|
| |
Journaal of dag register
van eenige particuliere annotitien begonnen met den jaere 1795.
| |
| |
jan.4
de franschen naer een hervatde onderneeminge een weinig beneden Bommel de Wael gepasseerd over het ijs, en post gevat, hebbende, zo men verneemt, wel 5 à 600 Boeren, de wapenen opgenomen hebbende, krijgsgevangen naer 's Bosch gevoert
| |
7 dito
de franschen in Thiel getrokken.
| |
8 dito
eene sterke schermutseling met beide geschut omtrent Buuren gehoord van 's morgens 11 tot s'middags 4 uuren toe.
| |
10 dito
wederom op dezelve plaets, alsmede en wel bijzonder boven Nimwegen sterk hooren schieten, zijnde alhier de franschen ten groote getalle over de Wael over 't ijs gedrongen.
| |
12 dito
wij eene nagt een fransche onder-officier der Tirailleurs van General Salme in t'quaertier gehad.
| |
16 dito
Utrecht vrijwillig aen de franschen overgegaen na alvorens Rienen, Buuren, Kuijlenburg enz. ingenomen te hebben
| |
17 dito
Arnhem, Wijck, Wageningen enz. aen de franschen overgegaen
| |
19 dito
de franschen Dordrecht enz. binnen getrokken.
| |
21 dito
dezelve binnen Rotterdam door eene geleyde van Dordsche Borghers en daerop in 's Hage, Tergouw aenge- | |
| |
komen en voorts meester van de provincie Holland geworden
| |
27 dito
Het fransche guarnisoen uit Grave à 600 man sterk hier door op Thiel getrokken, zijnde dien en volgende dag zeer dooy weer, naer van omtrent 8 dagen voor Kersmis aenhoudend gevrosen te hebben.
| |
30 dito
S'avonds even na 7 uuren bevonden eenige s-commata met krijt geschreven op de volgende deuren en plaetzen, te weten bij d'Heer Drossaerd stond: arruyd tespoot of ik naey u dood, op de Raedkamer stond: hier is de vergadering van de tespoten, bij Bern. G. Taabe stond: maekt u uyt het land of ik steek uw huys in brand, bij Jan G. Taabe stond vivat de fransche vrijheyd, bij de Geestelijke Moeder: geestelijke loeter, bij Elisabeth Heselaers kon men niets meer van leesen als 't woord Knip.
| |
31 dito
hetzelve bevonden benevens eenige briefkes gestrooijd, als bij A.v.Attevelt, J.v.Gemert enz. waerop stond: gij hebt geteekend, kop af, zijnde daerboven een galg geteekend bij d'Heer Pastor stond weder met krijt: gij moet van kant en Louis v. Niel in uw plaets geplant, aen 't huys van M. Schuts: vivat de fransche Republiek, dan nog op denzelve of volgende dag bij de wed.J. Kokkum: gij hebt geteekend kop af of aen de galg, bij Snijders: gij hebt geteekend allon kop af, en nog bij meer anderen.
Nota. Dat naer teekening voorzeid voor d'Heer Drossard van dato 22 december 1794, die geene die niet geteekend hadden, hebben beginnen ten minste gedeeltelijk bijeenkomsten of een zoort Clubs-vergadering te houden en zulks gemeenlijk s'avonts zomtijds tot diep in den nagt, waer in differente plans gedresseerd wierden bijzonder om, gelijk in 't vervolg genoegzaem is gebleeken, den Drost en Regenten van kant te helpen, hebbende onder andere (ten dien einde vermoedelijk) na alvoorens eenige bedreigende schand-schriften op eenige deuren bevonden te zijn, besloten zo men vernam, om onder hun den vrijheids-Boom te planten, en zuls wel op Asschen-Woensdag, t'welk de Magistraet vernomen hebbende, hebben zulks, om de kwade gevlogen te vermijden, geprevenieerd, en hebben dienvolgens (11 febr.) Woensdag s'middags om 2 uuren, na daer over met klokkeslag s'morgens om 9 uuren voorgegaene publicatie, voor t'Raedhuys op den area den Vrijheids-Boom geplant, zijnde een Dennenboom door eenige Macharensche hier gebragt tot op de Kruysstraat, alwaer dezelve, verciert met een slinger van palm bij de Nonnen gemaekt, door Drossaerd en Magistraet, Schutterij en verdere Borgers van Megen, onder het geluyd van alle Klokken, het roeren der Trommel en ander musiek, afgehaelt door de meiskes, de stad rondgedragen, en komende omtrend de kaak wierd deze door J. Looman en D.v.Thiel met voorkennis der Magistraet omvergeworpen tot groote toejuijging van veelen en bijzonder der Clubisten, wordende door dezelve naer voorgaende handgeklap, draying der hoeden, rondeel enz. verbrijzeld; dan op voornoemde area gekomen zijnde wierd de Boom in 't middenderzelve door medehulp van een iegelijk opgeregt en geplant naer verciert te zijn met een roode kappe en drie-couleurige vlag van boven blauw, dan | |
| |
wit en onder rood, welke door twee jongens voor den Boom gedraegen waeren, dan met 8 witte vaentjes, zijnde door de Maegistraet gedraegen, waar op de Spreuken van Vive la Religion, Vive la vertu, la Loi, la Justice, la Republique, la Patrie et le Citoyen, dan nog met de Lofspreuken door de Borgers gedraegen, luydende als volgt:
| |
Vive la Nation
et la Republique francaise
Vrijheid Gelijkheid
Broederschap
Vrij zijn met behoud der zeden,
G'lijk zijn voor de wet en reden,
En deugdzaem in Eendragtigheid,
is de ziel der fransche Wetten,
Borgers! laet ons hier op letten,
Eert dees Vrij- G'lijk- en Eenigheid.
Deeze Boom is hier geplant
door ons Borgers eijgen hand,
tot eer der Fransche Republijk
en vreugde van een iegelijk,
Der Fransche Wetten die ze geven,
als wij na hun voorschrift leven,
zullen brengen rust en kragt.
Borgers, Broeders laet dan drinken,
en tot vreugd de glasen klinken:
Mannen, Vrouwen groot en kleyn
ieder moet nu vrolijk zijn.
De Boom nu geplant zijnde, begon men onder het veelvoudig geroep van Vive la Republique en meer andere vreugde-bedrijven daer om te danzen; maer nauwlijks was de kring geformeerd, of een der voorzeide Clubisten met name Jan Kockx, zijnde voor de 2de keer koning van de vogel onder voorzeide Schutterij (welke reeds dienzelven morgen, nadien aen den Tambour, die op zijne ordres zonder kennis der Regenten aen den Trommel had geroerd, zulks verboden was, voor Regenten verklaerd had, dezelve voortaen niet meer voor zulke te willen erkennen) trad voor een uyt den kring bij den Boom, verhief zig op een stoel, door zijn zoon gebragt, en begon tot het volk te spreken in substantie als volght: dat nu een ieder vrij en gelijk was, en gelijk de Fransche Natie als een vrij volk geene Tyrannen of koningen dulde, zo ook voortaan zal die geene die in 't vervolg bij ons de vogel afschiet, geen koning meer maer generaal genoemd worden, daer op uijtroepende met meer anderen: Vivat de Fransche Vrijheid!... dan voer hij voort zeggende: nu is de vraeg aan u Drossard of gij het volk van Megen als een vrij volk verklaerd en de graaf von Schale afstaet oft niet? waerop de | |
| |
Heer Drossard antwoorde: gij zijt immers vrij. Hierop begonnnen H.v.Gemert senior, d'Heer Petrus v.Coolwijk, Kockx voorzeid en de Juffrouws Joanna en Catharina van Niel den Drossard zeer hevig te insulteeren zeggende dat hij een schelm, een verdrukker was, een despoot, een Tyran enz... en dat hij lang genoeg geregeert en hun verdrukt had, maar dat zij nu ook eens regeeren zouden enz., dringende Intusschen sterk op hem aan als of zij hem te lijf wilden, zo dat verscheyde andere Borgers, om t'gevaer voor te komen, zig voor hem moesten stellen... dan bragten zij J. Sengers als een oud man van 84 jaeren te voorschijn, hem vraegende waarom hij uijt de Regeering was gegaen? waerop hij antwoorde: om dat het er niet meer deugde ... Intusschen wijl er dog geen hoop van stilstand was en de klokken die de Pastor onder het Intoneeren van den Te Deum had doen luyden het spreeken belettede zo begaf zich d'Heer Drossard dog zonder overhaesting na zijn huijs, tot waer toe P. v. Coolwijk met de juffrouws van Niel geassisteerd met een adjudant en een onderofficier der Franschen (zijnde de adjudant per geval hier dog bij v.Niel gelogeerd, en de ander aldaer reeds zedert eenige weeken de Sauvegarde) hem volgde onophoudelijk uijtvallende en Blameerende ... oock was ter zelver tijd hier dog gansch casueel een secretaire van den Franschen Commissaris en chef Mongerod met zijne vrouw, deeze geinporteerd voor d'Heer Drossard en zijne zaek gerecht oordeelende ten minsten tot hier toe, kon der Clubisten ongerijmde handelwijsen niet langer dulden en klimmende op een stoel bij d'Heer in de deur riep in het Fransch overluyd, dat zulke bewegingen waer door de gemeene rust en veiligheid gevioleerd wierden in het geheel niet convenieerden nog betaemden, vooral op dezen dag, want dat zulks teenemael was strijdende tegen de meening der Republique en dienvolgens zodanige voor geene waere Republikainen te houden waeren enz.
Ondertusschen vervoegden zig de Clubisten bij den Boom en dansten weer om denzelven; dan kwam P. Tijssen met eenige flesschen genever, en schonk die rond aen 't volk, drinkende J. Kockx de gezondheid dergeenen die niet geteekend hadden; alsdan haelde men voor de 2de keer J. Sengers, om te zeggen, gelijk boven, waerom hij uijt de Regeering was gegaen... hierbij bleeft het dus verre, en ging eijndelijk de een voor en d'ander na, ter plaetze daer de Regenten voor haere Rekening drie tonnen Bier voor de gemeente hadden ten beste gegeven, dog de Clubisten hiervan niet willende profiteeren, commandeerden wijn op hun eijgen hand, en gingen eijndelijk van daer na H.v.d.Heijden formeerende een afzonderlijk gezelschap.
Nota dat de Husaer die alsdan hier was als Sauvegarde zig iverig en wel had gekweten en met zijn paerd rondgereden, zijnde aen d'Heer Drossard getrouw gebleven, onaengezien de Clubisten getenteert hadden om denzelven met den secretaire voorzeid op hunnen kant te krijgen
| |
dito
het ijs in de Maas losgegaen en daer op het water tot boven aan de Dijken.
| |
12 dito
Wierd door H.v.d.Heijden geadverteerd als dat al wie begeerde, bij hem gratis kon komen bier drinken (en | |
| |
zulks op kosten van voorzeide Clubisten) waermede zij geduurende de Vasten-avonddagen continueerden, houdende daerbij den Speelman van der Beeld ... ook persuedeerde zij een ijder om te teekenen op 't geen zij voorstelden, dog konden zeer weinige hier toe overhaelen.
| |
13 dito
Den Maesdijk tot Lith op 5 plaetsen doorgebroken als ook aen den Alphenschen molen zijnde den molen mede weggenomen.
| |
14 dito
J. Bungerers en G.v.Enderen als gecommitteerdens en authoriseerdens naer 's Bosch gegaen met een Document van de Magistraet alhier, zijnde een Declaratie van voorzeide voorval van dato 11 dito en teffens een supplique over desselfs beslissing aen de Administratie Centrael aldaer.
| |
dito
s'avonds Fr.Versterren overleden.
| |
16 dito
zijnde Vastenavond Maendag Nigt. J.v.den Bogerd bevallen van eene jonge Dochter met naame Petronella, waer van Moeder mater is.
| |
17 dito
Sterk beginnen te wayen en teffens te vriesen, waardoor groote schaede zo aen de dijken als anderzints op zulk hoog waeter wierd veroorzaekt.
| |
18 dito
nog dezlve Oosten-wind dog de Maas een weinig gevallen.
| |
19 dito
's Avonds de Maes omtrend 3 voeten gevallen en dezelve winden en vorst nog aenhoudende.
| |
20 dito
nogal dezelve wind en vorst, zijnde daerbij verzeld van sneeuw.
| |
21 dito
de wind een weinig verzagd doch de Maas voor de 2den keer gaen zitten, zijnde deeze dag Bungeners en dags te vooren G.v.Enderen t'huijs gekomen van 's Bosch, dog weinig met zijne Commissie gevoorderd eensdeels wegens het hooge water en quaed weder, waerdoor bijna den heelen 's Bosch geinundeerd was en ten anderen wijl de Leden van de Administratie alle uytgenomen drie uyt waeren en ten 3de wijl het een buijtenlandsche zaek was.
| |
25 dito
P.v.de Coolwijk, C. Brasssard met den voorzeiden franschen officier af Adjudant, bij van Niel gelogeerd zijnde, na 's Bosch gegaen, waerschijnlijk om zig aen de Administratie Centraal aldaer te adresseeren wegens haere zaek.
| |
26 dito
J. Bungeners en G.v.Enderen wederom na 's Bosch gegaen met een document van Megen aen de Administratie Centraal aldaer als dienende tot meerder verklaering van voorzeide zaek van 14 dito, en nog met een dito document om uijtspraek of onderrigting over de bevoegdheid van de Administratie tot Grave ten opzigte om aen Megen ordres en aenschrijvingen toe te zenden.
| |
| |
| |
dito
'smorgens omtrent 11 uuren J.v.d.Bogaerd in den ouderdom van 22 jaeren minder een dag overleden.
| |
dito
het ijs in de Maas weder los gegaen.
| |
28 dito
d'Heer Drossard door een Expressen een Brief uyt 's Bosch van een Vriend ontfangen (welke zo 't scheen nog van de aenkomst der Clubisten nog van de andere twee voorzeiden iets wist) zijnde van inhoud onder anderen, als dat, om de zaek niet tot een wijdloopig proceduur te laeten komen, het geraedzaem was, dat er buyten voorzeide le request, nog een Adres aen de Administratie gezonden wierd, zijnde een Declaratie van Estime voor de Heer Drossard en Magistraet met protest tegen het ontwerp en gedrag van voorzeide Clubisten, door de Borgerij onderteekend, hetwelk dezen dag nog geschiedde, s'avonds en volgende morgen aen 't huis van d'Heer Drossard alwaer de Borgers ten getalle van 135 hetzelve hebben onderteekend, en niemand van de verzogte zulks gewijgerd.
| |
maart 1
Zondag tot Ravenstein den Vrijheids Boom geplant.
| |
dito
J. Looman met evengemeld Adres na 's Bosch vertrokken.
| |
dito
In de Nagt de drie voorzeiden van 25 passeerde van 's Bosch geretourneerd.
| |
2 dito
Drie dito Adressen van de Dorpen na 's Bosch gezonden hebbende niemand derzelve geweigerd als tot Naren Nicol.v.Xanten en tot Macharen Ruth v.d.Heuvel.
| |
dito
Bungeners en v.Enderen van 's Bosch geretourneerd, hebbende de voorzeide Adressen, zonder gepresenteerd te zijn, weder medegebragt beneffens nog twee Brieven, een aen de fransche Commandat à Grave en d'ander aen den Drossard en Leden der Municipaliteit tot Megen, zijnde in de laetste ingesloten eene publicatie, met ordres om dezelve te doen publiceeren en affigeeren, zijnde aen den Commandant à Grave geordonneerd om tot verzeekering der rust en veiligheid der Inwoonders van Megen bij provisie eenige manschappen of eene gewapende macht ter Dispositie van de Municipaliteit van Megen te zenden om alder ingequartiert te worden en te blijven tot tijd en wijl de noodige deliberatien ter beslissing der zaek van Megen tot 's Bosch zullen genomen zijn.
| |
dito
P. Tijssen oorvijgen gehad van W. Hoomoet en R. Biedijkx.
| |
dito
Nigt Jacoba v.d.Bogert begraven.
| |
3 dito
Bungeners en v. Enderen naer Grave gereden om voorzeide Brief van de Administratie Centraal aldaer te behandigen, en teffens om met denzelve te spreeken over de zaek van Megen, mede nemende de Copien van de voorzeide Do- | |
| |
| |
4 dito
Bungeners en v. Enderen geretourneerd van Grave met rapport als dat de Commandant aldaer geen Manschappen konde afzenden tenzij met ordre van zijn Generael en ten anderen omdat er thans weinig Trouppes in Grave waeren.
| |
5 dito
d'Heer Drossard met Bungeners en v.Enderen na 's Bosch gegaen zonder voorzeide publicatie afgekondigd te hebben, mede nemende voorzeide Declaratien van Megen en drie Dorpen beneffens nog een Adres van de Magistraet alhier aen de Administratie Centraal aldaer: zijnde dienzelven dag, dog vroeger, ook na 's Bosch gegaen J. Kockx, P.van d.Coolwijk en C. Brassard.
| |
6 dito
Ik vergezeld met M.v.Veen s'namiddags na Haren gegaen en aldaer eenige Landerijen van de wed.Gijsbert de Lange en 't klooster aldaer verpagt.
| |
7 dito
Agt placaaten van de provisionneele volksrepresentanten van Gelderland gelezen, zijnde van Inhoud de 1e de Erkentenisse en bekentmaeking van de souverainiteit des volks, en van de rechten van den Mensch en den Borger, de 2de afschaffing van s'Heeren Drosten diensten, de 3e de pligt van 't aenvaerden van publique bedieningen en ampten van diegeene die daer toe bekwaem geoordeeld worden op poene van anderzints als suspect bij de Natie in 't openbaer aengebragt te worden, de 4e het verbod aen de militairen van Orange-Cocardes of strikken te draegen, 5e de pligt om de wapenen uijt de kerken weg te nemen, de 6e het confisceeren van de goederen van die Aministrateurs van Regeerings en Lands-Ampten, welke met s'Lands. kassen, Chartres en andere papieren weg waeren, de 7e het citeeren van de Leden der oude Regeeringe en andere Beampten, geemigreerd zijnde, en zulks binnen een Maend na 15 Febr., de 8e de pligt van 't eenpaerlijk draegen van s'Lands-Schattingen en Lasten zo voor Borgers als andere Ingezetenen.
te vooren nog eenige diergelijke placaaten hooren lezen, waervan eene behelsde de afschafing der schattingen van dienstbode-geld, kaffij- thee- en chocolade- geld, eene andere de pligt der oude Magistraeten om in 't bestier der gemeents-zaeken te continueeren op hunne verantwoordelijkheid, uytgenomen die geëmigreerd zijn geweest, of die wettig afgezet waeren.
| |
8 dito
Uyt A.de Rooy verstaen de gronden en Motiven, waerom de Clubisten alhier niet voor d'Heer Drossard, maer veel eerder tegen denzelven onder hun te teekenen goed gevonden hebben, als zijnde de volgende: Dat het Graefschap Megen - dependeerende van de souverainitijt van een Duitsche Graeff, welke altijd zijne residentie heeft gehad en nog heeft in Duytsland en welke dierhalven het bestier en welzijn van zijne onderdaenen, bijzonder ten opzigte van de handhaeving der Justitie, geensints na behooren heeft behartigd - nu reeds circa 25 jaeren is geregeerd geweest door een Drossard, welke ook een Duytscher zijnde als een Favoriet en | |
| |
Lieveling van gemelde Graef, bloot alleen volgens deszelfs goedving daer toe is aengesteld, en alzo de onderdaenen zonder daer eenigzints in gekend te zijn, gelijk als opgedrongen is, en zulks niet alleen in qualitijt als Drossard, maer teffens als Landsrechter en Rentmeester en Scholtus - Dat dienvolgens deeze Drossard, om niet in disgratie en ongunst van gemelde Graeff te geraeken, an alzo van 't genot van voorzeide officien verstoken te worden, het belang van zijn Graaff, gelijk natuurlijk is, altijd meer als dat van zijne Gemeentens heeft ter harte genomen - Dat wat meer is daerenboven deze Drossard, als genoegzaem met s'Graaffs soeverainityt bemagtigd zijnde, altijd de Gemeente-zaeken alleen volgens zijne willekeurge dispostitie en zelfs op eene despotische wijze heeft behandeld en geregeerd, als onder anderen in 't af- en aenstellen der Regenten of Leden van de Municipalitijt, in 't beschikken van gemeents-zaeken, connexie hebbende met die van de Graaff enz. enz. (hier op volgde het verzoek om een anderen Drossard) en voegde hij er bij: het is een slegte knegt die niet eens zoekt meester te worden) ook is hun zaek behartigd door J. Sengers voorzeid. Zie den 11 passeerde (febr).
| |
9 dito
Een Brief van d'Heer Drossard uijt 's Bosch per Expressen aen de Magistraet alhier aengekomen zo tot hun narigt als geruststelling, zijnde verders van inhoud als dat de zaeken wel stonden - als dat Kockx met de zijnen gisteren avond op dato 8 hunne belangens in een wijtloopig schrift hadden ingedient - dat besloten was twee Leden van 't Centraal aldaer zelfs hier na toe te komen om de zaeken te onderzoeken, zullende medebrengen een publicatie om verdere rustverstooringen te verhoeden, en dat er Copie van hun Adresse zal gegeven worden enz., waarop in naam van voorzeide Magistraet en teffens uyt verzoek van Lucia, welke ook een brief bekomen had, ik datelijk geantwoord heb.
| |
dito
s'avonds de drie voorzeide Clubisten van 's Bosch t'huijs gekomen.
| |
11 dito
de Heer Drossard enz. uyt s'Bosch geretourneerd, hebbende medegebragt zo het origineelen als deszelfs Copien van 't geene de Clubisten in 't Centaal à 's Bosch op den 8 dezer hadden ingediend, zijnde aen dezelve ook overgegeven de Adressen door de Heer Drossard ingediend, zijnde de Eerste een Adres van omstreeks 20 fol. en een memorie van 22 bladzijdes, dat vermoedelijk door P.v.d.Coolwijk, en 't ander door den Drossard en Ad.v.Ommeren geschreven.
| |
12 dito
S'avonds de gecommitteerde Leden van het Centraal à 's Bosch Storm en v.der Does met een Secretaris alhier gearriveerd, ten einde om de noodige Informatien over het tegenwoordige verschil zelve te opnemen, zijnde in 't Patersklooster gelogeerd.
| |
13 dito
De Evengenoemde Leden, na voorgegaene publicatie ter aenmaning van gerusthouding, s'morgens omtrent ten 9 uuren begonnen hunne eerste zittinge te houden op de | |
| |
Raadkamer, zijnde de Burgers bij getalle van omtrent 12 à 12 geciteerd om tegen half 10 te compareeren, waervan dan telkens 2 à 3 wierden bovengeroepen, waerende de eersten Jan G. Taabe en Geert v.Woesik, welke eerste eene schriftelijke Memorie had voorgelezen, zijnde dan aan dezelve gedaen 7 à 8 vraegen, onder anderen: of zij wel bewust waeren van den Inhoud waerop zij geteekend hadden? of zij wisten door wie of waer dien inhoud of adres was opgesteld? of zij ook door Geld, drank, ontzag of anderzints gemoveerd of gepersuadeerd waeren tot gemelde teekening? Wat zij oordeelde van 't geene bij den vrijbooms planting was voorgevallen? item wat zij oordeelden van Drossard en Regenten? of zij ook wisten door wie en waer den opstel van 't geene de partij had ingediend geschreven was enz. welkers antwoorden dan ijder moeste onderteekenen
| |
dito
een Adres of refutatie van 't geene de Clubisten hadden ingediend door d'Heer Drossard opgesteld aen de 2 voornoemde Leden van 't Centraal, dog niet volbragt.
| |
14 dito
De voorszeide Leden hunne zitting gecontinueerd, zijnde s'morgens om 9 uuren geciteerd P.v.d.Coolwijk, J. Kocks en C. Brassard, welke in 't verhoor zijn geweest tot middag ½ twaelf toe; s'namiddags zijn vooraf eerst 4 anderen dan de overige Clubisten geciteerd.
| |
15 dito
Zondag s'morgens om 8,10 en 11 uuren de Dorpen Haren, Macharen en Teeffelen geciteerd, te weten die de voorszeide declaratien geteekend hadden, zijnde dezelve sterk 71 tot Haren bevattende 59 huijzen; en 40 tot Macharen groot 56 huijzen; en tot Teeffelen 20, groot 20 huijssen, dog bij nadere goedvinding Teeffelen op den volgenden dag bescheijden, zijnde dezen dag ook nog eenigen van Megen gehoord.
