Logo DBNL
Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus (1610)

Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

(1610)–Lodewijk Makeblijde–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Historien diendende tot het derde deel der Christelicker leeringhe.

Historie bewijsende hoe wy Godt moeten beminnen.

Wy lesen in den tweeden boeck der + Machabeen, hoe dat daer seuen broeders t'samen met de moeder gevangen zijn gheweest van den boosen Koninck Antiocho. Desen heeft hy, tegen Godts wet, geboden vercken-vleesch te eten. Als sy dit weygherden, heeft hy hen met gheesselen ende senuwen van stieren doen pijnighen. Den eersten van die heeft gheseyt: Wat wilt ghy van ons? wy zijn meer bereydt te steruen, dan de vaderlicke Godts wetten te ouertreden. Den Koninck hierom seer verbittert wesende, heeft bevolen dat men ysere pannen gloedende maken soude, ende dat men dien eersten in de teghenwoordicheydt van sijne broeders, ende van sijne moeder, de tonghe afsnijden soude, het vel van den hoofde aftrecken, d'uyterste van sijne handen ende voeten afhouwen, ende dat men hem soo soude roosten in eene gloedende panne. De andere dit siende, ver-

maenden malckanderen t'samen met de moeder, dat sy vromelick steruen souden. Als den eersten in deser maniere ghestoruen was, soo heeft men den tweeden voordtghebrocht, om hem te beschimpen; ende nae dat de huydt van sijnen hoofde afghetrocken was, heeft hem den Koninck ghevraeght oft hy vercken-vleesch eten soude: maer hy antwoorde, Ick en sal't niet doen. Dus hebben sy desen tweeden ghelijck den eersten gaen pijnighen; ende in den laetsten adem ghestelt zijnde, heeft hy aldus gheseyt: O alderboosten, ghy doodt ons in dit leuen, maer den Koninck der wereldt sal ons (die voor sijne wetten ghestoruen zijn) in de verrijsenisse des eeuwichs leuens verwecken. Nae desen wierdt den derden bespot, ende als men hem sijne tonghe eyschte, soo stack hy die terstondt uyt, ende sijne handen heeft hy kloeckelick voorgehouden, ende met betrouwen gheseyt: Dese dinghen besitte ick uyt den hemel, maer om Godts wetten versmade ick die nu, betrouwende dat ick-se wederom van hem ontfanghen sal. Den Koninck verschrickte hem ouer soo kloecken moedt, dat hy alle dese pijnen als voor niet achtede. Ende als desen soo ghestoruen was, quelden sy den vierden, hem desghelijcks pijnighende. Het selue hebben sy ghedaen met den vijfsten ende met den sesten. De moeder uyt der maten wonderlick, vermaende elcken van hen in haers landts tale kloeckelick, vervult met wijsheyt, dat sy vast souden blijuen in de liefde Godts, ende in de gehoorsaemheyt sijner geboden. Antiochus meynde dat men hem ende sijne tormenten versmaedde: daerom heeft hy listichlick sijne maniere verandert, ende den ioncksten sone, die noch leefde, met beloften gaen bevechten, ende met eede versekert dat hy hem rijck ende weldich maken soude, wilde hy het ghebodt des Konincks volbrengen. Maer doen den ion-

ghelinck tot dese dinghen gheenssins ghenegen en wierdt, soo heeft den Koninck der moeder gheraden dat sy haren sone ter salicheydt soude vermanen. Maer sy heeft hem soo ontsteken om de eere der wet Godts voor te staen, dat den ionghman niet en konde ghelijden dat men soo langh sijne doodt uytstelde, maer heeft den Koninck selfs beroepen, ende gheseyt: Waer nae verbeydt ghy? ick en sal des Konincks gebodt niet volbrenghen, maer de wet des Heeren. Mijne broeders, die nu eens kleyne pijne verdragen hebben, zijn gheworden onder het testament des eeuwichs leuens: maer ghy sult door het rechtveerdich oordeel Godts de rechtveerdige pijnen uwer hooverdije betalen. Soo dan ick (gelijck oock mijne broeders) gheue mijne siele ende mijn lichaem te pande voor de wet Godts. Doen is den Koninck, met gramschap onsteken zijnde, teghen desen bouen alle de andere wreedelicker fel gheweest, onweerdichlick nemende dat hy bespot was. Aldus is desen oock suyuer ghestoruen, gheheelick in den Heere betrouwende. Ende ten laetsen is nae de sonen de moeder oock verdaen, latende een exempel, voor alle naekomelinghen, haerder liefde ende ghetrouwicheydt tot Godt, verachtinghe van dit tijdelick leuen, ende vaste hope van de eeuwighe salicheydt in het lijden voor Godts eere.

