Het Herder Pijpken
(1603)–Karel van Mander–
AuteursrechtvrijDen tocht Israels door de Woestijne, voegende by een caerte daer die plaetsen uytgebeelt te sien zijn, ende is geestelijck uytgheleyt. Het zijn Alexandrijnsche versen, doch hier in tween ghebroken, om datse te lanck vallen.Op de wijse: Adam ons vader wel.O Wandelaer hier vreemtGa naar margenoot+
Int woest en huylich dal,Ga naar margenoot+
Die nae t’Beloefde Landt
V reys hier hebt, en al
V hop’ en u verlangh
Met een hert vyerich lusten,
Om nae dit cort verdriet,
In vreucht daer eeuwich rusten.
In cort begrepen merckt
Tot volherdens vermaen
Wat voormaels is gheschiet,Ga naar margenoot+
| |
[pagina 214]
| |
En dat ons nu wijst aen
In desen lesten tijt
Den wegh ne t’eeuwich leven
In een Landt-tafels perck
Wtbeeldich hier beschreven.
Der Kinder Israels
Ga naar margenoot+Wtganghen ter Woestijn,
Ga naar margenoot+Al waer sy door ghereyst
En stil gheleghert zijn,
Die plaetsen hier ghetoont
Aenmerckt, op dat sy souden
Te vet zijn met den sin
Ghesmaeckt en wel onthouden.
Wt der Natuer begrijp
Beschreven is gheweest
Ga naar margenoot+Van Heydensch volck den wegh
Ter deucht, maer soo men leest,
En can natuerlijck Mensch
Ga naar margenoot+Niet van Gods gheest yet smaken,
Hoe can hy dan ter deucht
Den wegh bekent ghemaken?
Veel woordt ghestrijt gheschiet
Is van de sulck’ eenpaer,
Wat dat gherechticheyt
En salicheyt is, maer
Ga naar margenoot+Sy bleven ijdel meest
Door eyghensins versieren,
Ga naar margenoot+Gods gheest can doch alleen
Ga naar margenoot+In alle waerheyt stieren.
Dus laet ons achten wel,
| |
[pagina 215]
| |
T’voorbeeldt, gheschildert niet
Van Heydensch Philosooph,
Maer dat Gods gheest ons siet
Van s’levens wegh ghebeeltGa naar margenoot+
Om sien met s’herten ooghen
Gheen cloecke fabel oock,
Niet nae te volghen pooghen.Ga naar margenoot+
Eerst merckt Egyptenlandt
Daer Israel onvry,
Was veerthien mael thien Iaer
En vier, in slaverny,
Maer t’heeft ghejammert GodtGa naar margenoot+
Die lostes’ uyt beswaren,
Dat sy niet Pharo, maer
Hem alleen dienstich waren.
Elck gheestlijck Isralijt
Alsdus de knechticheyt,Ga naar margenoot+
Der zonden oock verlaet
En d’ongherechticheyt
Van Satans dienst dan vryGa naar margenoot+
Wt Ramesses ghewekenGa naar margenoot+
Comt hy ten eersten dach
Tot Suchoth toe ghestreken.Ga naar margenoot+
Want Rameses van roest
Een roeringhe beduyt
Den Christen door t’gheloof
Oock uyt sijn herte sluyt,
Te stellen op den schat
Die roesten mach betrouwen
T’onzienlijck boven alGa naar margenoot+
| |
[pagina 216]
| |
Ga naar margenoot+Daer op is sijn aenschouwen.
Ga naar margenoot+Doch t’Paeschlam hy voor al,
Volcoemlijck eten moet
Ga naar margenoot+Christum ghelooven recht,
Ga naar margenoot+Met opgheschort ghemoet,
Des Heeren woordt den staf
Moet hy oock wel bewaren
En slaen als op de vlucht
Bereyt om voort te varen.
Ga naar margenoot+Tot Suchoth t’welck gheseyt,
Ga naar margenoot+Is Tenten comt hy, want
Hy moet opbreken snel
Met t’legher, niet gheplant
Hier blijven met den sin,
In dees aerdtsch ijdel dingen,
Maer tot Etham, welck is
Teeckens, te gaen hem dwingen.
Dees drie dachreysen moet,
Hy reysen in den wegh
Ga naar margenoot+Die Christus is, maer hoort
Van drie dagen uytlegh
Ga naar margenoot+Van sondighen men moet,
Ga naar margenoot+In drie dinghen hem wachten
Ga naar margenoot+In woorden, wercken oock
Ga naar margenoot+Daer neffens in ghedachten.
Maer s’duysternissen Vorst
Gantsch niet ghelijden mach
Dat men sijn rijck verlaet,
En tot den derden dach
Ga naar margenoot+Dees reysen al voldoet
| |
[pagina 217]
| |
Hy siet veel liever blijven
Ten minst in een van drien
Dees zonden quaet bedrijven.
Maer Pharo gheenen dach
Mach van den Israelijt
In sijn Egypten blint
Behouden, maer met vlijt
Ghecomen tot Etham
Daer wil dat heylich teycken
Christus die wolck colom
Gheleydtsaem handt toe reycken.
