| |
| |
| |
Het tweede bedryf.
Arnoldo, Tancredo, met reysgewaed uyt.
IS alles vaerdig wat tot reyzen is van nooden?
Die is voor uyt gevlooden,
Om te volvoeren 't geen de Graef hem heeft belast.
Zoo doet hy als 't behoort, hy is een vaerdig gast.
Leonello, Arnoldo, Tancredo.
MYn heer den Ammirael verzoeckt dar zijn Genade
Een oogenblick vertoeft, hy sprack u graeg.
Wat wil zijn Hoogheydt doch?
Karel, Arnoldo, Tancredo, Leonello.
HEer Graef dus op de reys?
Dat gy my ophoud heer? laet hooren my de reeden?
Het is een loopend jaer, gelijck gy weer, geleeden
Dat wy geheel vernoegt laetst scheyden van malkaêr.
Arnoldo, zeg my eens of 't loogen is, of waer,
Ick weet mijn gramschap niet te dwingen, zeg de oor, zaeck
Die u tot vechten dreef, weest nu uw eygen voorspraeck.
Mijn deuchdelijck gemoed ontbreeckt stoutmoedigheydt,
Gy zijt misleyd na 'k hoor, ick ken uw goedigheydt;
Wat misverstant doet u dus over my verstooren?
Wilt gy mijn klachten wel verduldiglijck aenhooren?
Nu bloohartigheyt draegt kennis van uw schult,
Uw eereloos bezoeck weckt op mijn ongedult.
| |
| |
Kan onze vrindschap niet uw gramschap needer leggen?
Ick kan u niet verstaten.
Zoo luyster, ick zal 't zeggen:
Die om Louise stelt een straetgerucht verwoed
In 't midden van de nacht, die tergt mijn eerlijck bloet,
En voor mijn eygen deur, past schelmen, en geen mannen
Uyt adelijck geslacht gesprooren, het verbannen
'k Heb zulx voor nooyt gedacht, noch had het in den zin;
Gy ziet het zelfs mijn heer, als dat gy zijt bedroogen.
Die zulx zeyt, heeft geloogen.
Dit reysgewaed doet blijck, hoe ick door eygen lust
Meen naer Italiën te trecken, om in rust
Twee jaren achter een mijn dagen te verslijten.
Zeg dat dit reysgewaed uw schelmstuck koomt verwijten,
Die met zijn Majesteyt derft wezen hantgemeen,
Heeft reên hy 's morgens vroeg, eer 't hof raeckt op de been,
Parys verlaet, en gaet Italiën opspooren.
'k Ben Karel de Valoys, Arnoldo, mijne tooren
Geen Konings stoutheyt schroomt, ja 'k acht mijn zusters eer
Zoo waerdig, als de eer van Blanche, wie niet meer
Eerbiedigheydt betoont zal nimmer haer verwerven.
Wie haer ontëert zal door dees handen sterven.
Karel binnen.
VErweckt gy zelfs, mijn heer, dit schand'lijck straetgerucht?
Ick sta om d' Ammirael verslagen, en beducht.
Neen, ben ick niet loofwaerdig?
Wat schelm heeft dit verdicht? ick moet aen u iets aerdig
| |
| |
Verhalen, van het geen my stadig speelt in 't hoost.
Dit is besteecken werck, zoo my de Graef gelooft
Zoo volgt Louis de meyt, die ziel, en hart gestelt had
Op een goet rijckmans kint, die landen, goet, en gelt had.
Zy spreekt haer biechtvaêr aen, hem klagende haer noot,
Die by de Iongman gaet, vermaenende hoe groot
Het onheyl was dar door haer doot hem stont beschooren.
Is liesde in u doodt? sprack hy, wilt my wel hooren.
Dees koelen van gemoed veranderden terstondt,
Waer door hy met haer tradt in 't huwelijx verbondt,
Toen Paters listigheydt een koppelaer verstreckte.
