|
| |
| |
| |
Het vyfde bedryf.
MYn heer, die gunst had ick alleen van u te wachten.
Zoo 't my geoorloft waer, ick vraegde naer uw klachten.
Gy zijt alleen, door wien men 's Konings gunst verkrijgt.
Den dullen Ammirael, die na zijn adem hijgt,
Wil, Wijl by zin'loos is, na raet of reden hooren,
Waer door het huwelijck zijns zusters gaet verlooren.
Ten zy den Koning haer de hant houd boven 't hooft.
Mevrouw Louise is van Karel my belooft.
'k Hoop naer mijn trouwdag stil met haer op 't landt te leven.
'k Verhoop mijn heer zal my hier in niet tegenstreven;
Veel min verhinderen mijn liefde.
'k Sta verzelt, en heel verwondert, voor
Arnoldo my verbaelt, gy hare weêrmin waerdig?
Neen! neen! Louise zal noyt wezen zoo lichtvaerdig
Dat zy haer Trouw verbreeckt, ick weet dat zy mint een
Waer voor uw Adeldom moet zwichten, buyten reên
Zou zy als zinneloos met u den Echt aenvaerden.
Den hemel al voor lang haer met een ander paerden.
Ick ben verzeeckert dat zy u niet heeft bezint,
Wat zeeckerheydt hebt gy dat u Louise mint?
'k Hoor uyt uw woorden heer, dat gy moet zijn dien minnaer.
Uw hoop is by de Vorst te wezen haer verwinnaer.
Mijn hoop is dar gy my wilt geven trouwe raet.
Wie dat zijn liefde uyt aen and'ren, doet heel quaet.
Een goede kans ginck vaeck door zulck een daet ver looren.
De liefde, als gy weet, is wonder teer van ooren.
| |
| |
Henrick, Philippo, Arnoldo, Prudentio.
VErzel naer het Paleys vrouw Blanche met uw stoet.
Mijn voorneem leyt alzoo, mijn konincklijck gemoet
Moet heerschen, en niet zijn van zoo een vrouw gedwongen.
Mijn mogentheydt regeert.
Za! Blanche zijn gebracht
Geboeyt naer het Paleys? zulx koomt heel onverwacht.
Het geestelijcke recht zal daer een middel vinden.
Nu gy om Blanche zend, ô Koning! mijn beminde
Laet die verzellen voort heer Karels gemalin.
Arnoldo, zeg veel eer een wreede tygerin.
'k Verhoop zijn Majesteyt my zal zijn gunst betoonen,
Daer u de Graef van spreekt die is voor my, die schoone
Leeft met dees ziel vereent, doch, houdze beyd bewaert,
Dan zal den Koning zien, van welck een vroomen aert
Philippo is, en wien hy kan van druck ontbinden......
Theodoro, Henrick, Philippo, Arnoldo.
ONtzaghelijcke Vorst, verhoor doch een ontzinde
Die 't leven loopt gevaer, ay! sluyt uw ooren niet,
Betoon barmhartigheydt, wijl het de tijt gebiet.
Mijn droeve woorden heer, die zullen u verhalen
Hoe Vranckrijx Ammirael heel zinneloos loopt dwalen.
Zijn herssens zijn ontstelt om 't kerckelijck besluyt,
Waer door gy Blanche wilt aenvaerden tot uw bruyt.
Een vuur van spijt heeft hem zijn eedel bloet ontsteecken.
Inbeelding hem vervoert, de reden is geweecken,
Een Nijl-stroom vliet ter vlucht langs droeve wangen neêr.
Zijn dulheydt kent de Vorst, noch zijne vrouw niet meer.
Al razende ontbloot zijn lichaem, om te springen
In de revier, geen mensch dien dullen menich kan dwingen.
| |
| |
Vrouw Blanche, dienaers, noch Louise heeft de macht
Die weenende zijn ramp beklagen, laet mijn klacht
Beroemde Koning u tot mededoogen manen.
Wat zegt gy Theodoor, is Karel dul?
Die moeten nimmer zijn verwonnen van die geen
Die u benijden, dar uw kroon nooyt wert bestreên,
Maer kroonen bucken doer; zoo moet den hemel sparen
De Fransche Majesteyt, vermeerderen zijn jaren
In voorspoet en geluck. ay! weest zijn toeverlaet,
Op dat hy door dit quaet niet stort in arger quaet,
Dat hem doen sterven zal, laet goetdoen u verwinnen.
