|
| |
De overstrooming.
XXV.
Den anderen morgen vroeg begaven wij ons weder naar de mijn.
- Wel, vroeg oom Gaspard aan den schoolmeester, zijt gij gisteren tevreden over den knaap geweest?
- Zeker, hij heeft ooren, en ik hoop dat hij spoedig ook oogen zal hebben.
- Het voornaamste is, dat hij armen heeft, antwoordde oom Gaspard.
Hij gaf mij een houweel, om hem behulpzaam te wezen in het afhakken van een stuk steenkool, waarvan hij het benedengedeelte onderhanden had; de opperman moet den arbeider soms in het werk bijstaan.
Toen ik de derde maal het wagentje naar den put Saint-Alphonsine rolde, hoorde ik plotseling een oorverdoovend geraas een vreeselijk geweld, zooals ik nog nooit gehoord had. Was het een verzakking of een instorting? Ik luisterde; het geraas bleef voortduren en drong van alle zijden naar binnen. Wat beteekende dit? Ik schrikte hevig en mijn eerste gedachte was om naar de ladder te snellen en te ontvluchten. Maar men had reeds dikwijls met mijn bangheid den spot gedreven; uit schaamte besloot ik te blijven. Was het een mijnontploffing of een wagen, die in een put werd geledigd; of waren het slechts aardhoopen, die door de gangen naar beneden stortten?
Eensklaps snelde een bende ratten langs mij heen, alsof zij een escadron huzaren waren, die op de vlucht gedreven werden; daarop hoorde ik een zonderling geritsel tegen den grond en de muren, als het kabbelen van doorstroomend water. De plaats, waar ik stond, was echter geheel droog en dat geluid was mij dus onverklaarbaar. Ik nam mijn lampje en nadat ik een blik in het rond geworpen had, bukte ik mij om langs den grond te kijken.
Het was inderdaad het water; het kwam uit de putten en steeg naar de gangen. Dat geweldig leven, dat gedonder werd dus veroorzaakt door een waterloozing, die de mijn binnendrong.
Ik liet mijn wagen op de rails staan en ijlde naar de werkplaats.
- Oom Gaspard, het water is in de mijn! - Wat een onzin!
- Er is een gat door de Divonne geboord laten wij ons redden.
- Laat mij met rust. - Luister dan zelf.
Ik zei dit op zulk een angstigen toon, dat oom Gaspard zijn werk een oogenblik staakte om te luisteren; hetzelfde geluid was het, maar nog veel sterker, veel onheilspellender. Men kon zich niet vergissen; het water stroomde met alle kracht binnen. - Red u, riep hij, het water is in de mijn!
En al roepende: ‘het water is in de mijn’ greep oom Gaspard zijn lampje, want hiervoor zorgt de mijnwerker altijd in de eerste plaats, en snelde de gang in. Nog geen tien stalpen had ik gedaan, of ik zag den schoolmeester eveneens zich naar de gang begeven, om naar het geluid te onderzoeken.
- Water in de mijn! riep oom Gaspard hem toe.
- De Divonne heeft een gat geboord! voegde ik er bij. - Zijt ge dwaas!
- Redt u! riep de schoolmeester.
De oppervlakte van het water was spoedig in de gang gestegen, en reikte bijna tot onze knieën, wat ons het voortgaan zeer belemmerde.
| |
| |
De schoolmeester liep met ons mede en alle drie snelden wij voort, terwijl wij bij elke werkplaats riepen: - Redt u! het water is in de mijn!
Het water steeg met een ontzettende snelheid; gelukkig waren wij niet ver van de ladders verwijderd, daar wij deze anders nooit zouden hebben bereikt.
De schoolmeester was de eerste, maar hij wachtte.
- Ga maar vooruit, ik ben de oudste en ik heb een gerust geweten.
Het was hier de plaats niet om beleefdheden met elkander te wisselen; oom Gaspard klom het eerst naar boven, ik volgde hem en de schoolmeester achter mij en na dezen, maar een heel eind achter hem, eenige werklieden die zich bij ons gevoegd hadden. Nooit waren de veertig meters, welke de eerste van de tweede laag scheidden, met grootere snelheid afgelegd. Maar vóór dat wij de laatste trede bereikt hadden, viel een stroom water ons op het hoofd, waardoor onze lampen uitdoofden. Het was een waterval.
