Voorwoord.
Bij den opzet van dit boek bestond het plan, niet alleen den tocht van Tanger naar Fez te beschrijven, maar ook in een tweede deel, den terugtocht van Fez naar Tanger. De lezer zou dan vervolgens de steden Mequinez, Laraisj en Azaïla hebben meebezocht en meegetrokken hebben door andre deelen van een land, dat hoewel voor het onze niet zoozeer van belang (wij hebben echter sinds eenige jaren een gezant in Tanger) toch met de Balkan-Staten tot de veelbesproken landen heden in de wereldpers behoort. Hij zou dan al-lezende allerlei hebben beleefd en alzoo tot verdere bekendheid met de reizigers zijn gekomen, hij zou het reis-geval als het ware hebben zien afspelen en de onvermijdelijke scheiding hebben meegemaakt der toevallig saâmgeraakte reisgenooten. Hij zou met hen hebben gedwaald door toestanden en samenleving als wellicht nergens, betrekkelijk zoo dichtbij, meer te vinden zijn en welhaast niet meer zullen zijn te vinden, door gedachten en opwellingen die hun eigene waarde allicht bezitten. Zeer zeker zou hij met onze Hollandsche vrienden zich over de schoone aarde willen blijven verheugen en zich vermaken mogen met Theobald's zegepraal, hoe hij zijn viervoet ten slotte meesterlijk bereed, alsmede met het gedicht dat hij zijn makker wijdde en eindelijk zelfs ervaren hebben, dat de muil in den droom vleugelen aanschoot. De vriendelijke lezer zou... maar waartoe verder opsommen wat zich al verhalend van zelve ontdekt zou hebben.
Daar ik er echter niet zeker van ben of mij de gelegenheid weder zal worden geboden ook het tweede gedeelte in den geest van het eerste te schrijven, meende ik, deze mededeeling der oorspronkelijke bedoeling den lezer verschuldigd te zijn.
Even als bij den Isten Druk van mijn bundel: ‘Proza’ zullen door de zorgen van den uitgever eenige reproductie's naar krabbelingen uit mijn teekenboek in de uitgaaf verschijnen. En even als toen, verbeeld ik mij nu ook weder, dat zij volmaakt hun plicht zullen hebben gedaan, wanneer zij eenig merk te meer kunnen geven aan het geschrevene.
Haarlem 1913.
Auteursrecht onbekend
