Logo DBNL
Torec (1875)

Torec

(1875)–Jacob van Maerlant–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XI. Hoe Torec int scep van aventuren w[as].

 
Daventure doet u cont,
 
Dat Torec sander dages op stont
 
Ende nam orlof saen aldaer,
 
Ende reet en wech daernaer
2250
Al dien dach al dore lanc,
 
Dat hine at none dranc,
 
Noch huus no hof ne vant.
 
Doe quam hi gereden an een sant,
 
Daer hi ene scone borch sach staen,
2255
Scone bliken ende welgedaen.
 
Ter portenwaerd es hi gevaren,
 
Daermen inliet sonder sparen,
 
Ende men hitene willecome wesen.
 
Torec beette ende vrachde nadesen
2260
Hoe die here hiete dan.
 
- ‘Ydras, die godertierste man’,
 
Sprac die knape, ‘die nu leeft,
 
Ende die liver gode ridders heeft
 
Dan ieman die ic levende weet’.
2265
Torec ginc int zale gereet,
 
Daer hi wel was ontfaen,
 
Ende oec grote ere gedaen.
 
Men dede hem sine wapine af,
 
Enen diren mantel men hem gaf,
2270
Dat hi niet vervrisen soude.
 
Daerna gincmen eten boude.
 
Daer was gedient wel ter cure.
 
Naden etene vrachde ter ure
 
Die waerd hoe hi ware geheten.
2275
- ‘Here, Torec, wildijt weten;
 
Ende min vader, na die manire,
 
Es Ydor vander Baser rivire’.
 
Des was die waerd so overblide,
 
Ende bat Torec te dien tide,
2280
Dat hi met hem III dage si.
 
Torec seide: ‘Geloves mi
 
Dat ic des niet doen ne mach’.
 
Ydras seide doe hi dat sach:
 
‘Blieft hier, gi sult hier sien
2285
In derden dage wonder gescien;
 
Hier sal comen en scip van aventuren,
 
Dat menegen hevet doen besuren,
 
Dat es alse wit alse een snee.
 
Het comt eens sjars ende nemmee,
2290
Ende diere in gaet, wet overwaer,
 
Hine keert nembermer daernaer’.
 
Doe seide Torec: ‘Ic blive hier dan
 
Tote dat dat scep comt hier an’.
 
Dus bleef hi daer doe II dage.
2295
Des derdes dages, sonder sage,
 
So heeft men dat scip vernomen,
 
Daer menech minsce omme es comen
 
Om te siene dat wonder groet.
 
Doe Torec vernam genen boet,
2300
Doe ginc hi hem wapinen nadas,
 
Ende nam doe orlof an Ydras
 
Ende die scone vrouwe mede,
 
Ende seide hi wilde gaen ter stede
 
In dat scep, dat secgic u.
2305
Ende si ontrident hem sere nu,
 
Maer dat was een dinc die nine diet;
 
Hine liet om al die werelt niet.
 
Sijn ors beval hi sinen ward
 
Ende ginc int scep daer ter vard.
2310
Ende doe hi in dat scip quam,
 
Dat scip sine vlucht nam,
 
Ende voer henen met selker vloge
 
Als een piel ut enen boge.
 
Ende hi ne sach niemane daerin,
2315
Die tscip stierde meer noch min.
 
Dus vloecht henen toter none:
 
Ende rech bi enen merchs grone
 
Daer bleef tscip staende al stille.
 
Torec ginc ut na sinen wille.
2320
Ende als hi in genen mersch quam,
 
Ic segt u dat hi daer vernam
 
Die scoenste borch die nie man sach.
 
Hi ginc daerwaerd al dat hi mach,
 
Ende als hi rechte daer vore was
2325
Sach hi ende vernam nadas
 
Dattie borch es marberijn.
 
Dat menechste gescrefte dat mochte sijn
 
Sach hi daerin gescreven nu;
 
Die menechte joncfrouwen, secgic u,
2330
Ende vrouwen ende joncheren also wel,
 
Die speelden menegertiren spel,
 
Scaecs, wortaflen, dansen, reien:
 
Met voglen, met honden, si hen meien:
 
Van minnen leerde daer elc die wilde.
2335
Doe dit sach die riddere milde,
 
Ginc hi inwaerd, ende hi sach
 
Waer een groet riddere lach,
 
Die seide: ‘Hier sidi qualijc comen,
 
Want u lijf werd u genomen,
2340
En si dat gi cont onder gedoen
 
Mi oft enen minen baroen;
 
Ende eest dat gine maect mat,
 
Sonder waen, ic sal u nadat
 
Bringen in u behout daer naer.’
2345
Torec seide: ‘Here, sonder scamp
 
So nonsecgic niet den camp:
 
Onser een ontguldet metten live
 
Eric hier in gevangen blive’.
 