- Houdt je goed vast! riep oom Gaspard.
Wij klemden ons alle drie zoo vast mogelijk aan de sporten om het water weerstand te bieden, maar zij, die achter ons kwamen, werden medegesleurd, en ongetwijfeld zouden wij, wanneer we nog een tiental sporten moesten stijgen evenals zij, in de diepte gestort zijn, want de waterval was een stortvloed geworden. Toen wij de eerste laag bereikt hadden, waren wij nog niet gered, want nog een vijftig el hadden wij af te leggen, eer we bij den uitgang waren, en ook in de gaanderij bevond zich het water; wij hadden geen licht, nu onze lampen waren uitgedoofd.
- Wij zijn verloren, zei de schoolmeester; beveel uw ziel aan God, Rémi.
Maar op hetzelfde oogenblik verschenen in de gang zeven of acht lampen, die ons tegemoet snelden; het water reikte tot aan onze knieën en zonder ons te bukken, raakten wij het met de hand aan. Het was geen kalm stroomend water, het was een vloed, een draaikolk die alles medevoerde, wat hij op zijn weg vond en stukken hout als veertjes draaien deed.
De mannen, die ons te hulp schoten en wier lampen wij bespeurden, wilden de gang volgen en op deze wijze de trappen en de ladders, die zich in de nabijheid bevonden, bereiken; maar tegen zulk een stroom waren zij niet opgewassen; hoe dezen te stuiten, hoe weerstand te bieden aan zijn kracht en aan het hout, dat hij met zich voortsleurde? Ook hun ontsnapte dezelfde uitroep, dien de schoolmeester zich had laten ontvallen: - Wij zijn verloren!
Zij waren ons thans genaderd.
- Dien kant! riep de schoolmeester, die de eenige scheen, welke zijn tegenwoordigheid van geest behouden had; ons eenige toevluchtsoord zijn de oude werken. De oude werken waren een gedeelte van de mijn waarin sedert langen tijd niet meer gearbeid werd en waar niemand ooit kwam; maar de schoolmeester had ze dikwijls bezocht, als hij merkwaardige steenen voor zijn collectie zocht. - Keert terug! riep hij, en geef mij een lamp, dan zal ik u daarheen brengen.
Gewoonlijk lachte men om hetgeen hij zei, of keerde men hem schouderophalend den rug toe; maar de sterksten hadden thans zelf hun kracht verloren, waarop zij zoo trotsch plachten te zijn en een ieder volgde het bevel op, dat uit den mond van den man kwam, dien men vijf minuten geleden nog bespotte; werktuigelijk reikte elk hem zijn lampje.
Haastig greep hij er een met de eene hand, en vatte hij mij met de andere vast, terwijl hij zich aan het hoofd van den troep stelde. Daar wij nu dezelfde richting als de stroom volgden, liepen wij veel sneller.
Ik wist niet, waarheen wij ons begaven, maar mijn hoop was teruggekeerd.
Nadat wij de gang eenige minuten lang gevolgd hadden - ik weet niet of het minuten, dan wel seconden waren, want wij hadden geen besef meer van den tijd - bleef hij stilstaan. - Wij zullen daartoe geen tijd meer hebben! riep hij, want het water stijgt met te groote snelheid.
Werkelijk rees de spiegel al hooger en hooger; van mijn knieën was het tot aan mijn heupen gekomen en van de heupen tot aan mijn borst.
- Wij moeten de wijk nemen naar een der zijgangen, die naar boven loopt, zei de schoolmeester.
- En dan? - De zijgang leidt nergens heen.
Een zijgang in te slaan was de laatste kans op redding, want deze zijgangen hebben geen uitgang; maar het was hier kiezen of deelen; wij moesten óf de zijgang nemen en daardoor eenige minuten tijd winnen, dat is te zeggen, daar- | |
| |
mede de uitkomst op redding vermeerderen, óf de gang volgen met de zekerheid van binnen weinige oogenblikken verzwolgen te worden door de golven.
