Olijfbergh ofte poëma van den laetsten dagh
(1609)–Karel van Mander–
Auteursrechtvrij
[pagina 98]
| |
oock van Enoch, maer den tijt wanneer is onbekent. Voorts vande verwonderinghe, ancxt ende noot der menschen in desen schrickelijcken vyerighen lesten wraeckdagh. Int besluyt vande krijghs-wapeninghe Gods ende sijn vergheldinghe.
MAer wonder ist waer Naso droomen mocht
En had hy niet dat reyn Hebreeus doorsocht,
Ga naar margenoot+Hoe dat op t'lest de werelt most in asschen,
Daer hy Iupijn, versiert met water-plasschen
De werelt eerst, te nieten deed' mitsdien,
Dat van t'voorschick, beschiet was of voorsien,
Dat zee en eerd' en sHemels heersche stede,
T'groot ronde vack der gantsche werelt mede
Namaels op tijt, die daer toe is ghepast,
Verbranden soud' met swaer arbeydich last,
Des leyd' hy wegh sijn snelle blixem pijlen
Die met der handt van den Cyclopers wijlen
Ghesmeedt zijn gh'weest, en sterflijck mensch gheslacht
Te doen vergaen hy ondergolven dacht.
Maer boven dit, luydt wonderlijc om hooren,
Ga naar margenoot+Hesiodes Poeet soo langh te vooren,
Die maer en leefd' alsm' eerst de letters vondt,
Hoe dat hy wist, en waer uyt hy verstont,
Ghelijck hy liet in sijn ghedicht versierich
Bedect verstaen, hoe dat met vlammen vierich
De werelt most op t'lest vergaen gheheel,
T'zy of door cracht van eenich waerheyts deel,
Self onbewist hy hier toe was ghedreven,
Of uyt de stam van Iacob heeft beseven,
Hier van bescheyt waer vreemt te ramen, maer
Dat desen dach toecomt is openbaer,
Dan tijt en uyr is in Gods macht besloten
Alleen, maer voort voor yeghelijck ghesloten,
Ga naar margenoot+Ia sijn Dienaers vyervlammich hem omtrent
(Ick laet staen Mensch) en is sulcx niet bekent.
| |
[pagina 99]
| |
Maer desen dach so grousaem en verschrickich,
Dat van t'beghin hy was in d'oogen blickich
Den Heyl'ghen al: ja self oock desen dach
De sevenst' af van Adam comen sach,
So Iuda schrijft: alsulcx is doch gheen wonder, Ga naar margenoot+
Want hier van was hem een getrou oorconder
Des Heeren Geest, die met sijn drijvens cracht
Door Menschen Gods seer veel heeft voortghebracht
Van desen dagh voorseggingh en waerschouwen,
Dat elck intijts Gods toorn mochte schouwen,
Ia Christus self hoe dick heeft hy gheseyt
Daerom so waeckt, siet toe, en weest bereyt,
Want wetenschap sijns comsten tijt wy missen,
En stelt ons voor seer schoon ghelijckenissen
Hoe den Huysvaer soud' waken so hy wist
D'uyr als den dief sijn huys doorbraeck met list:
So vanden knecht sijns Heeren comst verwachtich,
En d'ander die roeckloos is onvoordachtich,
Hoe d'een gheschiet, by d'ander al veel g'lucx,
Die niet ghewaeckt en heeft, hoe hy in stucx
Gehouwen wert, en voort sal moeten schuylen
By de gheveynsd', alwaer een droevich huylen
En tandt-ghekners, oock eeuwich dueren sal,
Daer t'wijlen den ghetrouwen waker al
De goeders van sijn Heer, wel weert te loven,
In grooter vreucht besitten sal hier boven.
Hoe menichmael oock Christi Boden trouw
Vermaenden snel hoe datmen waken souw:
Maer wat voorseght, wiens naem steen is te seggen,Ga naar margenoot+
Wiens g'loofs belijdt d'Heer ooc tot steen wond' legghen,
En gront om op te bouwen sijn ghemeynt,
Daer sullen (seyt hy) comen inden eyndt
Bespotters voort, die na huns vleys behagen,
Verkeerend' oock uyt spot dan sullen vraghen
| |
[pagina 100]
| |
Waer de beloft' van s'Heeren toecomst blijft,
Waer van men ons so veel vermaent en schrijft,
Want tsindert dat de Vaders zijn ontslapen
Blijft alle ding ghelijck alst was gheschapen,
En blijven so in sonden al gherust:
Van sulck volck oock verhaelt den sone Chust
Sephanla, hoe dat sy op hun heffen
Liggend' ooc wel dees woorden dorsten treffen
Ga naar margenoot+In t'herte dat den Heer noch goet noch quaet
En soude doen: maer sulcken herten raet
Is ydel, want den grooten dach des Heeren
Heeft hem gehaest van doen, wie sal hem keeren?
Och niemant laes, hy comt siet onbedacht.