Die werd seide tot Torec doe:
2350
‘Gi selt beiden tot margen vroe,
 
Ende hierenbinnen salic u leiden
 
In die camere van wijsheiden:
 
Daerin soe mogedi leren mede
 
Van wijsheden ende van hoveschede
2355
Ende van vrouden alretire’.
 
Torec antwerde den werd scire:
 
‘Live here, dat laet mi scouwen!’
 
Ende hi gelovet hem bi trouwen.
 
Men dede Torec daer ontwapen.
2360
Doe gingen eten heren ende knapen,
 
Ende naden etene poget men saen
 
Daer om een slapen gaen.
 
Ende des ander dages vroe
 
Es Torec opgestaen alsoe
2365
Ende quam gegaen te sinen werd
 
Om die dinc die hi begert
 
Te siene nu: dat jugement.
 
Die werd nam Torec omtrent
 
Ende leitdene ter camere daernaer
2370
Ende seide: ‘Ic wille gi wet vorwaer,
 
Datter nie binnen quam man
 
Dan gi, diericker in sal leiden’.
 
Doe gingen sire in alle beide.
 
Van soffire glase, van maerberstene
2375
Was die camere gemaect rene:
 
Venstren, doren, van metale,
 
Gasine vinsteren van cristale.
 
Also alsict int romans hore,
 
So waren die sittene van yvore.
2380
Die oude vrode daer binnen saten,
 
Die onderlinge spraken van maten.
 
In die camere so was oec
 
Dire specie, die wel roec,
 
So dattie lucht so soete was,
2385
Die siec was dat hi al genas.
 
Torec was vro alsi daer quam.
 
Die riddere, diene met hem nam,
 
Die namene daer in sijn geleide.
 
Si gingen daer bi sitten alle beide.
2390
Doe sprac daer een vanden ouden:
 
‘In weet gene beter vrouden
 
Dan te horne goede wort.
 
Die vroetscap weet, brinse vort:
 
An goede worde es gewin.
2395
Nochtan es menech, die daer in
 
Mach geleren luttel goet:
 
Dat doet der liede dulle moet;
 
Nadien dat elc hevet sin,
 
Soe gaet hem die wisheit in.
2400
Nu sprewi vander werelt echt’.
 
Daer sprac een: ‘Dat donct mi recht,
 
Dat wi doch den hogen heren
 
Doen in talen en lettel eren:
 
Dies willewi irst van hen spreken.
2405
Si donken mi alle doget breken,
 
Si verderven die werelt al;
 
Bi hen soude rechte groet ende smal
 
Hem castien tgemene diet;
 
Nu eest al valsc ende el niet:
2410
Verkeest si al sijn vander eren.
 
Si souden die clene leren,
 
Maer si sijn alle staelblint,
 
Ende volgen tweges niet en twint;
 
Alse die blinde den blenden leet,
2415
Deen volget den anderen daer hi geet’.
 
Een oude sprac, ende wilse leren:
 
‘Hets scade vanden lansheren;
 
Als een here ter quaetheit keert,
 
Al een lantvolc es onteert.
2420
Seker sijt van deser sake:
 
Alse dat hoeft es tongemake,
 
So sijn alle die lede swaer.
 
Ende oec wetic over waer,
 
Dattie grote die clene leren,
2425
Gaet te scanden, gaet te eren.
 
Als lansheren sijn van fellen doene
 
Scamens hen te min die barone,
 
Anders consijs niet geleesten,
 
Dat irst tquaet comt van den meesten.
2430
Dus es, dat gemene diet
 
Die quaetheit en scuwet niet.
 
Vromecheit es sere verleget,
 
Wantmer in lettel hove pleget
 
Datwi nu souden heten lof,
2435
Want alle doget nemet of:
 
Dies willict over recht kinnen,
 
Ens gene doget, sine comt van minnen’.
 