De schoolmeester voerde ons dus naar de zijgang. Twee onzer makkers wilden de gaanderij doorwaden en hen hebben wij nooit teruggezien.
Toen wij de gang hadden bereikt en weder tot bewustzijn kwamen, hoorden wij een donderend geraas dat alles overstemde. Dat geluid was reeds ontstaan vóór dat wij vluchtten, maar wij hadden er niet op gelet. Het werd veroorzaakt door de instortingen, het doorbreken van het water, het neerploffen in de kolken, het uiteenrukken van het houtwerk en de losbarstingen van de saamgeperste lucht. Dit alles deed in de mijn een ontzaglijk gedruisch ontstaan.
- Het is de zondvloed. - Het einde van de wereld.
- Groote God, heb medelijden met ons!
Sedert wij ons in de zijgang bevonden, had de schoolmeester geen woord gesproken, want zijn krachtige geest was verheven boven ijdel klagen.
- Kinderen, zei hij, wij moeten ons niet vermoeien; wanneer wij onze handen en voeten zoo vastgeklemd houden, dan verliezen wij onze krachten; wij moeten rustpunten uithouwen in de wanden.
Deze raad was van het grootste belang, maar zeer moeilijk om ten uitvoer gebracht te worden want niemand had zijn houweel medegenomen; wij hadden alleen onze lamp, maar geen van ons zijn gereedschap.
- Met de haken van onze lampen, zei de schoolmeester.
En wij begonnen allen den grond met de haken van de lampen uit te houwen; het was een zwaar werk, want de zijgang was zeer steil en de wanden waren zeer glad. Maar wanneer men weet, dat, als men uitglijdt, men den dood in de diepte vindt, dan is men krachtig en behendig.
Binnen weinige minuten hadden wij elk een holte uitgehouwen, waarin wij onze voeten konden doen steunen.
Toen wij dit gedaan hadden, durfden we ademhalen en elkander aanzien.
Wij waren met ons zevenen: de schoolmeester, oom Gaspard, drie houwers, een opperman en ik; de andere werklieden waren in de gang verdwenen.
Het gedruisch in de mijn ging steeds met dezelfde hevigheid voort; geen woorden kunnen de kracht ervan uitdrukken en het gebulder van het geschut, dat zich paart aan het ratelen van den donder en het dreunen der instortende bergmassa, zou geen ontzaglijker geweld teweeggebracht hebben.
Verschrikt, buiten ons zelf van angst, staarden wij elkander aan en trachtten in elkanders blik een verklaring te lezen, die het verstand ons niet aangaf.
- Het is de zondvloed, sprak de een. - De wereld vergaat.
- Een aardbeving. - De genius der mijn, die vertoornd is en zich wreken wil. - Een overstrooming, die door een opeenhooping van het water in de oude werken veroorzaakt. - Een gat, dat de Divonne heeft geboord.
Deze opmerking kwam van mij, want ik hield vol, dat het niets anders zijn kon. De schoolmeester zei niets en zag ons beurtelings aan, terwijl hij de schouders ophaalde, alsof op klaarlichten dag deze vraag besproken werd, onder het lommer van een moerbezieboom, bij 't genot van de een of andere lekkernij.
- Het is een overstrooming, zei hij ten laatste, toen ieder zijn meening had uitgesproken. - Door een aardbeving veroorzaakt.
- Door den boozen geest van de mijn gezonden. - Zij komt van de oude werken.
- Het is een gat, dat de Divonne in den weg geslagen heeft.
Ieder herhaalde zijn meening.
- Het is een overstrooming, vervolgde de schoolmeester.
- En verder? Waar komt ze vandaan? vroegen verscheidene stemmen.
- Dat weet ik niet, maar wat den boozen geest van de mijn betreft dat is onzin; wat de oude werken aangaat, dat is onmogelijk; het zou alleen waar kunnen zijn, wanneer de derde laag slechts overstroomd was, maar de tweede en de eerste is het ook; gij weet wel, dat het water niet stijgt, maar altijd zakt.
- Een gat. - Zulke gaten kunnen niet geboord worden.
- Een aardbeving. - Dat weet ik niet.
- Als gij het niet weet, zeg het dan ook niet.
