Troost der siecken ende overleden

Het XII. Capittel.

Hulpe voor den siecken, als men gheen Priester en can becomen.

ALs men gheen Priester en krijghen en can, om eenigen siecken, die in sijn uyterste is, te helpen; soo sullen sy, die hem dienen, oft andere, die hem besoecken, op deser voegen hem helpen.

Ten eersten: Sy sullen hem dickwils besproeyen met Wijwater, het Crucifix toonen, de ghewijde keersse, als't tijdt is, in de handt gheven, ende hem nu met kleyne ghebedekens nu met korte vermaninghen ter saligheydt verstercken.

Ten tweeden: Sy sullen hem verwecken tot oprecht leedtwesen sijnder sonden, ende begeerte van die te

[p. 100]

biechten, oock van het heyligh Sacrament des Autaers: want Godt de begheerte voor het werck neemt, als het werck niet gheschieden en kan.

Dit sullen sy doen op de naevolghende oft dierghelijcker manieren, die sy den siecken sullen voorhouden.

1. GHelooft ghy al dat de heylighe, Catholijcke, Roomsche Kercke ghelooft; ende wilt ghy leven ende sterven in de gehoorsaemheydt van Christus wet, als een waerachtigh Christen mensch ende Roomsch Catholijck? Antwoorde. Dat wil ick.

2. Versaeckt ghy alle ketterijen ende dolinghen, die de Roomsche Kercke versaeckt? Antwoordt. Die versaeck ick.

3. Bidt ghy Godt om vergiffenisse van alle uwe bekende ende onbekende sonden, die ghy oyt teghen sijn wet oft wille ghedaen hebt; ende dat ghy dickwils hem nae sijn weerde niet ghe-eert en hebt. Ant-

[p. 101]

woordt: Dat doe ick.

4. Zijn u oock uwe voorgaende sonden uyt der herten leedt, ende dat niet alleen uyt vreese van de doodt oft pijnen der hellen; maer veel meer uyt liefde tot Godt, als uwen Vader, onghemeten in goedtheydt ende onbegrijpelijck in ghenade? Andtwoordt. Ja sy, uyt der herten.

5. Neemt ghy vastelijck voor u, soo ghy wederom op komt, dat ghy u leven sult beteren, de sonde haten, ende alle naeste oorsake der sonden, niet min, als de sonden vlieden? Antwoordt. Dat doe ick.

6. Bidt ghy Godt om gratie, dat hy u van dit goet voornemen noyt en late af-wijcken; maer met meerder leedtwesen der sonden, u late in goede wercken altijdt voordtgaen? Antwoord. Dat bidde ick.

7. En soudt ghy niet gheerne eene volkomen biechte van alle uwe sonden spreken, waer't dat ghy eenen Priester cost bekomen? Andtwoordt. Ja ick gheerne.

8. Soudt ghy oock gheerne

[p. 102]

ontfanghen het heyligh Sacrament des Autaers, ende het heyligh Olijsel, waer't dat u dit mocht ghebeuren? Antwoordt. Seer gheerne.

9. Vergheeft ghy uyter herten, om de liefde Godts, al het ghene dat teghen u oyt misdaen is, ende begheert ghy oock oodtmoedelijck vergheuenisse van alle de ghene, dien ghy oyt misdaen hebt? Antwoordt. Dat doe ick beyde uyt der herten.

10. Js't dat ghy iemants faem, naem, oft goedt, ten onghelijck vermindert hebt, dat begheert ghy wederom, soo veel als het u moghelijck is, te vergelden? Antwoordt. Dat begheere ick.

11. Hebdy Gode, oft sijne Heylighen eenighe bevaert oft iet anders belooft, dat ghy niet volbracht en hebt? Antwoordt. Neen ick. Seght hy, ja: Vraeght voorts: Js't u uyter herten leet, dat ghy uwe belofte niet volbrocht en hebt, ende hebdy den wille om die te volbrenghen, is't dat u Godt wederom ghesontheydt

[p. 103]

gheeft? Antwoordt. Het is my leedt, ende ick hebbe die begheerte.