Louise volgt dit spoor, schoon Karel dit bedeckte
Met schendig straetgerucht, hoe dat den Koning zou
Met Graef Arnoldo zijn geweest om zulck een vrouw,
En voor zijn deur in een gevecht, ô! dat is loogen,
De liefde die zy draegt te uwaerrs, doen haer oogen
Steets vlammen op mijn heer, nu vrolijck niet gesuft.
Heeft mijn bevalligheydt Louise overwonnen?
Hoe? twijftelt noch de Graef?
't Waer best dan niet begonnen;
Veel min te vorderen mijn reys op deze wijs,
'k Verlaet Italien, en blijf hier te Parijs.
War weerelts deel verschaft oyt zulck een zielsbeminde.
Wy moeten ons ten Hoof geduurig laten vinden.
Voort treek mijn laerzen uyt, verandert uw livry;
Volg haere dienaers nae in kleeding, op dat wy
In kleeding als in liefd' malkanderen beminnen.
Wat dunckt u van dees raet?
Mijn heer heest rijpe zinnen,
Gy doet voorzichtig dat gy u hier houd ten Hoof.
Dat my den Ammirael begunsligt reets op heeden.
| |
| |
Te meer nu gy den naem van minnaer komt bekleedẽ.
Hy is mijn vrind, zwijg stil, gy kent hem noch nier wel.
Ar. Tan. binnen.
't ZAl niet geraeden zijn.
Daer ick deez' eere-strijdt beöog vol dapperheden,
Met macht, en kracht verzelt, nu derven wy wel treden smart,
De trotse toornigheydt op 't opgeblazen hart.
'k Stae zelfs verwondert dat een mensch in zulck een
Die zoo verward is, als ick leef, kan langer leven.
Ick ben my zelfs een strijt, mijn eere aengedreven
Die heeft de voortocht, ach! elendige wat raet.
Wie sterckt dees zwacken arm, gins zie ick een soldaet
Die my manmoedig maeckt, daer ginder noch een ander
Wiens trouw my is bewust, zy nad'ren al, wie kander
Dionisio, Karel, Rufino, Leonello.
Vervloekten schelm, zijt gy zelfs voor uw wreetheydt schuw.
Zoo gy trouwloozen niet wilt door dees handen sterven.
Zoo zegt my datelijck, wilt gy mijn gunst verwerven,
Waerom op 's Konings disch mijn oneer afgebeelt,
Het tafelkleet geruygt boe zijne geylheydt streelt.
Hoe kan ick zulck een Vorst gedogen voor mijn oogen?
O neen! her bloem-cieraet getuygt hoe licht vervloogen
Genooren weldaet is, een kroon van lijngewaet
Mijn achterdocht stoockt aen, mijn Blanche leeft versmaet.
Den Ammirael, noch haer wert nimmer wijn gegeven,
Zwijg, de taerten hoog verheven
In Henrix groote zael, met kroonen zijn bezaeyt,
| |
| |
Met lelien gepronckt tot vreughde, daer dees maeyt
Een oeghst van rampen, voort, geef antwoort op mijn vragen.
Vrunt Dionisio, wie helpt dees man beklagen,
Dat is met lelien gemerckt,
Een ziels vergift voor my, nu 'k zie hoe yder werckt
Tot haesting van mijn val, het water zy vergisten.
Ick hoop dat mijn gezicht haer schelmstuck zal doorziften,
Op dat ick razende den dullen hondt beöog
Zie voor u, niet te hoog,
De Vorst had my ontboôn, hoe zult gy schuldig houden
Rufino, op wiens trouw u zeecker eer vertrouwde.
Den Koning beeft door list uw Juffers op de handt,
O snooden! vol van schandt.
Wert dus den Ammirael bejegent?
Hebt gy de Prins t'onrecht; want Lisida zelfs hem
Door een verhoolen plaers stil doorlaet op haer stem,
Om Blanche waer hy kan geduurig na te spooren.
Waer het gezicht bereyckt, gaet zomtijts d'eer verlooren.
Wie is al schuldig aen dit schelmstuck.
De eene Filis, en de and're Lisida.
Spreeck my hier na, vertreck, ick zie mijn vrouw daer komen.