- Ik weet, wat een overstrooming is, en dat beteekent al iets, een overstrooming die van boten komt.
- Dat zien we allemaal want ze is ons gevolgd.
Daar we nu droog stonden, keerde meer en meer onze bedaardheid terug en
| |
| |
daar het water niet langer steeg, wilde men niet meer naar den schoolmeester luisteren.
- Doe maar niet, of ge een geleerde zijt, want gij weet het evenmin als wij.
De overmacht, die hij door zijn moed had verkregen, toen wij in gevaar verkeerden, had hij wederom verloren. Hij zweeg oogenblikkelijk. Om het geraas te overstemmen, spraken wij zoo luid mogelijk en toch klonk onze stem nog dof. - Zeg eens wat? - Wat zal ik zeggen?
- Alles wat ge wilt, zeg maar wat, het eerste wat u invalt.
Ik sprak eenige woorden. - Goed, nu wat zachter Juist goed.
- Hebt ge uw verstand verloren, zeg schoolmeester? vroeg er een.
- Wordt ge krankzinnig van angst? - Denkt gij, dat ge dood zijt?
- Ik geloof, dat hier het water ons niet zal kunnen bereiken en dat, al mochten wij hier omkomen, wij niet zullen verdrinken.
- Dat beduidt .... - Kijk eens naar uw lamp.
- Wel, zij brandt. - Zooals altijd?
- Neen, de vlam is sterker, maar kleiner. - Is hier dan mijngas?
- Neen, antwoordde de schoolmeester, daarvoor behoeven wij ook niet bevreesd te zijn; het mijngas dreigt ons evenmin als thans het water, dat geen voet meer stijgt.
- Doe maar niet, of ge een toovenaar zijt.
- Dat is mijn plan ook niet; wij bevinden ons als onder een stolp, waar de lucht niet in doordringt en juist daardoor wordt het water belet er in op te stijgen; de zijgang, die aan het einde afgesloten is, is thans voor ons, wat een duikerklok voor een duiker is: de lucht die door het water is opgedrongen, is in deze gang samengeperst, biedt aan den stroom weerstand en dringt dien terug.
Toen wij den schoolmeester hoorden uitleggen, dat wij ons in een soort van duikerklok bevonden, waarin het water ons niet kon bereiken, daar het door de lucht tegengehouden werd, hoorde men van verschillende zijden halfluide opmerkingen die getuigden, dat niemand er geloof aan sloeg.
- Wat een onzin! Heeft het water dan niet de meeste kracht?
- Ja, wanneer het buiten, geheel in vrijheid stroomt; maar als ge een glas het onderstboven in een emmer dompelt, dan zult gij zien, dat het water niet tot boven in uw glas doordringt. Een gedeelte blijft ledig, welnu, in die ledige ruimte bevindt zich de lucht. Hier heeft thans hetzelfde plaats; wij zijn boven in het glas, het water zal niet tot ons komen.
- Dat begrijp ik, hernam oom Gaspard, en nu zie ik in, dat gij allen ongelijk hebt om den schoolmeester te bespotten; hij weet dingen, die wij niet verstaan.
- Wij zijn dus gered? - Gered? dat zeg ik niet. Wij zullen niet verdrinken, dat beloof ik u. Wij zijn gered, doordat de zijgang gesloten was en de lucht niet ontsnappen kon; maar juist wat ons nu redt, kan ons het leven kosten; de lucht kan er niet uit, ze is opgesloten. Maar wij zijn ook opgesloen en wij kunnen de gang niet verlaten.
- Als het water gaat dalen....
- Zal het dalen? dat weet ik niet; om dat te weten, moeten wij eerst bekend zijn met de oorzaak der stijging, en wie kan dat zeggen?
- En gij zegt, dat het een overstrooming is?
- Welnu, wat dan nog? Het is een overstrooming, dat is zeker, maar waar komt ze vandaan? Is de Divonne buiten haar oevers getreden en heeft zij de putten doen volloopen; is het een stortregen, een bron, die den omtrek overstroomd heeft of is het een aardbeving? Wij zouden boven moeten zijn om dat te kunnen beoordeelen en ongelukkig zijn we beneden.
- Misschien is de stad weggespoeld? - Misschien....