Mijn liefde is re wreet, hier woont een tyger binnen,
Ick gun geen reden plaets, noch minder 't beylig recht.
Mijn onrechtvaerdigheydt treet met my in 't gevecht.
Wilt mijn verbolgentheydt niet langer ringelooren,
Om uw rechtvaerdige gebeden aen te hooren.
Wat dwingelant heeft oyt zoo goddeloos geplaegt
Zijn onderdaen, als ick? Verdruckt, vertreên, mishaegt.
Geen monsterdier zoo wreet als Henrick, wrede Koning!
Tyran die d' Echt schoffeert, stoot Blanche uyt haer wooning,
En onrechtvaerdig u van Karel heeft berooft
Het halve leven, zulx deed noyt vroom opperhooft.
Hoe ben ick. snoode, dus vervremt van mededoogen?
Is dan barmhartigheydt voor eeuwig weghgevloogen?
O neen! koom, ken u zelfs: weet dat geluckig is
Een die zijn zelfs verwint, laet zulck een erffenis
Uw eernaem zijn, zoo zult gy overwinnaers tarten.
Het wijtver maerde Room, met het doorluchtig Sparten,
Egypten, en Atheen verstomt staen, deze lof
Zal door de vlugge Faem verbreyd zijn, 't Fransche Hof
Zal leven, naer dat ick het leven heb verlaten.
Laet ons de liefde dan beminnen, nimmer haten,
En volgen 't deugdenspoor, daer deugden ons gebiên.
Zal ick dan Blanche noyt voor mijne oogen zien?
Kan ick vergeeten een die ick niet kan vergeeten?
| |
| |
Hoe werd ick van een golf in liefdes zee gesmeeten.
Dan hier, dan gins, en schock meer dan den Ammirael.
Breng Blanche weér ten Hoof, mijn grootste zegenprael,
Wij ick mijn tyranny helthafrig heb verwonnen.
'k Verberg mijn oogen voor haer waerde hemelzonnen.
Zijn zelfs te dwingen valt een Konings hardt te hardt.
Bin.
Philippo, Arnoldo, Theodoro.
Men vervolg hem, eer de smart
Laet nu mijn raet u raden
Gy heeren, goede raet dempt Vorsten ongenade.
Barmbartigbeydt maeckt vaeck tyrannen zacht en goet.
Voorzichtigheydt weckt op het konincklijck gemoet.
Zoo gy zijn driften stut, zal ick dees weldaet loven.
Hy heeft mijn gunst, hoewel hy leven moet verschoven.
De stamme van Valoys behout hier door haer eer.
't Is tijt ick weder tot hem keer.
Binnen.
Karel, Leonello, Dionisio.
Die hem vast houden, willende zich zelfs in de Revier verdrincken.
WEêrboud my niet, sta af.
Noch eens, laet my begaen, mijn ziel is niet te vreden
Dat Blanche, Leonel, zoo god'loos my verraet.
Het schelmstuck is ontdeckt.
Zoo hoor my dan mijn vrinden.
Van deze sterckte dorst zy eerloos onderwinden,
Om mijne vyanden te geven in de hant
De sleutels van mijn eer, 'k heb zelfs gezien mijn schant.
Mijn voorstel zal het u doen zien, en oock gelooven.
| |
| |
Zeg stijgt inbeelding niet na boven.
Daer uyt spruyt al mijn ziel, en harts verdriet,
Nu dat ick leef berooft van 't Fransche Rijxgebiet.
Den Koning beelt hem in hy Blanche heeft genooten.
Dan leef ick heel verstooten,
Door dien inbeelding werckt veel wonderheden uyt,
Wie dat zijn zelfs een zaeck inbeelt, diens breyn besluyt
Een wit waer op verheugr de losse zinnen speelen.
Dat zou, ô eerlijck man! een eerlijck man verveelen
Te volgen het besluyt van ydelbeydt, gy zijt
Door uw inbeeldinge te jammerlijck in strijt.
Wie zou hem in den Echt op zulck een gront verbinden?
Want wat oneerlijck is, men nier zal eerlijck vinden.
'k Sta Dionisio daer op te vast gegront.
Te los den Koning schent het heylig trouw verbont.
Ick ben Actéon die de kristalijne leden
Beöog van de godin Diana, want ick beden
De bonden blaffen al, vervolgen wy het spoor.
Waer wacht gy na verraêrs? kent gy uw heer nier langer,
Die eer mijn broot genoot, gaet gy van boosheyt zwanger,
Dat gy vermoorden en verscheuren wilt uw heer?