Die oude sweech, die dit bediede.
 
Een ander sprac: ‘Here, die liede
2440
Striden nu, wele beter si
 
So hovescheit en miltheit daerbi,
 
Soe vromecheit, sin ende mate.
 
Nu wiest hier op die rechte strate’.
 
Doe spraker een ter selver stede:
2445
‘Ic houts mi an die hoveschede:
 
Die dorpere es, ne twivelt twint,
 
Hine werd nemmer wel gemint:
 
Daerombe so prisic hoveschede,
 
Soe doet God entie werelt mede:
2450
Hets ene sake ende ene minne,
 
Want si comt van hogen sinne’.
 
Een ander sprac: ‘Wien dat dere,
 
Vromecheit prisic oec sere;
 
In horde nie van bloden secgen,
2455
Datmen prijs an hem mochte lecgen.
 
Mijn meester sprac, die niet en loech:
 
“Starcheit maect den mengen hoech,
 
Daer sin toe es ende gemate”.
 
Die milde es ende besie die strate,
2460
Die sere inge es ende oec smal.
 
Dulle gichte onteret al:
 
Te vele geven ens geen prijs,
 
Hets dompheit in alre wijs.
 
Mate es goet in allen spele,
2465
Daerne es te luttel no te vele;
 
Met rechte prismense in aventuren,
 
Want si mach lange geduren.
 
Nu sijn dulle liede daer jegen,
 
Die wanen sin ende mate plegen,
2470
(Dat sijn daer ic ane nu taste,)
 
Ende haer goet houden so vaste,
 
Ende dat goet also verkisen,
 
Dat si die ziele ende ere verlisen.
 
Si houden meer dan hen es goet.
2475
Ende die dulle hi verdoet;
 
Maer dats een volmaect man,
 
Die sin ende mate houden can.
 
Soe goet es mate, dat verstaet,
 
Dattie ere bi hare gestaet.
2480
Dit houdic over gerecht orconde,
 
So wat somen gepinsen conde;
 
Wat soe in ertrike es goet,
 
Es in maten al behoet’.
 
Dit loveden si alle geheel
2485
Ende hildent vore recht ordeel.
 
Een ander sprac als hi sach stade:
 
‘Ay here, ende hoe grote scade
 
Eest van dien dat gi sprect,
 
Datment nu algader brect!
2490
Lettel hortmen na gode bispele:
 
Der quader sijn nu alte vele.
 
Selc kint die doget ende houdet quade:
 
Die werelt es van losen rade.
 
Conste was wilen groet gewelt;
2495
Nu neest anders niet dan gelt.
 
Die rike es nu wel gehort:
 
Men trecten tallen steden vort,
 
Wat hi sprect si lovent alle.
 
Est datten armen spreken gevalle,
2500
Wat dat hi sprect, merket des,
 
Men seget, dat al dulheit es.
 
Dwaes ende gec es sijn name.
 
Armode es grote scame:
 
Den armen es lichte mesciet.
2505
Al doet hi wel, men achtes niet:
 
Hi es recht in deser manire
 
Dat es ene grote rivire,
 
Entie loept onder die eerde.
 
Armoede es grote onwerde;
2510
Si dect al des minscen doeget,
 
Miltheit, scoenheit ende joget.
 
Tongemake es darme milde,
 
Ic wane hi vrec wesen wilde;
 
Penst ho hem es ende bederft;
2515
Hi bepenst hem menechwerf:
 
‘Owi, ende oftic nu ware rike!
 
In liet dor geen goet, sekerlike,
 
In soude verteren ende geven
 
Dor Gode, dor ere, al min leven.
2520
Hine mach, na dat hem behovet:
 
Dies wert hem therte bedrovet’.
 
- ‘Nu sprewi van hen, die geven:
 
Al es die meltheit sere bleven,
 
Vrecheit es gewassen sere.
2525
Meltheit ne rest hem nembermere,
 
Vrecheit heft die werelt dorgaen.
 
Quaet cruet es gewassen saen.
 
Ic seg dat na minen wane,
 
Int breken vander mane
2530
So was alle doget geboren’.
 
Dit ordeel prisen alle diet horen.
 
