchtige reden, die Crassus Orateur, ter oorsaeck van een ghetuyge seyde, den welcken yet tegen zijn sake te ghetuygen hadde, en hem seer terghde, vragende waer voor hy hem hiel, en wie hy meende dat hy was: hy antwoorde, Ic acht u gelijck als dien, en toonde met den vinger eenen Fransoys, in een Tafereel gheschildert, die seer ongeschicktlijck de tonge uyt stack. Daer was oock geschildert een oude Man, die op eenen stock steunde, en seer wel was ghedaen: waer op een Ghesant der Teutones oft Saxen vast stondt en sagh. En soo hem ghevraeght worde, hoe veel hy desen ouden Man wel weerdigh achte te wesen, antwoorde hy cort en goet: dat hy sulck geenen en begeerde levende, al mocht hy hem ooc voor niet oft te gheefs hebben. maer om te seggen, wie de platte Schilderije het meeste gherucht heeft doen hebben te Room, dat is gheweest Iulius Caesar, wesende Dictator, door twee Tafereelen, te weten, Ajax, en Medea, die hy dede stellen teghen over den Tempel van de Moeder Venus. naer hem quam Marcus Agrippa, welcken, hoewel hy alle Tafereelen en Medaillien, te Room te vergeefs wesende, in een uytroep liet vercoopen, als die beter een Boer als Edelman gheleeck: en hoe stuer hy was, betaelde hy tot Cyzicum oft Spiga, twaelf duysent Sesterces, voor twee Tafereelen, te weten, van Ajax, en Venus. Noch liet hy in't warmste van zijn stoven in Marmersteenen gevesticht stellen verscheyden costelijcke Tafereelen van cleen wercksken. Doch den Keyser Augustus ging dees voorgaende te boven, met twee Tafereelen, die hy in't voorbaerste van zijn plaetse, Forum Augusti gheheeten, liet stellen: in het een wesende uytgebeeldt de Oorloge, en in d'ander de Sege-feest. Hy offerde oock in den Tempel van Caesar zijn Vader, eenen Castor en Pollux, en noch een Tafereel van verwinninge: waer van elder in't Leven der Schilders is verhaelt: en noch ander stucken heeft Augustusr in openbare plaetsen doen stellen, hier te langh te verhalen. Oock den Keyser Tyberius, al was hy niet seer vriendelijck, noch gesprakich, hadde hy zijn ghenuechte te stellen in den Tempel Augusti verscheyden Tafereelen.