Hollands Arkadia

[p. V]

Voorbericht.

Onze Natie heeft zins lange meêr of min smaak betoond in zodanige geschriften, als men met den naam van Arkadia's bestempelt. Van het bemind Volksboek Heemskerks Batavische Arkadia tot de Eerbaare Proefkuschjes van Vaderlandsch Naif in Arkadische Vrijerijen toe, door J. le Francq van Berkhey 1782 uitgegeven, zoverre ik weet het laatste in deze soort, heeft onze Natie zich zeer genegen getoond, voor die soort van schrijfwijze. 't Is niet te ontkennen, of zij heeft iets onderhoudends, iets eigenaartig bevalligs, terwijl zij gelegenheid verschaft, om op eene bizondere en ongezochte wijze het aangenaame en leerzaame ondereen te mengen. De zwaarigheid is maar, om de hoeveelheden van een en ander juist te bepaalen; en te zorgen, dat de lijst niet grooter dan de schilderij worde. Hoe het zij, reeds sedert veele jaaren koesterde ik het ontwerp, om eens aan eene Arkadia mijne kragten te beproeven. En eindelijk wage ik het met deze voor het licht te treden.

Ik heb die wel den naam van Hollands Arkadia durven geven, omdat algemeen erkend

[p. VI]

word, dat de omstreeken der stad Haarlem (wanneer men daaronder te eener zijde Beverwijk en Velsen, en ter andere zijde Hillegom begrijpt) eene zo groote verscheidenheid van uitmuntende en fraaije Tooneelen van vereenigde Natuur en Kunst opleveren, dat zij van onheuchlijke tijden af tot den tegenwoordigen toe, door de aanzienlijksten en geringsten als de heerlijkste en voortreflijkste van Holland zijn geacht geworden. Ik heb een gezelschap uitgedacht, misschien alleen zo door de verbeelding verkrijgbaar, mij toeschijnende niet afstootende aan den eenen kant door te groote staatigheid of aan den anderen berispelijk door eene te groote losheid. Ik heb ook gepoogd door een' zekeren band alles tot één geheel te brengen, om daardoor de Wandelingen eenen meerderen zamenhang te doen verkrijgen, en de hoedanigheid van losse en op zich zelf staande gesprekken te benemen, terwijl dit tevens mij gelegenheid gaf, om de Jeugd eene meerdere belangstelling daarin te doen nemen. Hoe het zij, ik heb gepoogd, en dit zullen oordeelkundigen gemakkelijk bespeuren, om, onder dit misschien niet geheel onaangenaam bekleedsel, den geest mijner Landgenoten optewekken tot de bespiegeling en beoefening van de Schoonheden

[p. VII]

der Natuur, - tot het waardeeren van de Oudheden des Vaderlands - tot eene edele nieuwsgierigheid na deszelfs belangrijke Geschiedenis - tot eene billijke hoogachting voor onze voortreflijke Voorvaders en sommigen onzer Tijdgenoten - tot eene grootere Liefde voor de voortbrengsels van onzen Geboortegrond - en tot het vormen van verdraagzaame opgehelderde en den beschaafden mensch alzins betamende Gevoelens over onderscheide onderwerpen. Maar ik ben te wel overtuigd van de kragten, die 'er gevorderd worden, om op eene eenigzins natuurlijke wijze, in dezen vorm, aan zulke oogmerken te voldoen, dan dat ik mij die zoude toeschrijven, daar de bewerking der stoffe, zo ik vooraf deswegens stoutere gedachten gekoesterd had, mij daarvan weldraa zou hebben terug gebragt. Ik vrage dus voor de feilen, welke in dit Werkje zullen gevonden worden, bij voorraad verschooning, terwijl derzelver minzaame aanwijzing mij aangenaam wezen zal. Zeer zou ik mij egter vergist hebben, indien niet het een of ander, door onbevooroordeelde gemoederen ontvangen, iets kon bijdragen tot eene nuttige uitspanning voor lieden van onderscheidene stand, kunne en ouderdom, vooräl voor de zulken, wier gelukkig lot het is, een

[p. VIII]

gedeelte des jaars of een geheel jaar in die aangenaame streeken te mogen doorbrengen.

Eindelijk hoop ik dat de tekenpen en graveerkunst ook het hunne zullen toebrengen, om dit Werkje te veraangenaamen, terwijl ik wensch dat de Muzijkstukjes, door den Heer Freubel oorsprongelijk gecomponeerd, door de liefhebbers dier schoone kunst met genoegen zullen ontvangen worden.

Haarlem,

28 Julij 1804.