Historie bewijsende hoe een ieghelick sijnen naesten moet behelpsaem wesen, om hem af te trecken van sijn sondich leuen.

 

Wy lesen in den derden boeck van het + leuen des salighen Vaders Ignatij Loyole (die en instelder der Societeyt Jesu was) hoe dat hy, woonende te Parijs,

veel ende langh ghearbeyt heeft, om eenen, die oneerlick leefde, af te trecken van sijn boos leuen; maer arbeydde sonder profijt. Hy hadde in een dorp by Parijs woonende eene sijne vriendinne, die hy ghingh besoecken, om sijne vuylicheydt met haer te volbrenghen. Ignatius, siende dat hem gheene vermaningen noch gemeyne middelen en konden bewegen, heeft secretelick vernomen door wat wech dat desen boosen mensch sijne reyse nemen soude, ende oock den tijdt. Dus, met vierighe ghebeden de sake Gode bevolen hebbende, is hy ghegaen tot een groot staende water, dat aen den wech lach, ende eenichssins vervroren was; ende heeft hem daer in laten sincken tot den hoofde toe. In dit vervrosen water hebbende omtrent eene ure sy-seluen gekastijdt, ende om de bekeeringe van desen sondaer Godt seer oodmoedichlick ghebeden, soo is hy eyndelick aenghekomen; ende als hy meynde voorby te gaen, heeft hem Ignatius vertoont, ende met een schrickelicke stemme tot hem gheroepen: O alderellendichsten onder alle menschen, waer loopt ghy doch? waer loopt ghy? en bemerckt ghy niet in wat perijckel dat ghy zijt? en siet ghy niet dat schrickelick sweerdt van de Godlicke rechtveerdicheydt bouen v hoofdt blaken, ende gereedt om v te vernielen. O gaet onsaligen mensch, gaet nu tot uwe stinckende wellusten: ick en sal niet ophouden my-seluen hier voor v soo langh te pijnighen, tot dat ick Godts rechtveerdighe tornich-heydt, die ick ghereedt sie om v te verderuen, door mijne pijne verbeden sal hebben. Dit hoorende ende siende desen versteenden sondaer, is in't diepste sijns herten verschrickt ende gheraeckt gheweest, ende nu bemerckende de grootte van sijne misdaedt, nu beuende onder de gramschap Godts, die hy ouer hem ontsteken sach, nu oock verwondert zijne ouer eene soo onbegrijpelicke

liefde van sijnen vriendt Ignatius, heeft sijne schuldt bekent, is weder gekeert, ende sijn leuen veranderende heeft hem tot alle Godtvruchtich-heydt begheuen.

Historie bewijsende dat wy de Heylighen in onsen noodt moeten aenroepen, ende hoe dat sy ons helpen konnen.

GRegorius Turonensis verhaelt, hoe dat in't + iaer onsen Heeren 530, den vijfsten dach nae het ouerlijden van den salighen Gregorius Bischop van Langres, als hy de naest-woonende Bischoppen gekomen waren, om de begrauinghe van den ouerleden te vereeren; soo sy het lichaem droeghen, om dat Christelick te begrauen, de ghevanghene hen vegheuen hebben om de hulpe van den saligen ouerleden te aenroepen; ende hen keerende tot het H. lichaem, seyden eenpaerlick: Hebt doch medelijden met ons, o saechtmoedighen herder: op dat wy, die in v leuen gheene verlossinghe verkreghen en hebben, dor uwe voorsprake nu die moghen verweruen. Ghy zijt v nu verblijdende in de glorie des hemels: besoeckt doch ons, bidt voor ons, hebt medelijden ouer ons, ende versoet onse benautheden ende ellendicheden. Ter wijle dat sy dus baden, is het lichaem vast gebleuen, soo dat de draghers niet en konden voordt gaen, maer hebben 't neder gestelt, verwachtende eenich eynde ende kennisse van dit wonderlick werck. Middeler-tijdt dat sy verwachteden, zijn alle de deuren van de ghevangenisse open gegaen, sonder eenich menschelick toedoen; de boeyen ende ysers die de ghevanghene hadden aen hunne voeten ende handen, braken in stucken, ende lieten hen gantsch los ende vry: soo dat sy dit wonderlick mirakel bemerckende, ghekomen zijn uyt de ghevanghe-