Ja koom vernielt hem vry, hy bied geen tegenweer.
Houd Leonel dien brack, laet hem u niet ontspringen.
Kan Dionisio de hazewind nier dwingen
Die my gebeeten heeft? help! hemel! help!
Zijt gy geweest? wie brengt u Karel in gevaet?
Weest niet meer zinneloos, ick bid, hoor raet en reden.
Dat zijn die honden die my op het harte treden.
Hoort gyze daer niet weer? 'k val machteloos ter aerd.
| |
| |
Gy zijt geen hart, een mensch.
Waer toe dan dus vervaert?
Toont deze huyt niet klaer mijn oneer en mijn schanden?
Zoo geeft een spiegel my in handen.
Zy geven hem een spiegel.
Voor al bespiegelt u niet lang.
Dus hebben Leonel de vrinden yder wang
Gevleyr, en zien ons aen met dubb'le aengezichten,
Die om 't genot ten dienst van ons haer steets verplichten,
Tot het geluk keert dwars, wiens rat verdraeyt niet, of
De vrindschap breeckt den hals. Met laster wert de lof
Te goddeloos bevleckt, ondanckbare verstooten
Genooten weldaet, eer uyt gulle gunst genooten.
Louise, Blanche, Karel, Leonello, Dionisio.
ZOud ick den Ammirael wel derven nader treên?
Zijn pijn zou ick daer door vermeerderen.
Hy spiegelt hem, en ziet zijn ongerustig weezen.
Hoe wilt staet zijn gezicht, wie zou daer niet voor vreezen?
'k Zal achter hem eens staen, en zien hoe dat hy ziet.
Den hemel my behoed! is dit mijn Blanche niet?
Wat zoeckt gy vrinden hier, beweent gy d'ongevallen
Daer ick elendige ben deerlijck ingevallen?
Haer schoonheydt is vergaen, zwart is het blancke vel,
Wiens tegenspoet mijn hart steets prangt met harts gequel.
Mijn heer, en ziet gy niet dat Blanche hier staet achter?
Wat doet mijn waerde hier?
Mijn trouwe Vranckrijx wachter,
Ziet gy hier niet die geen die 't zuyver harrebloet
Wil stotren voor haer man, ay! schep een mannen moet.
Laet mijn stantvastigheydt uw fiere ziel geleyden.
Waer wacht gy Henrick na, om ons van een te scheyden?
| |
| |
Zijn blinde liefde maeckt hem als gy weet verblint.
Dien wreeden is te wreet, boosaerdig en ontzint.
Zijn tyrannye kan den Ammirael niet krencken.
Stantvaste regenstant den Koning zal beschencken
Met eenen donderslag van straf heên, dat hy zal
Vervloecken zijn verzoeck, wiens naeckend ongeval
Zal Karel op de troon van eere doen herleven.
De eer is al voor lang uyt hof en landt verdreven.
Uw bedgenoot beschermt haer waerdigste in noot.
Kan die my vryden voor de doot?
Laet my begaen, ick zie geen uytkomst in mijn rampen,
Mijn eer geduurig moet met tegenspoeden kampen.
Theodoro, Leonello, Karel, Dionisio, Blanche, Louise.
MEn heeft, om Karel te doen leven, aengewent
Een wonderlijcke zaeck, uw heeren onbekent.
Om het voortloopend quaed in zijne loop te hinderen.
Men ziet de groote brant van 's Konings min verminderen.
Den Koning veynst dat hy Mevrouw Louise wraeckt.
Het Vorstelijck gemoed is in 't gemoed geraeckt.
De hoop is dat het al naer wensch wel uyt zal vallen.
In 't blancke harnas stont, gelijck een vroom soldaet.
Weest welkoom Theodoor, gerrouwe toeverlaet.
Den hemel geve u lang leven, in her stormen.
Toen men veel levenden in lijcken zag hervormen.
Toen zonder stoot of slag, quam niemant uyt den slag
Waert gy benevens my geluckig op dien dag.
De kogel die u trof zijt gy daet van genezen?
Ick ga noch wat verminkt, dat wil zoo dra niet wezen.
Zoo veel vermag een strijt, wanneer men strijt om d'eer.
| |
| |
Neen, het uur van sterven naeckt van veer.
Den Koning zijnde op Louise heel ontsteecken.,
Roemt op haer schoonheydt, en mijn heer om rond te spreecken,
Hy wil voort straffen, die door loosheydt, en door list
Hem op uw vroomheydt had te eerloos aengehist.