Ene joncfrouwe es opgestaen
 
Ende sprac vore die magede saen:
 
Haer minne prist si vor al die vrouwen,
2535
So dat si alle op hare scouwen.
 
Nu hort ho dit vonnesse verginc.
 
Met luder stemmen sijt anevinc,
 
Ende seide datter magede minne
 
Es edel ende van reinen sinne,
2540
‘Want die maget es scone ende rene
 
Recht als die rose es scoenst allene
 
Ende die bogaerd oec es. Van allen
 
Vrowen sijn die rosen afgevallen,
 
Ende oec al ontaen, mogedi kinnen;
2545
Bedie salmense te min minnen,
 
Dan die magede, secgic echt.
 
Dit vonnesse wisic overrecht.
 
Twi settet ieman sinen moet
 
Daer een ander sinen wille doet?
2550
Oec merct an u ter stonde,
 
Waer soe vaer es ende sonde,
 
En mach gene joie sijn volmaect:
 
Dit leerde mi I man welgeraect’.
 
Ene vrouwe, die dat horde,
2555
Antwerde doe ten irsten worde:
 
‘Joncfrouwe, sprecti diets oft walsc?
 
Wat datgi segt es vals.
 
Nembermer ward joncfrouwe
 
Manne te minne so getrouwe,
2560
Dat haer lief iet mach verstaen.
 
Al brinct si hem in goden waen,
 
Nembermer doet si hem te bet.
 
Bedecte minne es een loes net.
 
Ene joncfrouwe houtene sevene
2565
An hare wel met troest te gevene:
 
Haer word dats cranc fundament.
 
Het duvel, diet al scent,
 
Die hare bedriget soe gereet,
 
Bedie si doet hem menech leet:
2570
Dien si meest mint int covent,
 
Dien doet si den meesten torment;
 
Als hi dan waent sijn ongeval
 
In corten tiden verwinnen al,
 
So eest al verloren op ene wile.
2575
Joncfrouwen troest es al gile;
 
Maer die vrowen minne hort ende sprake,
 
Dat es ene volmaecte sake:
 
Sine bedriget none hoent,
 
Want si hare minne toent.
2580
En mach scaden niet en twint
 
Datmen gode vrouwen mint.
 
Haer vroetscap es so menechfout,
 
Dat si niemanne sijn pine onthout.
 
Ende dats te prisene utermaten,
2585
Dat si weet wat doen ende laten.
 
Si es bat dan die maget geleert:
 
Si weet wel waermen die saken kert.
 
Alse vele alse hovescheit bat staet
 
Dan loescheit doet ende baraet,
2590
Soe es vrowen minne, wient behaget,
 
Beter vele dan der maget’.
 
Som prisden si der vrouwen wale,
 
Ende som der joncfrouwen tale.
 
Eer die dach leet al geel,
2595
Waser gewiest menech ordeel
 
Van so menegerhande seden,
 
In caent gesecgen teser steden;
 
Derre materie es noch vele.
 
Dies cortict u metten bispele.
2600
Toten avonde horden si dat spel.
 
Torec behages harde wel:
 
Geen spel haddire vor genomen.
 
Doe dat avontmael was comen
 
Doe name metter hant sijn waerd
2605
Ende seide: ‘Gawi thuuswaerd;
 
Hets avont hier itoe, nu siet’.
 
Torec seide: ‘Dats groet verdriet,
 
Dat hem die dach haest so sere;
 
In words mode nembermere
2610
Te horne dese dachcortingen’.
 
Mettesen worde si danen gingen.
 
Torec bleef daer der dage drie,
 
Ende elkes dages so ginc hie
 
Ter cameren van den jugemente,
2615
Ende horde vele parlemente,
 
Die hem bequamen harde wale.
 
Derts dages, naden avontmale,
 
Alse gespeelt hadde dies luste,
 
Ginc elc daer te sire ruste,
2620
Ende slipen tot die dach ginc ane.
 
Ende Torec wilde varen dane;
 
Ende als hi die ogen heeft ontaen,
 
(Hier mogedi wonder groet verstaen)
 
So vant hem daer die jongelinc
2625
Daer hi irst te scepe inginc.
 
Van wondere sach hi harentare,
 
Idoch werd hi wel geware,
 
Dat hi daer nu was, sonder waen,
 
Aldaer hi te scepe was gegaen.
2630
Doe pensdi om sinen goden waerd
 
Ende om Morele mede, sijn paert.
 