| |
16 dito
die van Teeffelen en daerna de overige van Megen uitgenomen 31 gehoord, als ook gehoord Drossard en Regenten zamentelijk beneffens nog eenige speciaal om hunne Declaratie af te hooren als R. Biedijkx, J. Kerkhoff en vrouw, C. Snijders en D. Tielens, J. Spierinx, Hermanus Verbeek, de vrouw van St.Dusar, J.v.d.Ven.
| |
dito
door Drossard en Regenten (gehoord hebbende, de voorszeide Leden van voornemen te zijn op den volgenden dat te vertrekken) een supplicq aen dezelve ingediend om hunne zittingen nog eenige dagen te continueeren, en alzo de verdere noodige Informatien te nemen en de getuijgen af te hooren, dog vergeefs, zijnde dien dag ook afgegeven aen dezelve een memorie om de Evengenoemde getuijgen hun declaratie af te hooren, zo als geschied is.
| |
dito
De Vrouw van de fransche Meester en de Heer Winders overleden dog deze de volgende dag
| |
dito
het water weder den Ham ingeloopen
| |
| |
| |
17 dito
omtrent half 10 de voorszeide Leden weder na s'Bosh geretourneerd, agterlaetende om af te kondigen een publicatie van Inhoud dat binnen den tijd van 14 dagen een ijder zijne belangens konde indienen belastende intusschen een ijder zig stil te houden.
| |
19 dito
Uyt d'Heer van Berkel tot Herpen vernomen, waerom zekere persoon der Clubs aenhangers (vermoedelijk Dr.Verhagen) niet voor d'Heer Drossard had konnen toekomen, te weten: Dat hij wel niets had tegen den Drossard wegens zijne deugden en gehouden gedrag, maer dat het ondraegelijk en zeer smertelijk is voor een ijder der medeburgeren dat een enkele persoon met genoegsaam alle s'Lands Officien begunstigd - en alzo den eene alles en den anderen niets had; waaruyt verscheijde voor de Gemeente nadeelige gevolgen konden voorzien worden onder anderen dat - terwijl zulkx alle hoop zo van promotie als andersints aen de mede-Inwoonderen beneemd - niemand derzelven lust of moed kan hebben zich bekwaem te maaken om voor de behartiging ders Lands welzijn en finantien met goeder succes te konnen uijtzijn -; dat (dit alles ter zijde gesteld) zo genomen iemand voor 't tegenwoordige goed is, men niet verzekerd is, dezelve zo te zullen blijven, of dat zijne opvolgers van dezelve deugd en bekwaemheid zullen zijn enz. dus (was daer bij gevoegd) moet de tegenwoordige gunstige occasie waergenomen worden.
| |
20 dito
De voorszeide 2 klagtschriften der Clubisten van 11 dito gelezen behelzende onder anderen de volgende bezwaeren 1o protest tegen de Neutralitijt van Megen
| |
25 dito
De Heer Drossard een Brief over den tegenwoordigen toestand zijner zaeken beneffens de Copien van voorszeide Adressen en Declaratien aen den generael Salme tot Amsterdam zijnde geschreven met verzoek daer bij om zijne recommandatie en protectie
| |
dito
de Heer Drossard een Attest gekregen van den Commissaris Mengenod tot s'Bosch en een dito van 't Dorp Oyen.
| |
28 dito
R. Biedijkx en zijne vrouw een Declaratie onderteekend over zijne aprehentie, en over het onder zig houden van zijne verstorven goederen door d'Heer Drossard
| |
29 dito
J. Bungeners na s'Bosch gegaen met een supplicq van d'Heer Drossard en Magistraet om prolongatie van voorszeide 14 dagen te weten om nog andermalige 14 dagen om reden deels wegens de menigvuldige pressante affaires en deels omdat de partijen op 't laetst der 14 dagen nog klagten zouden konnen indienen, en alzo de gelegenheid van daerop te berigten zoude benomen zijn (zijnde hetzelve geadresserd aen de Leden van 't Centraal B. Storm en v.d. Does.
| |
| |
| |
30 dito
de voorszeide Hussaar Louis Sauve-garde van 25 December passerende door een Brigadier weggehaald, zijnde de Hussaer Swarts, welke hier bij J. Sepers aen een beenbreuk 3 maenden geweest was, 2 dagen te voren vertrokken.
NB. Dat het voorige jaer remarquabel is geweest bijzonder 1o door eene langdurige droogte 2o gelijk ook dit jaer door de duurte van Haver, Granen enz. 3o door de komst der franschen in deze Landen onder Generaels Pichegru, Jordan, Morreau, Bonneau, Chardon, Delmams, Otten, Despereaux, Sauziac, Rellerman, Salme, Dandels en de Winter 4o door d'harde vorst en bevriesen der aardappelen 6o door het hooge water, swaer ijs, doorbraken en afslag der Dijken en eindelijk 7o door 't aenhoudend oorlogen der franschen in deze harde winter, en alzo het innemen van Holland.
| |
april 1 dito
De Rigterbode aen de Clubisten J. Sengers, de wed.v.Niel, J. Kockx, Dr.Verhagen, H.v.Gemert metzelaer, P. Tijssen, C. Brassard, C.v.d.Coolwijk, A.de Rooy, A. Passens, Adr.Sengers, P.v.d.Coolwijk, Jac.Biedijkx, welke omte wege te brengen dat den Drossard van zijn post zoijde ontzet worden onder zig geteekend hadden - P. Brants eene Insinuatie voorgelezen waerbij deze gerigtelijk liet aenzeggen om zijn naam onder voornoemde teekening uijt te schrappen, verklaerende zulks van hem door vervoering verkregen, verzoekende hiervan schriftelijk Relaas - waerop voor Relaas J. Sengers, J. Kockx en Dr.Verhagen copie daervan versogten, zo als hun is geworden; C.v.dCoolwijk gaf tot antwoord: hij is Goddome een schelm; P.v.d.Coolwijk, H.v.Gemert en St.Passens waeren niet thuijs; A. Sengers zeijde: Ik weet niet wat ik daerop antwoorden zal; C. Brassard en A.de Rooij zeijden: is 't dat er iemand een Copie van heeft, daer houde ik mij aen enz.
| |
2 dito
J. Bungeners weder van s'Bosch gekomen met verleende prolongatie als voor vermeld en met rapport dat de Administratie Centraal opgeheven was en in deszelfs plaets benoemd een Administratie superieuere en een comite de Justice - medebrengende teffens dat op dato 30 maert P.v.d.Coolwijk en C. Brassard geassisteerd met Dr.Ant.v.Niel tot s'Bosch weder een Adres met bezwaeren hadden ingediend, bestaende in 72 Artikelen.
| |
3 dito
M.v.Veen als Expressen voor d'Heer Drossard na s'Bosch gegaen met een brief aen B. Storm met verzoek om communicatie of copie van gemelde 72 Artikelen, dog niet bekomen.
| |
dito
tot s'Bosch de Municipaliteit veranderd door de volksstem in 24 Leden
| |
dito
H.v.d.Heijden en zijn vrouw eene schriftelijke declaratie onderteekend over het gelag van 3¼ ton bier aen hun huijs voor en in de vastenavond-dagen gratis ten besten gegeven, verklaerende H.v.d.Heijden, dat de teekening van zeker geschrift, hetwelk hij na lange persuatie van P. v.d.Coolwijk en Joanna v.Niel aen 't huijs van de wed.J.v. | |
| |
Niel onderteekend had, bloot alleen voor de vrijheid geschied was, zonder van iets verders onderrigt te zijn.
| |
4 dezer
Jan v.d.Kerkhoff en zijn vrouw twee declaratien onderteekend: d'eerste dat de Hollandsche voor eenige Jaere uitgeweke partiotten alhier vrij Aziel en verblijf genoten hebben - d'andere dat de fransche Emigranten geen bijzonder faveur of protecite bewezen is door d'Heer Drossard maer wel bij de Wed.van Niel en Dr.Verhagen bijzonder Malleville en La Mare.
| |
6 dito
De Dorpen Haren en Macharen een dito declaratie geteekend over 't bijwerken van agterjaerige dagen van s'Heeren dienst, van 't veel betaelen voor 't verboeken van Chijnsen en andere knevelarijen als bij dezen Drossard geen plaets te hebben gehad, maer wel bij wijlen Dr.Johan v.Niel, voorheen Drossard en Rentmeester gefungeerd hebbende, als van eenige Ducaeten en eenige koppelen Hoenders te nemen, daer alleen 2 schellingen toe stond.
| |
dito
De Weduwe des Lands Megen eene declaratie onderteeked over de goede behandeling van den Drossard Roerich jeges hun.
| |
dito
D. Tielens en N. Snijders eene declaratie onderteekend over den begane mansdag van P.v.d.Coolwijk, en over deszelfs mishandeling van zijnen onnooselen Vader wanneer zij op zekeren dag denzelven vonden verwoed op hem liggen met de vuurschop in de hand.
| |
7 dito
de metzelaers en opperlieden die aen de ovens tot Ravenstein gewerkt hebben eene declaratie geteekend over 't inwisselen der Assignaten onder de waerde te weeten voor 6 Assisgnaten de fransche Livre (hetwelk juijst volgens het maximum) zijnde zulkx door d'Heer Drossard geschied.
| |
dito
Mart.v.Veen eene declaratie geteekend dat C. Brassard tegen hem gezegd heeft, dat de Drost van Megen den kogel zoude krijgen of hij.
| |
dito
Seb.v.Duuren een dito declaratie geteekend dat C. Brassard aen hem zeijde dat den Drost van Megen of hij den kop al moesten.
| |
dito
De Gesworens van Megen een dito Declaratie geteekend dat den Drossard nooijt meer schutters-schot genomen heeft als daertoe stond, en zulkx eyschende met moderatie doorgaens aen hun, anders geen tractement hebbende, heeft uytgedeeld.
| |
8 dito
Reynier Pex een schriftelijke Declaratie gegeven, dat de Clubisten hem in de voorszeide vasten-avond-dagen een Schrift van weynige Regels hadden voorgelezen van eene zeer veragtelijken inhoud omtrend d'Heer Dros- | |
| |
sard met bedoeling hem van zijn post te ontzetten.
| |
dito
H. v.d. Heijden eene declaratie geteekend, dat voor eenige Jaeren verscheide Hollandsche uytgewekene patriotten bij hem vrij gelogeerd hebben, zonder dat den Drossard daer tegen was.
| |
dito
d'Heer Drossard een Extract uyt de Megense Landkaart geschreven waerbij bleek, hem vrij te staen over 't schutten der Beesten eene arbitraire straffe voor te schrijven
| |
9 dito
Arn.v.d.Heijden, Adr.v.Hout en Ant.Hack tot Macharen (als zijnde bij de planting van voorszeide Vrijboom tegenwoordig geweest) eene declaratie geteekend dat P.v.d.Coolwijk, H.v.Gemert metzelaer, J. Kockx en de Juffrouwen v. Niel op den Drossard aendringende, hem op 't hevigste hebben gescholden voor een Scelm, Verdrukker, Tyran enz., hem onder schelden en dreigen vervolgens tot aen zijn huijs, - dat alsdan P.v.de Coolwijk en Juffrouwen tegen hem zeijden: gij hebt lang genoeg geregeerd, wij zullen en willen nu ook eens regeeren - hetwelk alles de Drossard met stilzwijgen heeft beantwoord - dat ter zelver tijd Matt.Schuts, Arn. v.d.Heijden tegen den grond geslaegen en zijn mes tegen Marc. de Loyer getrokken heeft.
| |
dito
Hendrik v.de Kamp en Narcellis Gremmen een Declaratie geteekend dat P.v.d.Coolwijk en Juffrouwen van Niel tegen den Drossard zeijden: gij hebt lang genoeg geregeerd, nu zullen wij ook een regeeren - dat P. Tijssen aan het volk gratis genever heeft voorgeschonken - dat terwijl de voornoemde juffrouwen met de Dogter van J. Kockx een liedjen zongen, H.v.Gemert en C. Brassard hebben den ouden J. Sengers uyt zijn huys onder den Vrijboom geleyd, hem vraegende waerom hij uijt de Regeering was gegaen? Antwoord: omdat zij deugnieten waeren.
| |
dito
Willem Homoet, R.v.Gemert, Leonardus Smits en Marcellis de Loyer eene declaratie geteekend over 't insulteeren, dreygen en schelden voor Tyran, Verdrukker, Despoot, Schelm enz., dat de Juffouwen van Niel onder anderen zeijden tegen den Drossard: Gij sult ons nu niet meer doen als voor desen, wij zullen het nu Uw betaald zetten - dat de Juffrouw Joanna v.Niel den voornoemden W. Homoet van agteren bij zijn hairen gevat en agterover getrokken en met haere vuyst onder het gezigt gestooten heeft, zo dat zijn hoed daerdoor onder de voet raekte - dat P.v.d.Coolwijk onder anderen zeijde: wij hebben zijn recht niet meer noodig, wij zullen nu ons eijgen recht doen - en dezelve weggaende uytriep: Ik zal regeeren.
| |
10 dito
Jan Spierinx eene declaratie geteekend, dat hij op den dag der planting van de Vrijboom bij H.v.d.Heijden door P.v.d.Coolwijk is ingeroepen om te drinken - dat aldaer dan den Dr.Verhagen het woord voerende heeft begin- | |
| |
nen uytteleggen, waerin het bestond dat zijlieden voorhadden, te weten, dat hun voornemen enkelijk was, om voor 't toekomende in alles eene complete Broederschap en gelijkheid in te voeren - dat hij Verhagen om zulkx begrijpelijk te maeken zeijde, zulkx daerin te bestaen, dat als hij f.100.- had, en J. Spierinx (bij voorbeeld) niets, hij aen deeze f.50.- daervan zoude verpligt zijn over te geven - alsook zo deeze geen brood, nog geld daertoe had, hetzelve maer vrij bij den bakker (die daarbij stond, en zulkx instemde, te weten P. Tijssen) konde haelen, alschoon dezelve wistte zulkx nooyt te zullen betaeld worden enz. - vraegende hierop verders of dat niet alle schoone zaeken waeren - dat dezelve J. Spierinx op een volgende dag aldaer door J. Kockx verzogt is voor hun te teekenen, dog dat hij zulkx geweigerd had.
| |
dito
Dezelve J. Spierinx gedeclareerd dat de Geeste-Horenbeek bij hem op de Hoeve een kamer voor de fransche Emigranten heeft gehuurd.
| |
11 dito
De Rigterbode bij G.v.Vut op de Hoeve gerigtelijk afgevraegt onder anderen, wie de fransche Emigranten aldaer had te spinnen gegeven? Antwoord: Dr.Verhagen, hebbende deze zijn vrouw aen dezelve een spinnewiel geleend.
| |
dito
dezelve Rigterbode bij C. v. Woesik gerigtelijk afgevragt onder anderen wie de fransche Emigranten bij hem besteld had? Antwoord: de Geestelijke Horenbeek - wie hun de noodige onderhoud bezorgde? J. Horenbeek, Dr.Verhagen en de wed. van Niel - met wie dezelve het meest converseerden? Antwoord: deeze bleven meest in hun kamer, maer de andere Emigranten (zo een ijder bekend is) hebben het meest gegaen en gestaen met de Juffrouwen van Niel en de Geestelijke Horenbeek.
| |
dito
De Rigterbode tot Nacharen gerigtelijk afgevraegt aen verscheide Inwoonderen aldaer, wie de fransche Emigranten bij hun had gebragt om te logeeren? Antwoorden: den Geestelijken Horenbeek.
| |
12 dito
J. Bungeners, G.van Enderen met de fiscaal de Neuze na s'Bosch gegaen (dog deeze s'anderen daags wedergekomen) met een Request van de Magistraet alhier aen de Administratie Superieure of Opper-Administratie aldaer inhoudende 1o een andermalig verzoek om communicatie van voorszeide 72 Artikelen (2 dito) - 2 o verzoek om, wijl de Administratie Centraal veranderd is, te mogen onderrigt worden waer onze zaek is competeerende 3o verzoek om andermalige prolongatie van voorszeide 14 dagen enz.
| |
dito
Uyt Th.Taabe verstaen dat de Pastor aldaer aen huijs op zekeren dag onder anderen gezegd had, dat de Franschen de revolutie bewerkt hadden, en dat deze ons de gelegenheid en vrijdom gegeven hadden, om dezlve insgelijks te bewerken en waerom men dan hiervan niet mogen profiteeren? - dan de Pastor weggaende zeide, dat het in Vrankrijk nooijt zo goed meer zoude gaen als bij 't leven van de koning | |
| |
en dat wij hier te Megen ook noijt beter zouden krijgen als wij 't hadden onder de Graven: hebbende alvorens ook nog gezeijd dat hij een plan voor had, waer van hij daertoe geauthoriseerd zijnde, wel zoude kennis geven, want dat hij met opregte republikeinse sentimenten bezield was.
| |
14 dito
J. Bungeners en G.v.Enderen van s'Bosch geretourneerd met naricht dat het Centraal zijne documenten en papieren en dus ook de gemelde 72 Artikelen (2 dito) aen de Opper-Administratie nog niet had overgegeven, dog dat zulkx eerstdaegs stond te geschieden en dat alsdan op voorszeide Request (12 dito) antwoord zoude overgezonden worden - dat onze zaek wel was gehoorende tot de Opper-Administratie, dog met die bepaeling, dat deze de stukken, die tot het Crimineel behooren, aen 't Comité de Justice ter beslissing overgaf - dat de Gecommitteerden en van der Does het liefst hadden dat deeze pot maer toegestopt wierde en dat den Drossard de zaek zo verre niet voortzettede, en liever in zulke trouble tijden al wat door de vingeren zien, wijl dog een yder fatzoenlijk man genoegzaem bekent was, dat hij braef en eerlijk man was (hetwelk Bungeners wederlegt en tegengesproken hebbende, zij dan eyndelyk met hem instemden).
| |
dito
Alhier door Schipper de Bie ordres gekregen om eenige paarden t leveren om te teugen voor de schepen - die alsdan en de volgende dagen in menigte, volgens het zeggen wel over de 150 de Maes opkwamen zoo groote als kleinen alle geladen met Krijgsbehoeften van Koorn, fouragie, Kleederen enz., gedestineerd na Venlo en Maestricht voor de fransche Trouppen - waerop C. Brassard en de wed. A.v.d.Coolwijk, als zijnde hunnen tour, door Rigterbode mondelings wierden uytgezet om yder een paerd te leveren, dog wijl deeze zulk weigerden, wierd hun eene schriftelijke insinuatie toegezonden en voorgelezen, waerop Brassard zeijde geen getuijg daertoe te hebben; en P.v.d.Coolwijk gaf tot antwoord: ik heb gehoord en gezien, ik vraeg hiervan Copie, en ik lach er eens mede; waerna zijne Moeder kort daerop door Rigterbode aen Drossard eene schriftelijke insinuatie toezond met verzoek om de evengenoemde Copie haer te bezorgen, met intimatie, dat in cas van weigering zij genoodzaekt zoude zijn middelen aen de hand te nemen zo als dezelve zoude te raede worde (dog wijl tegen den avond zig de wind verhief, zo is zulkx zo gebleven).
| |
15 dito
wederom ordres gekregen door den Commandanten Dutriel om teugpaerden te leveren waerte weder op nieuws de voorszeide Inwoonderen bij schriftelijke insinuatie zijn uijtgezet, dog welke evenals voor weijgerig bleven en alzo het Schip geretardeerd wierd.
| |
16 dito
J. Bungeers na Grave gegaen met een Brief aen den franschen Commandant aldaer inhoudende verzoek om eene gewapende magt te zenden om voorszeide Inwoonderen te constringeeren ten voorszeide einde.
| |
| |
| |
dito
Een weinig na 't vertrek van Bungeners is eene Requisitie om 10 teug-paerden gekregen van den Commissaire des guerres Villain à Grave door den Commandanten Louis Dist sergeant om de schepen van Grave na Venlo op te teugen, waerop weder de voorszeide 2 Inwoonderen met andere voorlieden door Rigterbode geassisteerd met voorsz. fransschen Commandanten en zijn schipper zijn uijtgezet, dog die 2 bleven abslout weigerig, en de andere uijtgenomen J.A. Ouwens en Herman Verbeek maekte zig ook allerley excusen daerdoor, waerop aen voorszeide Citoyen (na gedaene andermalige afvraeging dog te vergeefs) een Lijst der Voorlieden met het antwoord en Relaas van yder derzelve daerbij gevoegt medegegeven na Grave.
| |
dito
tot Maasbommel den Vrijboom geplant.
| |
17 dito
twee fransche Officiers als Commissarissen met nog 2 gemeen alhier uyt Grave te paerd aengekomen met last om de onwillige Voorlieden van hier na Grave toe te voeren, gelijk dan ook P.v.d.Coolwijk, na alvoorens verhoord te zijn, door een van deeze Commisarissen dienzelven dag na Grave weggevoerd is, hem met gelaede geweir als een delinquent vooruyt drijvende.
| |
dito
Door Neeff Smits eene fisten laeten zetten.
| |
18 dito
J. Bungeners na Grave gegaen met een Brief van Drossard en Magistraet aen de fransche Commandant aldaer noopens de zaek van P.v.d.Coolwijk met de Copie in 't fransch van 4 door de Rigterbode aen hem gedaene insinuatien en onderstaende Relaasen; met een Attest van de Commandant Dutriel van gedaene devoir door de Magistraet om teug-paerden te krijgen; beneffens een gerigtelijke afvraeving door den Rigterbode gedaen aen Willem Verhaak, of bij den voorigen dag geene paerden gestaen hadden? Antwoord: Ja, het paerd van de wed.A.v.d.Coolwijk; met nog een declaratie voor Jan Segers gegeven, dat hij in 't veld zijnde, heeft gezien denzelven dag den knegt van de wed.A.v.d.Coolwijk haer paerd komen verbergen in de Bosschen.
| |
dito
J. Bungeners geretourneerd met een declaratie van den Commissaire des guerres Le Doux en P.v.d.Coolwijk onderteekend, dat deeze altoos zal gereed zijn om te gehoorsaemen aen de Requisitien die door de Municipaliteit hem zullen gedaen worden voor den dienst van de fransche Republique
| |
dito
P.v.d.Coolwijk ook van Grave in den avond wedergekomen vrij en los, zijnde bij hem een fransche militair die hij op den weg aentreffende medegebragt had, denkelijk om schrik aen te jaegen en kwam daermede bij den Drossard aen in bij zijn van Regenten, en was zeer brutaal, zeggende dat hij nu reeds uyt zijn arrest was, maer dat zij elkander verder zouden spreeken en dat hij, zo veel mogelijk, hem (Drost) verders in rechten zoude vervolgen.
| |
| |
| |
dito
Eenige Inwoonderen tot Haren eene schriftelijke declaratie getekend dat zij gisteren den knegt van de wed. A.v.d.Coolwijk aldaer met kar en paerd hadden zien hout varen.
| |
19 dito
de Pastor een aenstootelijke Sermoon gehouden verklaerende onder anderen daerin (alhoewel bedektelijk) dat P.v.d.Coolwijk bij zijne terugkomst van Grave onschuldig verklaerd is geworden.
(gevonden op een los papier inhoud dier preek als volgt)
1795, 19 April. Van goeden Herder
Na met weinige woorden voorgehouden te hebben dat den overvloed van stoffe van 't hedendaags Evangelie zig als overstelpte en alzo eene mindere bekwaemheid te wege bragte om zijn Sermoon in dier voegen, gelijk hij wel wenschte te konnen voordraegen (laetende gemeenlijk volgens zijne gewoonte diergelijke reden en Ceremonien voorafgaen, om tot eene Latijnsche of andere redekaveling volgens zijn goedvinden over te gaen) zo trad hij hiervan eensklaps over, en verhandelde onder anderen in substantie als volgt.
Dat hij op 't laetst van de gepasseerde weeke door een zeker onverwagt voorval zodanig verschrikt en ontsteld, en met angst en benouwdheid is ingenomen geweest, dat hij den volgenden dag daerdoor geene misse heeft konnen leezen, ja zodanig, dat, waer 't niet dat hij daervan een doorgang gekregen had, het zekerlijk tot eene ziekte zoude overgeslaegen hebben.
Dat bijzonder om 2 reeden hem deze ontsteltenis was aengekomen, ten 1sten om dat een priester Gods zo schandelijk in 't openbaer door een gewapende magt van wereldsche overigheid van hier gevoerd en in arrest gesteld wierd; ten 2de om dat deeze zo verergerende vervoering door zo veel Inwoonderen niet alleen met genoegen, maer teffens met lachen, schimpen en spotten is aengesien en toegejuijgt geworden.
