Logo DBNL
Uyt-spanningen (2005)

Uyt-spanningen

(2005)–Jodocus van Lodenstein–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

117
Geloov.

 
Gerardus ging op verre reyse/ en seyd
 
Ick wil de Brieven aan mijn sorg bevolen2
 
Met sorg te regt bestellen; want verbeyd'3
 
Dat dan de Mijnen minder sullen doolen.4
5
Gerard! gy doolt/ want/ wagt gy Danckbaarheyd5
 
Van die gy nu haar brieven draagt! die lieden6
 
En sult gy (veel ligt) nimmermeer 't beleyd7
 
Van uwer brieven overdragt gebieden.8
 
En al gebood gy 't: veel-ligt sullen sy
10
Niet weten, of so lange niet gedencken,10
 
Dat hen van u dien dienst bewesen zy/11
 
Om weder-dienst voor uwen dienst te schencken.
 
En schoon het wierd gedagt meent gy die Deugt13
 
Van Danckbaarheyd in yder so te vinden/
15
Dat g' u daar op sorgloos verlaten meugt?15
 
Gy doolt Gerard, en bouwt op ydle winden.16
 
'K en dool seyd Gerard, want als ick mijn sorg17
 
En moeyt bestede in 't dragen veler brieven
 
In trouw/ werd EEN (ick weet) voor allen borg/19
20
Die na sijn Will my can, en sal gerieven.20
 
Dees doet het Al door sijn Voorsienige Hand.
 
Ick sie op swacken Mensch/ nog ydel leven/22
 
En off de gansche Werld mijn dienst in 't sand23-24
 
Schreev'/ Dees sal sijn geheugnis niet begeven.23-2424
25
By Hem ligt van mijn goet-doen 't wisse loon.25
 
Dat hangt aan geen danckbare of ondanckbaren.26
 
Die my de Trouwe-Liefde heeft geboon27
 
Sou Die sijn Lieve-Trouw my niet bewaren?28
 
Daar op slaap ick gerust/ 't is waar mijn oog
30
En siet hem niet maar can hem wis betrouwen:30
 
Hy is ons tijdelick gesigt te hoog;31
 
Dat is den onsigtbaren aan te schouwen.32
 
Dat hulpelijck gesigt en reuylde ick niet33
 
Voor alle diere tegenwoordigheden;34
35
En sal mijn steunsel sijn als gy my siet35
 
Mijn Dienst (so 't schijnt) onvrugtbaarlijck besteden.36
 
Op dit Geloov wy laten land en magen/37
 
Op dit Geloov wy alles duldig dragen.38
Eynde van het derde Deel.

Geloov. Epigrammatisch gedicht, waarin L. aan de orde stelt dat men bedrogen uitkomt, wanneer men ten opzichte van mensen te goed van vertrouwen is, maar dat dit ten opzichte van God niet geldt. Het is een kenmerk van het geloof dat men zich ook met betrekking tot de dingen van het aardse leven volledig aan God overgeeft.

In het eerste deel van het gedicht (r. 1-4) stelt een zekere Gerardus, dat hij verwacht dat de aan hem gerichte brieven altijd zullen aankomen, omdat hij zelf in het bezorgen van brieven ook zorgvuldig is.

Het tweede deel (r. 5-16) is een weerlegging van dat standpunt. De personen met wie gecorrespondeerd wordt, behoeven niet dezelfde te zijn. Als dit al zo is, herinneren zij zich dan nog de goede dienst van Gerardus en tonen zij hem dan ook daadwerkelijk dankbaarheid?

In het derde deel (r. 17-36) geeft Gerardus hierop antwoord. De gelovige is niet afhankelijk van de dankbaarheid of ondankbaarheid van mensen, omdat God getrouw is voor de Zijnen.

Het gedicht besluit met een samenvatting in algemene bewoordingen: Wie gelooft, vertrouwt alles onvoorwaardelijk aan God toe (r. 37-38). In deze tekst vergelijkt L. dus de begrippen geloof (fides) en goed vertrouwen of toeverlaat (fiducia). De conclusie van de dichter is dat er binnen het geloof ook sprake is van het zich toevertrouwen, waardoor het lot van de gelovige zeker is. Gerardus slaapt dan ook gerust (r. 29).

Het bijzondere aan de vormgeving van het gedicht is, dat het veel weg heeft van een epigram. Zo wordt er aan het begin iemand sprekende ingevoerd die een bepaalde mening verkondigt. De weerlegging van het standpunt komt ook in veel puntdichten voor. Vervolgens kan men wijzen op het spel met de betekenissen van woorden, in dit geval ‘geloven’, ‘vertrouwen’. Tenslotte vertoont het gedicht nog een belangrijk kenmerk van het epigram, namelijk een sententie aan het slot.

Misschien is het gedicht aanvankelijk als epigram bedoeld, maar is het door de uitgebreide argumentatie daarvoor te lang geworden.


Vorige Volgende