Thans ginc hi daer opt lant,
 
Ende tot Ydas huse te hant.
 
Ende doen Ydras dat heeft verstaen,
2635
Heeft hine harde wel ontfaen,
 
Ende hi vrachde Torecke saen
 
Hoe hi den scepe ware ontgaen.
 
Ende Torec telde van inde toerde
 
Dat hi sach, van worde te worde.
2640
Si hadde daer doe menege sprake.
 
Des nachts was hi wel te gemake:
 
Des margens heeft hi orlof genomen,
 
Ende es so verre henen comen,
 
Daer hem die wech es gewiest
2645
Ter joncfrouwenwaerd, diemen hem priest.
 
Derwaerd es hi in veerden nu,
 
Maer een dinc benaemt hem, secgic u;
 
Want een tornoy was genomen
 
Om die joncfrouwe daer hi met was comen,
2650
Daer hi om vacht enen camp
 
Jegen Ywaine, sonder scamp.
 
Nu heeft die een here verstaen,
 
Die den tornoy heeft ontfaen,
 
Ende die Myduel was genant,
2655
Dat een riddere leet dor sijn lant.
 
Doe sindi XXX. ridders dane
 
Ende geboet hen Torec te vane,
 
‘Die sonder orlof hier ridet nu.
 
Maer en quetsets niet, des biddic u’.
2660
Si reden so verre, dat si quamen
 
Daer si Torecke doe vernamen,
 
Torecke, den edelen man.
 
Die ene .XV. gingen hem an.
 
Doe stac hire enen met sinen spere
2665
Daer hi daerna nembermer were
 
Ne dede, want hi viel doet.
 
Doen trac hi ut sijn swaerd al bloet:
 
Daer ginc hi houwen ende kerven:
 
Vanden .XV. dede hire sterven
2670
Drie, ende wondere twee aldaer.
 
Doe quamen die ander .XV. daernaer
 
Ende gingen hem doe alle an,
 
Ende velden daer den stouten man,
 
Ende bonden hem vote ende hande,
2675
Ende vordene wech also te hande
 
Te Myduellewaerd, haren here.
 
Si clageden over hem do sere
 
Ende seiden dat sijn neve aldare
 
Van Torecke ter doet gewont ware.
2680
Doe seide Myduel: ‘Nu legt gevaen
 
Den dullen riddere; hi heft mesdaen’.
 
Torec seide: ‘Dits u onnere.
 
Wat sochte u neve onder min spere?
 
Ic moeste mi weren, sonder waen’.
2685
Doe leidemen Torecke daer gevaen
 
In enen dipen kerker te hant,
 
Daer hi stanc ende worme in vant.
 
Daer lach hi III. dage also wel.
 
Doe quam te heme Myduel
2690
Ende seide: ‘Torec, ic heb u gevaen,
 
Ende gine moget niet ontgaen
 
En si bi mi, dat secgic u;
 
Maer wildi mi in staden staen nu,
 
Ic sal u ute laten comen.
2695
Ic hebbe enen tornoy genomen
 
Jegen enen riddere starc ende cone
 
Om ene joncfrouwe overscone,
 
Die utermaten sere minne.
 
Ende wie so den tornoy verwinne,
2700
Hi sal die joncfrouwe hebben daernaer.
 
Woudi mine wapene dragen daer,
 
Ende torniren in mire gelike,
 
So mochti mi van minnen maken rike’.
 
Doe antwerde Torec ende seide:
2705
‘Magic met dus cleinen arbeide
 
Comen ut desen vulen stanke,
 
Ic geloeft u te hondert danke’.
 
Doe liet hi Torecke uten rouwe,
 
Ende hi gelovet hem bi sire trouwe.
2710
Men dede Torec wel te gemake.
 
Myduel ontboet na die sake
 
Sijn ridders, dat si comen souden:
 
Hi wilde met hen hof houden.
 
Daer quamen yraude ende spelmanne,
2715
Die hi alle gichte danne;
 
Ende ridders ende oec knapen,
 
Die gaf hi orsse ende oec wapen,
 
Soe dat sine alle loveden daer.
 