Dat hij hierdoor als met benoudheid bevangen wierd nietvoor zijn persoon, maer eensdeels uyt menschelijke medoogendheid, ziende te gelijkertijd dat zulkz geen plaets had bij zo meenig Inwoonder, daer men zelfs voor een Ketter, een Heijden, ten opzigte van hunne Menschheid in zulk geval behoorde medelijden te hebben: ten anderen om reeden dat de priesterlijke waerdigheid, welke met eene heilige Eerbied behoord gerespecteerd te worden, zo versmaed en ten spot gesteld wierd, daer 't egter altijd waer blijft, dat hij ofschoon hij wegens een ongelukkig geval door zijne geestelijke overigheid van zijne priesterlijke functien gesuspendeerd is, nogtans hij een priester is en blijft (voegende verscheide keeren daerbij: dog de zaek laet ik daer, deeze wil ik niet aenraken)
Dat hem de naem gegeven was alsof hij zich dienzelven dag uyt vreese voor sijn persoon in stilte ook had voortgegeven; van welke lasteringen en leugentaal (zeide hij) ik mij op den preekstoel moet justificeeren, als zijnde t'eenemael verdigt, valsch en injurieus.
Dat de Inwoonders zo voorbarig en zo ligtvaerdig over het smadelijk wegvoeren van dien priester hadden gelagt en gedanst, daer 't nog niet opentlijk bleek of hij wel pligtig was of | |
| |
niet te meer daer juijst het tegendeel is bewaerheid geworden terwijl dezlve kort daerop door de Municipalitijt vrij gesproken en voor de Regeering onschuldig verklaerd is geworden, zo althans nog bij de Regenten is te zien.
Dat nog een ander deugdzaem en eerwaerdig man is aengetast geworden in zijne godsienstige werken en bewesen ijver omtrend die ongelukkige braave fransche priester - dat zelfs hier Condschappen zijn geligt geworden, dog dat zulkx onnoodig was geweest, wijl dien goede man zelve wel belijden en geerne bekennen zul zulkx gedaen te hebben (zeggende hier op: dit zijn er nu al drie priesters, die zo opentlijk in hunne waerdigheid worden aengerand.)
Dat, terwijl er eenigen uyt zijn Sermoon gingen, hij hierover gestoord zijnde zeijde: Ik ken mijne Schaepen.
Dat men zich ook had opgehouden, alsof ik mij onlangs (zeijde hij) in mijne Catechismus te verre had uytgelaeten, over zaeken, die mij niet betaemde aen te raeken, dog (vervolgde hij) ik mag hiervan spreeken en ik moet hiervan spreeken - hetgeene ik zeg, of oijt gezegd heb, daer blijf ik bij, en kan dat altijd verantwoorden, want vinde mij daerover geesints beswaerd - geeft dan vrij agt en let wel op 'tgeene ik zeg - onthoud alle woorden wel, af anders schrijftse op, en maekt er protocol van enz. - zeggende daerop: ik moet wat ophouden en adem scheppen, want ik zoude anders mijne gezondheid krenken. Dan zeijde hij verders,
Dat men insgelijks voor eenigen tijd op hem cretiseerden, dat hij te zeer preekte tegen de franschen, dog dat hij daer niets aen hadde miszeijd, als hebbende zulkx alleenlijk gedaen ten tijde van Robespierre, wanneer de religie scheen te lijden en verdrukt te worden, welkers slegte bedrijven en bedoelingen eyndelijk aen een yder genoegsaem zijn gebleeken en bewaerheid geworden.
Dat veele zig niet ontzagen, de H. Schriftuur op hunne manier uyt te leggen waer toe niet vereyscht word, te hebben een goed verstand, veel geleesen en gestudeerd te hebben, maer daerenboven met den bijstand en gratie van den H. Geest begaeft te zijn - dat vervolgens deeze zig van de Schriftuur Texten bedienden en dezelve omtrend het gedrag, Eer en goede naam van anderen zonder bepaeling of Exceptie appliceerden om hetzelve daermede te betatelen, en te beswalken, waer van het gevolg is, dat iemand daerdoor zijn geloof benomen word en alzo buyten Staet gesteld word, om voortaen zijne woorden bij zijne medeborgers gehoor of eenig invloed te doen krijgen - dat zulke manier van doen ongeoorloofd en onchristelijk was, maer dat zo wanneer iemand vvermeende bij voorbeeld zijn herder of ander priester eenige fout of misslag begaen te hebben, hij zig daerover niet aen de wereldlijke, maer aen deszelfs geestelijke overigheid moeste adresseeren, als aen welke het alleen toekomt hier over te oordeelen en te beschikken, zijnde alle priesters, uytgenomen de Paus aen een geestelijke overigheid respectivelijk gesubordineerd, zo als ik (zeijde hij) ben immediant dependeerende van den Bisschop van Luijk - dat ik het betref van het uytleggen en aenwenden der Schriftuurtexten, hij vernomen had, dat veele, omde le- | |
| |
vensaart en bedrijven van eenige priesters berispelijk te verklaeren, zig onder anderen bedienende van deeze woorden: Een goede Herder steld zijn leven voor zijne schaapen, maer een huurling enz - waermede zij (voer hij voort) willen te verstaen geven, alsof het geene gevalle veroorloofd waere zijne schaepen aen te geven, om zig alzo in cas van verdrukking en vervolging in veiligheijd te stellen, daer zulkx nogtans klaer blijkt zo uyt de Exempelen als woorden van Christus zelve, van den Apostel Petrus en Paulus en meer anderen. Paulus heeft zig uyt de gevangenis gered, Petrus is door een Engel uyt de boeyen verlost, bijbrengende hier, dat Christus zig verbergde wanneer de Jooden hem wilden steenigen - als ook zijne woorden zeggende tot de Apostelen: word geijlieden vervolgt, zo vlucht van de eene stad in de andere enz. - leggende hij dan wyders uyt, hoe den zin van deeze texten moeste verstaan en zamengesteld worden, te weten, dat het vlugten van een herder geoorloofd was, is 't dat zijn verblijf niets contribueerde aen 't behoud en welzijn van zijne gemeentenaren (willende zo 't scheen alle deeze redenen toepassen om daermede te bewijzen dat het vlugten zo van zijn persoon als der fransche Emigrante priesters niet onrechtmatig, ongeoorloofd of zonder reeden geschied was) dog voegde hij er bij, dat het spreekwoord zegd niet te vergeefs: waer een bie honig uyt zuijgt, daer haeld een spin venijn uyt.
Dat veele eene zaek zo ligtvaerdig op een los gerugt of suspicie beoordeelen, als bij voorbeeld over zijne sermoonen, dog dat hij zulkx doorgaens alleen plaets had bij diegeenen die daer niet in kwaemen en vervolgens daer ook niet met grond over konden oordeelen - dat dierhalven zulke moesten weten, dat er staet: oordeeld niet, op dat gij niet geoordeeld word.
| |
20 dito
Michael Erkelens eene schriftelijke declaratie geteekend dat H.v.Gemert metzelaer hem ten huijse van Adr.Segers een steene pint op zijn rechter arm in stukken geslaegen en daerna met zijn hayren ter aarde geworpen had.
| |
21 dito
Een Brieff van de Opper-Administratie à s'Bosch aen de Municipalitijt alhier aengekomen met verzoek om in deszelfs (municipalitijts) omtrek te doen publiceeren en affigeeren daerbij zijnde drie Exempelen van Arretés van den Representant des franschen volkx Ramel, zijnde onder anderen van Inhoud dat alle Rentmeesters, Drossaerds, Secretarissen, Griffiers enz. in hunne bedieninge provisioneel gehandhaafd worden, als mede om door de Volks-stem te verkeizen eene nieuwe Regeering, konnende daertoe kiesen en gekosen worden alle Borgers die den ouderdom van 21 jaeren bereikt hebben.
| |
dito
Dezelve Exemplaeren s'morgens gepubliceerd en geaffigeerd
| |
dito
s'namiddags de Municipalitijt alhier goedgevonden, om op den volgende dag deze verkiesing ter uyt- | |
| |
voer te brengen, zijnde om hier over te zitten benoemd 3 Commissarissen te weten P. Biedijkx, C. Bayens en C.v.Altvorst, beneffens 2 schepenen B.G. Taabe en G.v.Enderen - en hebben de voorszeide Municipalitijt en Commissarissen, na hierover een proces Verbaal gemaekt en onderteekend te hebben, laeten publiceeren en affigeeren, dat een ijder stem hebbende op den volgenden dag tusschen 8 en 11 uuren zijne stem op de Raedkamer in eene daertoe geschikte doos konde komen overleveren, ter verkiesing van eene Municipalitijt, bestaende uyt 7 schepenen en 2 Borgemeesters.
| |
dito
Nog uyt Th.Taabe versten, dat de Pastor daer, na alvoorens zo over zijne predikatie van 19 dezer als anderzints wijdloopig verhandeld te hebben, daerop luyder keelen had beginnen te weenen, verklaerende, dat wat aengaet zijn de decisie van zaeken daeraf dependeerde - zeggende verders dat hij van stonde af aen zoude uytgaen om de vrede te bewerken, waerop hij uytgaende zyde direct na 't huijs van v. Niel zig te begeven.
| |
22 dito
De voorszeide kiesing, zo als even gemeld is, geschied, zijnde dezelve Schepenen en Borgemeesters zo als voor weder ingekosen, hebbende ijder voor zig verre over de 100 stemmen hetwelk daerop zijnde omtrend den avond met klokkenslag wierd afgekondigd, wordende zulkx door eene menigte van toehoorders met een algemeen geroep van Vivat Hozee, onder het geluy van alle Klokken toegejuygt (zijnde geen der Clubisten daer bij present) waerna zij alle ter blijk van genoegenneming al zingende om den Vrijboom hebben gedanst.
| |
dito
s'Avonds verscheide Inwoonders de straet rond zingende en misschien voor 'thuijs van de wed.van Niel een weinig blijvende staen, zo wierd met steenen en houten aldaer uyt de vensters onder hun geworpen, en geroepen, dat, zo zij zig niet voort maekten, dat men er onder zoude schieten; waerop deeze waerschijnlijk de glasen zouden ingeworpen hebben, zo niet zommige onder hun zulkx verhoed en afgeraeden hadden.
| |
dito
s'morgens de Pastor G.v.Haaf aen Drossard door Rigterbode een Adres toe gezonden van inhoud dat hij om gewigtige reden nodig geoordeeld en goed gevonden had, om bij gemelde verkiesing te assisteeren; waerna dan dezlve te zamen met den ouden Jan Sengers na en op de Raadkamer is gegaen alwaer hij toen een stoel nemende en die bij de Tafel zettende, zeyde tegen J. Sengers: oude man gaet daer zitten, want U komt dat toe, dog ik moet blijven staen, tot dat mij zulkx gezeijd word; dan begon hij aen Commissarissen te vraegen: waervoor erkend gijlieden desen man? waerop B.G. Taabe: waervoor erkend hij zigzelven? en G.v.Enderen: wel voor een burger; hierop de Pastoor: ik erken hem voor Schepen, niet waer vader, hoort gij wel (tot J. Sengers) gij bent immers nog Schepen? waerop deze: Ja, zeker, ik ben oud Schepen en president-schepen, daer heb ik mijn Eed voor gedaen, | |
| |
en dat zal ik leven en sterven, want wie heeft mij afgezet? waerop C.van Altvorst: wel, gij hebt immers zelve bedankt; en Taabe: waerom zijt gij dan niet gecompareerd in de bank, zo als andere schepenen? waerop J. Sengers: om dienswille dat ik geen Assistentie had of kon krijgen omtrent de misdrijven van mijn Heer; de Pastor dan ook een stoel nemende, zeijde: Borgers weest voorzigtig en verhaest u niet en na nog meer redenen verhandeld te hebben, vraegden hem Commissarissen, wat hij tog voor had, en wat dit zijn gedrag was beduydende, of hij den inhoud van de publicatie niet verstaen had; dat zij alleenlijk daer waeren, om de stemmen der Borgers over te nemen, en dat hij, zo hij wilde, zulkcx ook konde doen: waerop deze zeijde, geen briefken of stem te willen inleveren, maer dat hij kwam als Agent Nationaal voor deeze ondergeteekende, trekkende teffens eenige papieren uyt zijn zak, waarvan hij een toonde, dat hij zeyde te zijn geteekend, voegende daerbij: in 't getal zijn er vijftien, maer daer zijn er nog meer, en ik koome van al het volk van Megen; waerop Commissarissen vraegende, wie hem daertoe had aengesteld, zo begon hij met een van zijne papieren voor te lezen, daervan Copie verzoekende van de gedaene publicatie alsmede van 't Document waerop Commissarissen waeren werkende, insteerende om hier op hun decreet te geven; waerop Commissarissen, dat zij niet daer waeren om diergelijke lecturen aen te hooren, nog ook om Copien en Decreeten te geven, maer dat hij die moeste vraegen ter plaetze daer zulkx behoorde, verzoekende zij hem vervolgens, dat hij, wijl den tijd ten eynde ging, zig mogte absenteeren; dog hij zig hier aen weinig stoorende, zo begonden Commissarissen verdrietig te worden zeggende, dat, zo hij niet van zins was af te treden, zij dan genoodzaekt zouden zijn, hunner Commissie af te breken dog ter zijner verantwoording; waerop hij dan eyndelijk met J. Sengers al draelende is heen gegaen, en zijn vervolgens verscheiden der Clubisten daerop hunne stemmen komen inbrengen (meenende de Pastor, zo 't scheen, en niet anders daeruyt op te nemen was, dus doende eene complete Confusie en desordre te veroorzaeken, en alzo aen Commissarissen de uytvoering hunner Commissie te beletten).
| |
28 dito
Door Neef Smits 7 oncen bloed laten trekken op den regten arm.
| |
may 2
De nieuwgekosen Leeden der Municipalitijt op 't Raedhuys zitting gehouden, en hebben de ter hunner verkiesing benoemde Commissarissen hunne Documenten alsdan ter hunner decharge overgegeven, beneffens een proces verbael wegens het gedrag van den Pastor op den dag van de verkiesing der Municipalitijt, waerop de Municipaliltijt na behoorlijke Deliberatien eenparig heeft goedgevonden en besloten met advijs van den fiscaal de Meuse, den Pastor zijne pastoreele fonctie te interdiceeren, gelijk ook geschiede, laetende hem ten dien eynde citeeren, waerop hij in geschrifte liet vraegen of zulkx was een citatie in forma, of een vrindelijke Requisitie? Antwoord: een vrindelijke Requisitie; hierop de Pastor: verzoeke schriftelijk antwoord, en als ik koom, zo breng ik twee getuygen mede - hierop na de zaek verder ingezien te hebben, en vreesende voor zwaerigheden, | |
| |
vond Municipalitijt geraedzaemst om voor ditmael hunne deliberatie af te breken en eerst over de zaek te adviseeren (ofschoon Drossard en fiscaal difficulteerden en oordeelden niet goed te zijn uythoofde van critiek, om eene ondernomen en begonnen zaek bij provisie onafgedaen te laeten) - intusschen kwam de Pastor daer aen buyten verwachting, met zijne 2 getuygen: P.v.d.Coolwijk, en J. Kockx; dan konde men in dien haest zijne resolutie niet veranderen, en laetende den Pastor met zijne getuygen bovenkomen, wierd hem het genomen besluyt van Interdictie voorgelesen, waertegen hij protesteerende, mij eenige poincten dicteerde te schrijven, welken hij dan onderteekende, verzoekende Copien van 't voorgelezene en bijzijnde stukken, die hem den 4 dezer zijn geworden en is daerop de Vergadering gescheiden (alwaer ik ook geassisteerd heb van s'morgens half 9 tot s'avond 7 uuren toe zonder iets te gebruyken).
| |
dito
s'Avonds d'Heer Drossard uyt zijn woonhuyse van C.v.d.Coolwijk getrokken, in 't huys van Lindert Baltesen, in huwelijk met zijne huishoudster Lucia.
| |
3 dito
Aen den Pastor ook bij publicatie het bedienen van zijne pastoreele fonctien geinterdiceerd.
| |
4 dito
aen den Pastor of wijl hij reeds na s'Bosch was aen de pastorij de verzogte Copien toegezonden te weten van 't aen hem voorgelesene besluyt van 't proces verbaal en de beeedigde getuygenissen.
| |
dito
een weinig te vooren de Pastor met P.v.d.Coolwijk na s'Bosch gegaen om zig te adresseeren aen de Opper-Administratie, hebbende aen de Heer J. Horenbeeke een briefken gepasseerd met verzoek om middelerwijl zijne fonctien waertenemen.
| |
dito
De Municipalitijt tot Deservitor benoemd, na dat d'heer van Mensel zulkx gerefuseerd had, A. Versterren en is deze benoeming ten bewijsen van dien, aen hem A. Versterren in geschrifte, door de Municipalitijt onderteekend toegezonden; waerop deze zig datelijk met J.G. Taabe en C.v.Altvorst na den Landdeeken, zijnde casueel tot Osch, heeft begeven om hem ter deserviture te willen qualificeeren en authoriseeren, dog den Deeken daerover sterk difficuteerende en zeggende, morgen of overmorgen zelve tot Megen te zullen komen, zijn zij onverrigter zaeke terug gekomen.
| |
dito
J. Kockx met C. Brassard na Grave gegaen om sauvegarde voor de Pastor.
| |
5 dito
Een Ordonnance te paerd van s'Bosch alhier aengekomen s'morgens omtrend 10 uuren met een brieff van de Opper-Administratie aen de Municipalitijt inhoudende, dat zij, na vernomen te hebben dat de onlusten alhier niet alleen bleven voortduren maer dagelijks aengroeyden ja zodanig, dat de Pastor uyt zijne fonctien gezet was, dierhalve verzogten en des noods ordonneerden, dat de Municipalitijt 2 uyt hun midden zouden committeeren, om reden te geven van hun genomen besluyt omtrend de Pastor met berigt hoe 't mid- | |
| |
delerwijl hier met de Deserviture gesteld was, wijl men niet geerne zoude zien dat de onschuldige gemeente daerdoor zoude lijden enz. - hierop wierd goedgevonden 2 der Regenten J.v.Gemert en G.v.Enderen met een brief en eenige Copien van bewijs aen de Opper-Administratie te committeeren, gelijk zij dien dag dan ook vertrokken zijn omtrend s'avonds half 5 uuren - dog dienzelve avond laet omtren 11 uuren de fiscaal de Meuse weder van Grave hier komende, raedede het verhandelde af, waerop datelijk J. Looman met contra ordres nagezonde wierd.
| |
6 dito
De Landdeeken, pastor tot Reek, met de pastores van Huesseling en Deursen alhier gekomen ter inquistitie en schikking van zaeken met den pastor, dog deze nog absent zijnde, zo is men, na de zaek in behoorlijke overweging genomen te hebben met Drossard en Regenten, na verscheide debatten het dusverre eens geworden, dat, terwijl de Deeken geene uytspraek konde doen voor al eerst ook den pastor te hebben hooren spreeken, hij dus alsnog ook geen Deservitor konde aenstellen, oordeelende dezelve verders, om de geestelijke Censuren te vermijden, dat den pastor, is 't dat hij de Conditien, die hem alsdan ten dien einde zullen voorgehouden worden, wilde nakomen, dan ook weder geadmitteerd moeste worden, te weten, is 't dat hij na zijne woorden herroepen en excuse verzogt te hebben, ook teffens wilde beloven, zig voortaen onpartijdig en zo als een opregten Herder betaemd te zullen gedraegen; want terwijl abusen menschelijk zijn zo zoude men te streng en onchristelijk procedeeren, is 't dat men iemand, schuld bekennende en beternis belovende, onverhoord van de hand zoude wijsen - hetwelk dan ook bij de Regenten eindelijk goedgevonden en aengenomen wierd.
| |
7 dito
Een expressen na s'Bosch gezonden door de Municipalitijt met een brief van hun aen de Opper-Administratie inhoudende dat zij nadrukkelijk insteerden om Copie van ingebragte beswaeren en klagten - dat hier geen verdere onlusten plaets hadden - dat het inbrengen van nieuwe klagten van zommige individueele persoonen, ofschoon valsch en bijzijden de waerheid, alleenlijk was tendeerende, om UL (Opper-Administratie) in een denkbeeld en veronderstelling te brengen, alsof hier eene compleete desorganisatie van zaeken plaets had, en om dus doende bij UL (O.A) zo veel te wege te brengen dat hun strafwaerdig en tegen alle wetten van eenige vrije volken strijdig gedrag niet in onderzoek zoude genomen worden enz.
| |
dito
tot Maasbommel, Altvorst, Apeltern, Bateburg enz. eenige troupes omtrend ijder een Compagnie gekregen uyt hoofde van dissidie tusschen de Roomschen en Protestanten over de Kerken, zijnde bij provisie aen beide geinterdiceerd daer in dienst te doen.
| |
9 dito
Weder een Expressen na s'Bosch gegaen met een brief van Drossard aen de Opper-Administratie met verzoek om geinformeerd te mogen worden hoe zig te gedraegen in 't geval, dat op 3 May tot Macharen heeft plaets gehad, te weten dat R.v.d.Heuvel, A.v.d.Heijden en zijn knegt, met nog een gezwooren (om dat v.d.Heijden zijn paerd geschut had) met een | |
| |
swaere stok onverwagt zeer geslagen en gewond had.
| |
dito
De pastor en Pieter v.d.Coolwijk weder van s'Bosch met een Chaise thuijs gekomen.
| |
dito
Weder een Ordonnance gekomen met een brief van de Opper-Administratie aen de Municipalitijt inhoudende dat zij met geene geringe verwondering ons ongepast antwoord gezien hadden; dat zij verontwaerdigd waeren over onze Contumacie; dat het scheen dat wij zeer weinig respecteerden de aenschrijving van een geconstitueerde Authoritijt als zijnde niet gecompareerd ter bereik van hunne heilzaeme oogmerken; dat zij dus in gevolge van een en ander ons belastede, om zonder het minste verzuym onze gegevene Interdictie buyten Effect te stellen, den pastor in 't uytoefenen zijner bediening van Kerk en Godsdienst te handhaven, en zo wij genoegzame reden tot de interdictie vermeenden te hebben, dat men hier toe niet zonder alvoorens van hun de vereijschte magt en Authoritijt verzogt te hebben konde overgaen enz.
| |
10 dito
d'Heer J. Horenbeke de Hoogmisse en Sermoon gedaen, terwijl de pastor met P.v.d.Coolwijk daeronder zongen bij gebrek van andere zangers en heeft de Concianator onder anderen verhandeld, dat men in zijn gemoed gaende zig zoude overtuygd vinden, van zo menig werf de priesters, de Gezalfden des heeren zo met woorden als werken te na gekomen te hebben, daer er wel uijtdrukkelijk staet: nolite tangere Christos meos, wilt mijne gezalfden niet aenraeken; zo ook noli obligare os bovi trituranti, wilt den os die 't koorn trapt zijnen muyl niet toebinden; dat is dat men de priesters, die Leeraers en predikanten vrij moet laeten spreeken (voegende in substantie daerbij: zo verre het hun toestaet) - Dat men niet moest doen gelijk Adam en Eva, met te leggen de eene de schuld op den anderen, maer dat men gelijk David zijne schuld voor den heer moest belijden over al zijn spotten, lasteren, valsche beschuldigingen en verder misdrijven - dan zeijde hij: maer ik ben gelijk een kwade chirurgijn, die de wonden niet durft aenraeken, om dat ik bange ben, dat ik u zeer zal doen - wijders zijde hij dat hij gelijk Samuel zag een gloeyende geesel en gloeyende pot (ollam incensam video) vol van wraek en gramschap der goddelijke Rechtvaerdigheid hangende boven deze stad, die in 't kort over dezelve staet uytgestort te worden om de schroomelijke goddeloosheden der Borgers - dat hij nog een andere gloeyende pot zag openstaen voor zulke goddeloosen te weten den pot van 't helsche vier enz...
| |
dito
De pastor met zijn fransche sauvegarde weder na s'Bosch gegaen.
| |
11 dito
Den fiscaal de Meuse en G.v.Enderen met de voerman J.A. Ouwens als gecommitteerdens na s'Bosch gegaen met de Copien van bewijs noopens de zaek van den pastor met en beneffens een brief van de Municipaliteit aen de Opper-Administratie, inhoudende dat men in zijn laetste Adres geen rede van den aen de pastor gedaene Interdictie konde vermelden, om reden dat ons niet bewust was, wie klaeger was of | |
| |
welke klagten tegen ons gedaen waeren en dierhalven men de gecommitteerdens geene genoegsaeme Instructies ter verantwoording en Justificatie konde meegeven, - dat wij diensvolgens oordeelen onze antwoorden niet ongepast te zijn geweest, - dat het verre van ons was de geconstitueerde Authoritijten geen wettig respect te laeten toekomen enz., inhoudende verder een detail van het gehouden gedrag van de pastor, zo in zijn Sermoon als op de Raadkamer en geduurende zijne bediening alhier enz., dat men vertrouwde hiermede gejustificeerd te zijn; want dat men hunne gegevene ordres alleenlijk provisioneel gedeponeerd had; - dat zo zij deze hunne ordres niet buyten effect geliefden te stellen, men genoodzaekt zoude zijn eene delucidatie van den zin van Art.16 van 't Arreté van 11 germinal bijde volksrepresentant te verzoeken enz.