O reysich Israelijt,
Pharo van u verhaeltGa naar margenoot+
Soo hy de weerelt doet
En seght hoe dat ghy dwaelt,
Om dat ghy niet en treckt,
Int Landt der Philistijnen,Ga naar margenoot+
Door die Heyrbane breet,
Maer eenen wegh vol pijnen.Ga naar margenoot+
Doch Reyser grijpt nu moet,
De Heer is u Leydtsman,
Al zijt vernedert ghyGa naar margenoot+
Int dal Hairoth, niet vanGa naar margenoot+
Pharons ghewelt en vreest,
Siet Baal Zephon u voorenGa naar margenoot+
Een schouplaets al om hooch,Ga naar margenoot+
Der opstijginghen tooren.
In dees vernedertheyt,
Ghy vast opclimt, en wert
De hoop der salicheyt
| |
[pagina 218]
| |
Versekert in u hert,
Op dat sy u in den wegh
Versoet, die hier beneden
Is Anders swaer en scherp
Ga naar margenoot+Iae steyl en nau om treden.
Want niet de salicheyt
Int reysen heeft men vast,
Maer dan is m’aldermeest
Noch in perijckels last,
Door wilde golven fel
Den ganck hier t’avontueren,
Maer volght mens’ Heeren Wet
Het water staet als mueren.
Vreest niet t’gheruysch der Zee
Daer midden door is nu
Een drooghe baen bereyt,
De Heer is oock met u,
En Sathan s’weerelts Vorst
Die sal haest ligghen moeten
Ga naar margenoot+Door dijn gheloof oprecht,
Ga naar margenoot+Verwonnen onder voeten.
Climmend’ uyt die Roo Zee,
Vernieut dan door het badt
Van der wedergheboort
Int nieu leven den padt
Daer singhtmen t’nieu ghesangh
Met vreucht al sonder claghen,
In die Woestijn Ethan
Daer wandeltmen drie daghen.
Wat t’vleesch bitters ontmoet,
| |
[pagina 219]
| |
Den gheest van binnen lacht,
Dat groen versoetich hout
Te Mara druck versacht,
Daer stelt de Heer Zijn Wet,
En in ghehoorsaem wesen
Sijn volck beloeft hy van,
d’Egyptsche sieckt ghenesen.
Tot Elim comt men voort
Al meer en meer verlust
Wort den Christens ghemoet
En in den Heer gherust,
Der twaelf fonteynen vloet
Die wateren des levens
Daer van ghelaeft hy groeyt
Seer vruchtbaer daer benevens.
Der Apostelen leer
Die drinckt hy sonder schroom,
Niet bitter als de Wet,Ga naar margenoot+
Oock menich Palmboom
Die verwinningh bewijst
Groeyt hier ghestadich groene,
T’volherden tot den eyndt,Ga naar margenoot+
Is u Reyser van doene.
Elim is bocken, want
De Bocken t’kudde voort
Gheleyden, alsoo doen
d’Apostels, of die t’woort
Bedienen noch ter tijt,
Noch moet ghy Reyser comen,
In aenvechtinghe, maer
| |
[pagina 220]
| |
En wilt u niet verschromen.
Want uytcomst gheeft u Godt
En troost in allen noot,
Alsoo dat ghy ghespijst
Wort, van dat Hemels broot
Den gheestelijcken steen,
Gheeft water om verblijden
Om stercken het ghemoet
Ghetroost te zijn in lijden.
De slappe handen dan
Worden wel opgherecht,
Int gheloove ghesont
Men overwinningh vecht,
Men comt tot s’Heeren bergh,
Men smaeckt Hemelsche gaven,
Tot Pharan worden daer
All’ vleeschs lusten begraven.
Op veel wijsen eenpaer
Afval al veel gheschiet
Maer Wandelaear siet toe,
Wijckt af van Christum niet,
Hy heeft de Wet vervult,
Priester en Offerhande
Is hy, Moyses en leydt
Niet ten Beloefden Lande.
Ga naar margenoot+Moyses en Aron oock
Ga naar margenoot+Storven in der woestijn,
Ga naar margenoot+Iosua s’Heeren knecht,
Moest den Inleyder zijn,
Merckt oock dat niemant comt
| |
[pagina 221]
| |
Tot den Vader verheven
Sonder Christus, want hy
Den wegh is tot den leven.Ga naar margenoot+
T’Levijtsche PriesterdomGa naar margenoot+
Leydt niet ten leven in,Ga naar margenoot+
Maer den Vorst des gheloofsGa naar margenoot+
Door hem is ons ghewin,
Het sterven nu ter tijt
Int gheloof onderdane
Den Heere totter doot
Dits gaen door de Iordane.
Hier naeckt des arbeyts rust
En t’Landts beerven soetGa naar margenoot+
Want als den Heere comt,
Stellen over sijn goet
Sal hy sijn trouw dienaer,
Bedenckt wat een beloonen
Met t’eeuwich leven daer
Sal hy sijn hooft becroonen.
Princelijck Wandelaer
Om dit uytdeelen peyst
Al lijdt ghy veel aenstoot
T’werdt dan al wel ghereyst,
Als ghy daer trumpheert
Wie en sou niet verlanghen,
Om dit Een noodich lot,
Wt ghenaden t’ontfanghen.
Een is noodich. |
|