De Nederlandsche kerkgeschiedschrijver Geeraardt Brandt

Bijlage F.

Ten besluite volge hier nog eene korte chronologische opgaaf van de door Brandt uitgegeven werken, en als curiosum een gedicht op de Historie der Reformatie, dat mij eerst werd medegedeeld, toen mijne dissertatie bijna reeds geheel was afgedrukt, en daarom hier eene plaats ontvangen moest.

Achtereenvolgens dan zagen van zijne hand het licht in:

1645.	De veinzende Torquatus, Amst. bij Jac. Leseaille.
1647.	Lijkrede op P.C. Hooft, Amst. bij Joost Hargers.
1648.	Het sluiten der eeuwige vreede tusschen de hr. Staaten der vrije Vereen. Nederlanden en zijne majesteit van Spanje, Amst. ter drukk. van Joh. Blaeu, en

[p. 136]

	Beschrijvingh der zes middelste vertooningen, enz. te Amst. vertoont.
1649.	Gedichten van G. Brandt de Jonge, verzamelt en uitgegeven door N.B.A. Eott. bij J. Naeranus.
1651.	Verhandeling over de geveinstheit.
1655.	Vijftien predicatien door J. Loedingius, Amst. voor J. Rieuwertsz.
1657.	Verlaet uw eigen Vergaederinge niet, enz. Tot Amst. voor J. Rieuwertsz.
1658.	Kort verhael van de reformatie en van den oorlogh tegens Spanje in en ontrent de Nederlanden, tot den jare MDC, Amst. voor Abr. Wolfganck.
1662.	Brieven van verscheyde verm. en gel. mannen deser eeuwe, etc. Amst. bij J. Rieuwertsz.
1663.	Thuanus restitutus, etc. Amst. apud. J.H. Boom. Verhaal van de reformatie in en ontrent de Nederlanden, Amst. voor J. Rieuwertsz.
1665.	Stichtelijke gedichten, vervaetende verscheide gebeden, plichten en opwekkingen ter godtsaeligheit, Amst. bij J. Rieuwertsz.
1666.	Historie van Enkhuizen, enz. Enkh. bij E.v.d. Hooft.
1671.	Historie der Reformatie, eerste deel. Hoofts Mengelwerken met de lijkrede.
1674.	Historie der Reformatie, tweede deel.
1676.	Verantwoording tegens de beschuldigingen van H. Rulaeus, Amst. bij J. Rieuwerts, H. en D. Boom.
1677.	Hoofts Nederlandsche Historien, met het Leeven van den schrijver.
1682.	J.v. Vondels poëzy of verscheide gedichten, 2 deelen met het leven des dichters. Franeker, voor Leonard Strik.
1683.	Bewijs van den waren godsdienst, enz. door H. de Groot, 's Grav. bij J. Tongerloo. Leven van G. Brandt den Jonge.
1684.	Tacitus' Jaarboeken en Historien, etc. In 't Holl. vert. door P.C. Hooft. Amst. bij H. Boom.

[p. 137]

1687.	Het leven en bedrijf van Michiel de Ruiter, enz. Amst. voor Wolfgang, Waarberge, Boom, van Someren en Goethals.
1689.	Daghwijzer der Geschiedenissen, etc. Te Amst. voor A.D. Ooszaan.
1704.	Historie der Reformatie, derde en vierde deel.
1708.	Historie van de rechtspleging gehouden in 1618 en 1619, etc. Rott, bij J. Bos.

Men vergelijke ook A. à Cattenburgh, Bibliotheca scriptorum Remonstrantium, Amst. 1728, p. 19 sqq. en het meermalen genoemde werk van den predikant H.C. Rogge, Bibliotheek der Remonstrantsche Geschriften, Amst. 1863, bl. 171-178, waar mede de verschillende uitgaven en vertalingen van 's mans werken worden opgegeven.

Thans volge nog het gedicht op de Historie der Reformatie, te vinden in het Maart-nommer van den Navorscher van 1864, bl. 74. Daaruit zal blijken, dat ook reeds het eerste deel van dit werk den blaam van partijdigheid niet ontgaan kon en Brandts bezadigde en onbevooroordeelde verhaaltrant beschouwd werd als afkeurenswaardige onverschilligheid en zucht om, ten koste der waarheid, den vrede te behouden. Het stuk luidt als volgt:

Dit 's Brandts Histori-boeck van 't Neerlandts Reformeeren
Een Brandt te roockerigh door drift tot vreemde leeren
Een Epidaursche slangh scherp-siend in vrienden fout
Een Cham om Noach naeckt te toonen wat te stont.
Die weynigh van 't hersteld' van 't ontsteld' veel kan dragen
En die van 't werelts-recht in kerck soo veel gaet wagen
Die dus nae waerheydt mickt, nae recklijckheydt soo staedt
En na toegeventheydt, die waerheydt schier verraedt
Quansuys om G' wetens-dwangh en oproer te vermijden.
Den Afgodt op 't autaer en dwael in kerck kan lijden,
En als den Baälyt al hinckende kan gaen
En Godt met d'Afgodt menght als de Samaritaen.