Het Herder Pijpken
(1603)–Karel van Mander–
Auteursrechtvrij[IOnas Propheet des Heeren]Nae de wijse: Orpheus droef van sinne, oft: Waeckt op waeckt op o Ziele.
Ga naar margenoot+IOnas Propheet des Heeren,
De soon Amithai
Ghesonden om de stadt
Ninive te bekeeren,
Of te waerschouwen, hy
Nam vluchtich sijnen pat
Van den Heer, en op dat
Hy over Zee mocht varen,
Te Iapho t’schepe trat
Maer fel en woeste baren,
Bespronghen haest dat vat.
Want den Heer liet opsteken
Een stormwints tempeest,
T’schip als die winden spel,
Ga naar margenoot+Scheen soud’ in stucken breken,
Tot sijnen Godt bevreest
Ga naar margenoot+Riep daer elck Boodtsghesel,
Al veel ghereetschap snel
Wierpen sy sonder swichten,
| |
[pagina 31]
| |
In Zee rasende fel,
Om t’schip alsoo verlichten,
T’wijlen sliep Ionas wel.
Den Schipper liep beneden,
Sprack, aenroept uwen Godt,
Slapen is nu geen raet
T’samen besluyt sy deden,Ga naar margenoot+
T’ondersoecken met t’lotGa naar margenoot+
Om wiens wil of misdaet
Dat haer soo qualijck gaet,
T’lot op Ionam ghevallen,
Vraeghden nae sijnen staet,
Nae zijn gheslacht van allen
Waer t’huys, oft wat Landtsaet.
Hy beleedt hem te wesen,
Van gheslacht een Hebree
Seer vreesende den Heer,
En dat hy vloodt voor desen,
Die hemel Aerd’ en Zee
Schiep, waerom sy al seerGa naar margenoot+
Bevreest waren, wanneerGa naar margenoot+
Sy dit aenhoorden, spraken,
Gheeft ons te kennen meer
Wat salmen met u maken,
Dat d’Zee in stilte keer.
Hy sprack, wildy dat stille
De Zee, werpt my daer in,
Den storm nu voorhandt,
Lijdt ghy om mijnent wille,
Sy roeyden niet te min
| |
[pagina 32]
| |
Om gheraken aen lant
Maer t’was te vergheefs, want,
De Zee noch felder teghen,
Haer voer aen desen cant,
Sy riepen seer versleghen
Ga naar margenoot+Den Heer aen om bystant.
Ga naar margenoot+O Heer zijt ons ghehuldich,
En laet ons niet vergaen,
Om des Mans ziel onvroet,
Rekent ons geen onschuldich,
Bloedt toe in dit bestaen,
Want ghy, o Heere doet
T’ghene dat u dunckt goet,
Aldus sy Ionam namen
Wierpen hem in de vloet,
Doen werdet nae t’betamen
Een stille weder soet.
Offeranden oock mede,
Gheloften, seer verschrickt
Dit volck nae sulck exploot
Den Heer ter eeren dede,
Maer de Heer heeft beschickt
Daer eenen Walvisch groot
Wiens lijf Ionam besloot
Ga naar margenoot+Drie daghen en drie nachten
Maer soo de Heer gheboot,
Den Visch sonder meer wachten
Hem weer te lande schoot.
Ga naar margenoot+Ionas gaet oock vertellen,
Hoe hy badt in den Visch,
| |
[pagina 33]
| |
O Heer ick riep, seyt hy
Van uyt den buyck der hellen,
Mijn hooft bedeckt met lisch,
De diept’ omringde my,
Mijn ghebedt quam tot dy,
In uwen Tempel heylichGa naar margenoot+
Ghy brocht mijn leven vry,
Wt den verderven veylich,
Mijn Heer en Godt zijt ghy.
Maer die in noot verdrietich
Met ijdel toeverlaetGa naar margenoot+
Den Afgodt doet aenhangh
Den welcken doch is nietichGa naar margenoot+
Die verlaet door sijn daet
Dijns ghenaden toegangh,
Maer Heer ick sal u danck
Offeren, en betalenGa naar margenoot+
Mijn gheloften vry vranck
Om dat ghy sonder falen
My hielpt uyt swaer bedwanck.