Nu quam die tornoydach daernaer,
2720
Dattie tornoy geleget was,
 
Ende Myduel nam hemelijc nadas
 
Torecke ende X ridders mede,
 
Die wisten sine hemelijchede,
 
Ende voeren ten tornoye alsoe.
2725
Ende alsi daer bi quamen doe,
 
So voren si in een bosch aldaer:
 
Doe deden si Torec wapenen daernaer
 
Met Myduels wapine gereet,
 
Ende Myduel hemelijc henen reet
2730
Thuswaerd, ende liet Torec int dal,
 
Die vor hem torniren sal.
 
Nu es die tornoy wel vermeten
 
Van M ridders opgeseten.
 
Nu was van Myduels wedersake
2735
Ginder nu soe grote sprake:
 
Men seide dat hi daer metten live
 
Meer dede dan enege vive,
 
So dat hi hadde alt gecri.
 
Men vrachde do waer Myduel si.
2740
(Hi es ontslopen nu ter steden.)
 
Mettien quam Torec daer gereden.
 
Een grave quam in sijn gemoet,
 
Dien stac hi dat hi vallen moet.
 
Hi hevet dat ors saen gevaen
2745
Ende sindet den sieken lieden saen,
 
Datten God behoeden moete.
 
Doe reet hi in die meeste rote.
 
Ende stout riddere quam in sijn gemoet,
 
Dien dedi beten oec te voet.
2750
Dit ors gaf hi den yrauden daer.
 
Een ander wan hi noch daernaer,
 
Dat gaf den spelliden ter stede.
 
Doe riepsi ende yraude mede:
 
‘Ha ha! Myduel, Myduel!
2755
Hi heeft den prijs ende niemen el;
 
Hi es die beste vanden velde:
 
Hi es genindech, cone ende melde!’
 
Dus wan daer Torec optien dach
 
Wel C orsse. Ende doen dat sach
2760
Myduels wedersake,
 
Was hijs sere tongemake,
 
Ende reet op Torecke sonder mee,
 
Ende brac sijn spere op hem ontwee.
 
Hi waende wel dat Myduel ware.
2765
Ende Torec stac op hem daernaere,
 
Ende geraecten daer soe wel,
 
Dat hi metten perde neder vel;
 
Ende Torec nam daer sijn paert
 
Ende boet hem weder metter vaert,
2770
Ende hi sater op nadien.
 
Ende elc nam een spere mettien,
 
Ende quamen echt te gadere doe.
 
Ende Torec stakene ter eerden soe,
 
Dat hi lach in onmacht neder,
2775
Ende nember en tornierde daernae seder.
 
Ende Torec voer in die meeste porsse:
 
Hi deetse tumen vanden orsse.
 
Daer dorste nieman sijns ontbeiden.
 
Doe ripen si alle ende seide,
2780
Yraude, spelman, arme, rike:
 
‘En es in ertrike sine gelike:
 
Den tornoy heeft hi verwonnen al!’
 
Dit sach die joncfrouwe groet ende smal,
 
Daer si was ten vensteren gestaen,
2785
Wat dat Torec hevet gedaen.
 
Si seide: ‘Myduel hevet al verwonnen:
 
Ic moet hem mire minnen onnen!’
 
Doe reet si te hem ende seide: ‘Here,
 
Gi hebt om mi gedient so sere,
2790
Dat ic moet bliven u vrindinne’.
 
Doe seiden die ridders ten beginne,
 
Die vanden dingen wisten nu:
 
‘Joncfrouwe, onse here, dat segwi u,
 
En mach nu niet vele spreken;
2795
Hi es vanden tornoye sere ontsteken
 
Ende verwarmt. God hoede u!
 
Wi bringene saen hier weder tu’.
 
Dus sijn met Torec thus gevaren
 
Ende seiden dit Mydule aldaren,
2800
Die in ene camere hemelijc was.
 
Doe dedemen die mare lopen das,
 
Dat hi gequetst ware van slagen,
 
Ende hi en lettel moeste dagen.
 
Ende des derdes dages es hi comen
2805
Ende heeft sijn lief te wive genomen.
 
Daer was spel ende bliscap groet;
 
Maer Torec, diese hem wan al bloet,
 
Reet smargens wech hemelijc vorwaer,
 
Ende liet hen hebben haer brullocht daer.
2810
Dus latic die brullocht aldus wesen
 
Ende sal vort van Torec lesen.

Vorige Volgende