Een oogenblik heerschte er een diepe stilte en waren we allen hevig ontsteld. Het ruischen van het water had opgehouden; van tijd tot tijd hoorde men nog slechts een dof gerommel en nu en dan voelde men een schok.
- De mijn moet vol zijn, sprak de schoolmeester, het water dringt er niet langer in door. - En Marius! riep een der werklieden, wanhopend.
Marius was zijn zoon en, evenals hij houwer, die in de derde laag in de mijn werkte. Tot op dit oogenblik had de zorg voor eigen veiligheid, die altijd het krachtigst spreekt, hem belet om aan zijn zoon te denken; maar toen de schoolmeester zei, da de mijn gevuld was, begon hij aan zijn kind te denken.
- Marius! Marius! riep hij op hartverscheurenden toon; Marius!
| |
| |
Maar hij kreeg geen antwoord, zelfs de echo weerkaatste de stem niet, die binnen de wanden van de gang besloten bleef.
- Hij zal ook een zijgang hebben opgezocht hernam de schoolmeester; honderdvijftig menschen zullen toch niet verdrinken; dat zou vreeselijk zijn.
Dit echter sprak hij niet op denzelfden overtuigender toon. Honderdvijftig menschen minstens waren 's morgens de mijn ingegaan; hoeveel hadden haar door de schacht kunnen verlaten of een schuilplaats kunnen opzoeken, zooals wij? Al onze makkers omgekomen, verdronken, dood! Niemand durfde een woord spreken. Maar in een toestand als de onze, wordt het hart niet blijvend door medelijden of sympathie beheerscht.
- En wij dan? vroeg een ander, na een poos gezwegen te hebben, wat zullen wij doen? - Wat wilt gij doen?
- Er schiet ons niets anders over dan geduldig af te wachten, hernam de schoolmeester. - Wat afwachten?
- Wachten; want zoudt gij dan die veertig of vijftig meters, die ons van het daglicht scheiden, met het haakje van uw lamp willen doorboren?
- Maar wij zullen van honger sterven.
- Dat is niet het grootste gevaar, dat ons bedreigt.
- Kom, meester, zeg ons wat gij ervan denkt, gij maakt ons waarlijk bang; waar schuilt dan het gevaar, het grootste gevaar?
- Aan den honger kan men weerstand bieden; ik heb wel eens gelezen, dat mijnwerkers, die, evenals wij, door het water overvallen waren, vier-en-twintig dagen zonder eten gebleven zijn; het is vele jaren geleden, het gebeurde tijdens de godsdienstoorlogen, maar al was het gisteren gebeurd, dan zou dit hetzelfde wezen. Neen, ik ben voor den hongerdood niet bang.
- Waarvoor zijt ge dan bevreesd daar ge zelf beweert, dat het water niet meer stijgt.
- Voelt gij u niet zwaar in het hoofd, geen kloppen of bonzen? Haalt gij gemakkelijk adem? - Ik niet.
- Ik heb hoofdpijn. - Ik voel mij, of ik in zwijm zal vallen.
- Mijn slapen bonzen geducht. - Ik ben krachteioos.
- Juist, daarin schuilt het gevaar. Hoelang kunnen wij in deze lucht Ieven? Dat weet ik niet. Als ik een geleerde, inplaats van een domkop was, dan zou ik het u zeggen. Thans weet ik het niet. Wij bevinden ons een veertig el onder den grond; waarschijnlijk hebben wij vijf-en-dertig of veertig meter boven ons; dat beteekent, dat de lucht een drukking van vier of vijf atmosferen ondergaat. Hoe lang kan men in zulke samengeperste lucht leven? Dat moeten wij in de eerste plaats weten en misschien zullen wij het ten koste van ons eigen leven te weten komen.
Ik kon mij in het minst geen denkbeeld vormen van wat samengeperste lucht was en dit was misschien de oorzaak, dat de woorden van den schoolmeester mij zoo hevig ontstelden; mijn makkers schenen ook niet minder verschrikt dan ik; zij wisten het evenmin en op hen, evenals op mij, maakte het onbekende diepen indruk.
