Historie van Mejuffrouw Susanna Bronkhorst. Deel 1

bl. 97.

[p. III]

[Voorwoord]

Het genoegen, 't welk ik moet opmaken, dat althans sommigen mijner Landgenooten in de Zedelijke Verhalen, onlangs door mij uitgegeven, gevonden hebben, heeft mij doen besluiten tot eene onderneming van eenig meerder gewigt, namelijk, deze uitgebreider verdichte Historie, waarvan ik het Eerste Deel hier aanbiede. - Schoon het eigenlijk doel daarvan volkomen hetzelfde is, als dat der Zedelijke Verhalen, heb ik echter in de bereiking van hetzelve meerder moeite gevoeld, en, op zeer vele plaatsen, ondervonden, wat het inhebbe, een uitvoerig tafereel te malen, in vergelijking met het daarstellen van luchtige schetsen, waar-

[p. IV]

in hier en daar slechts eene sterke partij wat meêr was opgemaakt. Althans de drie hoofdbeelden in de schilderij, welke ik gedeeltelijk bij dezen aanbiede, vereischen eene uitvoerigheid, die eene allezins naauwkeurige en krachtige behandeling vordert, terwijl die, welke zich als op den tweeden grond vertoonen, ook in die naauwkeurigheid en kracht naar evenredigheid behooren te deelen. - En daar men niet met grond van het kleine tot het groote kan besluiten, ben ik over dezen arbeid vrij huiverig; te meer, als ik het oog vestig op zulke groote en voortreffelijke voorgangers in dit vak. Dan bemoedigt mij bijna alleen het goede oogmerk, waarvan ik mij overtuigd houde. Immers, wat men redenere, de jeugd en zelfs verscheide meergevorderden in jaren begeeren deze soort van schriften boven vele anderen - en zal men eenig nut stichten, dan is het althans vooraf noo-

[p. V]

dig, dat men dien toon zoekt te treffen, waarnaar de meesten liefst luisteren. Ik zeg dit ten aanzien van die soort der schriften, waaronder ik wensch dat deze Historie behoort. - De beslissing, of zij 'er dadelijk toe behoore, staat aan het publiek.

De Tooneelen dezer geschiedenis zijn grootendeels op den Vaderlandschen bodem, en de personaadjen Nederlanders. Aan den grond mijner geboorte, aan mijne landgenooten, aan de zeden van mijn vaderland ben ik van jongs af, bij uitstekendheid, gehecht geweest, en, wat 'er ook op dien grond gebeurd zij; hoevele wendingen ik het vaderlandsch karakter, onder lieden van alle soort, van alle partijen, in het Burgerlijke en Godsdienstige, heb zien ondergaan; hoe zeer ook de zeden en manieren, staande mijn nog niet hoog geklommen leven, onderscheide schakeringen hebben aangenomen,

[p. VI]

mijne liefde tot het vaderland neemt nog eerder toe dan af; en Vaderland en Volk zijn mij, door alle omwentelingen van tijden en zaken, dierbaarder geworden. Zelfs de verachting, de verguizing van beide door onkundige of ondankbare vreemdelingen strekt mij tot een spoor, om, zooveel mijne zwakke pogingen toelaten, de eer van een zoo wonderbaar vaderland, en den roem van een zoo klein, maar allezins bijzonder, en over het geheel zoo goed Volk te helpen ophouden.

Ik heb het UE. en Uw Wel Ed. in de meeste brieven met het eenvoudig Gij en U verwisseld, daar dezelve eene zoo droevige verlamming in den stijl geven, en eene waarlijk onnoozele welgemanierdheid zijn. De gevoelens van wijlen de Baronnesse de Lannoy over dit onderwerp (en immers eene adelijke Dame zal bij velen daarover beter geloof verdie-

[p. VII]

nen, dan iemand van burgerlijke afkomst en stand) waren overlang en zijn nog de mijne. Zij ontwikkelt dezelve geestig in eenen welbekenden brief. - Maar zij was een verlichte en denkende Vrouw, verheven boven de kinderachtige Beuzelarijen van minverlichte en weinig nadenkende menschen.

Daar alles in deze Historie, wat de personen en gevallen betreft, volkomen verdichting is, zouden alle toepassingen geheel met mijne oogmerken strijden, en het uitvinden van door mij bedoelde personen, volstrekt vruchteloos zijn.

Het geheele werk in eens te geven, achtte ik om verscheidene redenen ongeraden; maar mijne pogingen zullen daarheen strekken, om hetzelve zoo spoedig, als eenigzins met naauwkeurigheid bestaanbaar is, voltooid aan mijne Landgenooten aan te bieden.

De afbreking, die bij het einde van

[p. VIII]

dit Eerste deel, voor mijne Lezers of Lezeressen plaats vindt, zal van korten duur wezen, daar het Tweede zeer spoedig staat te volgen, als dadelijk reeds ter perse zijnde - en dus zal voor hun, die eenig belang in dezelve mogten stellen, het onaangename voorgekomen worden, om den zamenhang der Geschiedenis door lang wachten te verliezen.

Haarlem, Januarij 1806.

A. LOOSJES, Pz.