Vaderlandsche historie. Deel 23

Nadere klagten van de zyde der Nederlanderen.

Een Afschrift van dit Berigt werd, door hunne Hoog Mogenden, aan den Gezant hop gezonden, met last om het ten Engelschen Hove in te leveren. Onder het wagten na Antwoord liepen de zaaken in Indie dermaate van kwaad tot erger, dat Bewindhebbers, zich, voor 't einde des gemelden Jaars, met vernieuwde en verzwaarde klagten aan hunne Hoog Mogenden by eenen Brieve vervoegden. - De Bondgenoot en 't Werktuig der Engelschen, de Nabab, met wien men de Nederlanders gedwongen hadt een zo nadeelig Verdrag te tekenen, hier mede niet te vrede, belegerde een Fort der Maatschappye, onder voorwendzel, dat de Hollanders eene Zamenzweering tegen hem gemaakt hadden, sneedt allen toevoer af, zo dat men van hem niet ontslaagen kon worden, zonder, behalven het betaalen eener groote somme, ook de buitenwerken van het Fort af te breeken. Hy vorderde, onder een nieuw voorwendzel, meer dan twee- en twintig Tonnen schats, hieldt een Hollandschen Officier, by hem ter verantwoording ontbooden, in hegtenis, en maakte toestel om de Vastigheden der Maatschappye om verre te schieten; een geweld 't geen men niet dan voor ruim zeven Tonnen Gouds kon afkoopen, en de belofte van alle de zich daar bevindende Krygslieden weg te zenden. Aan dit Ver-

[p. 291]

drag werd voldaan; doch de Vastigheid der Maatschappye bleef bezet door de Krygsmagt des Nababs, van wiens wege, toen men op den Aftocht aandrong, het antwoord kwam, dat het niet in de Magt van dien Vorst was; maar wel in die der Engelschen; die, des aangesprooken, de Bedienden der Nederlandsche Maatschappye van verstandhouding met hunne Vyanden beschuldigden, en het zo verre wisten te brengen, dat de Dienaars der Maatschappye, wilden zy het volstrekt bederf der Hollandsche Bezittingen in Bengale afkeeren, gedwongen waren, eene nieuwe en schandelyke Bevrediging te tekenen, volgens welke zy zich geheel onder het opzigt des Nababs en der Engelschen stelden, en zelfs moesten gedoogen, dat derzelver Officieren in hunne Forten kwamen, om te zien of zy ook meer Soldaaten en Oorlogstuig hadden, dan by 't Verdrag was bepaald. - Daarenboven klaagden Bewindhebbers., dat de Engelschen zich den Salpeter - handel alleen toeëigenden, en het den Hollanderen bykans ondoenlyk maakten eenige Lywaaten te bekomen. Voorts dat zy zich niet ontzagen op de bevoorregte Plaatzen der Maatschappye, ja zelfs op de Specery - eilanden, te handelen, ja te dreigen, aan de Maatschappy, wanneer zy dit belette, op Batavia een bezoek te zullen geeven. Ten slot verzoekende, eene vernietiging der aangegaane nadeelige Verdragen, en Bevelen aan de Engelsclie Maatschappy,

[p. 292]

om, in 't vervolg, geene hulp aan den Nabab tegen de Hollanders te geeven, benevens te regtbrenging der overige bezwaaren.