12. Neemt ghy voor u alle de pijnen van uwe sieckte te lijden, tot Godts eere, ende tot verminderinghe van uwe sonden? Antwoordt. Ja ick.

13. Betrout ghy op Christus lijden ende verdiensten, dat hy u can saligh maecken, ende dat sijne goedtheydt ende ghenade soo groot is, dat hy u sal doen nae u leedtwesen ende betrouwen. Antwoordt. Ja ick.

MEn sal daer nae den siecken voorlesen het ghebedt van een volkomen berou, soo hier volght, ende andere ghebeden, nae den eysen van sijnen staedt ende noodt.

Ghebedt van volkomen berou der sonden.

HEere Iesu Christe, waerachtigh Godt ende waerachtigh men-

[p. 104]

sche, mijnen Schepper ende Verlosser; het is my uyt gantscher herten leedt, dat ick u oyt vergramt hebbe, aenghesien ghy mijnen Godt zijt, ende ick u boven al beminne. Jck neme voor my alle mijne sonden oprechtelijck te biechten, ende de penitentie die my ghestelt sal worden, te volbrenghen. Jck offere u oock in voldoeninghe van alle mijne sonden, u bitter lijden met alle mijne wercken, lijden, ende mijn gantsch leven; ende bidde oodtmoedelijck om verghevenisse, met vaste begeerte van my in alles te beteren. Jck hope in uwe goedtheydt ende oneyndelijcke bermhertigheydt, dat ghy door de verdienste van u dierbaer Bloedt, bittere doodt, ende Lijden, my de selve vergheven sult, ende gratie verleenen om my te beteren, ende in eene salighe nieuwigheydt van leven, totter doot toe te volherden. Amen.

[p. 105]

Dry ghebeden tot Christvm.
I.

O Ghenadige Heere Iesu, die met u dierbaer Bloedt de schulden onser sonden betaelt hebt: wy bidden u, door u heyligh lijden ende doodt, dat ghy ons wilt beschermen teghen alle lagen ende stricken der helscher vijanden; dat sy ons, in onsen swaersten noodt niet en beschadigen; maer wilt hen van ons verjagen ende ons eenen vrijen inganck tot uwe glorie verleenen. Amen.

II.

O goedertieren Heere Iesu, die om de verlossinge onser sielen zijt gheboren ende besneden gheweest van Judas met eenen cusse verraden, vande

[p. 106]

Joden ghevanghen, ende met ketenen ghebonden voor Annas, Caiphas, Pilatus, ende Herodes versmadelijck ghehandelt, valschelijck beschuldight, met vuyligheyt bespogen, met slaghen in u aensicht ende hals seer wreedelijck verdrukt, naeckt ghegheesselt, met doornen gecroont, aen het Cruys als een pese op den boghe uytghereckt, ende ghenaghelt; onder de moordenaers gherekent, met galle ende edick ghelaeft, ende met eene lancie in uwe sijde doorwondt. O Heere, door alle dese uwe sware pijnen ende heylige doot, wilt my van alle sonden suyveren, voor de helsche pijnen behoeden, in u Rijck ontfangen, ende in het ghetal uwer uytverkoren stellen, daer ghy met den Vader ende den heylighen Geest leeft ende regneert Godt van eeuwigheyt tot eeuwigheyt. Amen.

III.

O mijnen Heere Iesu, mijne sterckheyt ende hope, doet bermhertigheyt

[p. 107]

met my; want het tijdt is, dat het licham weder tot stof keere, ende de siele reyse tot u, die haer gheschapen ende verlost hebt: schickt my toe uwe heylighe Engelen des lichts, die my een saligh sterven besorghen, ende daer nae ter plaetse der eeuwiger vermakelijckheydt brenghen. Doet my dan open de deuren des levens; want ghy voor my ghestorven ende verresen zijt, ende leeft inder eeuwigheydt der eeuwigheyden.

AMEN.