Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

[p. 115]

Historien dienende tot het tweede deel der Christelicker leeringhe.

Manasses afgodist gheleydt zijnde in Babylonien, ende ghevanghen om sijne sonden; betrouwende op Godt, wordt door Godts bermherticheydt verlost.

Manasses, den alderboosten van alle ⁺ de Koninghen van Juda, sone van den Godtvruchtigen Ezechias, aenbadt voor ⁺ Goden de sterren des hemels, stichtede autaren voor Baalim, ende heeft eenen afgodt ghestelt in het huys des Heeren te Jerusalem, daer den Heere af geseyt hadde, In Ierusalem sal mijnen ⁺ naem zijn in der eeuwicheydt. Hy volghde de waerseggherije, ende hy behielp hem met de konste der toouerije. Hy stortede het onnoosel bloedt, doodende de Propheten, onder de welcke hy ouermids ghesaeght heeft den heylighen Isaiam: soo dat de straten van Jerusalem vol bloedts waren. Dit heeft den Heere bouen maten seer mishaeght: dus heeft hy op hem ghebrocht de Princen van Assyrien; die Manassen ghevanghen hebben, ende met ketenen ende veteren ghebonden, ende soo gheleydt in Ba-

+ 4 Reg. 21. 2.

+ 2. Paral. 33. 2.

+ 2. Reg. 7. 10.

[p. 116]

bylonien, ende aldaer gheworpen in eenen diepen put, ouerlast met ysere banden, soo dat hy noch handen noch voeten verroeren en konde; verwachtende t'elcker wijle de sententie der doodt. Daer wesende heeft der bermherticheyt van sijnen Godt ghedachtich gheweest, sijne sonden bekent, sijne gevanghenisse verduldichlick gheleden, om Godt te versoenen; ende oodmoedichlick Godt om gratie ghebeden. Godt heeft hem nae sijn vast betrouwen verhoort, verlost uyt de handen sijner vijanden, ende wederom ghestelt in sijn rijck te Jerusalem. Dus heeft hy hem gebetert, opgemaeckt den autaer des Heeren, alle vremde Goden wechwerpende, ende hy heeft daer op geoffert slach-offeranden, ende Jude geboden dat sy den Heere ende Gode van Israel dienen souden.

Van de kracht des ghebedts, hulpe verkrijghende in den uytersten noodt.

⁺SOphronius vertelt, hoe dat den Eremijt Theodorus, eenen man van groote heylicheydt, woonende by de Jordane, is door noodt gereyst te schepe nae Constantinopelen. In zee wesende, ende de winden teghen hebbende, is met de andere in groot ghebreck gheweest van soet water. Die in't schip waren, gauen gantsch den moedt verloren; ende nu verwonnen zijnde van dorst, en verwachteden niet anders, dan eene ellendighe doodt. Den heylighen Theodorus dit siende, ende aennemende een vast betrouwen op Godt, heeft hem vergheuen tot vierichlick bidden, sijne handen opwaerdt heffende nae den hemel, als tot hem die de sielen uyt de doodt verlossen kan. Biddende, heeft hy van Godt sekere kennisse ghekreghen, dat hy verhoort was: ende opstaende, maeckte hy het teecken

+ Sophron. in Prato spiritual. cap. 173.

[p. 117]

des H. Kruys ouer de zee, ende seyde tot de schippers: Godt zy ghebenedijdt, schept nu soo veel waters als 't v-lieden belieft. Sy hebben alle hunne vaten met soet water vervult, ouervloedichlick hunner nature voldaen, ende Godt eenvormelick ghedanckt, dat hy de sauticheydt der zee, tot behoef van de sijne, in soeticheyt verandert hadde.

Hoe den Bischop S. Aignanus Orleans verlost heeft, door sijn ghebedt, van de belegeringe van Attila Koninck der Hunnen.