| |
dito
Omtrend 12 uuren ook een Expressen met dezelve Copien en een dito brief aan het decanaal Consilic tot Reek gezonden (zijnde juijst verscheijde geestelijke Heeren daer present om den H. Olie te haelen) met verzoek om een middel aen te wijsen om in dit geval op eene met de Billijkheid best overeenkomstige en evenredige wijze te voorzien.
| |
dito
Omtrend 4 uuren nog een Expressen met een brief van de Municipalitijt aen den Landdeeken gezonden, met verzoek om op morgen zelve over te komen, en ten dien einde een briefken voor den pastor mede te geven met last zig dien dag niet te absenteeren; met versprak dat hem een kar om af te haelen zoude verzorgt worden.
| |
dito
S'avonds den 1en voorszeiden Expressen van Reek wedergekomen met mondelinge narigt, dat de Deeken, wijl de pastoor de Geestelijkheid voorbijgaende, zig aen de wereldsche overigheid had geadresseerd, de hand van die zaek aftrok, want dezlve nu buijten hem was, dog dat er nog die quaestie overig was, of wij tot het doen van zodaene Interdictie, dan of zulkx den geestelijken alleen competeerd.
| |
dito
De pastor weder van s'Bosch geretourneerd met een brief van d'Opper-Administratie aen de Municipaliteit alhier, welke hij geassisteerd met zijne voorszeide getuygen (2 dezer) zelve aen den president ten huyze van d'Heer Drossard heeft overgegeven, verzoekende daervan recipisse, zoals hem is geworden. En was in dien brief ingesloten een resolutie genomen bij d'Opper-Administratie, inhoudende, dat zij, na het Adres van den pastor met het onvoldoend antwoord van de Megensche Municipaliteit in overweging genomen te hebben, besloten hadden en diensvolgens gelasteden de voorszeide Municipaliteijt om hunne Interdictie zonder de minsten uytstel buyten Effect te stellen en den pastor in 't uytoeffenen van Kerk en Godsdienst provisioneel te handhaven en te dien eynde deze resolutie te publiceeren en affigeeren - zeggende de pastor bij het overgeven der Missive: Gijlieden hebt de ordres van den voorigen niet gelieven na te komen, ik twijfel niet of gijlieden zult hieraen nu wel obedieren.
| |
12 dito
De evengenoemde provisioneele resolutie bij klokkenslag gepubliceerd en geaffigeerd en de publicatie | |
| |
van Interdictie afgenomen en ingetrokken.
| |
dito
den anderen Expressen van Reek wedergekomen met een brief van den Deeken aen de pastoor.
| |
dito
J.A. Ouwens van s'Bosch wedergekomen met een brief van de fiscaal de Meuse aen de Drossard met een narigt hoe 't met de zaeke gelegen was; te weten dat men de zaek op nieuw zoude aenvatten, als of daer nog niets aen gedaen was.
| |
dito
een Exprssen na s'Bosch gegaen, met een brief van Drossard aen Meuse met narigt, dat men de voorszeide provisioneele resolutie had gepubliceerd enz.
| |
13 dito
Zijnde S. Servaasdag s'avond de Meuse en van Enderen weder van s'Bosch gekomen rapporteerende, dat de Opper-Administratie had gezeyd, dat aen de pastor, terwijl de voorszeide provisioneele resolutie gepubliceerd was, zijne pastorij nu niet konde ontzegd worden, tenzij weder nieuwe klagten van beswaer tegen hem konden ingebragt worden.
| |
dito
en volgende dag, zijnde Christi Hemelvaert:
d'Heer J. Horenbeke gepredikt, dog zonder aenstotelijkheid (zijnde dezelve over zijne vorige predikatie door J.G. Taabe aengesproken en vermaend).
| |
14 dito
De pastor weer na s'Bosch gegaen.
| |
16 dito
De pastor weder geretourneerd.
| |
17 dito
d'Heer Horenbeke weder gepredikt zeggende onder anderen, dat de geenen die voor deezen in de kerk kwamen, er nu uytbleven, en die er eerstijds uytbleven, er nu in-kwamen, dog, vervolgde hij, ik zal doen gelijk Christus eertijds deede, die, toen de Jooden hem niet meer wilden hooren, het Evangelie den Heijdenen ging prediken - dan noopens het beschuldigen der priesters een exempel bijbrengende van den keyzer Constantinus, die diergelijke beschuldigers in groote vuuren liet werpen en verbranden; zo veel Eerbied en achting had dien groote keyzer voor de priestes; want zij zijn Goden, zeijde hij, dat is, God is in het midden van hun.
| |
dito
Uyt B.G. Taabe verstaen dat de pastor op zekeren dag daer aen huys verklaerd had, dat hij liever den franschen Eed wilde doen, als de Bulle van dispensatie van Vrijdag en Saturdag vleesch te mogen eten te publiceeren.
| |
18 dito
Een Ordonnance van s'Bosch alhier gekomen met een publicatie voor de Municipaliteit s'Lands Megen, waerbij denzelven gelast wierden door d'Opper-Administatie om aen dezelve eene nauwkeurigen staet te leveren van alle alhier nog voorraedige graanen alsmede een dito van alle persoonen boven en onder de 16 jaeren oud.
| |
19 dito
s'namiddags den pastor geassisteerd met zijn sauve-garde en nog twee andere fransche militairen ten huyse van C. Snijders, liggende na 't eten wat te rusten, gekomen, hem vermaenende over 'tzingen van zijne kinderen van de | |
| |
Club daerbij voegende, dat zo hij zulkx niet wilde verbieden, hij hem aen den Commandant tot Grave zoude overleveren; waerop Snijders, dat zijne affaires niet toelieten om oveal agter zijne kinderen te staen; dog vervolgde hij, ik erkenne u thans voor geen pastor meer, want een herder niet met een gewapende magt tot zijne Schaepen komt, om die te vermaenen, maer dat zulkx onder 4 oogen en in der minne moeste geschieden - waerop de pastor in 't fransch tot de militairen spreekende, zo zeijde Snijders: gij kond aen hun zeggen wat gij wilt, maer kom mede na den Drossard, die kan ons verstaen en vertaelen - waerop zij zamen na den Drossard zijn gegaen, alwaer den pastor onder een hevige woordenwisseling zeer gecapitteld en doorgehaeld wierd.
| |
20 dito
Th.Taabe, H.v.Gemert jun. en Allard v.Altvorst na de Landdeeken tot Reek gegaen om nog eens positief hem af te vraegen, hoe en wat hij van de zaek noopens de pastor ten onzen opzigten oordeeld, en waerom hij volgens zijn belofte niet te Megen is gekomen? waerop hij, na van eene middeling en schikking voorgehouden te hebben, zeijde, dat de reden waerom hij was terug gebleven, waeren, dat de pastor nadat ik hem een vriendelijke brief geschreven had met aenmaening om voortaen door zijn gedrag te tragten de gemoederen van zijne parochianen te winnen, voor eenige dagen met P.v.d.Coolwijk met een chaise bij hem was geweest, zeggende dat hij reeds zijne zaek na Luyk berigt had - en, voor de Deeken voort, de reden waerom ik Ulieden hiervan geen kennis gegeven heb, zal ik den Drossard zoo hij begeerd, wel communiceeren ...
| |
23 dito
De voorszeide publicatie (18 dito) bij klokkenslag gepubliceerd.
| |
24 dito
Zijnde Pinxtdag s'namiddags de pastor gepredikt, laetende vooraf weten, dat het verboden was in 't vervolg op de Vrijdagen en Saturdagen vleesch te gebruijken, dog zeijde hij, het was juijst hier niet noodig om bekend te maeken, om dat zulkx hier altijd onderhouden is geweest; - dan recommandeerde hij als pastor van Megen diegenen die 't zingen eenigzints magtig waeren om zoo op aenstaende hoogen dag al in 't vervolg te komen zingen, en zulkx onder directie van den voorzanger - wijders, zeijde hij: Ik zal vandaag Ulieden aandagt niet hoeven te recommandeeren, want ik twijfel niet of gijlieden zult wel nieuwsgierig zijn te hooren wat ik zal voordraegen.
| |
25 dito
Pinxtmaendag: d'Heer Horenbeke gepredikt dog zonder merkelijken aenstoot.
| |
26 dito
C. Snijders en huysvrouw eene beëedigde declaratie gepasseerd over 't gedrag van de pastor aen zijn huijs op dato 19 dezer.
| |
dito
De Municipalitijt eene vergadering op 't Raadhuijs gehouden, waerbij de persoonen van ijder huijshouding ter aenteekening zijn ingebraegt, zijnde bevonden alhier 969 persoonen - en is ter dezer vergadering gecompareed C. Snijders verzoekende geinformeerd te mogen worden, hoe en wat men van gevoelen was ontrend den pastor, declareerende, dat, zo, wanneer men van besluijt was, om den pastor nog langer in zijn hoewel provisioneele bediening te laeten continueeren, hij | |
| |
zig alsdan genoodzaekt zoude zien, daertegen te moeten protesteeren, want dat hij zo wel als bijna de gantsche gemeente geensints meer genoegen nam in 't gedrag van den pastor, bijzonder zedert eenigen tijd gehouden, en wel speciaal op 19 dezer aen zijn C. Snijders huijs, waerover hij teffens satisfactie was verzoekende; zeggende verders, dat de pastor bij hem buyten vertrouwen was gesteld, nog dat hij zijne kinderen aen hem meer toevertrouwen konde enz. - Dan zijn gecompareerd de voorszeide gecommitteerdens van 11 dezer de Meuze en v.Enderen, en hebben de verrigting bij hunne Commissie in geschrifte aen de vergadering overgegeven, hetwelk in de notulen van heden op hun verzoek geinsereerd wierd, inhoudende, dat zij ook aen de Opper-Administratie onder anderen hadden te kennen gegeven, hoe de pastor een Adres had opgesteld voor de Roomsch gezinden tot Dieten, om de gereformeerde Kerk te krijgen en alzo in die gemeente oneenigheid te veroorzaken; - dat zij in s'Bosch zijnde nog een nader Adres aen d'Opper-Administratie hadden ingediend met vezoek om hunne gedaene provisioneele herstelling van den pastor in te trekken, waerop tot antwoord dat wij tog wat patientie zouden hebben en het nog een agt dagen met hem bezien; waerop wij zeiden: geensints nog geen agt uuren, dog wijl zij Commissarissen hun daertoe geenzints konden bewilligen, en na hunne onpaste en in alle rechten onbekende handelwijze hun breeder voor oogen gehouden te hebben, zo verzogten wij alleenllijk ter verantwoording hunner verrigting daerop van hun eene schriftelijk antwoord of appointement, dog konde zulkx ook niet verkrijgen, zeggende zij, dat verscheide der Leden op Commissie absent waeren, en dat zij dierhalven ook niet buyten denzelven konden besluyten; waerop zij Commissarissen zijn gescheiden, te kennen gevende, dat zo men bij hun niet na behooren konde te recht komen, men zig genoodzaekt zoude zien, zig daerover bij den franschen volkx-Representant te moeten Adresseren - dan wijders zijn gecompareerd verscheide andere burgers, omtrend 16, ingelijks klagende en hun ongenoegen omtrend het gedrag van den pastor te kennen gevende - Hetwelk alles in overweging genomen zijnde, zo wierd daerop bij eenparigheid van stemmen gedecreteerd om alle de pastoreele vaste goederen en inkomsten te sequestreeren en in arrest te stellen, en tot sequesters daervan aen te stellen de Borgemeesters van Megen A.v.den Bogaerd en R.van Gemert, onder verpligting van verantwoording, met verbod aen een ijder, die zulkx aengaet, om daervan aen niemand anders als aen voorszeide sequesters betaeling te doen, op poene van andermalige betaeling; besluytende verders zulkx te doen publiceeren en affigeeren en hiervan Copie bij Extract aen den pastor toe te zenden zoals geschied is.
| |
dito
Het brood à 10½ stuiver, gezet op 14 stuivers kostende 2 zakken rogge f.40.- en de weit een zak 1à f.32.
| |
28 dito
Een Expressen na s'Bosch gezonden met een brief van de Municipalitijt aen de Opper-Administratie, met ook een Copie bij Extract van 't protocol van evengemelde vergadering, met nog een Copie van de Condschappen van C. Snijders; den brief inhoudende de quantitijt van 't voorraedige graan s'Lands Megen, en 't getal van deszelfs Inwoonderen, daerbij in consideratie gevende, hoe weinig zoo eene geringe voorraed toereikende is tot het onderhoud van zo- | |
| |
veel Inwoonderen te meer daer het thans in de nabuurige plaetsen belet word en verboden is eenige graenen na buijten te voeren, en dus verzoekende om hier omtrend noodige en spoedige ordres gelieven te geven, of ons een middel aen te wijsen, ten einde zig het noodige graen te konnen bezorgen, - zijnde dezelve wijders van Inhoud over de zaek van den pastor.
| |
dito
s'avonds omtrent 6 uuren 2 publicatien gedaen, d'eerste inhoudende, dat men geen brood nog broodkoorn aen de buytenlieden zal hebben te verkoopen op verbeurte van 't goed half aen den aenbrenger en half voor d'armen - en de ander het arrest op de pastoreele vaste goederen en revenuen.
| |
dito
J. Sengers voor B.G. Taabe en Jan v.Gemert Schepenen, alsmede voor Jan de Groen en H. Tieman als getuygen in praesentie van d'Heer Theodorus Enters zijn Neef, en zulkx door toedoen van zijn Neef Sengers tot Asten, eene declaratie gepasseerd en onderteekend, dat hij bij een nadere overweging begrepen had, door gebrek van dieper inzigt wegens zijnen hogen ouderdom misleid is geweest bijzonder door C. Brassard, P.v.d.Coolwijk, J. Kockx, H.v.Gemert metzelaer en den pastor - dat hij dierhalven herroept als 't gene hij met voorszeide persoonen in woorden, geschriften of daden mogte verrigt hebben ten einde om den Drossard en Magistraet van hunne ampten te ontzetten en 't bestier der gemeentszaken in handen te krijgen; verklarende dezelve in allen opzigte als braeve en eerlijke Lieden - herroepende speciaal 1o het afgeven van zijn naem ten huijse van P.v.d.Coolwijk door 't aenspreken van C. Brassard, 2o het ondertekenen der klaagpoincten van gemelde H.v.Gemert als daertoe door verkeerde voorstellen overgehaeld, 3o zijne beschuldigingen en getuygenisgeving op den dag van 't zetten des Vrijbooms, alsmede op de Raadkamer met den pastor bij het kiesen van de Municipalitijt enz.
| |
29 dito
Den laetsgemelden Expressen van s'Bosch wedergekomen, medebrengende dat Dr.Verhagen ook met hem in s'Bosch was aangekomen, en dat hij bij zijn retour de pastor met P.v.d.Coolwijk met een kar, en J. Kockx met C. Brassard te voet hem tegengekomen waren.
| |
dito
en volgende dag de evengemelde Clubisten d'een voor en d'ander na terug gekomen.
| |
dito
W.v.d.Coolwijk bij verscheide burgers dog bijzonder aan den buijtenhoek voor den pastor de stemmen op gaan nemen, dog weinig uijtgerigt.
| |
juni 1
Een ordinance van s'Bosch alhier gekomen met een brief van d'Opper-Administratie aen de Municipalitijt, inhoudende dat zij, verstaen hebbende de sequestratie der pastoreele vaste goederen en revenuen, verzogten een memorie adstructief met allegatie der gronden en motiven welke ons daer toe beweegt hadden over te zenden en zulkx binnen den tijd van 3 eerstkomende dagen, want dat men regulariter met middelen van Executie niet konde beginnen nog dat men zo ligtvaerdig op zulk een Extraordinaire handelwijze konde procedeeren.
| |
dito
De Municipalitijt bij d'Heer Drossard aen huijs geresolveerd en goedgevonden om de gemeene schulden bij provisie ten deele in hollandsch geld af te doen, hebbende daer- | |
| |
toe de Schepenen en Burgermeesters omtrent f.2000.- voorgeschoten om reden ten 1en omdat men zag dat er nog geen apparentie was dat de fransche Assignaten zo haest zouden ofwel gangbaer worden of ingewisseld worden, 2o omdat reeds eenige Burgers als Ant.v.Altvorst en meer anderen begonden te murmureeren dat men geen betalinge kreeg enz. en hebben teffens de Regenten d'Heer Drossard als Rentmeester gesupplieerd 1o om de grave-landerijen onder morgentaal te brengen 2o om de jaerlijksche f.100.- alsconsumptie-gelder aen Megen en onderhoorige Dorpen te remitteeren, om alzo den last en schade door den oorlog geleeden te baet te komen; hetwelk d'Heer Drossard hun ten minste voor dit jaer heeft veraccordeerd.
| |
3 dito
Jan Sengers zijne voorszeide declaratie in forma gesteld anderwerf onderteekend.
| |
dito
de bovengemelde resolutie van 1 dezer bij klokkeslag gepubliceerd.
| |
dito
De pastor weder van s'Bosch geretourneerd medebrengende 80 Tabellen van 2 publicatien van de Opper-Administratie aen de Municipalitijten s'Lands Megen, zijnde van inhoud de eene, dat om in 't gevaar van hongersnood te voorzien de respectievelijke Municipalitijten onder 't Arrondissement van s'Bosch den Rogge van Ingezetenen konden afvoorderen onder betaeling van f. 2.- per vat enz., en d'andere dat de Dossaerden en Schouten gelast worden een wakend oog te houden op alle Goudieven, Landloopers en andere verdagte persoonen enz.
| |
4 dito
Zijnde H. Sacramentsdag een exprssen na s'Bosch gegaen met de verzogte antwoorden of memorie adstructief op den missive van i dezer inhoudende onder anderen dat men geensints getwijffeld had of de provisioneele aenstelling van den pastor zoude op de reden bij ons laetste verzoek buyten effect gesteld zijn geworden; - dat de motiven van onze gedaene sequestratie van 26 passeerende voornamelijk waeren tendeerende om daerdoor Jurisdictie te fundeeren enz.
| |
dito
de pastor de Hoogmisse gedaen geassisteert door den Terminaris van Mechelen J.de Leenar en de Heer Th.Enters; en d'Heer J. Horenbeke op de Gemeentsplaetze gepredikt, zijnde egter dien dag geene Bogen of Altaeren enz. gezet, maer wel witte brood volgens gewoonte uytgedeeld.
| |
dito
de voorszeide 2 publicatien van 3 dezer gepubliceerd.
| |
6 dito
Pateroom een reis na Brabant gedaen.
| |
dito
s'avonds P.v.d.Coolwijk komende van s'Bosch en geassisteerd met A.de Rooy en Steven Passens als getuijgen een brief medegebragt van d'Opper-Administratie aen de Municipalitijt, welke hij eerst aen den president J.v.Mentel behandigd, daerop met dezen zamen na den Drossard zijn gegaen om daer van een recipisse te haelen; waerop d'Heer Drossard hem vraegende uyt wat inzigt hij 2 getuygen medebragte, of 't hem niet genoeg was een recipisse te krijgen? waerop P.v.d. Coolwijk zeijde, dat hij zulkx deede om rede dat hem zomtijds eenige dingen zijn leugenagtig gemaekt geworden en dat hij daerom niet vertrouwde enz., waerop d'Heer Drossard zeijde, dat hij niet verstonde op zo een wijze bij hem aen te komen en geweldenarijen in zijn huijs te komen plegen, dat hij zig dierhalven maer schielijk zoude weg pakken; waerop Lucia zijne | |
| |
huishoudster met grove uytvallingen is bijgesprongen; zo dat hij zig daerop na een recipisse ontfangen te heben is heengegaen, zijnde die brief van inhoud, dat zij onze voorszeide memorie adstructief van 4 dito ingezien hebben en bevonden hebbende geene termini habiles van onze sequestratie van 26 passeerende voorhanden te zijn, ons bij deze aenschrijving kwamen te gelasten dezlve sequestratie aenstonds na ontfangst dezer in te trekken en buyten Effect te stellen, met serieuse aenmaning van zig na den inhoude dezer te gedragen, en zig voortaen te onthouden van diegelijke besluyten meer te nemen.
| |
7 dito
de pastor na de hoogmisse en processie, door hem gedaen, eene schiftelijke aanmaning aen de president J.van Mensel toegezonden verzoekende daerbij om aen den inhoud van evengemelden Brief van 6 dezes met den eersten te voldoen omdat er periculum in mora is, dog daerop weinig gehoor krijgende, is weder na s'Bosch gegaan, zijnde daerop in den nagt ook gevolgd Dr.Verhagen, Kockx en Bressers.
| |
8 dito
s'avonds bij kokkenslag gepubliceerd, dat met verontwaerdiging vernomen had, dat zommige Lieden zig niet hadden ontzien uyt te stroyen, dat voorszeide resolutie op den 1 dito bij Drossard en Municipalitijt genomen en 3 dito gepubliceerd door hun toedoen en ondernemingen bewerkt en verkregen was, dog dat zulkx uytstroyingen waeren, onwaerheden en leugentaal, verzonnen door diegenen die de andere medeburgers zogten te verblinden en alzo zig aenhang te maeken, om dus doende onder den schjin van voor 't algemeen welzijn uyt te komen, integendeel hunne verderffelijke oogmerken van haat en baetzugt te bereiken enz. maer dat zulkx alleen geschied was om reden bij voorszeide publicatie van 3 dito uytgedrukt.
| |
dito
J. Kockx geassisteerd met S. Passens en W.v.d. Coolwijk na de Heer Drossard categorich gaan afvraegen en verzoeken om Copie van evengemelde publicatie, dog 'twelk hem geweigerd wierd.
| |
9 dito
Everard v.Altvorst en Arnoldus Voet gaende ten huijse van de wed.v.de Coolwijk om als Arm-meesters in te maenen f.12.16 en de eerstgenoemde den zoon P.v.d. Coolwijk daer over een weinig ernstig aensprekende eensdeels omdat het reeds in het 5de jaer verloopen was en ten anderen om dat zij hem daer reeds zo dikwijls dog te vergeefs over aengesproken hadden, zeggende E.v.Altvorst dan: mijnheer gij diende U te schaemen zo eene bagatelle zo lange te laeten staen; waerop hij in eene colère schietende, zeijde: wat deezen en de geen, deugniet, kerkverrader enz. gij zult mij hier zo in mijn huijs komen affronteeren, en hem bij zijn hayren vattende sloeg en wierp hem ter aerde tot 2 keeren toe, zonder dat v.Altvorst tegenstand bood, maer daerop uytgaende heeft daervan aen d'Heer Drossard gaen kennis geven, waerop deze zeijde, dat het jammer was, daer geen andere getuygen meer bij zijn geweest of dat hij geen hulp geroepen heeft.
| |
dito
S'avonds de pastor weder van s'Bosch geretourneerd alsmede Verhagen, Kockx en Bressers.
| |
dito
Uyt een fransche militair oock hoogduytsch sprekende, ten huyze van d'Heer Drossard ten bijwezen van leden der Municipalitijt verstaen, dat de pastor hem voor eenige | |
| |
dagen, wanneer hij daer voor een nagt gelogeerd was geweest, had gezeid, dat hiet verscheide burgers en wel voornamentlijk zijn persoon liepen op levensgevaer; - en dat pastor nog in een ander discours had gezeid, dat het hier nooyt goed zoude gaen voor aleer het hier gegaen had, gelijk als te Avignon, te weten dat er eerst een menigte bloed vergoten wierd.
| |
10 dito
d'Heer fiscaal de Meuse als gecommitteerde van de Municipalitijt van hier na Grave en s'anderen daags na s Bosch gegaen met een Adres, groot 4 Bogen van dezelve aen d'Opper-Administratie, inhoudende vooraf eene recapitulatie of narré van 't geen bevoorens noopens den pastor gepasseerd en verhandeld was; dan vervolgens dat men zig genoodzaekt vond tegen de aenschrijving van 6 dezer kragtdadig te moeten protesteeren, met betuyging dat, in val door henlieden in projuicie van dit ons protest iets ondernomen worden, men zulkx zal houden voor daaden van geweld, zullende zig daervan dan wijsers Adresseeren of wel bij den Representant des franschen volks of elders daer men zulkx zal vinden dienstig te zijn of te behooren.