Ionas van nieus ghesondenGa naar margenoot+
In de stadt Ninive
Die seer groot was en wijt,
Drie dach vaerden bevonden
Een daghreys hy daer de,
En predickte, met vlijt
Noemd’ eenen corten tijt,
En sprack, nae veertich daghen
Sal Ninive subijt,
Vergaen, Godt salse plaghen
| |
[pagina 34]
| |
Om dat ghy soo boos zijt.
Ga naar margenoot+Doen geloofden de lieden
Ga naar margenoot+Tot Ninive aen Godt
Door s’Propheten vermaen
Sy deden stracx ghebieden,
Van vasten een ghebodt,
En trocken sacken aen
T’quam voor den Coninck saen,
Hy stont van sijnen throone
Sijn Purpur af ghedaen,
Ga naar margenoot+Asschen wedt nu sijn Croone
Met eenen sack omvaen.
Ga naar margenoot+Een vasten int ghemeene
Hy oock uyt roepen liet
En t’werdt oock soo volbracht,
Dat niemant groot noch cleene,
T’zy Mensch oft Beeste niet,
Yet proefde dach noch nacht
En soo met grooter cracht,
Ga naar margenoot+T’gheroep tot Godt verstercken,
En dat elck wijs bedacht
Van sijn sondighe wercken,
Ga naar margenoot+Bekeerde met eendracht.
Wie weet oft Godt beroude,
Ende sijn toorne straf,
Van ons nam en afscheyt,
Ga naar margenoot+Maer doen Godt nu aenschoude
Haer wercken, en dats’ af
Stonden van haer boosheyt,
T’ongheluck toegheleyt
| |
[pagina 35]
| |
En liet hy niet ghebeuren,
Of Ionas schoon al beyt,
Dies quam sijn hert in treuren
Niet waer t’hebben geseyt.
Want hy had hem gaen setten,
Oost van der stadt aldaer,
In een hut om bespien
Wel op de stadt te letten
Hoe t’sou vergaen met haer,
Maer en sach niet gheschien
Bedroeft sprack hy midtsdien,
Dit wast dat ick te vooren,
Seyd’ als had ickt voorsien,
Daerom, o Heer, vercooren
Gingh ick ter Zeewaert vlienGa naar margenoot+
Want ick weet dat ghy goedich
En seer ghenadich zijt
Vol barmherticheyt groot,Ga naar margenoot+
En de straffe langhmoedichGa naar margenoot+
Gedreyght, noch wel schelt quijt
Dus hem wenschende doot,
Gaf den Heer datter sproot
Een Couwoorde verheven
Die bladers wijt ontsloot,
En heeft schadu ghegheven,
Over zijn hooft ter noot.
Hier door in drucx verseeren,Ga naar margenoot+
Op groot vermaken nam,
Onder dat groene dack
Maer smorghens vroech door s’Heeren
| |
[pagina 36]
| |
Will’, eenen Worme quam
Die de Couwoorde stack,
Dat sy verdorde // swack,
Godt sondt een hitte crachtich,
Op Ionas hooft soo vlack,
Dat hy flau en onmachtich,
Met droever zielen sprack.
Ga naar margenoot+Ick wilde liever sterven
Dan langher leven, doen
Sprack den Heer sonderlinck
Iammert u het bederven
Van den Couwoorde groen,
Al waer ghy toe gheen dinck
En hebt ghedaen, s’ontfinck
Bin eenen nacht haer schieten,
En bin eenen nacht ginck
Sy wederom te nieten,
Die schaed’ is seer gheringh.
Maer hoe comt ghy verwondert
Dat my dan jammert seer
Ga naar margenoot+Ninivis groote stadt,
Waer in dat zijn wel hondert
Twintich duysent en meer
Menschen, de welcke plat,
Noch niet en weten wat
Rechts oft slincx by manieren
Is, en noch boven dat
Een groot ghetal van dieren
Int ruyme wijde wat.
Ga naar margenoot+Christus Prince vol waerden
| |
[pagina 37]
| |
(Ghelijck van Iona leert
T’voorbeeldt) begraven lach,
Oock int midden der aerden,
En dit volck haest bekeert,
Sal oock sonder verdrach,
Voort treden in den dachGa naar margenoot+
Des oordeels, en verdomen
T’volck dat soo wel nu mach
En niet en wil naecomen,
T’blymarich woorts ghewach.
Een is noodich. |
|