Ay wat gehuyl maect al het eerdtsch geslacht,
Ay merckt of oock de Mannen connen baren,
Want recht gelijck of s'in kindts noode waren
Ga naar margenoot+Hebbens' al siet hun handen op hun dgien:
Hoe comt dat all' aensichten so bleeck sien?
Wat groot gecrijsch des ancxt ist dat wy hooren?
Och tis den dach des grooten dach waer vooren
Men gheenen dach sghelijcx noyt heeft beleeft,
Hoe t'mensch vernuft, elck dach genaemt oock heeft
Ia toeghewijdt den Menschen of Planeten
Met vieringh' of wellusten oock versleten:
Soos al den dach die alderlest nu comt
Ga naar margenoot+Wel zijn te recht des Heeren dach ghenomt,
Ia uyterst' wien een eeuwich nacht sal volgen,
Den jongsten ooc in welcken blijft verswolgen
Den ouderdom des werelts gants en al,
Daer vreucht in wee, haer hoocheyt in den val,
Haer eer in schand, haer groot gewelt geheelijc
Nu swackheyt wort, haer schoonheyt vuyl en leelijck,
En haer ghebouw hoe heerlijck wijt bekent,
Ga naar margenoot+Tot asschen al door t'gulsich Element
| |
[pagina 101]
| |
Ons Moeder oudt, ons Voester goederhandich,Ga naar margenoot+
Die ons oyt was, so mildt en so bystandich
In veelderley ghebreck verschrick en noot,
En oock so milt verborgh in haren schoot
Als natuer ons verdreef uyt slevens percken.
Eylaes wat ist hoe onversiens wy mercken
Haer groene cleet, eerst vol coleuren schoon,
(Welck wedden dorst met den gesterden throon)
Wort al verkeert aschverwich gants verbleken.
Waer zijn nu ooc haer boorden cromme beken
Den wandelaer hier voortijts een vermaeck,
Welcx soet geruysch aenlockich hem door vaeck
Daer menichmael de vensters dede sluytenGa naar margenoot+
Van moeder lijf en alle sorgh buyten.
Al d'eerdtsche lust heeft tsamen nu vertreck,
T'landt sulpher wort, de beken vyerich peck,Ga naar margenoot+
Den roock gaet op, de vlammen ooc daer tusschen
Een eeuwigh' brant (daer nemmermeer gheen blusschen
Sal volghen dan verwoestingh vol afgrijs)
Die comt nu siet, ghy Heeren oock onwijs
Sult sonder landt nu Heeren heeten moeten:Ga naar margenoot+
Ia menschen al die hier int eerdtsche wroeten,
En niet en sien ten Hemelwaert eylaes,
Als voghels guls, die van t'bedrieghlijck aesGa naar margenoot+
Den voorghestroyt, vast eten sonder letten
Op't voghelaers verborghen strick of netten,
Tot dat sy daer in tsamen zijn bevaen,
En al vergheefs om vluchten wiecken slaen.
Siet desen dach also sal overvallenGa naar margenoot+
Oock allen die hier hebben hun bevallen
Op't eerdtsch, en die als eerdtsche borgers vast
Hier woonen al gheplant en niet als gast
Of vreemdelingh, slechs maer voorby en lijden.
Den Heere die ghesweghen heeft veel tijden
Sal roepen nu en crijschen overluyt,
| |
[pagina 102]
| |
Treckend' als Reus' op sijn vyanden uyt,
Als crijghsman hy den vyer op sal wecken,
Ga naar margenoot+Voor sijnen Kreeft gherechticheyt aentrecken,
Tot Helm hy het ernstich oordeel wilt
Aen nemen oock der heerlijckheyt tot schilt,
Den toorne strengh' hem t'eenen sweerde wetten,
En hem in strijdt teghen d'onwijse setten:
Der blixems claer gheschutten boven dit,
Die sullen g'lijck toe treffen, en na t'wit
Wtvaren als uyt boghe stijf ghespannen.
Tot Bozra t'slaen in Edom het verbannen
Den Heere houdt, sijn sweert is worden dick
Van al het bloet, want tis tot een verschrick
Ga naar margenoot+tsHeeren wraeck-dach, en t'Iaer van sijn betalen:
Hy wilt op sijn vyanden nu verhalen
Al t'leedt dat sy oyt Sion deden straf,
Ia al het bloet van Abels tijden af
Wort weder gh'eyscht uyt handen vanden genen
Die Cains padt vol bloets gevolcht zijn henen.
Nu ist den dach, daer al de vroom' altoost,
Hoe seer benauwt, nu hebben op ghetroost,
Want geenen troost sy nergens vinden mochten
Dan in den Heer, gemerct dat die hun sochten
Te doen onrecht, te machtich waren vry.
Den vromen doch ter doot veroordeelt, hy
En heeft nochtans geen wederstant gheboden,
Maer badt voor die, also hem was gheboden.
|
|