| |
dito
s'avonds omtrend 6 uur met en hollandschen kapitein in franschen dienst alhier juffrouw van Haaff, zwagerin van den pastor bij den pastor met een Chaise met 2 paerden van s'Bosch aengekomen; en zijn beide nauwlijkx ¼ uur daerna bij d Heer Drossard gekomen, beginnende aenstonds van de zaek van den pastor op te haelen, waerop d'Heerr Drossard hun het gedrag van den pastor wijd en breed heeft voorgehouden, dan teffens gaven zij aen d'Heer Drossard een brief over van La Cour Advocaet en Secretaris griffier van d'Opper-Administratie inhoudende een suppliek voor den pastor, om zig met denzelven te vereenigen, luydende onder anderen dat hij verzogt zijnde om al 't zijne toe te brengen ter mediatie en schikking tusschen ons en den pastor, want de pastor van zijnen kant daer gansch toe gedisponeerd was, wel merkende dat den pastor wat te driftig voor eene parthij ingenomen thans scheen van dezelve gansch te zijn wedergekeert; zo wanneer men aen het voorgevallene voortaen niet meer wilde denken, hij zig dan oock in geene geschillen voortaen zoude mèleeren, dat hij (La Cour) niet twijffelde of d'Heer Drossard dagte al te edelmoedig om ter bereik van zijn zo heilzaam oogmerk van vrede en Eendragt niet mede geneigd te zijn; want dat zulkx bijzonder van hem was afhangende dat hij dus doende van een vijand een vriend zoude maeken en dat alzo zijne tegenpartij daerdoor den doodslag zoude toegebragt worden.
| |
dito
s'nacht d'Heer Drossard een Expressen na Grave gezonden met een brief aen de Meuse tot zijn narigt, beneffens Copie van evengemelde Brief van La Court, om geinformeerd te worden of hij 't ook nog geraedzaem oordeelde met het protest voort te vaeren of niet.
| |
11 dito
s'morgens om 9 uur de evengemelde Expressen van Grave wedergekomen met berigt van de Meuse, dat hij eventwel met gemelde protest zoude voortvaeren, en zig direct na s'Bosch zoude begeven.
| |
dito
een weinig daerna de voorszeide Juffrouw en Kapitein van 10 dito weer na s'Bosch vertrokken zijnde bevoo- | |
| |
rens eerst nog bij d'Heer Drossard geweest om voorszeide mediatie te treffen, zeggende dat de pastor nu volkomen daertoe gedisponeerd was, waerop d'Heer Drossard vroeg hoe hij pastor het dan daermede voor had, werop zij zeijde dat zo men voor eerst het arrest op zijne goederen wilde intrekken, de pastor dan wel zoude declareeren, zig voortaen altoos te zullen gedraegen zo als 't behoort; waerop d'Heer Drossard zeide met verwondering: zoude men zo veel op de gemeente toegebragte kosten, zo veel beledigingen in eer en reputatie enz. zo ligt vaerdig konnen afdoen, dan was men gelukkig in deze wereld, - neen dat begrijpt gij ook wel beter dat zulkx niet kan zijn enz.; dan zeide de juffrouw nog verders dat zo men tot een accoort wilde overgaen, den pastor genoegzaem zoude bewijzen dat hij nooyt met de zogenaemde Club zig bemoeid of daervoor gewerkt had; waerop d'Heer Drossard zeide: neen, nu heb ik genoeg, laet ons er nú maer verder over stil zwijgen enz. enz., waerop zij dan eindelijk ziende dat zij dog niet konde terecht komen, zeyden: dan zal men 't aen t'geval moeten overgeven; en wij ook, zeyde d'Heer Drossard en zijn alzo gescheiden - maer egter heeft d'Heer Drossard hun een brief tot antwoord medegegeven aen La Court, inhoudende met weinige woorden, dat hij hem bedankt voor zijne welmeendende aenbieding; dat hij hem verzekerde met dezelve sentimenten van rust en vrede gelijk hij bezield te zijn, en zoude trachten altoos zo te blijven enz. (doch zonder iets omtrend den pastor aen te haelen).
| |
dito
s'morgen omtrend 10 uur d'Heer Drossard nog een Expressen na s'Bosch gezonden tot de Meuse om tot zijn narigt hem nader te informeeren, dat hier intusschen niets merkelijkx was voorgevallen als de verhandeling bij de afscheid van voorszeide juffrouw van Haaff met d'heer Drossard ...
| |
dito
Het brood alhier gezet op 15½ stuivers.
| |
12 dito
De voorszeide Arm-meesters E.v.Altvorst en A. Voet eene beëedigde Declaratie gepasseerd over het voorgevallene op dato 9 dezer ten huyze van de wed. A.v.d.Coolwijk...
| |
dito
uyt B.G. Taabe verstaen dat de voorszeide fransche militair van 9 dito ten huyze van P. Biedijkx had te kennen gegeven dat de pastor hem had gezeid, dat hij verzogt had om een paar honderd huzaaren hier te krijgen.
| |
dito
uyt denzelven verstaen dat de meid van Dr.de Heij aen zijn vrouw had verteld gehoord te hebben, dat de pastor aen juffrouw de Heij zijne klagten en nood hadde te kennen gegeven zeggende, dat hij nu zag dat hij de plank mis was, dat hij niet wist waer hij toegekomen was, dat hij nu wel wenschte zulkx niet geschied te zijn, dog dat hij nooyt gedagt had, dat hier de Regenten de zaek zo grondig getracteerd en zo ernstig voortgezet zoude hebben enz., waerop de juffrouw hem voorhield, of hij nu wel wist wat zijne pligt was om zig in dit geval te redden, namentlijk 1o dat hij zijn eygenwijsheid en hoofdigheid moeste nederleggen, dat hij voor de Mucipalitijt zijne verkeerde stappen moeste bekennen en daerover een voetval doen en Excus verzoeken 2o dat hij op de predikstoel een publique restitutie van Eere moeste doen over de toegebragte affronten en injurien, dat hij zijne aenhangers ook moeste tragten tot inkeer te brengen zo door | |
| |
zijne sermoonen als afzonderlijke vermaningen 3o dat hij zig wijders over zijne wanberijven na Luyk moeste Adresseeren en 4 o dat hij zig moeste aenbieden om al't zijne toe brengen tot schadevergoeding van kosten en tot reparatie van alle publique beleediging door zijn toedoen de gemeent toegebragt enz., waerop hij zeijde: dat zijn harde zaeken, waer ik nog zo haest niet toe kan resolveeren, verders te kennen gevende dat hem nog meer manqueerde, te zeten gebrek aen geld ...
| |
dito
nog uyt denzelven verstaen, dat de Dogter van C. Brassard thans hier zijnde, zig zeer geergerd had over het zedert eenigen tijd gehouden gedrag van haere Ouders, dat het haer speet hun te moeten ouders noemen, want dat zij gruwelijke dingen begaen hadden en dat zij niet gerust zoude of konde zijn, zo lang zij met zulk een gedrag bleven continueeren; hetwelk zij ouders bijna dagelijkx onder eenige borrels genever en Brandewijn met raesen, vloeken en verwenschen komen te beantwoorden.
| |
dito
S'avonds de fiscaal de Meuse van s'Bosch wedergekomen medebrengende dat de Ratificatie van de Alliantie tusschen de fransche en Hollandsche Republique aldaer op de 11 dito was aengekomen, dat dienvolgends de Opper-Administratie gesloten en opgeheven was en dat hij dus zijn voorszeide Brief van 1o dito niet heeft geadresseerd - Dat neffens de voorszeide Ratificatie nog een publicatie van 8 dezer uyt s'Hage erbij was, inhoudende dat men eerstdaegs eenige Agenten zoude committeeren om de wetten, Rechten en gebruyken der generalitijtslanden weder op den ouden voet te reguleeren enz. - Dat de vaderlandsche Societijt van s'Bosch daerop een brief heeft opgesteld, en dezelve eenige keeren heeft laeten drukken, en rond gezonden aen de Societijten van de andere generalitijts-plaetsen met aenwakkering om niet te dulden weder generalitijts te worden, maer liever alle kragten in te spannen om hunne onafhangelijkheid van Holland te bewerken als strijdende zulke onderdrukking tegen de Rechten der Natuur en van den Mensch, beneffens nog een ander brief aen de Societijten in de Hollandsche plaetsen of aen 't Bataefsche volk geadresseerd door 10 gedeputeerden onderteekend, welke op den 6 Junij in eene gemeene Landsvergaedering tot Tilburg beleid, daertoe zijn verkoren uijt differente plaesten en daerop, als representerende provisioneel Bataefsch Braband met een memorie aen de Staaten Generaal naer s'Hage zijn gegaen ten einde om de onafhangelijkheid te veraccordeeren.
| |
13 dito
Het Brood gezet op 16½ stuivers.
| |
14 dito
De pastor de Hoogmisse gedaen en gepredit, voordraegende onder anderen, dat zo wanneer men tegen den wereldschen Rechter iets misdaen had, bij denzelven niet ligt vergiffenis was te verkrijgen, of men moest al zeer goede vrinden in 't spel hebben, dat dat zulkx bij God niet eens noodig was, dat men daer nog beter konde te recht komen enz.
| |
15 dito
Zijnde Jaergeding en dus de Municipalitijt zitting houdende, de zetting in 't Manuaal der Borgemeersters van 1794 en 1795 rereguleerd, zijnde een hond land gezet op 18 stuivers en dus een morgen op f.5 - 8 - 0, daer de mor- | |
| |
gen de laetstevoorgaende jaeren maar stond op f.4-1-0.
| |
19 dito
een fransch onderofficier hier gehad om te refraicheeren, hebbende dezelve nog eens voor omtrend 3 à 4 weken om te refraicheeren gehad.
| |
dito
en eenige volgende dagen verscheide fransche Trouppes hier langs en door getrokken, komende uyt Holland door Maas-Wael over 't Maasbommelsche vheer in de Meijerij en verders door Braband na Vrankrijk.
| |
dito
Ene fransche militair bij d'Heer Drossard gekomen om een billet en Logement, waeronder een excus verzogt dat hij zig daer voor eenige weeken zo grof had aengesteld, want dat hij met zijne Cameraden alstoen opgemaekt waeren - dat hem de pastor toen zijne assistentie verzogt had, te weten om op morgenvroeg met hem na de kerk zoude gaen, want dat de Drossard op hem liet passen dat hij hem verboden had misse te lezen, dat hij oorzaek was van de heele zaek, want dat de Municipalitijt nog zo erg niet was enz., maer dat hij fransche militair nu beter van de zaek onderrigt was, dat hij kwam met ordres om de sauve-garde van de pastor weg te haelen; dat hij dierhalve na den pastor toeging om hem daer over eens te attaqueeren; waerom hij zeer quadaerdig de deur uytging, dog trof gelukkig de pastor niet t'huijs.
| |
21 dito
Zondag de pastor de Hoogmisse en Sermoon gedaen.
| |
dito
Gepubliceerd dat de Burgemeesters als aengestelde sequesters van de pastors-goederen, op aenstaende Woensdag publiek zullen verpagten het hooijgras en Eijmat der Landerijen gehoorende tot de pastorij.
| |
dito
Pastor met P.v.d.Coolwuk weder nabuyten geweest.
| |
23 dito
Dr.Verhagen na s'Bosch gegaen.
| |
dito
het brood gezet op 17¼.
| |
dito
s'morgens tusschen 9 en 10. Nadat Matinus Kuypers met Maria Dusar getrouwd waeren, J.A. Ouwens met Albertus Dusar rusie gehad - deze door dien onder de voet gehaeld en door zijn knie gesneden. Dusar den anderen voor een hoerejong gescholden - de wed.A. Kerkhoff door Ouwens op 't dik van 't been gestoken - Thijs Schuts met den puthaak Ouwens ter neder geslagen enz.
| |
dito
de Landerijen van wijlen de Landschrijver, het Beneficie van O.L. Vrouwe Altaer, de wed.Sengers tot Wetten en van A. Sengers pastoor tot Hurnen verpagt.
| |
dito
s'avonds omtrend 10 uuren Pateroom van Braband t'huys gekomen zijnde met zijne zaek weinig gevorderd.
| |
dito
de pastor sterk geloopen, bijzonder bij de wed. Kerkhoff tot 4 keeren toe, sterk maelende over de aenstaende verpagting van zijne Landerijen en met de andere Clubitsten beraedslaegd, wat in dit geval te doen.
| |
24 dito
De Landerijen gehoorende tot de pastorij publiek verpagt, dog, wijl diegeene, die de parceelen van de pastor uijt de hand ingepagt en zulke aengegeven en vervolgens behouden hebben, zo is maer een parceel publiek gebragt en gepagt bij Martinus Kuijpers, welke door Drossard, fiscaal Schepenen en Borgemeesters geassisteerd met drie fransche militairen (welke met nog drie anderen hadden verzogt van | |
| |
den Commandant tot Ooyen tot hunne beveiliging, uyt hoofde van voorgaende dreigementen) daerop op 't hooyland geleid er in possessie gesteld wierd; maer aldaer komende was de pastor ook daer met Mattijs Schuts en de knegt van de wed. Arn.v.d.Coolwijk hebbende reeds eenige boeren op zijnen risico te werk gesteld omte mayen, dog de boeren hebben het land aengegeven ende pastor protesteerde hier tegen als tegen geweld (gaende daeromtrend P.v.d.Coolwijk quasi jagen) en dat hij hun den Effect van zijne satisfactie, die hij zig bij hooger hand zoude weten te verkrijgen, zoude doen gevoelen.
| |
25 dito
de Municipalitijt laeten publiceeren, dat, om de Inwoonders wegens de hooge prijs van 't brood te soulageeren, men goed gevonden had het Brood voor 15 stuivers tegen overgave van een briefken te laeten haelen, en de Bakkers het meerdere geldende te valideeren op gemeents-rekening en zulkx alle weken bij overgave van de ingeleverde briefkens; welke briefkens geassigneerd waeren te haelen bij Ludovicus Loeffen op volgende Vrijdag s'morgens tusschen 8 en 11uuren, zijnde dezelve onderteekend door L. Loeffen of Adr.v.d.Bogaerd.
| |
26 dito
de Briefkens hier aan huys volgens evengemelde publicatie uytgedeeld zijnde van omtrend 211 overgeschoten omtrend 40, het brood à 15 stuivers, maer hebben wij geen Briefken genomen.
| |
27 dito
een Expressen na Reek gegaen met een Brief van Drossard en Municipalitijt aen de Landdeken inhoudende nog nadere klagten over 't gedrag van den pastor, bijzonder op dato 24 dezer gehouden, met te kennisgeving dat hun geduld ten einde was geloopen en dat zij dierhalven instantelijk verzogten, om ons in plaetse van den pastor provisioneel voor een jaer een Deservitor te benoemen, of hierin volgens zijne Authoritijt op een andere best doenlijke wijze binnen weinige dagen te voorzien, om dat alle uytstel voor de gemeente gevaarlijk en schadelijk was, zullende zig andersints genoodzaakt vinden om eijgener Authoritijt middelen bij de hand te nemen die voor hun en aen hem onaengenaem zouden zijn...
| |
28 dito
Zondag de pastor allenlijk de Hoogmisse gedaen...
| |
29 dito
Peter en Paulus-dag de pastor s'morgens de Hoogmisse gedaen en s'namiddags d'Heer Horenbeek gepredikt repeteerende wederom van de Municipalitijt en zeggende dat al die hunne handen sloegen aen de geestelijke goederen, die geene absolutie konde gegeven worden, nam vana est absolutio, zeide hij enz.
| |
dito
hier eenige fransche militairen omtrend 80 man doorgetrokken, komende van Oyen en Alphen en gaende Braband in en passant mede nemende onze voorszeide 6 fransche militairen van 24 dezer.
| |
dito
B. Boselie en C. Brassard ten huize van C.v.d.Coolwijk woorden gehad, zijnde deze door die in zijn gezicht gestooten, waerop Drassard ging klaegen bij de Heer Drossard en heeft deze gezegd de zaek te onderzoeken.
| |
july 1
Den Landdeeken met de pastor van Huesseling hier ge- | |
| |
weest, gaende eerst bij den Baron en na bij de Clarissen gespijst te hebben, bij d'heer Horenbeek, en daerna bij d'Heer Drossard alwaer zij noopens den pastor proponeerden onder anderen of 't niet goed zoude zijn, is 't dat de pastor voor eenigen tijd zig van zelve verwijderde; waerop d'Heer Drossard zeijde dat hij hiervan aen de Municipalitijt niets konde berigten, dat is 't dat hij aen de zaek niets verder konde of geliefde te doen men dan zoude genoodzaekt zijn die zaek op eenen anderen voet te tracteeren, waerop de Deeken zeyde, dat het scheen alsof de Municipalitijt een soort van haat tegen den pastor opgenomen had, want dat men hem ook al met zaeken betigt hadde die niet alle waerheid waeren - waerop d'Heer Drossard heviger wordende zeide onder anderen dat hij eene schriftelijke antwoord prtendeere op de 2 aen hem gedaene Adressen enz. en zijn alzo gescheiden.
| |
2 dito
Nicol.Schippers (de Groot) tot Haren geapprehendeerd en datelijk op de Gevangen poort gezet wegens zo bij Adr.Sengers als tot Macharen in den voorige nacht gedaene diefstal volgens deszelfs belijdenis.
| |
3 dito
wederom hier aan huys, gelijk de vorige Vrijdag briefkens uijtgedeeld om Brood te haelen, zijnde het brood gesteld op 14 stuivers en zijn wederom omtrend 40 Briefkens overgeschoten, hebbende wij ook een briefken van 2 brooden genomen.
| |
5 dito
De pastor de Hoogmisse gedaen en den Stationaris van Mechelen gepredikt.
| |
8 dito
uijt J. Bungeners met G.v.Enderen van s'Bosch komende, verstaen dat de naam van P.v.d.Coolwijk - welke hij aldaer door een zekeren Mulders in huwelijk met juffrouw Pels, ter Ballotteering had laeten ophangen om aldaer als medelid in de groote Societijt geadmitteerd te worden - tot 2 keeren toe was doorgeschrapt, zijnde nogmaels voor de 3de mael opgehangen met verzoek om een agt dagen patientie daer mede te hebben, zo als vergund wierd.
| |
9 dito
de voorszeide N. Schippers van 2 dito s'namiddags van de gevangen poort gebroken door de muur, en zig weg gemaekt.
| |
10 dito
wederom als de voorige vrijdag briefkens tot Brood uijtgedeeld, zijnde het brood gesteld op 13½ stuivers en zijn omtrend 36 Briefkens overgeschoten.
| |
12 dito
D'Heer Drossard een Brief van informatie en Attestate over P.v.d.Coolwijk zijn doodslag op de 8 may 1791, en zijne weigering van een teugpaerd ten dienste der fransche Republique, geschreven aen een vrind à s'Bosch (Brutus Bosch) op deszelfs verzoek uyt hoofde van de gedaene instantien ter Ballotteering van P.v.d.Coolwijk, zijnde de brief door 2 schepenen onderteekend.
| |
dito
d'Heer J. Hoorenbeeke de Hoogmisse en Sermoon gedaen wederom onder anderen voorhoudende hoe zondig het is de gezalfden des Heeren te na te komen, als ook in hunne geestlijke Rechten en Jurisdictie te treden, want Christus zeide, die iets tegen Ulieden onderneemt, doet zulkz tegen mij enz., zijnde de pastor dezen dag weder uytgevaeren.
| |
| |
| |
16 dito
het brood afgezet op 16½ stuivers.
| |
dito
Nicht Boeten van s'Bosch hiergekomen met drie weeskinderen en het jongste zoontje van Neef Stapels zijnde daermede bij den pastor van Oyen geweest.
| |
17 dito
voor de 4e keer wederom als dato 10 dito briefkens tot Brood uijtgedeeld zijnde de prijs daervan gebleven als toenmaels, en omtrend 30 briefkens overgeschoten, hebbende wij ook brood van â…” garst en â…“ Rogge laeten bakken.
| |
dito
Nicht Boeten weder vertrokken, zonder bij Oom Adriaen afscheid genomen te hebben.
| |
dito
De meid van d'Heer Drossard Clara als in 't kinderbed moetende en zulkz van L. Baltesen volgens hun beijder belijdenis, afgetrokken na haer oom tot Maasbommel.
| |
18 dito
Jac.Dusar op een stoel in zijn huys schielijk dood gebleven.
| |
19 dito
De pastor gepredikt.
| |
dito
hier 33 man fransche militairen gekomen om te refraicheeren en vernagten, waervan wij ook een in 't quartier hebben gehad.
| |
dito
heeft men bij C.v.d.Coolwijk voor t'eerst op de nieuwe beugelbaan gespeelt.
| |
20 dito
verstaen dat P.v.d.Coolwijk tot s'Bosch als medelid in de groote Societijt is aengenomen.
| |
23 dito
het brood weder gezet op 17 stuivers.
| |
24 dito
voor de 5e keer wederom als den 17 dezer briefkens tot Brood uitgedeeld, zijnde de prijs van 't brood en overschot van briefkens als voor.
| |
26 dito
de pastor gepredikt.
| |
dito
Van Zondag zijnde St.Annadag op Maendag s'nagts tusschen 1 en 2 uuren bij Bernardus G. Taabe met een steen door de glasen geworpen tegen de luijk, drie ruyten in stukken ...
| |
30 dito
het water zo zeer gewassen dat men genoodzaekt is geweest de klok te trekken om hetzelve met alle man uyt den Ham te keeren, hetwelk nog even gelukt is zo als ook op Maasakker, zijnde egter de quel in de verpagte Haver gekomen.
| |
31 dito
wederom voor de 6e keer, gelijk dato 24 dezer briefkens tot Brood uytgedeeld zijnde de prijs van 't brood en overschot der briefkens als voor
| |
dito
L. Baltesen met zijn vrouw Lucia verhuyst en vertrokken in de Capellany, blijvende zij echter het huyshouden van d'Heer Drossard waernemen, zooals voor.
| |
aug. 7
voor de 7 keer brood briefkens uytgedeels als voor vide dato 31 passeerd.
| |
dito 8
Pastor eene waerschijnlijk door hem gemaekte opstel aengaende Regenten in de Clubsvergadering voorgelezen.
| |
den 9 dito
J. Kockx en Caspar Brassard met d'evengemelde opstel na s'Bosch gegaen, hebbende zij, na men daer- | |
| |
van geinformeerd is, denzelven zo in de Societijt als voor de Municipalitijt aldaer voorgelezen, zijnde van inhoud, dat tot Megen de oude dispotieke Regering nog bleef voortduren, dat alle de oude Regenten door bewerking van de Drossard waeren aengebleven, dat men zig verstout had de Thienden te verpagten daer zulkx in de nabuurige plaetsen en Meijerij nog tot dato was agtergebleven, dat zelfs de Minder-broeders meer voor de Aristokraeten als waere patriotten waeren geimporteerd gelijk als gebleeken heeft, wijl men hun alle met de Paasschen de absolutie had geweijgerd, waerom zij verdiend hebben uytgerooijd te worden enz., dog zijn hier overal kael en met neusen afgekomen.
| |
11 dito
vernomen dat het Concept-plan van Bataafs Braband, waertegen de Societijt à s'Bosch sterk reeds over de 600 man had geprotesteerd en een Contra-plan geformeerd, bij meerderheid van stemmen geapprobeerd; dan ook verstaen dat dezelve Societijt sterk begon af te nemen voornamentlijk bij de honnetste Burgers.
| |
13 dito
verstaen dat wederom de Thienden in de Meijerij beginnen verpagt te worden zo als reeds tot Berghem en Osch geschied is. - dan ook verstaen in de Societijt Jan Kockx enz.
| |
14 dito
voor de 8e en laetste keer Broodbriefkens uytgedeeld als voor, vide dato 31 passeers, en het Brood zonder Briefkens gesteld op 15¼ stuivers.
| |
17 dito
de pastor weder na s'Bosch gegaen.
| |
dito
vernomen dat de Clubisten hadden te kennen gegeven dat zij met de kermis de vogel wilde schieten, en dat Drossard en de Paters uytgenomen 4, alsdan weg moesten en zulkx 1o omdat de pastor anders de Herten van zijne parochianen niet konde kennen en 2o omdat de Paters meer voor de Aristocraaten als goede patriotten geimporteerd waeren gelik met de Paesschen gebleken is, toen men de absolutie geweigerd is, hebbende J. Kockx daerop volgens het zeggen van G. Zeegers gezegd, dat is 't dat Drossard en Paters alsdan niet weg moesten, hij dan wel mogt lijden dat een Dondersteen van den hemel viel op zijn huijs, en hem daerin verpletten.
| |
21 dito
het Brood afgezet op 14½ stuivers.
| |
26 dito
J. Kockx zijn huijsken neffens G. Nagelmakers verkogt aen J.v.der Werden voor f. 500.-
| |
27 dito
P.v.d.Coolwijk, Caspar Brassard en J. Kockx na s'Bosch gegaen.