nisse tot de plaetse daer het H. lichaem vast stondt, sonder dat hen iemandt eenich belet dede, ende hebben de gratie van hunnen verlosser openlick beleden; zijn voordt ghegaen met het H. lichaem: ende want sy van Godt soo wonderlick verlost waren, zijn sy oock van den tijdelicken Rechter vry verklaert.

Hoe dat door het beeldt der Moeder Godts de peste verdreuen wierdt in de stadt van Roomen.

+ TEn tijde van den H. Paus Gregorius, in't iaer onses Heeren 590. is te Roomen geweest eene groote peste, met veel andere miserien; namelick dat daer seer veel menschen niesende ende gheeuwende stieruen: waer uyt ghesproten is de kostuyme, dat men salicheydt wenscht den ghenen die niesen; ende dat de ghene die gheeuwen, een Kruys voor hunnen mondt maken. Dit bemerckende den H. Gregorius, heeft hy inghestelt eene alghemeyne Processie, ende het beeldt der Moeder Godts, dat den H. Lucas Euangelist met sijne eyghene handen gheschildert hadde, doen omdraghen. Hoe aenghenaem dit Gode gheweest is, heeft hy met een uytnemende mirakel verklaert: want het is gheschiedt, dat door wat plaetsen dit weerdich beeldt met behoorlicke eerbiedinge ghedraghen wierdt, t'samen oock alle pestilentie der locht gantsch afweeck, als gheenssins konnende verdraghen de weerdighe tegenwoordicheyt van dat beeldt: soo dat nae dat beeldt volghde eene wonderlicke klaerheyt ende suyuerheyt der locht. Dus, soo al het volck voor dese gratie Godt was louende, heeft hem eenen Engel vertoont in de locht, die hem voeghende by het volck, heeft met dese woorden de Moeder Godts gaen louen: Verblijdt v, Koninginne des hemels, Alleluia: want dien ghy verdient hebt te dragen, Alleluia; is ver-

resen, ghelijck hy gheseyt heeft, Alleluia. Den heylighen Paus ghehoort hebbende dit gebedt des Engels, beweeght zijnde door den H. Geest, heeft daer by ghevoeght: Bidt Godt voor ons, Alleluia. Hier nae heeft den H. Gregorius, bouen de plaetse die men nu noemt het Kasteel des Enghels, den Enghel sien vaghen, sijn bloedigh sweerdt, ende in de scheede steken: waer door den heyligen Paus verstondt, dat Godt door sijne lieue Moeder verbeden was ende dat de plaghe eynde soude nemen.

Eene vrouwe, den feestdach van S. Ian niet onderhoudende, is gheslaghen gheweest met het vier uyt den hemel.

SVlpicius Seuerus beschrijft, dat in de stadt + van Tours, op eenen feestdach van S. Jan Baptist, als al het volck ghegaen was ter kercke, om den heylighen dienst der Misse te hooren, de maerte van eenen sekeren borgher buyten nae de velden gegaen is, om den terw-acker van onkruydt te wieden. Maer sy en hadde nauwelick begonst te arbeyden, hare handen wierden van Godt geslagen met eenen vierigen brandt, ende vervult met puysten ende onverdraghelicke pijne. Dus, haer werck latende, is sy al weenende weder ghekeert nae de stadt, ende is recht ghegaen nae de Kercke van S. Marten, ende heeft daer voor sijn graf haer begheuen tot bidden, om door hem troost te ontfanghen. Sy hadde vier maenden aldaer volherdt in het gebedt, sonder eenighe minderinge van hare pijne, ende met groote schaemte, midts dat hare misdaedt nu ouer al openbaer gheworden was. Maer want sy haer betrouwen niet en verminderde, ende gedurich bleef in haer ghebedt, heeft sy eyndelick, door de verdiensten van den H. Martinus, volkomen gesondtheyt ontfangen.


Vorige Volgende