De schoolmeester verloor geen oogenblik zijn tegenwoordig van geest in dezen wanhopigen toestand, en hoewel hij zeer goed het hachelijke van de zaak inzag, dacht hij slechts aan de middelen die hij tot ons behoud kon aanwenden.
- Het voornaamste is thans om ons hier zóó in te richten, dat wij niet door het water meegesleept worden.
- Wij hebben holten gemaakt.
- Gelooft gij, dat ge ook niet vermoeid zult worden door voortdurend in dezelfde houding te moeten blijven?
- Denkt gij dan, dat we hier lang moeten blijven? - Weet ik dat?
- Men zal ons zeker hulp zenden?
- Zeker, maar om ons hulp te verleenen, moet men daartoe in staat zijn. Hoelang zal het duren, eer men in onze redding slaagt? Zij, die boven den grond zijn, weten dat alleen. Wij, die er onder zijn, moeten ons zoo goed mogelijk inrichten want indien een van ons uitglijdt, dan is hij verloren.
- Wij moeten ons aan elkander vastmaken. - En de touwen?
- Wij moeten elkander een hand geven.
- Ik geloof, dat we het best doen, door treden uit te houwen, en een trap te maken; wij zijn met ons zevenen, op twee treden kunnen we dus allen gemakkelijk staan: vier op de eerste, drie op de tweede.
| |
| |
- Waarmede zullen we ze uithouwen? - Wij hebben geen houweelen.
- Met onze lampehaken in het zachte gedeelte, met onze messen in het harde.
- Daarin zullen we nooit slagen.
- Zeg dat toch niet. Pagés; in onzen toestand kan men alles, als het op zelfbehoud aankomt; als op dit oogenblik één van ons door den slaap overvallen wordt, dan is hij verloren.
Door zijn koelbloedigheid en vastberadenheid had de schoolmeester weder zijn heerschappij over ons verkregen, die hoe langer hoe machtiger werd; wij beseften allen, dat zijn zedelijke moed grooter was dan de onze en allen verwachtten hulp van deze kracht.
Wij begonnen te werken, want blijkbaar was het uithouwen dier treden het eerste wat wij doen moesten; wij moesten trachten ons zoo goed mogelijk in te richten tenminste zoo, dat wij niet konden uitglijden in de diepte, die zich onder onze voeten uitstrekte. Vier lampen waren aangestoken en deze verspreidden voldoende licht om ons bij het werk te leiden.
- Laten we een plaats uitzoeken, die het best geschikt is voor het uithouwen, hernam de meester.
- Luistert, sprak oom Gaspard, ik heb u een voorstel te doen; als iemand van ons goed zijn verstand heeft, dan is het de schoolmeester; toen wij half waanzinnig van angst waren, behield hij zijn kalmte; hij is een man, en hij heeft bovendien een goed hart. Hij is evenals wij trouw geweest en hij weet van heel veel dingen meer dan wij. Laat hij ons thans leiden en het werk verdeelen.
- De schoolmeester! viel een der anderen in, waarom ik niet? Ik ben even goed opperman als hij.
- Hij is geen opperman; hij is een man en nog wel de dapperste van ons allen. - Gisteren zeidet gij dat ook niet.
- Gisteren was ik even dom als gij; ik dreef, even als gij, den spot met hem en wilde zijn meerderheid niet erkennen. Vandaag verzoek ik hem over ons te bevelen. Kom meester, zeg maar wat ik doen moet! Ik heb sterke armen, dat weet gij. En wat zegt gij? - Kom, meester, wij gehoorzamen u.
En wij zullen u gehoorzamen.
- Luistert, sprak hij; daar gij wilt, dat ik mij aan het hoofd zal stellen, stem ik daarin toe, maar op die voorwaarde, dat gij alles doet, wat ik u zeg. Wij bunnen hier lang blijven, verscheidene dagen; ik weet niet wat er gebeuren zal; wij zijn hier schipbreukelingen op een wrak in den hachelijksten toestand, want op een wrak heeft men lucht en licht, men ademt en kan naar redding uitzien; wat er ook gebeuren moge, als ik uw leidsman ben, moet gij mij gehoorzamen.
- Men zal u gehoorzamen! riepen alien.