| |
28 dito
het brood afgezet op 13¾ stuivers
| |
29 dito
uyt N.v.Veen verstaen dat J. Kockx tot s'Bosch geciteerd was wegens zoon en schoonzoon van J. Bungeners, om zig te verantwoorden in de Societijt over hetgene hij van J. Bungeners aldaer onlangs in de Societijt gezegd had ...
| |
dito
s'nagt J. Kockx weder van s'Bosch t'huijs gekomen, zonder, zo men verneemt, gecompareerd te zijn.
| |
30 dito
zijnde Kermis-zondag d'Heer J. Hoorenbeek gepredikt onder anderen, als dat de Regenten beter deden als | |
| |
zij de kerk van buyten beschermden, dan dat zij zig met het innerlijke van den Godsdienst bemoeyden.
| |
dito
de studenten niet gespeeld, dog wel met de vioolen in de herbergen toegestaen te speelen.
| |
dito
verscheijde Boeren van Nacharen 15 à 16 hier gekomen met dikke stokken doende daermede agter de Clubisten henen, zo dat deze zig vroeg in hunne huysen begaven; dan s'nagts sloegen zij bij verscheijde derzelve de glazen in, als bij J. Kockx 9 ruyten, waerop deze s'anderen daags de vensteren van boven met planken toespijkerde; bij de wed. van Niel 5 ruyten, waerop d'Heer Jan van Niel van boven uyt de schuyfraem schoot met een snaphaen den knegt van H.van Gemert junior 3 korens wolfshagel in zijn beenen; bij P. Thijssen5 ruyten en bij C. Brassard 8 ruyten; dan troffen zij bij A. Sengers aen W.v.d.Coolwijk dien zij een weynig sloegen; als mede Mattijs Schuts, dog deeze is 't zonder slaag met schoone woorden ontkomen en liep na huys op de zolder in 't venster met een snaphaen dreigenden en vloekende enz.
| |
31 dito
d'Heer J.v.Niel bij d'Heer Drossard komen klagen over de molestien aen zijn huys gedaen.
| |
dito
P.v.d.Coolwijk met juffrouw Brox met een chaise na buyten gereden.
| |
dito
de Clubisten gedreygd om 50 man hoezaeren te laeten hier komen; gaende Mattijs Schuts s'avonds aen zijn deur staen met een snaphaen in de hand en 2 agter de deur, daermede dreygende de Macharense daermede te zullen nederschieten, dog dat de Megense konde passeeren.
| |
dito
J. Kockx van wegens de Societijt in s'Bosch per missive geciteerd om op aenstaende Vrijdag zig tot s'Bosch te komen verantwoorden.
| |
sept 2
eenige Macharense wederom gekomen zijnde s'morgens omtrent 4 uuren met gelade geweiren, en blazende op een waldhoren en zingende: weg met alle die Clubblebenders enz., ook verscheide keeren de geweiren losschende.
| |
dito
de Clubisten zig zeer grijnzig getoond, zeggende onder anderen W.v.d.Coolwijk tegen vader ten huyze van M. Schuts in bijzijn van dezelve en van Jan v.de Camp: wij zullen Ulieden Blixems wel vinden; het zal zo lange niet meer duuren.
| |
dito
verstaen dat P.v.d.Coolwijk verscheijde geweiren van den buytenhoek aen zijn huys had bij een gehaeld; hebbende ook een officier van de fransche hoezaeren met zijn knegt die hij op de weg te paerd had aengetroffen mede gebragt logeerende de officier bij den pastor en de paerden bij hem
| |
dito
de Municipalitijt s'avons bij klokkenslag laeten publiceeren: dat zij met verontwaerdiging vernomen hadden dat zommige lieden deziger dagen zig niet hadden ontzien te plegen verscheide ongeregeldheden; - dat zij hierbij kwamen te statueeren en op 't kragtdadigst te waerschouwen een ijder om zig van diergelijke feitelijkheden in 't vervolg te onthouden, zullende anderzints de overtreders als verstoorders van de goede ordre, gemeene rust en veiligheid aengezien en als dusdanige na rigeur der wetten gestraft, worden.
| |
| |
| |
3 dito
de voorszeide officier der Huzaeren uytgereden en tegen den avond wedergekomen met eene Commando huzaeren zamen elf in 't getal met de blanke sabels in de vuyst en zijn aen 't huys van P.v.d.Coolwijk van 't paerd gestegen en s'nagts alhier gebilletteerd, zijnde den officier aen 't huys van de wed.v.Niel, hebbende bij zich ordres van den Commandant à s'Bosch om hier goede ordres te stellen, zeggende daerbij, dezlve hier te zullen blijven, zo lange de zaeken van het Graefschap met den franschen volks-Representant zal uytgemaekt zijn; zijnde vermoedelijk die huzaeren, zo op de klagten der Clubisten als ter intentie van voorszeide officier hier gekomen wijl de Boeren den vorigen dag op hem met het geweir waeren aengekomen.
| |
4 dito
het Brood afgezet op 12½ stuivers.
| |
dito
J. Kockx op de voorszeide Citatie van 31 passeerde niet gecompareerd.
| |
dito
de voorszeide fransche officier bij d'Heer Drossard te kennen gegeven dat de huzaeren zouden hierblijven tot de zaek finael gedecideerd was - dat hij zig met de zaek geenzins inliet nog pro nog contra, maer dat hij d'Heer Drossard raedde om zig bij den Commandant à s'Bosch de Adresseeren en zijne zaek dar omstandig te kennen te geven - dat deeze alsdan de zaek na recht en reden zoude beoordeelen en vervolgens beslissen.
| |
5 dito
d'Heer Drossard met J. Bungeners s'morgens vroeg na s'Bosch vertrokken om met den Commandant over de evengemelde zaek te spreeken; zijnde de fiscaal de Meuse ook daer, als ook de kleyne Commissaris die hier bij 't zetten des vrijbooms present en lange op t'huijs t'Appeltern geweest is.
| |
6 dito
de Pastor s'namiddags gepredikt, onder anderen voordragende dat den een den anderen, alle injurien hoe groot of hoegenaemd na 't voorbeeld van Christus moeste vergeven, - dat hij voor zijn persoon volkomen was gedisponeert zo als hij des noods voor God wilde betuygen, - dat hij bedoelde het welzijn van stad en land en van ijder Burger in 't particulier enz.
| |
7 dito
mijne armfistel laten toeloopen.
| |
8 dito
zijnde O.L. Vrouwe-geboorte, de pastor aen de Kapel gepredikt, zeggende wederom, dat hij was voor de vrede en eendragt, zoals ik, zeide hij, in mijn sermoon van eergister gelijk ook in dat van dato 19 april getoond heb, - dat hij zulkx met hart en ziel wenschte en verlangde, roepende hier van God en zijne Heiligen tot getuijgen.
| |
dito
G.v.Enderen met J.A. Ouwens na s'Bosch gedaen om d'Heer Drossard aftehaelen.
| |
dito
s'avonds een ordonnance van s'Bosch alhier te paerd aengekomen met ordres aen de hoezaeren om s'anderen daegs weder na s'Bosch te vertrekken, zijnde deze ordonnance met zijn ordres reeds na Megen geexpedieerd al eer d'Heer Drossard eens met den Commandant had gesproken, zoals d'Heer Drossard daerna heeft te kennen gegeven.
| |
| |
| |
dito
dezelve ordonnance met nog een der huzaeren zig baldadig aengesteld als eerst ten huyse van G.v.Atteveld na braaf gedronken te hebben actie gemaekt met een hollandschen ruyter en daerna met den veerknegt, dan bij H. Uwens op deur en vensters geslagen dat hij hun heeft moeten inlaten jagende H.v.Teeffelen daeruyt, dan bij J.v. Mensel zig insgelijks aengesteld, dreygende alles in stukken te slaen, zo dat de geestelijke Heer is genoodzaekt geweest op te staen en agter uyt bij hun te gaen en hun alzo met goede woorden heeft weggekregen; zo ook bij Seb.v.Duuren nemende de vensters van 't huijs en die over de straet werpende; dan nog ......
| |
dito
de Pastor daerop een opstel of adres aen den Commandant à s'Bosch door P.v.d.Coolwijk, J. Kockx en door hemzelfs naamens C. Brassard onderteekend, geschreven aen 't huys van C.v.d.Coolwijk tot in de middernacht en daermede als toen een der voorszeide huzaeren als ordonnance weggezonden luydende volgens het fransch in substantie als volgt: wij onderschrevenen en nog eenige alleenige waere patriotten van Megen staen t'eenemael als verslagen over de ordres die hier zijn aengekomen, waerbij het Detachement huzaeren word gerappeleerd - is 't dat dezelve van hier moeten vertrekken, dan zijn wij waere patriotten weder aen alle vervolgingen, verdrukkingen en injurien blood gesteld - men is zijn Eigendom nog Leven niet zeker - zo men zig maer op straet vertoont loopt men gevaer om geattaqueerd, verwond en gemassacreerd te worden: Dus bidden en verzoeken wij u om al wat heylig is, van dezlve of eenige derzelve tot de algemeene veiligheid nog eenige tijd hier te laeten; wij zullen dezelve alleen ten onze kosten de noodige onderhoud bezorgen.
| |
9 dito
omtrent middag de voorszeide huzaer weder van s'Bosch hier aengekomen met ordres om alle, uytgenomen twee, te vertrekken; en zijn vervolgens dezelve nog dienzelven dag vertrokken hebbende de officier die twee als sauvegardes een aen 't huys van de wed.v.Niel en een bij den pastor en is P.v.d.Coolwijk met den officier medegereden.
| |
dito
s'avonds omtrent Elf uuren d'heer Drossard t'huys gekomen met de fiscaal de Meuse en J. Bungeners en G.v.Enderen, verhaelende het voorszeide Adres van gisteren van den pastor met en beneffens nog een Heer zelve gelezen te hebben, alsmede dat een detail door d'Heer Drossard gedaen van 't gehouden gedrag van den pastor de Commandant gevraegt zijnde wat hem daervan dagt, antwoorde: mij dunkt dat die pastor een gek is.
| |
11 dito
het Brood afgezet op 11½ stuivers
| |
dito
uyt de Heer Drossard verstaen dat de pastor voor eenige dagen in s'Bosch sterk heeft zitten schrijven en memorien aen de franschen ingediend, inhoudende onder anderen, dat vermits het Landje Megen was een aengewonne Land, hetzelve dus op 't fransch ingerigt en volgens de fransche wetten moeste bestierd worden enz.
| |
12 dito
een expressen na s'Bosch gegaen met een | |
| |
Adres van de Municipalitijt aen de fransche Commandant Custer (zijnde dezelve in hollandsche soldij en liggende aldaer in gaarnisoen) inhoudende, dat zij bij rapport van d'Heer Drossard geinformeerd zijnde van de inhoud van voorszeide Adresse van den pastor van dato 8 dezer tendeerende om de Commandant te doen gelooven dat zij ondergeteekende met nog eenige anderen alhier aen de grootste gevaeren waeren blood gesteld en daerom vervuld zijnde met de ijsselijkste en grofste valschheden enz. met verzoek om de twee huzaeren, zijnde alleenlijk privaete sauvegardes terug te roepen en vijf andere grenadiers in hun plaets te verleenen.
| |
dito
de evengemelde Expressen van s'Bosch geretourneerd met een brief aen d'Heer Drossard van een zijner vrinden aldaer, inhoudende dat hij zelve het Adresse van de Municipallitijt aen de Commandant had ter hand gesteld, die daerop zeijde, dat hij gaerne Copie had gegeven, dog dat hij dat stuk te gering geagt had om hetzelve zo lang te bewaeren en dierhalven onder zijne scheurpapieren had van de hand geworpen, - dat hij hetzelve beschouwd als een rapsodie, niet waerdig aen een wettig geconstitueerde Authoritijt gelijk eene municipalitijt gecommuniceerd te worden - dus (vervolgde die vrind) zoude ik die zaek maer met stilzwijgen en misagting voorbijgaen; en wat aengaet de verzogte 5 manschappen, deeze konde de Commandant voor 't tegenwoordige niet geven, wijl 't guarnisoen aldaer op 't punt stond om uyt te trekken en verwisseld te worden, beloovende egter dezelve te zullen verleenen, zo dra die verandering zal geschied zijn; voegende daer nog bij dat hij die 2 huzaeren als sauvegardes niet voor eenige particulieren maer voor de ganssche gemeente verleend had.
| |
dito
verstaen dat J. Kockx nogmaels aenschrijving uijt s'Bosch gehad om in termino binnen de agt dagen aldaer voor de societijt te compareeren om zig te verantwoorden.
| |
15 dito
omtrent middag een ordonnance van s'Bosch alhier gekomen met een Brief van de franschen aldaer aen de Municipalitijt met verzoek om de twee hoezaeren alhier te waerschouwen om terstond vanhier tot hun guarnisoen te vertrekken; zoals zij den volgende dag zijn vertrokken.
| |
dito
s'nagts de parochiekerk tot Haren en de Custerij bestolen, als uyt de Kerk het venerabel Ciborij en 2 kelken, en bij den Custer verscheide winkelwaeren, kleederen, goud en zilver enz. zijnde hij met zijn huysgezin alvorens gebonden.
| |
16 dito
uijt W.v.d.Coolwijk verstaen dat Adr.Sengers hem geweigerd had een pint genever voor den pastor te borgen, dien deze aen 't huijs van de wed.A.v.d.Coolwijk meende ten besten te geven.
| |
17 dito
de Clubisten wederom 2 hoezaeren opgeloopen.
| |
18 dito
het Brood weder opgezet op 13¾ stuivers.
| |
dito
A. Vesters als volmagtiger van de Neven van wijlen den Heer v.Oyen opzegging gedaen aen de wed.v.Niel van een Capitaal van f.24oo, -Hollandsch-
| |
dito
de Municipalitijt geschreven aen de Commandant à s'Bosch om te mogen weten of het aenwezen der voorszeide 2 hoezaeren aen hem bekend was.
| |
| |
| |
dito
De Commandant geantwoord daer niets van te weten - dat hij daerover met den Commandant der hoezaeren zoude schrijven - en dat hij in 't kort zelve eens zoude overkomen; zijnde de hoezaeren dan ook datelijk vertrokken.
| |
dito
de Pastor eene houtmijt voor f.5.- de vins aen ijder uijtverkogt.
| |
24 dito
de wed.v.Niel weder een sauvegarde te voet van s'Bosch bekomen, dien juffrouw Joanna alvorens had gaen verzoeken.
| |
dito
ik met A. Taabe tot Ewijk en Nijmegen geweest en alhier bij d'Heer H. Crute een nieuw silvere fransch Horlogie gekogt voor f.29.- op proef voor een jaar.
| |
dito
alhier een publikatie gelezen van de provisioneele representanten van bataefsch Braband van 11 dezer, waerbij het uijtvoeren van Rogge en Tarwe buijten s'Lands verboden wierd.
| |
dito
tot Burgharen verstaen op een begraffenis 2 ketels à 11 emmers ijder 1 ton Bier, 9 vat weid 65 pond kaas.
| |
25 dito
het Brood opgezet op 15 stuivers.
| |
26 dito
zijnde bij de maeltijd van den Dijkstoel wegens het voeren van de volle aardschouw, uyt d'Heer Drossard verstaen, dat hij voor een paar dagen uyt den pastor van Dennenborg had verstaen, dat - nadat de Landdeeken en de pastor van Heusseling laetst hier waeren geweest en aen den pastor van Megen geraeden hadden om zig voor een maend of ses weken te abdenteeren ten einde alzo de gemoederen tot bedaeren te brengen - de pastor van Megen daerna door den Stationaris van Mechelen aen de pastor van Heusseling (wijl hij Stationaris juijst derwaerts ging) had laeten weten dat hij hem liet bedanken voor den ontrouwen raed dien hij hem onlangs had gegeven.
| |
27 dito
C. Brassard en J. Kockx na s'Bosch gereden, en hebben een grooten opstel of memorie daer een goede schrijver wel een dag toe noodig had van te copieeren, in de societijt gepresenteerd om voorgelezen te worden; dan wierd daerop gezeid, dat men zig met die Megensche Actien, niet langer konde ophouden, nog zig daer verder inlaeten wilde, waertegen Kockx en Brassard wel sterk protesteerden, dog te vergeefs, de zaek wierd in genade van de hand gewesen, en geresolveerd om voortaen van die zaek niet meer te repeteeren; dan begonnen zij zeer gepassioneerd uijt te vallen, en over de Megensche zaeken te spreken, ja zo veel vergift (schreef een vrind aen d'Heer Drossard) begonnen zij daervan uyt te spouwen, dat het niet te denken was, nog eenig vergift in Megen te zijn; waerop een der leden zeijde dat het tog niet wel aen te nemen was dat er niet meer als 14 of 15 goede Burgers of patriotten in Megen zouden zijn enz., waerop zij uijtgegaen zijnde, Casp.Brassard nog drie Rijkxdaelder gaf aen de vrouw van de Antichambre, die daer zat, en een zoopje vertapte, en zulkx voor de kosten die de gedeputeerdens van ijder societijt in de Centrale vergadering in s'Hage doen en gedaen hebben, hebbende hij teffens geteekend te zullen contribueeren voor de verdere kosten.
| |
| |
| |
oct.2
Het Brood afgezet op 14¼ stuivers.
| |
dito
H. Taabe uijt Ravenstein geschreven aen zijn Broeder J.G. Taabe, dat men daer gisteren geresolveerd had om den franschen Meester als municipael bij publicatie van zijn post te ontzetten dog dat zulkx niet ten Effecte had konnen komen door een overkomende opstand zo met woorden als slagerijen met knuppels, zo dat den Rigterbode genoodzaekt was zig onverrigter zaek vandaer te begeven; dus, schreef hij, begind het hier alzo erg als tot Megen toe te gaen.
| |
6 dito
alhier een odonnance uijt s'Bosch gekomen met een Brief van den Commandant aen d'Heer Drossard met verzoek om hem eenig wild tegen aenstaende Zaturdag te bezorgen; waerop d'Heer Drossard geantwoord heeft alle mogelijke devoir daeraen te zullen toebrengen.
| |
9 dito
d'Heer Drossard met J. Bungeners na s'Bosch gedaen om tot Tiburg ter vergadering der provisioneele Representanten van Bataafs Braband te presenteeren een Request van de Municipalitijt van Megen om de uijtvoer van Rogge en Tarwe te permitteeren.
| |
dito
het Brood gezet op 14¾ stuivers.
| |
10 dito
een detachement fransche militairen infanterie van schans St.Andries hierdoor getrokken na Grave, en alhier gerefraicheerd, sterk 25 man.
| |
11 dito
de Pastor gepredikt dat, zo men niet haest ophield die schandige Liedjes van de Club te zingen, hij zig daerover aen hooger hand zoude adresseeren of tragten zulkx met recht te beletten; - dat hij voortaen zijne sermoonen zoude opschrijven voor vitsers en tatelaers, alhoewel hij zulkx anderzints niet hoefde; - dat zo iemand der parochianen vermeende in zijn sermoon iets onbetaemelijkx voorgedragen te hebben, dat men hem daervoor tot Luyk zoude aenklagen en dat hij dan zulkx zo zijnde altijd bereid was om zijne woorden publiek te herroepen, dog dat hij hierin van geene Municipalitijt wilde gecorigeerd zijn.
| |
12 dito
s'morgens omtrent half ses Broeder Jacobus (=Jacobus Loeffen) met H. Taabe student in compagnie met Pr(iester) Timmers met de kar van P. Brants van hier vertrokken op Venraij tot Venlo, om vervolgens van daer na de Philosophie tot Sittard te doen, gaende de voorszeide Priester alleenlijk mede tot Maeseyk 2 uuren van Sittard.
| |
dito
uijt d'Heer Drossard komende van s'Bosch verstaen dat de pastor door de dogter van C. Brassard weder een klagt-schrift had geadresseerd aen de fransche Commandant à s'Bosch inhoudende dat hij zig wederom genoodzaekt vond zijne klagten aen hem te doen als 1 o dat hier de jongens, meiskes vrouwen tros zijne zo menige vermaningen niet ophielden die schandige Liedjes van de Clubbleleden te zingen 2 o dat nog gepasseerde zondag s'avonds eenige jongens zulkx langs zijn huys hebben komen zingen en zulkx zonder twijfel met dat opzet om zijn huys te komen molesteeren, zo niet twee braeve parochiaenen juijst daerover gekomen waeren; 3 o dat dzelve jongens daerom op den kerkhoff hadden staen beraedslagen, vermoedelijk om zijne glazen in te slaen, en 4 o dat hij dienzelve | |
| |
avond volgens gewoonte meende Loff te doen, dog dat de zoon van de Custer hem geweigerd had te assisteeren met orgel en zang.
| |
15 dito
uijt denzelve verstaen dat hij had van geloofwaerdige getuygen, dat de pastor tegen deze gezegd had, dat hij thans in staat was om zo hij begeerde den Drossard aen de franschen over te leveren en de Municipalitijt af te zetten, hebbende daervan de documenten in zijn zak.
| |
dito
uyt Jan.G. Taabe verstaen, dat hij, zijnde daegs te vooren bij den pastor aen huijs geweest, uijt denzelven gehoord had, dat hij den Drossard hield voor een voltairist.
| |
16 dito
de prijs van 't Brood gebleven op 14¾
| |
17 dito
P. Brands weder van Sittard thuijs gekoomen, met een Brief van Broeder Jacobus vragende voor vragten in 't geheel f.14.- 10- zijnde daerbij nog tot Sittard vrijgehouden.
| |
21 dito
Matth.Schuts aen de Paters, om aerdappelen rondgaende, dezelve geweijgerd, zeggende dat hij aerdappelen genoeg had, dog geene voor hun, maer wel voor zijnen goeden herder enz.
| |
dito
uyt d'Heer Drossard verstaen dat hij geinformeerd was, den pastor weder gezegd te hebben (namentlijk over het geval van J. Kockx en C. Brassard die voor eenige dagen in den nagt met de kar van s'Bosch komende, voorgaven dat men hun door de kar had geschoten) nu ziet eens wat Municipalitijt, wat Regenten dat zijn, die toelaeten dat iemand door de kar geschoten word enz.
| |
dito
nog uijt denzelven verstaen dat hij had van een geloofbaere hand, namentlijk van 't huijs van mevrouw van Bommel à s'Bosch, dat den pastor aen dezelve nog voor de komst der franschen alhier en voor de Megensche onlusten reeds gezegd had (wat volgt is doorgestreept en wordt verwezen naar een volgend blaadje wat ontbreekt) dat het hier nooyt zoude goed gaen voor aleer een menigte bloed gestort was - dat het tegenswoordige bestier niet goed was, maer dat hetzelve noodzakelijk behoorde veranderd en op eenen gantsch anderen voet gebragt worden enz.
| |
24 dito
Saturdag het brood afgezet op 14¼ stuivers dog zulkx door de Bakkers niet aengenomen.
| |
dito
J. Kockx met een gedrukt Instrument rondgeloopen bij zomige Burgers en bijzonder aen den buytenhoek, om hetzelve door hun mede te laten onderteekenen zijnde (zo men daerna vernomen heeft) van inhoud om ....