Een groorer strijt heb ick, als ick wel dacht, vernomen,
Wijl dees bespieder my des vyants list verhaelt.
Ruf. bin.
Hy zelfs getuygt haer schult, ô Hemelen! bestraelt
My met lanckmoedigheydt, dit hoopt een bergh van schulden.
| |
| |
Louise, Blanche, Karel, Dionisio, Leonello.
Mijn eere loopt gevaer, en schipbrenck lijd uw trouw,
De Fransche Majesteyt zoeckt Blanche te belagen.
Waer leest zoo helschen Vorst?
Wat maeckt mijn lief verslagen?
Twee aders moet ick voort doen openen, mijn bloet
Maer waer roe dus verwoet,
Zal de eergierigheydt doen uwe staer vermind'ren?
Dat is de meening niet, mijn voorneem wilt niet hind'ren.
Mijne schult betalen aen die geen
Die mijn verraders zijn, voort Leonel gae heen
Met Dionisio, wilt haer tot my geleyden.
Wat wilt gy doen mijn lief?
Wy moeten eenmael scheyden.
Leo. Dio. binnen.
Dat gy af keerig toont genooten liefd' en min.
Leonello, Dionisio, Karel, Filis, Lisida,
Blanche, Louise.
HIer is nu Lisida, met Filis.
Eer dar de kloek slaer twee, 't zou my tot nadeel strecken,
Dat ick twee vyandins zou in mijn leger zien.
Den Koning zal door u nier meer mijn heyr bespiên,
Het is een dwaesheydt, een die trouwloos is, te houden.
Daerom zoo wenste ick dat gy te zaemen trouwden
| |
| |
Met die mijn oogwit keurt, zo eyndigt eens mijn druck.
Van uwe hant ick wacht, mijn voorspoet, en geluck.
Twee dienaers in mijn huys, oprechte geltzuchts vrinden,
Zal ick door mijn ontzag wel haest aen haer verbinden.
Want zoo mijn zieckte neemt een stercker overhant
Is 't aderlaten quaet, ja doodelijck, de schant
Moer uyt mijn huys geweert, waer wacht gy na, gae heenen,
Roepr Marsal, en Dampier, ick wilze t' zaem vereenen.
Het huysgesin verschrickt.
Marsal, Karel, Dampier, Leonello, Dionisio, Blanche,
Louise, Filis, Lisida.
Met Filis u vereent, mijn wille moet geschieden,
Nu zult gy mijne gunst bespeuren door dees trouw,
'k Geef Lisida aen u, maer eerr baer als uw vrouw.
Dat ick uw handen kus, lang moet heer Karel leven.
Mijn penning meester laet die elck zijn bruytschat geven.
Dat hy elck twee duyzent kroonen relt.
Dit is geen huwelijck, maer openbaer gewelt.
Wilt gaen de poort van 'r Hof zoo datelijck uyt trecken.
Mevrouw, 'k verhoop dees reys u tot geen druck zal strecken.
Ick waer veel liever doodt, dan dat ick Karels smart
Noch langer dragen zon, mijn ramp wert van mijn hart
Geduurig opgekropr, mijn liefde moet hem volgen.
Het schijnt als dat zy iets bemerckte.
| |
| |
Uyt dit mijn Paradijs (tot voorstant van mijn Eer,
Op dat heel Vranckrijck ziet, hoe ick de deucht acht meer
Als 't vorstelijck ontzag,) het kaf uyt 't kooren wannen,
Twee Adams, en daer by twee Evaes voort verbannen.
Kar. Binnen.
Myn Karel, gaet gy weg, dus stil?
Zijn eerelijck gemoed hem tot dees daet vervoert.
'k Verhoop den hemel hem zal brengen tot bedaeren,
En zijn bedwelmde breyn naer wensch weêr op doen klaren;
Hy vreest geen Konings haet, te vroom is zijn gemoed:
Wy lijden schipbreuck, 't zy 't geluck 't gevaer verhoed.
Philippo, Theodoro, Blanche, Louise.
ONs was geseyt men zou den Ammirael hier vindẽ.
Ten minsten gy beöogt uw ziel, en harts beminde.