Her Hof op zijn verzoeck bewilgend, heeft beslooten
Dat op dees dag zal zijn, in 't byzijn van veel grooten,
Het huwelijx besluyt. Zoo brouwt verradery
Tot schennis van uw eer geen snooder schelmery.
Uw zuster is mijn heer gebietster van zijn leven.
Zal mijn Louise zijn der Franschen Koningin.
Tot voorstant van uw eer gedoog des Konings min.
Weg lichte ydelheydt, inbeeldinge vervaeren.
Het schijnt Louise, dat hy weer raeckt aen 't bedaeren.
Gy hebt dit wel bedacht, wel veynsen is een kunst.
O hemel! dat gy kost verwerven 's Konings gunst,
Zoo leefden wy niet meer gehaet, gevloekt en schuwlijk.
Den hemel! gun aen u zoo een gewensten huwlijck.
Daer koomt zijn Majesteyt.
Haelt my mijn nachtrock hier.
Den hemel zy gedanckt voor zulck een wijs bestier,
Wiens goetheydt weêr herstelt, 't welck scheen te zijn vervlogen.
Den Opperst' wil geen quaet als 't hem verdriet gedogen.
Henrick, Philippo, Arnoldo, Theodoro, Leonello, Dionisio,
Karel, Blanche, Louise, Prudentio.
WAer zijt gy dapp'ren helt?
Dar ick de voeten kus die Vranckrijk wetten stelt.
Sta op, ô Karel! ick omhels u als mijn broeder.
| |
| |
Die eer ben ick niet waerd.
Mijn trouwe Rijxbehoeder,
't Is billick datmen deucht met groote staten loont.
Ick heb my voor dit Rijck dienstbaerig steets getoont.
Noyt dacht ick zulck een eer van 's Konings hant t' ontfangen.
Waer voor wy dancken u met ziel en harts verlangen.
Wy zijn geheel verblijd dat gy ons gunt deez' eer
Die wy niet waerdig zijn. De haet duyckt voor u neêr
Parijs zal u de naem van godt Augustus geven,
Of Alexander zelfs. Wy, tot den troon verheven,
Wier heeft oyt een slavin des Konings hant verwacht?
Hoe, treet de Vorst tot my? ick wil hem nader treden.
Hoe praelt mijn vredezon.
't Schijnt Karel is te vreden.
Hy heeft door deze list 't verstant weêrom, ay laet
Louise nu met my het huwelijck aenvaerden.
O minnaers! kan ik u haer geven, neen! ô neen!
Doch wilt gy dat ick u mijn oordeel zal ontleên,
Zoo luystert, dat uw zaeck zal voor noch achter keeren.
Dat zonder ongelijck, zoo zult gy van my leeren
Hoe dat een darde gaet met zulck een schoonheyt deur.
Elck oor deel wat hy wil, hier in zoo leyt mijn keur.
Laet Vranckrijx Stedevoogt haer tot zijn bruyt verwerven.
Geef haer den Hartog van Borgonje voor zijn sterven,
Zoo mag den nazaet noch regeeren op uw stoel.
| |
| |
Zy is een grooter waerd, hoe, hebt gy geen gevoel?
Wat edele Princes kan by haer evenaeren,
Die oyt ten Hoof verscheen.
Zoo red ons uyt beswaeren.
Verschaf een uytkomst Vorst, ons beyder ziels begeer.
Wel aen, buyg voort ter aerd voor mijn Louise neêr.
Eert haer als Koningin, wie derft mijn wil verdoemen?
Wat Prins, of Koning kan op zulck een schoonheyt roemen?
Wie heeft ter weerelt oyt, 't geen ick bestâ, bestaen?
Dees daed zal nimmermeer, schoon ick vergâ, vergaen.
Waer door, die zin'loos was heeft zijn verstant gekregen.
Zoo lang het leven duurt, doorluchte Koningin.
Geluckig is de Vorst die 't gaet naer wensch en zin.
Het Rijk dat bloeyt in vreê, daer 't onheyl is ten ende.
Dees blijdschap doet verheucht de jaren vol elende
Vertrecken van ons af, wiens straf heydt viel te straf.
Dus leyt de Eere-strijt de forsse wapens af,
Vermits den Ammirael op 't heerlijckst koomt te pralen.
Geen gout, hoe schoon, kan prijs by 's menschen eerprijs halen.
Geluckig die de Strijt om d' Eer volend met vreucht.
Mijn Blanche, gaen wy, wijl heel Vrankrijk is verheucht.
UYT.
|
|
Auteursrechtvrij