[rest ontbreekt
[volgt inhoud 2de cahier
| |
12 Jan.1799
gehoord dat Dr.Verhagen het Agentschap niet willende aannemen, P. Brants van Adject provisioneel Agent was geworden. item dat A.de Rooy in plaats van Boselie was sergeant of Rigterbode geworden; item dat R.v.der Ven Cantonbode was geworden; item dat Mathijs Schuts gehoord hebbende dat hij als kerkmeester zoude bedankt worden zelve bedankt had.
| |
| |
| |
16 dito
uyt L. Baltesen gehoord dat Heer Wabbe schoonzoon van de Meuze à Grave in plaats van Cranenburg was geworden Commissaris van d'uytvoerende macht.
| |
dito
den provisioneele Agent P. Brands bij klokkenslag doen publiceeren dat diegene welke genegen was om stad Tambour te worden, zig kon aangeven bij gemelde Agent tegen 4 Livres per maand
| |
dito
G.v.Haaff (= de pastoor) gevraagd zijnde of 't waar was dat Dr.Verhagen het Agentschap niet wilde aannemen en vervolgens A.van Altvorst in zijn plaats Agent was geworden, hij daarop antwoorde dat hetgene gesteld was, gesteld bleef, en dat hij niet beter was als een ander, hij had zo lang agter de gordijn gewerkt, en kon nu wel eens daervoor werken.
| |
18 dito
2 gendarmes hier gekomen om met Brand en A.de Rooy de rondte te doen wegens het Houtstelen en hebben Hermen vTeeffelen opgebragt, dog na eene correctie van den president v.Haaff los gelaten zeggende dat hij het Hout te Dieten gehaald had.
| |
21 dito
de gedagtenis van d'Executie van den koning van Vrankrijk gevierd bij 't luijden der klokken en rondtrekken van 't St.Annagild zijnde de gildebroeders aan de pastorij door v.Haaff op genever getracteerd en teffens liet hij hun een opstel tekenen om voortaan als een nationaal gild gehouden te worden.
| |
dito
G.v.Haaff aan J. Looman voorgehouden om de nieuwe Jaars op de deuren te veranderen volgens zijne opgave, dog niet aangenomen.
| |
dito
wij een brief gekregen van den Boorakker à Leyden noopens de studie aldaar.
| |
22 dito
zijnde de Regenten na de Cantons vergadering à Ravenstein, de sprokkelaars aan het kampken van P. Brants een groote partij van zijne heg afgehouwen uyt hoofde van 't opbrengen van H.v.Teeffelen den 18 dezer.
| |
25 dito
zijnde weder een Nationeel feest, alhier bij klokkenslag gepubliceerd welke de nieuw Leden van 't Administratief Bestuur dezes Cantons zijn, zijnde daeronder mede benoemd Dr.Verhagen, welke het Agentschap in dato 4 dezer niet wilde aannemen, dog heden nog niet aangenomen.
| |
dito
hier gekomen 7 gendarmes te paard om de geweiren op te komen eisschen, dog hebbende alleenlijk maar bij eenige burgers geweest en maar twee oude pistolen gekregen, zijnde zij s'namiddags weder vertrokken.
| |
dito
wij een brief geschreven aan Broeder Jacobus om maar weer van Keulen t'huijs te komen.
| |
27 dito
de nieuwe Commissaris Wabbe door 't Canton laten publiceeren, dat hij zoude trachten te recht te brengen hetgene door zijn voorgangeren verergerd was en alle verdrukking te weiren, en verders zo veel mogelijk zijne pligt te betragten; welke publicatie G.v.Haaff had getracht te beletten, dog te vergeefs.
| |
dito
Cooth van Ravenstein na Keulen vertrokken om zig in d'Examen te presenteeren en den Eed tot Notaris van dit Canton af te leggen.
| |
| |
| |
dito
tot Ravenstein door P.v.Heumen geciteerd zijnde, onder ander uyt Kraneburg het vleesch eeten van G.v.Haaff op Vrijdag na 3 koningen zelve gehoord.
| |
2 febr
s'nagts bij P. Brands provisioneel Agent de korte kar met de raden beneffens de raden van zijn beste lange kar weggevoerd zonder dat men weet waarheen (zijnde O.L. Vrouw Ligtmis daags voor Vastenavond).
| |
3 dito
Een pasquil aangeplakt op de Latijnsche School, als zijnde een Bulle over de Vasten, waarbij G.v.Haaff volkomen dispenseert, om op alle dagen, zelfs op Goeden Vrijdag, vrij vleesch te mogen eeten enz., dog is door P. Cats afgerukt
| |
4 dito
weder 2 dito pasquillen aangeplakt op de stalling van J. Kerkhoff, waarbij G.v.Haaff en P. Cats zeer leelijk worden afgeschilderd
| |
6 dito
Aschwoensdag de Maas en Waal zeer hoog geworden, zijnde voor 4 à 5 dagen tot Weurt bij Nijmegen den Waaldijk doorgebroken en alzo geheel Maaswaal onderloopen zulkx dat - het Waalwater over den Maasdijk tot Alphen en Dreumel lopende ende ijsschol nog in de Maas zijnde en daarbij nog aenhoudend sterk vriesende - de Maas geen doorscheut konnen krijgen, waardoor het water zodanig is opgelopen dat het den volgende dag (ofschoon sterk gedamt en snagts de Alarmklok geklept hebbende waarbij G.v.Haaff de gansche nacht geassisteerd heeft) genoegzaam overal over de dijken is gelopen, zulkx dat bijna alle huyzen in de stad in 't water geraakt zijn, zelfs tot hier aan onze stoep over het brugsken lopende wijl het water gestadig bevriesende geen afloop konde hebben.
| |
8 dito
het water een weinig beginnen te vallen, zijnde eenige van Maasbommel met het lijk van J.v.Dijk over het ijs hiergekomen wijl 't zo hard had gevroren
| |
10 dito
(Zondag) het water omtrent een voet gevallen in 't geheel en de vries een weinig ontlaten
| |
11 dito
sterk beginnen te dooyen met regen en winde
| |
dito
gehoord dat de Maas dit jaar 1½ duym, en den vloed in Maaswael 7 duymen hooger is geweest als in 1794.
| |
dito
(zijnde Cantonsvergadering) tegen den avond den Secretaris der Municipaale Administratie Hamel hier gekomen met 2 gendarmes benevens een brief van den Commissaris Wabbe aan Ant.Taabe inhoudende dat hij, tot het benoemen van een prosioneele Agent door de Centrale Administratie van Aken geautoriseerd zijnde, niemand bekwamer en geschikter daartoe wist als hem, zijnde van zijn verstand, voorzigtigheid en verdere Talenten volkomen geinformeerd enz., dog A.T(aabe) had daer zeer veel tegen en is den volgenden dag met hun na Ravenstein gegaan, om zulkx te zien af te weiren.
Hamel had nog 2 brieven bij zig, een voor Dr.Verhagen en een voor P. Brands, om hun als provisioneele Agenten te bedanken.
item hij verhaalde teffens, dat hij heden met den Commissaris en den Rentmeester Gence op de vergaderkamer zijnde, daerop kwamen G.v.Haaff met Brands en Cats; dat P. Brands braaff dronken zijnde begon uyt te vallen en te smeelen op den Commissaris uyt hoofde dat zijn kar weggehaald zijnde hij verzogt had om 2 gendarmes om huyszoeking te doen, dog dat hij die niet | |
| |
kon verkrijgen, waarop de Commissaris, Secretaris en Rentmeester hem Brands beneffens v.Haaff en Cats hebben bij den kraag en arm genomen, en hun alle 3 na buyten gestooten hebben (geschied onder hun Ses).
| |
12 dito
Nog sterker gewaaijd met sneeuw en vorst.
| |
dito
A. Taabe met evengemelde Hamel na Ravenstein gedaan om met Wabbe te spreken en om hem voor 't Agentschap te bedanken zo als hij, door zijn oom Hendricus onderrigt zijnde heeft gedaan en is daarop na huys gegaan (zijnde d'Heer Drossard en Gence daar ook prsent met aandrang) dog de Commissaris zulkx niet aennemende is daarop zelve na Megen gekomen met Hamel en 3 gendarmes dog te vergeefs; dan heeft hij Hendrik v.Gemert bakker laten roepen om Agent te zijn dog wilde ook niet zeggende dat hij zig hield aan Dr.Verhagen; hierop is de Commissaris van huis afgegaan zijnde dien nacht bij de Paters gelogeerd en is de volgende dag na Dr.Verhagen gegaan denwelke hij eindelijk persuadeerde om ten minsten provisioneel het Agentschap voor eenige weken waar te nemen wijl de rivieren nog niet open waren, zoals geschiede en zijn daermede na den eten vertrokken.
| |
dito
uyt Hamel gehoord dat gepasseerde Zondag den 10 dezer de dogter van C. Brassard weder van hare 15 wekige reis van Aken en Elders tot Ravenstein aangekomen zijnde van Cooth als Notaris publique en Timmermans dags te voren ook t'huijs van Ceulen gekomen.
| |
dito
C. Brassard zijn dogter tot Ravenstein gaan afhalen ...
| |
15 dito
weder sterk beginnen te dooyen.
| |
16 dito
de Maas weder op nieuw sterk beginnen te wassen, en den provisioneele Agent Dr.Verhagen geordoneerd om van 't Grave Hout aftekappen om daarmede het water te keeren op de winterdijken.
| |
dito
De Commissaris Wabbe alhier en Elders laten publiceeren, dat alle diegenen van 't Canton Ravenstein, welke eenige pretensien hadden zo van fournitures aan de Municipale Administratie gedaan, als van andere zaken die hun aangaan, haare staten en memories door hun ondertekend, daarvan aan hem moesten inbrengen, binnen den tijd van 3 dagen na publicatie dezer, en zulkx onder de volgende formaliteiten: 1o dat dezelve moeten geschreven zijn in de fransche taal 2o dat die van 't 6e en 7e jaar ijder bijzonder moesten geschreven zijn 3o dat dezelve boven de f.12 belopende, moeten op gestempeld papier geschreven zijn en 4o dat ijder memorie dubbeld moet geschreven zijn, zullende diegenen welke de vereischte formaliteiten hebben door den Secretaris van 't Canton bekragtigd worden.
| |
19 dito
uyt d'Heer Drossard verstaan dat C. Brassard als gewesen Agent op heden zijn rekening van zijne Administratie zoude doen, dog wegens het hoog water nog niet geschied ...
| |
dito
wij onze Rekeningen ingevolge voorszeide publicatie van 16 dezer beneffens die van veele andere Burgers na Ravenstein aan den Secretaris Hamel gezonden en daarvan reçu ontvangen.
| |
dito
Het water weder over de dijken beginnen te lopen.
| |
| |
| |
dito
den Guardiaan Brande overleden.
| |
21 dito
den Dijk doorgegaan tot Overasselt en tot Oijen genoegzaam overal over den dijk gelopen zelfs een voet hoog, zijnde het binnenwater s'nagts van 21 op den 22 hier zo hoog geworden dat omtrent al de Buytenly na de stad gevlugt zijn met beesten en verkens enz. zijnde het wateer gekomen in het molenhuys op de deel, bij Bokstart in Huys, bij Heimerik Schuts, tot diep over de stoop van W. Homoet enz., zijnde dien nacht een sterk onweer ontstaan met donder en weerligt en stormwinden tot groote benaauwdheid van ijdereen; zijnde egter het ijs in de Maas niet losgegaan.
| |
dito
met oom A.v.d.Bogert een Accoort ingegaan om Pateroom alleen te onderhouden met daervoor Jaarlijks door A.v.d.Bogert aan L. Loeffen uyt te keeren f.60.-, zijnde reeds begonnen 1 January 1799.
| |
22 dito
het water een weinig beginnen te vallen.
| |
23 dito
het water zo binnen als buyten sterk gevallen, zijnde s'nagt het ijs zagtjes los en uyt de rivieren gegaan; zijnde dien dag bijzonder schoon weer voor d'eerste keer.
| |
25 dito en volgende
De LIeden van den Buytenhoek alhier weder na hunne huyzen gegtrokken met hunnen huysraad, varkens, paarden en beesten welke zij in de Studenten Scholen en elders hadden geplaatst, zijnde eenige van hunne huysjes de muuren ingestort; item 't water op 'tvheerhuys gestaan 7 duim op de opkamer; item 20 duym tot Maasbommel, 26 duym tot Appeltern en 2½ voet tot Leeuwen het water hooger geweest als ooyt; item bijna geen land meer tot Maasbommel geweest zijnde op 't vheerhuys in de plankekamer 1½ voet hoog gestaan; item de watermolen aldaar en een tot Dreumel door wind, ijs en water omgeslagen.
| |
6 maart
hier bij klokkenslag gepubliceerd dat de municipale Administratie dezes Cantons ingevolge de menigvuldige Arretès van de Centrale Administratie bij deze ordonneerde aan alle voormalige regente, Borgemeesters enz. item diegenen die door den Commissaris Graffe waren aangesteld en hunne opvolgers, zo als den gewezen president en Commissaris van Vechel en Cranenburg; om Rekening toe doen van hunnen ontvangsten en uytgaven en zulkx van de Jaeren 1793, 94, 95, 96, en 97, in te brengen tot Ravenstein op den 11 dezer zullende den 10 dezer aldaar publiek voorgelezen en geexamineerd worden, zullende de noodige instructien, Tableaux en manualeen door Hamel aan hun uijtgereikt worden, zijnde teffens de Landschrijvers, Drosserden en Scholtussen verzogt, en desnoods gerequireerd om die Rekeningen te helpen opmaken.
| |
8 dito
wij een Brief geschreven aan Broeder Jacobus dat wij op onze laatste van 12 december 1.1. nog niets van hem vernomen hebben dus dat hij zo die vermist was, maar zoude na huijs komen; hebbende hem teffens toegezonden een brief in 't fransch met 4 bijbehoorende Copien nopens den Boedel van J. Sengers met verzoek om daarmede ten advies te gaan en ten spoedigste te antwoorden.
| |
| |
| |
9 dito
bij klokkenslag gepubliceerd dat alle degenen welke aan de Contributie van het 6e Jaar nog niet voldaan hadden voor de laatste keer door den ontvanger (S.v. Duren) gewaarschoud wierden om dezelve aan hem te komen voldoen binnen den tijd van 48 uuren zullende aan de nalatigen gendarmes ten hunnen lasten thuys gezonden worden in kost en dranken 3 Livres daags; item van wegens den Rentmeester Gence gepubliceerd dat hij met zijn Bureau eerstdaags vertrok na Gemert, dus dat diegenen welke aan hem nog verschu waren zoude komen betalen om niet na Gemert behoeven te komen.
| |
dito
's avonds Casp.v.Altvorst als Borgemeester van 1793, A.v.d.Bogert en R.v.Gemert als Borgemeester van 1794 en 95 en E.v.Altvorst en C. Smits als Borgemeesters van 1796 en 97 alsmede de Borgemeesters van de dorpen van die Jaaren door A.de Rooy sergeant gedagvaard van wegens den Agent Dr. Verhagen om op volgende Maandag den 11 s'morgens om 10 uuren te compareeren op 't huys der gemeente alhier.
| |
10 dito
(Zondag) bij klokkenslag weder gepubliceerd van wegens de municipale Administratie uyt ordres van de Centrale Administratie om Cocardes te dragen zo van vrouwen als mannen, op poene van 8 dagen in Arrest of in prison gesteld te worden, zullende de Agenten de Cocardes voor een civilen prijs bezorgen.
| |
11 dito
weder bij klokkenslag gepubliceerd van wegens de municipale Administratie om anderstandige quotus in de contributie van 't jaar 6 ten eersten te komen voldoen enz. met eene bijzondere publicatie aan de ontvangers van dien, Agenten enz. om over gemelde contributie met hun te Rekenen en Liquideeren.
| |
15 dito
een Brief ontvangen van Broeder Jacobus van dato 28 febr., meldende dat hij onze Brief van 25 January eerst op den 26 febr. ontvangen had (uijt hoofde van 't hoog water en ijs) dat hij dus nu niet eerder als met Paaschen zoude na huys komen.
| |
17 dito
Zondag wederom bij klokkenslag gepubliceerd dat, wijl men niet geerne tot de Executie zoude overgaan, degene, welke aan de Contributie van 't jaar 6 nog niet voldaan hadden nogmaals bij deze wierden opgeroepen om te komen voldoen, zijnde die publicatie door den Commissaris Wabbe laten doen welke ook hier en in 't Patersklooster gelogeerd was, waarop G.v.Enderen heeft komen voldoen.
| |
dito
mede gepubliceerd en opgeroepen de Jurys van de publique onderwijsing tot Aken, Keulen enz. bijeen te komen; item de schoolmeesters om te komen tot Cleef en zullende anderzints hunne scholen gesloten worden.
| |
18 dito
den Agent Dr.Verhagen bij klokkenslag laten bekend maken dat het hout, stroo en mest op den Dijk voor 't water gebruykt, den volgenden dag publiek aan den meest biedende zal verkogt worden.
| |
20 dito
G.v.Attevelt en C.v.d.Coolwijk rondgaan optetekenen de glasramen en deurramen van ijder burger, zijnde van ons aangetekend 9 glas- en 2 deurramen.
| |
| |
| |
dito
en volgende dagen den Adjonct P. Brants met P. Cats de huyzen rondgegaan en in ijder huys opgetekend de personen, haar voor- en bijnamen, haaren ouderdom, hoelange hier gewoont enz., dog zijn wegens de slegte bescheiden halve daermede uijtgescheiden.
| |
24 dito
(Paasdag) bij klokkenslag gepubliceerd dat den dwars- en zomerdijk 1 en 1½ voet moeste verhoogd worden, daar gaten gelopen waren, en zo hoog de palen op den dwarsdijk geset waren, en zulkx binnen 13 dagen dus voor 6 April.
| |
29 dito
wij een Brief tot antwoord op die van 8 dezer bekomen van Broeder Jacobus met de verzogte Advies inhoudende daij hij reeds over de 2 maanden ziek was geweest van eene aanstekende ziekte bestaende in een inflammatie pharingis verzeld van eene koortze, waaraan hij nog laboreerde; dog zijn keel wat beter was.
| |
dito
ook een brief bekomen van F. Sengers tot Asten, meldende dat zijn zoon behalve de f.100 nogmaals f.113 aan mijn Broeder Jacobus tot Keulen had geschoten.
| |
30 dito
's morgens tusschen 6 en 7 uuren alhier bij klokkenslag gepubliceerd om dezen dag en vervolgens alle 10 dagen te vieren en van werken zig t'onthouden op poene van ..... hebbende G.v.Haaff op Paaschdag daarvan in zijn sermoon gehandeld.
| |
dito
en eenige volgende dagen knap gevroren met eenen sterken blanken wind.
| |
3 April
bij d'Heer Drossard gezien en gelezen 9 eigenhandige brieven welke G.v.Haaff als president dezes Cantons van tijd tot tijd over differentie onderwerpen geschreven heeft aan de Centrale Administratie tot Aken met en beneffens 30 bijbehorende stukken, alle in 't fransch inhoudende onder anderen dat hij niet konde manqueeren van te berichten dat hij 't feest de la juste punition de Louis XVI solemnel had doen vieren - dat hij de gildebroeders alhier aan zijne pastory had geëngageerd en laten tekenen een Acte waarbij zij consenteerden dat hunne gewoone vierdag in een nationaal veranderd wierd - dat hij zig te beklagen had over 't gedrag van den tegenwoordigen Commissaris Wabbe als hebbende tegen wil en dank doen publiceeren eene proclamatie door hem opgesteld inhoudende eenige trotsche en gebiedende uijtdrukkingen dienende tot oproer enz., hebbende hij Wabbe eenige militairen doen komen om dezelve volgens alle waarschijnlijkheid dont je repond sur ma tête, tegen hem en zijne medepatriotten te gebruijken; en dat hij was een groote Aristeraat, Despoot enz.enz., cabaalerende met zijne oude vijanden en vervolgens van de waare voorstaanders der Republiek en vaderland; verzoekende hem van dezen te ontdoen (beneffens den tegenwoordigen vrederechter van der Wielen) en den braven burger Timmermans als kundig in beide Talen en dus beter als Wabbe daartoe bekwaam en teffens een der grootste en braafste patriotten alhier, - daarbij voegende dat hij nog liever stad en land, zijn post en alles wilde verlaten, ja zig nog liever | |
| |
met H. Roerich verzoenen, als met zulk een Dwingeland langer te regeeren -
Dat hij den post als president tegen zijn hert en zin had aangenomen, dog dat hij zig verpligt vond, ten dienste van het vaderland zig geheel over te geven - dat hij in de waternood van dit jaar zig zo gekweten en alle nodige maatregels tot behoud van stad en land genomen had, zulkx dat hij alles met goed succes behoed had zelfs met gevaar zijns levens bij dag en nagt, onaangezien zijne vrinden hen hadden geraden zig wegens het gevaer na Ravenstein te retireeren enz.enz.
| |
dito
Hendrik v.Gemert junior en E.v.Altvorst ter instantie van d'Heer Drossard rondgegaan met een opstel van de Commissaris Wabbe om door de burges van dit heel Canton getekend te worden, waarbij gedeclareerd wordt dat men genoegen heeft genomen met de proclamatie die hij bij aanvaarding van zijn post heeft laten publiceeren, en dat hij blijkbare bewijzen heeft gegeven van de belofte daarin vervat, zijnde mede door mij, vader en moeder beneffens ..... alhier ondertekend.
| |
5 dito
dezlve weder rondgegaan met een opstel om alleen door de Burgers alhier getekend te worden waarbij men declareerd dat het water in pluviose over de dijken om de stad en ruim 2 voeten hoog door de straten lopende, verscheijden huyzen en stallen daardoor zijn ondergelopen, hetwelk men aan niets anders kan toeschrijven als aan de onkunde en verzuijm van diegenen welke als toen de Directie en opzicht over de gemeentszaken zig hadden aangematigd namentlijk de Burger president G.v.Haaf en den provisioneele Agent P. Brant. Dat het water had kunnen gekeerd worden, als zijnde wel meermaals gekeerd toen hetzelve zo hoog en nog hooger was enz., zijnde mede door mij en vader beneffens over de 130 Burgers ondertekend.
| |
9 dito
dr.Carolus Smits en vrouw tot Haren ten huize van M. Ceelen zijnde zij ten bijwezen van vader gezegd, dat ik de schuld had, dat zij hun geld van wijlen J. Sengers niet kregen.
| |
14 dito
gehoord uijt d'Heer Drossard dat Hendrik van Naaren tot Teeffelen hem een Declaratie had gepasseerd, inhoudende dat hij voor eenigen tijd genoodzaakt zijnde om een inventaris te laten maken van zijn goederen ten einde om aan eenen in de familie zijn aanpart uyt te keeren, hetgene bij taxatie van den boedel heeft bedragen maar f.166.-; dat hij aan Timmermans toenmaals griffier van den vredenrechter Krul, voor 't opmaken van dien waartoe hij maar 2 maal daar was geweest, en eens vernagt, heeft moeten betalen f.157.- ten bijwezen van Joannes v.Erp, zijnde den eisch f.170- en zulkx zonder dat er iets van is geregistreerd, en vervolgens geene jura daarvan betaald zijn; en heeft hij van Naaren 2 à 3 maal om eene quitantie laten vragen dog niet konnen bekomen.
| |
15 dito
wij een brief geschreven aan Broeder Jacobus met toezending van eenige stukken nopens Boedel J. Sengers.
| |
25 dito
Den Agent Dr.Verhagen de kerkenlanderijen | |
| |
alhier voor alle man verpagt ten huyze van P.v.d.Coolwijk.
| |
28 dito
Dezelve Agent bij klokkenslag doen publiceeren, dat morgenavond de beesten alhier uijt den Ham moeten zijn; item dat men de Hamsche straten niet zal mogen afhoeden; item dat men in de bosschen niet zal mogen hoeden als met het zeel en dan nog met een briefken van den eigenaar.
| |
6 may
Een brief ontvangen van broeder Jacobus inhoudende dat hij nog 3 maanden daar bleef, want hu nu weder hersteld was; zijnde daarbij antwoord of advies op voorszeide brief van 15 April 1799.
| |
13 dito
Wij een brief geschreven aan Broeder Jacobus à Keulen tot antwoord op zijn laatste van 6 dezer met verzoek om, terwijl hij nog 3 maanden daar bleef de verzogte boeken maar af te zenden, als zijnde voor d'Heer Drossard alhier.
| |
15 dito
een nieuwe vredenrechter met name ..... gekomen tot Ravenstein in plaats van v.d.Wielen, zijnde een franschman, dog met protest van v.d.Wielen
| |
17 dito
bij d'Heer Drossard gezien een lijst van diegenen van de gemeentens des Cantons Ravenstein, welke voor de franschen getekend hadden, te weten dat men genoegen nam met hunne Constitutie en wenschte met dezelve vereenigt te zijn, hebben te Ravenstein getekend 35, te Megen 43 waaronder G.v.Haaff, Dr.Verhagen, Jan v.d.Heijden enz., hebbende te Haren, Macharen en Teeffelen ook verscheiden getekend, dog op de dorpen van 't Land van Ravenstein gehorende tot dit Canton had den weinige getekend, zelfs tot Velp hadden 44 contrarie getekend, namentlijk dat zij na eene rijpelijke overweging niet begeerden met de franschen vereenigd te zijn.
| |
27 dito
Alhier bij klokkenslag gepubliceerd dat de Rollen van de Contributie over deuren en vensters waren aangekomen; vervolgens dat eenieder vermaand wierd om over-en naast-overmogen daarvan te komen voldoen ten huyze van C. Brassard aan handen van den ontvangen van dien.
| |
30 dito
Op 't voorstel van G.v.Haaff, president (om een uytvaard te houden over den moord van de 2 fransche ministers onlangs voorgevallen omtrent Rastad, op den 28 April 1.1. hebbende aldaar een ruijme tijd gefungeerd als vredesonderhandelaars met de duytsche vorsten) een hevig debat en sterke woorden voorgevallen, wijl de president de kosten van dat uytvaard wilde doen komen voor de rekening der Agenten, zulkx dat een derzelve toeschietende hem bij de kraag viet en schudde als een jongen enz.
| |
31 dito
's morgens vroeg circa 5 uuren 2 gendarmes van hier G.v.Haaff na Revenstein gehaald, zijnde den volgenden dag na Cleef getransporteerd.