Uyt 's Konings naem, wy komen herwaerts aen.
't Zal niet geöorloft zijn hier lang te blijven staen.
Binn.
Zal ick verwachten die my door zijn trotse woorden
Uw onverstandigheydt, toen was Philippo stout.
'k Sta om uw reên verzet, gelooft my, en vertrouwt
Den wijzen Ammirael uw broeder, staeck uw vreezen,
Kan een onnoozele aen misdaet schuldig wezen?
Geveynsde, ick vervloeck uw boosheyt, derft gy noch
Louise naderen, daer ick uw helsch bedroch
Onweetend eeden zwoer, gy hebt uw heyl verlooren.
Laet my gerust, en wilt mijn rust niet meer verstooren.
Mijn waerde, ach! wanneer, en waer is dit gezeydt?
| |
| |
Mijn liefde voor my pleyt.
'k Draeg nu geen liefde meer, wilt vry van my vertrecken,
Het schelden van dees nacht zal u tot nadeel strecken.
Ick schelden? daer mijn hart u aen 't gestarnt verhest.
Gevoelt gy nu de smart, dieu, voor my, nu trest.
Den Koning, en de Graef Arnoldo zijn mijn minnaers,
Ick overwin mijn zelfs, en kenze voor geen winnaers.
Heb ick dees nacht met u gesproocken?
My voor het Hof gestelt ten toon.
Bedriegt Mevrouw; ick bid acht waerheydt, en geen loogen.
Het is Philippo die alleen voert het vermogen.
Mijn broeder koomt, ay gaet.
't Past beeter my als uw, wiens list my heel ontroert.
Lou. binnen.
Karel, Philippo, Leonello, Dionisio, Theodoro.
War jaegt u herwaerrs dus bly moedig?
Uw pralende geluck, den Koning toont hem goedig,
Het Opperjagerschap hy d' Ammirael vereert.
Ick kus de voeten van zijn Majesteyt, verneêrt
Buyg ick voor zulck een gunst, en houze oock in waerde.
Voor uwe moeyten schenck ick u twee Spaense paerden,
In schoonheydt ongemeen, maer wat ick aen de Votst,
Die op zijn vaders troon de Lelyscepter torst,
Zal schencken, eyst verstant, doch wijl wy daer van hand'len,
Gaet zijne Majesteyt niet zom wijl 's nachts uyt wand'len
Om luffers te bezien? zoo magh ick mijn rappier
En goude beuckelaer aen hem vereeren, 't vier
Van Vorsten brant te fel, zoo kan hy steeckvry wezen.
Maer zeg my Eedelman, wat Eedelman is dezen?
Een Jager, die u zal getrouwe by standt biên.
| |
| |
Uw komst mijn ziel verheucht.
Mijn heer die zal haest zien
Wat jager dat ick ben, 'k zal wat gy wilt volbrengen.
‘Dat hy te jagen tracht zal Karel noyt gehengen,
Dees land tstreeck is bewust
Wat Theodoor vermach, geen vogel hoe gerust,
Noch woedend wilt gediert, is vry voor mijne lagen.
Mogt ick aen Blanche nu die blijde boodschap dragen,
Treê in, zy blijft verplicht.
Phil. Theo. binnen.
Ja volg vry, 'k ben verlicht
Van al die zwaerigheên die my gestadig drucken,
Vrint Leonello, zal ick noch veel langer bucken
Voor Henrix tyranny, nu by my heeft gemelt
Door Theodoro, welck een dootstrick dat hy stelt
Voor Vranckrijx Ammirael, om hem als 't wilt te vangen.
Hy haeckt al na mijn doodt, zijn uytterste verlangen;
Doch wie hy tot my zend zal missen goet en bloet.
Spreeck hem noch eens mijn heer, zie voor u wat gy doer.
Mijn oorlogsgeest verbant zijn goddelooze vreede.
Wat Rijx-gezant tot my in 't leger komt getreden
Zal ick vermoorden, want mijn gramschap heevig brant.
Elendig die om d'Eer is spoor'loos het verstant.
Alle binnen.
|
|