- Als gij gelooft, dat alles wat ik verzoek billijk is, ja, dan zult gij gehoorzamen; maar wanneer gij het niet gelooft? - Wij zullen het gelooven.
- Men weet, dat gij een verstandig man zijt, meester. - En een moedig man.
- En een man van ondervinding.
- Gij moet ons het spotten vergeven, meester.
Ik bezat toen nog niet de ondervinding, die ik op later leeftijd verkreeg, en ik was verbaasd, hoe zij, die eenige uren geleden nog duchtig den spot met hem dreven thans al zijn goede hoedanigheden erkenden. Ik wist toen niet, hoezeer de omstandigheden de meeningen en gevoelens van sommige menschen kunnen doen veranderen.
- Gij zweert het mij dus? sprak de schoolmeester.
- Wij zweren, antwoordden allen tegelijk.
Wij begonnen toen te werken; wij hadden allen een mes in onzen zak, goede, stevige messen, die veel konden verdragen.
- Drie moeten de zijgang onder handen nemen: de drie sterksten; en de zwaksten, waaronder Rémi en ik behooren, zullen de uitgehouwen steenen wegwerpen. - Neen, gij moet niet werken, zei een krachtige kerel, gij zijt niet sterk genoeg; de ingenieurs bevelen maar werken zelf niet.
En ieder stemde hierin toe; men gevoelde van hoeveel nut hij ons was in het gevaar, zoodat men wel alles had willen aanwenden om hem voor verdere ongelukken of rampen te bewaren; hij was onze loods.
Het werk, dat wij moesten verrichten, was zeer eenvoudig geweest, zoo we onze gereedschappen gehad hadden, maar met messen duurde het langer en
| |
| |
was het moeilijker. Wij moesten twee treden in den wand uitgraven, en opdat wij geen gevaar zouden loopen om in den afgrond te storten, moesten die treden vrij breed zijn en er voor drie of vier personen plaats op wezen. De opzichter sloeg ons werk met de grootste aandacht gade. Terwijl wij groeven, vonden wij onder het zand eenige stukjes hout, die ons van zeer veel nut waren om te beletten, dat de uitgehouwen steenen weggleden.
Toen wij drie uren gewerkt hadden, zonder een oogenblik te rusten hadden wij een vloer uitgehouwen, waarop wij konden zitten.
- Voor het oogenblik is het genoeg, beval de schoolmeester; later zullen wij den houten vloer verbreeden, zoodat wij er op kunnen liggen; wij moeten onze krachten niet noodeloos verspillen, want we zullen ze nog te veel moeten gebruiken.
Wij namen plaats; vier op de benedenste en drie op de bovenste trede.
- Wij moeten ook zuinig met ons licht zijn, waarschuwde de meester, laten we de lampen dus, op een na, uitdooven.
Deze bevelen werden terstond opgevolgd. De lampen zouden uitgedraaid worden, maar plotseling wenkte hij, dat men hiermede niet moest voortgaan.
- Wacht even, hernam hij, een tocht kan ons licht uitdooven; het is niet waarschijnlijk, maar wij moeten zooveel mogelijk op alles rekenen; wie heeft er lucifers bij zich? Hoewel het streng verboden was om in de mijn licht aan te steken, hadden bijna alle werklieden lucifers in den zak en daar de opzichter niet tegenwoordig was om deze inbreuk op de wet te straffen, antwoordden vier stemmen op deze vraag: Ik.
- Ik heb ze ook, vervolgde de meester, maar zij zijn vochtig.
Dit was met de anderen eveneens het geval, want ieder had de lucifers in zijn broekzak en wij waren tot aan de borst of de schouders in 't water geweest. Een der arbeiders, Carrory, sprak toen: - Ik heb ze ook.
- Vochtig? - Dat weet ik niet, ze zijn in mijn muts.
- Geef dan uw muts hier.
Inplaats van zijn muts te geven, zooals men hem verzocht, een zwartbonte muts, reikte hij ons zijn lucifersdoosje; dank zij de goede bewaarplaats waren deze tenminste niet vochtig geworden.
- Blaast nu de lampen uit, beval de schoolmeester.
Eén lamp bleef nog branden, maar deze verlichtte terauwernood onze steenen stolp.
|
|
Auteursrecht onbekend