| |
dito
gehoord dat Nicolaas v.Schadewijk als beschuldigde deliquent nopens het slaan van Thomas de Reuver te Macharen, daags te vooren te Cleef vrij en onschuldig gesproken zijnde, wedergekomen was.
| |
| |
| |
3 juny
ik een brief ontvangen van Th.Sengers à Asten inhoudende onder anderen dat zijn zoon aan mijn broer à Keulen (behalve de voorszeide reeds voldane f.213.-) alsnog aan denzelve had geschoten eens f.100 en nog eens f.100 en al nog eens f.130 zamen nog te betalenf.330.-
| |
8 dito
alhier bij klokkenslag gepubliceer dat men voor 't laatst gewaarschuwd wierd om de nationale fransche cocardes te dragen; item gepubliceerd dat het verbod om geen koorn buyten s'Lands te laten gaan wierd opgeheven.
| |
dito
tot Ravenstein door de Regenten des Cantons (zijnde van Haaff nog gedetineerd te Cleeff) het feest of uijtvaard van de ministers Roberiot en Bonnier (30 May 11.) solemneel gevierd.
| |
9 dito
bij klokkenslag gepubliceerd de dood van evengemelde ministers.
| |
11 dito
ik d'Heer Drossard gevraagd om geld met schrijven verdiend; dog zeide dat ik wel wist hoe 't tegenwoordig met hem ging, namentlijk dat hij geene verdiensten had, dog dat hij op een verandering wagte, en dat ik hem zoude plaisir doen met nog eenige tijd geduld te hebben.
| |
12 dito
Adriaan-oom ter instantie om de goederen te taxeeren en alzo tot eene scheiding en deeling te komen zijnde ijder met een onpartijdige geassisteerd te weten oom met J.G. Taabe en Smits met G.v.Enderen hebbende daarmede vast een project of begin gemaakt.
| |
13 dito
Voor den 2en maal bij klokkenslag gepubliceerd om de contributie van deuren en vensters binnen 3 dagen ten huyze van C. Brassard te komen voldoen: zullende de nalatige anders overgeschreven worden, en was ondertekend Bastiaan v.Duren.
| |
15 dito
wij evengemelde Contributie aan Seb.v.Duren als ontvanger voldaan volgens quitantie met f.-.18-14.
| |
21 dito
wij een brief geschreven aan broeder Jacobus om rede dat wij op onze laatste volgens verzoek nog geen antwoord hadden bekomen.
| |
26 dito
De Heer Drossard van Ravenstein medegebragt dat G.v.Haaff volgenden dag na Keulen zoude getransporteerd worden om aldaar terecht gesteld te worden (zijnde bevorens 7 burgers van Ravenstein tot Cleeff geweest om condschappen over hem te geven) hebbende tot Cleeff zijn sententie bekomen, dat hij beschouwd wordt als een oproermaker die de zamenleving niet meer waardig is (zijnde C. Brassard en deszelfs dochter, alsmede Matt.Schuts twee dagen te voren nog te Cleeff bij hem geweest).
| |
27 dito
Alhier bij klokkenslag 2 publicaties gedaan, d'eerste over 't vieren van 't feest van den Landbouw op morgen; en de 2e van den Commissaris Wabbe, om de resteerende contributie van deuren en vensters binnen agt dagen te betalen, zullende hij anderzints zig genoodzaakt zien om strenge maatregels te nemen, als zijnde de gemeente van Megen de | |
| |
eenige die hieraan nog niet voldaan heeft; en is deeze de 3e publicatie.
| |
28 dito
wij een brief geschreven aan Broeder Jacobus over het voorzeide geval van G.v.Haaff van 26 dito met verzoek om daar eens na om te hooren en ons dat met ten eersten te laten weten.
| |
1 july
s'nagts om 4 uuren Timmermans tot Ravenstein van het bed gehaald en na Cleeff gevoerd, zonder men nog hoord waarom.
| |
dito
gehoord dat Jan Taabe daags te voren met Dr.Verhagen over de tegenwoordige zaken had komen te spreken, zeggende hij, Verhagen, onder anderen dat hij dogt dat G.v.Haaff nu zijn kop wel zoude kwijt raken, dog dat hij zulkx verdiend had en dat hij, indien hij hem met 2 woorden daarvan konde bevrijden, zulkx niet zoude doen, want dat hij geen mensch was daarmede kon omgaan enz., daarbij voegende dat hij G.v.Haaff, alsook Heer Roerich twee groote intriganten waren; dat deze al te zeer voor den Graeff van Megen ten nadeele van de gemeente altoos is geinteresseerd geweest; dat de burgers aan hem te zeer verslaafd zijn, item dat de zoogenaamde Aristocraten voor der patriotten dood hadden getekend enz., item dat hij 't verdoemde om langer als agent te dienen.
| |
3 dito
Alhier gepubliceerd om zig binnen den tijd van 10 dagen tot Ravenstein te komen voorzien van patenten van neering en teering voor t'7e jaar.
| |
5 dito
Alhier gepubliceerd dat de 2 gendarmes die hier gekomen waren, zouden blijven logeeren te kosten van degenen die in de Contributie van deuren en vensters nog niet voldaan hadden en dagelijkx een rijkxdaalder zouden verteeren; waarop de agterstandigen dan zijn gaan betalen en hebben heden reeds yder f.-4-14 boven hun aanpart in de Contributie moeten geven.
| |
6 dito
de gemelde 2 gendarmes vertrokken, wijl de contributie bijbetaald was.
| |
9 dito
de eerste kerssen gehad, zijnde den 4 dezer eerst d'eerste hier geweest.
| |
13 dito
wij een brief van broeder Jacobus ontvangen beneffens een brief en 3 boekjes voor d'Heer Drossard zijnde dezelve door Dr.Boerakker van Keulen meegebragt; in welken onzen brief hij genegen zijnde om na Gottingen of toe te doen, wijl 't te Keulen niet goed meer was, waartoe hij onzen raad kwam verzoeken; schrijvende dat hij de 3de daagsche koorts had gekregen; dus dit jaar van alle kanten tegenspoed.
| |
16 dito
A. Taabe een patent voor ons meegebragt en daarvoor als bierverkopern, betaald 30 st.Hollandsch en 7½ dito voor 't zegel.
| |
19 dito
wij een brief geschreven aan broeder Jacobus tot antwoord op zijn laatste van 13 dezer, waarbij geschreven dat wij ons, om reden daarbij vermeld, niet konden resolveeren, bijzonder vader, om na Jona te gaan.
| |
23 dito
den Agent Verhagen bij klokkenslag doen publiceeren dat overmorgen den Kraaijendijk en Turfton alhier bij | |
| |
Boselie zal verpagt worden zo als geschied is. NB:het hooygras was daar reeds afgegraasd en gehoed, zijnde zulkx, volgens den Agent bij oogluykinig toegelaten, om reden dat het provenu daarvan de Franschen pretendeerden.
| |
26 dito
bij klokkenslag gepubliceerd dat het doopen en sterfgevallen bij den agent moet aangegeven worden en een certificaat daarvan aan de priesters moet worden overgegeven alvorens eenige kerkelijke formaliteiten te mogen gebruyken; item dito certificaten te Ravenstein over de huwelijken te halen, en aldaar eerst voor de wet en dan voor de priesters te trouwen; en zulkx niet als op een decadi welke eerste soort certificaten alle Decadi door de priesters na Ravenstein moeten gezonden worden om in de registers ingetekend te worden, te beginnen op den 7e Augustus dezes jaars en stond alleen onder de publicatie was getekend Wabbe, zonder meer.
| |
2 Aug.
Een brief ontvangen van broeder Jacobus in antwoord op dien van 28 Junii 1.1., waarbij hij onder anderen meld, dat G.v.Haaff te Keulen, nadat hij in 't correctioneel verhoord was, thans als crimineel zat in de Widenbach - Dat Brassards dochter ook daar was en dagelijks bijna met hem conferentien hield - dat hij zig ten huyze van Mosch te Ravenstein over het politique te zeer uytgelaten hebbende (als 't voornaamste poinet van zijne beschuldiging) voorgeeft een weinig te veel gedronken te heben - dat hj over eenige dagen in 't verhoor moet komen voor 't crimineel gericht, zulkx dat inval contratrie bevonden word, hij volgens de fransche wetten als een oproermaker tot de guillotine staat veroordeeld te worden - item dat hij dogt over 3 weken thuys te komen.
| |
dito
agt getuygen van Ravenstein welke reeds voor eenige weken tot Cleeff over G.v.Haaff condschappen hebben, gedagvaard om den 6 dezer voormiddag zig te Keulen voor 't crimineel gericht te laten vinden, als ook Dr.Verhagen alhier, welke volgende nagt daartoe vertrokken is.
| |
dito
gehoord dat Dr.Verhagen schriftelijk aan Wabbe voor zijn post als Agent bedankt had, zeggende dat hij dat niet meer konde waarnemen, alsdat hij ook gezind was in de Bataafsche republiek te gaan wonen.
| |
9 dito
eenige van de agt gecteerdens van Keulen t'huys gekomen, welke agt zijn geweest den Secretaris Hamel, Mosch, Kranenburg, Vermeulen, van DRiel, Jan Duys (agent van Deurse en Denneburg) Timmermans en Dr.Verhagen.
| |
10 dito
wij een brief ontvangen van Broeder Jacobus bij occasie van Mosch te Ravenstein inhoudende dat G.v.Haaff met en beneffens de bovengemelde agt getuygen en zijn aankleger Wabbe den 6 dezer zamentlijk voor 't crimineel in 't verhoor zijn geweest; dat v.Haaff zig zo advocatisch heeft weten te verhouden dat de 4 eerste getuygen niet alleen als aristocraten, die te zamen gelijk als een coalitie met de oude aristocratische en tyrannische regering zouden hebben, maar zelfs als valsche getuygen wierden aangezien die door hunne gezamentlijke coalitie den beschermer der patriotten (zo v. Haaff zig noemde) zo langen tijd vervolgd had. Jan Duys, Tim- | |
| |
mermans en van Driel verklaarden van Haaff voor eerste patriot en voorstaander der republiek, hierop volgde Dr. Verhagen welke ook getuygen gaf op de moralitijt van v.Haaff alsmede ook op de Commissaris Wabbe, namentlijk gevraagd zijnde of de laatste hem dog een waare patriot te zijn dan niet antwoord, wat v.Haaff aanbetreft wierd gelijk de voorige zeer geloofd als altijd vervolgd zijnde van d' oude municipalitijt, maar Wabbe aangaande, deze meende hij geen patriot te zijn, wijl hij bevrind was met de oude regeering; item dat v.Haaff de getuygen overbluft heeft wijl beter als die zijn woord konde doen, zulkx dat van Haaff als onschuldig gansch vrijgesproken wierd, welke zo ellendig 66 dagen heeft moeten lijden; waarop de president den accusateur publiek bevool den commissaire als valsche aanklager na Maintz over te schrijven; verder het overige over 14 dagen mondelings.
| |
dito
gehoord dat de gemeld eerste getuygen nog Wabbe zig naauwlijkx mogten expliceeren ofschoon dikwijls het woord verzogt te hebben mogen, v.Haaff genoegzaam al zeggen wat hem goed dogt, zeggende onder anderen dat het huys van Mosch het voornaamste huys was van aristocraten en cabalen dat bekend was.
| |
16 dito
ter instantie van d'Heer Drossard een brief geschreven aan broeder Jacobus om nauwkeurig te informeeren en te laten weten de namen en Caracter der Leden van 't criminaal à Keulen.
| |
dito
alhier 5 Commissarissen benoemd door Dr.Verhagen tot het reguleeren der contributie van het 7e jaar te weten Peter Biedijkx, B.G. Taabe, J. Kerkhof, G.v.d. Heuvel en H.v.Altvorst, dog Taabe protesteerde welk protest opgesteld en door hem ondertekend zijnde na Ravensteyn aan den Commissaire gezonden wierd.
| |
19 dito
bij klokkenslag gepubliceerd om den 23 en 24 dezer voor de 2de keer te komen betalen de contributie van deuren en vensters van het 7e jaar en zulkx dobbeld te weten tweemaal zo veel als vorige keer.
| |
22 dito
hetzelve nogmaals gepubliceerd.
| |
23 dito
wij ons aanpart hierin voldaan met 1-16-2 volgens quitanie van den ontvanger S.v.Duren.
| |
27 dito
J. van Erp van Teeffelen ingevolge volmagt aan hem door G.v.Haaff van Keulen toegezonden aan den Commissaire Wabbe en de getuygen Mosch, Kranenburg en Vermeulen voor 't vredensgerecht te Ravenstein bevorens geciteerd hebbende ten einde om aan hem ten behoeve van G.v.Haaff voor kosten en schaden te betalen eene somme van agt duyzend en eenige honderd Livres; zo zijn dezelve gecompareerd en tegen gemelde eisch geprotesteerd.
| |
31 dito
zijnde kermisavond broeder Jacobus s'avonds van Keulen over Ewijk met Peterneef t'huys gekomen medebrengende een proces-verbaal in 't fransch van G.v.Haaff over zijne zaak en decisie van dien uytgesproken in 't Tribunaal crimineel te Keulen en door hem in druk uytgegeven; houdende hij zig alsnog te Keulen op.
| |
| |
| |
3 Sept
alhier gepubliceerd bij klokkenslag om â…” in de grondcontributie van 't 7e jaar te komen betalen aan den ontvanger S.van Duren ondergetekend ten huyze van C. Brassard alhier, waartoe de twee volgende dagen zal worden gevaceerd.
| |
5 dito
G.v.Haaff wederom t'huys gekomen en op Zaturdag den 7e reeds de zingende misse alhier gedaan.
| |
11 dito
uyt de couranten vernomen dat de paus Pius VI te Valence in Vrankrijk op den 19 passeerde in den ouderdom van omtrent 82 jaren was overleden, zijnde 24½ jaar paus geweest ...
| |
12 dito
de burgers J. Taabe, Casp.v.Altvorst en P. Versterren door Ad.de Rooy van wegens den Agent Dr.Verhagen aanschrijving gekregen om volgens ordre van den Commissaire Wabbe te fungeeren als Jurij's en te vaceeren tot het overnemen van de Burgers den opgave van alle derzelver goederen en schulden, dog daarna zulkx afgedaan en dezelve bedankt; daarna weder gevaceerd en volvoerd de 16 Januari.
| |
6 October
bij klokkenslag gepubliceerd om op morgen en overmorgen aan den ontvanger S.van Duren ten huyse van C. Brassard te komen betalen 32½ centimes van ijder Livre van laatstbetaalde grondcontributie om daaruijt de officianten en andere gemeentskosten goed te maken.
| |
7 dito
broeder Jacobus van hier vertrokken na Leyden om zijn studie te vervoorderen, gaande met zijn koffer van hier op Thiel en daar in den Beurtman op Rotterdam, medenemende 10 ducaten en nog 163 gulden, een baaye hemdrok en schoen.
| |
11 dito
bij klokkenslag gepubliceerd om op morgen en overmorgen aan denzelven ontvanger (6 dito) te komen betalen 37½ centimes per livre in voldoening van 't restant of laatste â…“ part der grondcontributie van 't 7e jaar.
| |
13 dito
nog een dito gepublicatie geschied om te komen betalen binnen den tijd van 2 maal 24 uuren zullende anders eenige burges als gijzelaars gehaald worden.
| |
14 dito
nog een 3de publicatie geschied moetende morgen om 4 uuren betaald zijn.
| |
15 dito
wij onze aandeel zo in de additioneele centimes als voor 't laatste â…“ part betaald met de zommen van f.5-5-12 en f.6-2-0 zamen f.11-7-12
| |
dito
wij met N. Hoogers den [1e]n brief ontvangen van broeder Jacobus à Leyden schrijvende dat het met de lessen tot dato goed ging en genoeg candidaten waren - dat hij een kamer had gehuurd voor f.9o per jaar bij d'Heer J.H .Helle op de Lange Brug no 153.
| |
22 dito
ik aan br.Jacobus geantwoord op zijn evengemelden brief met toezending van zijn sluytmand met goed, over 's Bosch.
| |
5 November
wij een volontaire en corporaal in 't quartier gekregen 's namiddags à 3 uuren en dezelve gehouden 3 | |
| |
dagen en 3 nagten en 4 maal gedineerd.
| |
8 dito
wederom gepubliceerd en geordonneerd om cocardes te dragen.
| |
9 dito
de revolutie van Bonaparte te Parijs voorgevallen.
| |
10 dito
wij een brief ontvangen van br.Jacous à Leyden meldende dat hij de missive en sluytmand van 22 passeerde ontvangen had, dog dat hij weder onze misvergenoegheid over de groote kosten tot zijn leetwezen had verstaan enz.
| |
25 dito
wij een brief tot antwoord op evengenoemde missive aan hem geschreven.
| |
28 dito
Juffrouw Joanna v.Niel tot Batenburg overleden ...
| |
17 December
wij een brief ontvangen van broeder Jacobus à Leyden meldende om geld benodigd te zijn en 2 boeken.
| |
23 dito
hierop geantwoord met een brief aan d'Heer B. Spekker à Rotterdam met verzoek om hem f.15o.- te bezorgen.
| |
| |
16 January
(8e jaar der fransche republiek) wij volgens citatie de Billigheids Jurij C. Brassard, A.v.Atteveld, E.v.Altvorst, Ant.Taabe en R. Stokkum opgegeven voor huur van een huys 50 livres, de winst van een klein winkeltje en wat boerderij a 40 livres en voor bloote inkomsten 160 livres, zijnde den Agent en Jury daarna voor 't qualijk vervaardigen van dien lijst in de boete gecondemneerd ter somma van f.11-6-0.
| |
24 dito
wij een brief per post ontvangen van B. Spekker (porto 6 stuivers) inhoudende dat hij aan mijn broeder Jacobus te Leyden f.150.- per assignatie had bezorgd.
| |
26 dito
wij een brief ontvagen van broeder Jacobus à Leyden inhoudende onder anderen dat de studie daar uytmuntende was en dat hij evengemelde f.150.- ontvangen had, zijnde daarbij een brief van hem aan Jan Taabe, waarin hij meld, dat hij weder ziek geworden was.
| |
27 dito
Hierop geantwoord met verzoek om hierop direkt nader te schrijven onder adres aan J. Taabe.
| |
9 Febr
Weder een brief ontvangen van broeder Jacobus onder adres aan J. Taabe, meldende dat hij een zware koorts had gehad, dog nu weder bijna hersteld; item dat hij uyt een zoon van een Representant à Haage gehoord had, dat wij beneffens het land van Ravenstein, Boxmeer enz. Bataafsch geworden waren.
| |
11 dito
Wij f.150-15-0 aan d'Heer B. Spekken à Rotterdam gezonden, aan br.Jacobus door denzelve geschoten.
| |
dito
Ook aan Br.Jacobus geschreven en hem gezonden | |
| |
over 's Bosch 3 boeken van Keulen, een Tetraglott. calepinus en 3 rundstongskens.
| |
13 dito
Den agent Verhagen aanschrijving gekregen hebbende om in de reeds verlopen gelder voor de pioniers à Gulich à f.550 livres voor 't Canton Ravenstein het quotum voor Megen wegens 6 man te betalen en vol te maken binnen 3 à 4 of uyterlijk 10 dagen op poene van militaire executie; zo heeft hij hierop uytgevonden om eene repartitie over de gemeente te maken om alzo tot zijne verschoten peningen te komen zo van deeze als meer andere gelder, door hem opgegeven zamen ter somma van f.118-11-4 beneffens nog f.11-16 van 16 Januari; hij heeft daarop de ses wijken of rotten van Negen op heden en morgen een voor een opgeroepen en dezlve voorgehouden om eene dito repartitie te mogen doen (wijl de wet hem anders niet permitteert zulkx eigendunkelijk of willekeurig te doen) waarop de gemeente dusverre consenteerde en datelijk een authorisatie op 6 leden uyt de gemeente rotthen, door verscheide van hun ondertekende, de gemelde leden waren Theod.Taabe, P. Versterren, C. Smits, Joh.Loeffen, P. Reijers en Nich. Witsiers.
| |
16 dito
den Commissaire Wabbe met Kranenburg hier gweest, en beneffens de daartoe benoemde jury opgenomen en getaxeerd het meubilaire en personelle van ijder huyshouden.
| |
17 dito
F. Verhagen met de voorszeide gelder (13 dito) als daartoe gecommitteerde naar Gulich gedaan, hebbende hij bij provisie het quotum voor Megen verschoten.
| |
26 dito
F. Verhagen weder thuys gekomen.
| |
dito
Dr.Bokstart hier stellige verzekerd, dat wij nu Hollandsch geworden waren, en dat eerstdaags eene commissie in den Haag zoude benoemd worden om deeze landjes te organiseeren.
| |
27 dito
ik den Heer Drossard zijnde te Ravenstein hiervan kennis gegeven.
| |
3 Maart
d'Heer Drossard aan mij van Ravenstein geschreven dat het confirmeerde en zeker was dat wij Hollandsch waren geworden.
| |
4 dito
P.van Altvorst de hegge aan ons kampken tusschen den kleinen aanworp aan den grond afgehouwen met de knegt van zijn zwager Frederik ..... waarop vader derwaarts gaande met And.Driessen en Th.Klaren als getuijgen daartegen protesteerde, dog hij bleef continueeren in hun presentie zeggende dat het de zijne was van ouds af.
| |
5 dito
den Agent de voorszeide gequalificeerde (13 febr) opgeroepen op 't raadhuys om dezelve tot die verdeeling te persuadeeren dog er wierd heden niets afgedaan en de zaak tot den volgenden dag geadjoureerd.
| |
6 dito
dezelve aldaar weder bijeengekomen, dog wederom geprotesteerd, dit niet aan te veerden, vooraleer behoorlijke blijken getoond worden, waarbij consteert dat de gemeente direct daarvoor is aangesproken; zijnde de zaak alzo on- | |
| |
| |
9 dito
het ijs alhier in de Maas gaan zitten dog den 10 dito hetzelve los gegaan.
| |
dito
alhiet bij klokkenslag gepubliceerd om de grondcontributie voor het 8e jaar, te weten ½ van dien volgens die van 't jaar 7 te komen betalen op morgen en overmorgen aan den gewoonen ontvanger S.v.Duren ten huyze van C. Brassard ...
| |
10 dito
wij een brief ontvangen van broeder Jacobus tot antwoord op die van 11 februari, meldende benodigd te zijn om geld en verzogt hem ten eersten te bezorgen f.200.-
| |
12 dito
eene commissie uyt den Haag ter organisatie van de Landen Ravenstein, Megen enz. tot Ravenstein aangekomen te weten 4 representanten als Visser, van den Burgt, Rom en ..... beneffens Schouten als secretaris zittende zamen in een koets met 4 paarden bij zig hebbende 25 ruyters te paard.
| |
14 dito
dezlve commissie ten zelve einde hier gekomen onder 't geluy der klokken en bij J. Kerkhoff uytgespannen; eerst gingen zij voor 't raadhuys tusschen een kring van ruyters en bij hun van Haaff pastor, Verhagen agent, Brands adjudant, Elemans custos, alsmede de guardiaan en confessarius; dan wierd afgelezen dat bij transactie van 5 January 1.1. tusschen de Fransche en Bataafsche Republiken deeze Landjes aan Holland was afgestaan (tegen 3 millioen gulden), vervolgens dat zij ter organisatie van dezelve gekomen waren; dan ontsloegen zij de Regenten Verhagen enz. van allen eed en verpligting, welke zij aan hunne voorige Landsheeren verschuld waren; hierop riep men vivat, hoezee enz. Dan gingen zij na elkander behoorlijk gecomplimenteerd te hebben na 't huys van J. Kerkhoff; daarna circa 12 uuren omtrent de oude regenten aangesteld en publiek afgekondigd te weten tot schepenen Gijsbertus v.Enderen, L. Loeffen, Hendrik Sengers, B.G. Taabe, Kendrik v.Gemert junior (loco zijn vader), Alb.v.Attevelt (loco Hendrik Uwens) en Jan Bayens, als jongste schepen en teffens als loco secretaris; Hierop volgden Car.Smits en Everardus v.Altvorst als Borgemeesters; dan (na deeze alle een eed of verklaring afgelegd hadden) wierd d'Heer H. Rocrich afgelezen als Rent meester ontvanger-generaal zo der Domeinen als gemeentsinkomsten, waarop een sterk geroep van vivat gedaan wierd (blijvende de posten van Drossard, fiscaal en Landschrijver nog bij provitie vacant) hierop ging yder na huys, zijnde aan J. Bayens in zijne voornoemde qualiteit eenige papieren ter hand gesteld; daarna
- einde -
|
|
Auteursrechtelijk beschermd