GRegorius Turonensis verhaelt in sijne Historie ⁺ van Vranckrijck, hoe dat Attila Koninck der Hunnen, afkomende van Mets, ende veel steden van Vranckrijck inghenomen ende berooft hebbende, eyndelick ghevallen is voor Orleans. In dese stadt was den H. Bischop Aignanus, eenen man van groote voorsichticheydt ende wijsheyt. Attila dede groot gheweldt op de stadt, soo dat de inwoonders, seer benaut zijnde, raedt versochten van hunnen gheestelicken herder. Hy heeft hen vermaent, dat sy alte samen hen souden begheuen om Godt uyt der herten ende met tranen te bidden, ende alsoo hunnen noodt hem voor te houden. Als sy nu eenighen tijdt langh ghebeden hadden, soo heeft den Bischop van Godts weghe hen-lieden verkondight, dat sy noch dien seluen dach verlost souden worden: ende om hen te verwecken dat sy vierichlicker bidden souden, heeft hy drijmael tot op de vesten ter stadt ghesonden, om te sien oft daer gheene hulpe en quam. De derde reyse is hem verkondight, dat Aetius, ende Theudon, die Koninck van de Gothen was, vergeselschapt met sijnen sone Thorismondo, gekomen waren, ende met gheweldighe macht den vijandt aen-

+ Gregor. Turonensis lib. 2. Historiae Francor. cap. 7.

[p. 118]

tasteden; soo dat Attila den Koninck der Hunnen bedwonghen is geweest te vertrecken, ende de stadt te verlaten. Den Bischop met sijn volck hebben hen grootelick in Godts bermhertich-heydt verblijdt, ende hem met groote blijdschap des herten ghedanckt.

De H. Moeder Godts verlost eenen van de eeuwighe verdoemenisse, die haer voor sijne doodt, door het lesen van het Roosen-kransken, ghedient hadde.

⁺ THomas Cantipratensis vertelt van eenen ionghman, die der wereldt ende den vleesche seer toeghedaen was; hebbende nochtans voor eene salighe ghewoonte, daghelicks te lesen ter eere van de Moeder Godts dry Roosen-kranskens, t'samen makende honderdt vijftich Aue Maria, ende vijftien Pater noster. Desen op eenen tijdt door sieckte ghestoruen wesende, ende gantsch doodt veel uren gheleghen hebbende, wierdt anderwerf onvoorsienlick leuende; ende riep tot sijne suster, die ghedurende sijne sieckte hem goeden dienst ghedaen hadde: Suster, siet my hier wederom: wilt doch met haeste hier den Pastoor ontbieden. Als den Pastoor gekomen was, heeft hy hem openbaerlick ghebiecht, vertooghende groote blijdschapu ende vreughdt des herten, ende gheseyt: Ick hebbe geweldichlick tot den rechters-stoel Godts geleydt geweest, daer my den duyuel beschuldight heeft in dry dinghen, om de welcke de sententie van de eeuwige maledictie ouer my moest gegeuen worden, 't en hadde geweest dat die alderbermhertichste Moeder Christi haren lieuen Sone voor my ghebeden hadde. Wiens begheerte terstondt verhoort is gheweest. De

+ Thomas Cantipr. lib. 2. de propr. apum, cap. 19. par. 8.

[p. 119]

sonden, om de welcke ick hadde moeten verwesen worden, zijn dese. 1. Dat ick der Kercke onttrocken hadde hare tienden, van mijn eyghen goedt. 2. Dat ick onrechtveerdichlick eens-anders visch ghevanghen hadde. 3. Dat ick iaghende de vruchten van de arme landtslieden met mijne honden bedoruen hadde. Dit voleyndt hebbende, gaf hy last dat men terstondt van sijn goedt soude voldoen allen den ghenen die schade gheleden hadden: ende alle dingen effen gestelt hebbende, rustede hy in salighen vrede. Waer uyt leert rechtveerdichlick leuen, in tijdts uwe rekeninghe effen stellen, ende daghelicks gebruycken het Roosen-kransken der Moeder Godts, op dat ghy steruende haren bijstandt mooght ghenieten.